ELDERS - De voortschrijdende integratie van Oost-Europa in de Europese Unie kan ook in een land als Polen een meer open en vrijzinnige politieke cultuur ten goede komen.
Een opmerkelijk plaatje uit het conservatieve katholieke Polen: de nieuwe vrouwelijke premier Eva Kopacz feliciteert Hanna Gronkiewicz-Waltz, de zojuist gekozen vrouwelijke burgemeester van Warschau. Nog opmerkelijker : voor het eerst is er ook een openlijk homoseksueel gekozen tot burgemeester. Robert Biedron (38) is de nieuwe burgemeester van Slupsk, een stad met 100.000 inwoners in de noordwestelijke provincie Pommeren. Biedron, die in 2011 als eerste homoseksueel in het parlement werd gekozen maakt de weg vrij voor andere homo’s in de politiek. Er hebben zich dit jaar meer homo’s kandidaat gesteld dan ooit. In Warschau was Johanna Erbel, die zich als vlak voor de verkiezingen als biseksueel presenteerde, kandidaat voor de Groenen. Zij behaalde slechts 3% van de stemmen, maar dat lag volgens haar zelf niet aan haar geaardheid.
Opmerkelijk is ook de verkiezing van Mateusz Klinowski in Wadowice, de geboorteplaats van de voormalige paus Johannes Paulus II. Klinowski heeft openlijk toegegeven drugs te gebruiken, al zei hij er niet bij welke.
Het Burgerplatform (PO) van premier Kopacz won in de meeste plaatsen. De partij is voor Polen relatief liberaal, in het Europese Parlement maakt PO deel uit van de christendemocratische Europese Volkspartij. De verliezer, de rechtse nationalistische oppositiepartij PiS (Recht en Rechtvaardigheid), meent dat er geknoeid is en bekritiseerde het dysfunctioneren van het computersysteem bij de verkiezingen.
De nieuwe burgemeester van Slupsk, Biedron, die als onafhankelijke kandidaat aan de verkiezingen deelnam, onderscheidde zich in de campagne ook al door veel vaker dan andere kandidaten de straat op te gaan en voetbalwedstrijden bij te wonen. Hij heeft aangekondigd af te zien van een dienstauto met chauffeur, al kreeg hij voor dat plan ook negatieve reacties omdat hij als burgemeester toch moet laten zien dat hij belangrijk is. Biedron is in het door de kolenindustrie gedomineerde Polen voorstander van groene energie.
Dat gender issues in Polen nog steeds gevoelig liggen blijkt uit de bezwaren van gemeenteraadsleden in het plaatsje Tuszyn tegen Winnie de Pooh vanwege zijn “dubieuze seksualiteit en ongepast kleding”. Een paar jaar geleden maakte een Poolse ombudsvrouw voor kinderrechten zich ook al belachelijk met haar onderzoek naar de impact van de homoseksueel ogende Tinky Winky, een van de figuren uit de kinderserie Teletubbies. Serieuzer lijkt het recente conflict over een advertentiecampagne van Amnesty International waarin aandacht gevraagd wordt voor huiselijk geweld. Een man dweilt bloed van de vloer. “Het is niet waar dat mannen thuis niets doen” staat er bij. Te hard voor Polen was het oordeel van de autoriteiten.
Intussen is Donald Tusk, de voormalig Poolse premier, begonnen aan zijn nieuwe taak als voorzitter van de Raad van Europa. „I will polish my English“, grapte hij bij aankomst in Brussel begin deze week met verwijzing naar de twijfels over zijn Engelse taalvaardigheid. Over zijn politieke gezindheid hoeven de Britten zich minder zorgen te maken. Andersom heeft Polen geen zekerheid over de wederkerigheid van de liefde. Premier Cameron doet zijn best om in het zicht van de verkiezingen zo veel mogelijk afstand te nemen van de nog steeds toestromende Oost-Europese arbeidskrachten die gebruik maken van het vrije werknemersverkeer binnen de EU. Cameron wil hieraan -tegen beter weten in, maar met de hete adem van UKIP in de nek- het liefst paal en perk aan stellen. Maar in de gezondheidszorg blijken de Polen meer dan welkom. De Britse Nationale Gezondheidszorg NHS kondigde deze week aan nog 2500 verplegers te willen werven.
En in Nederland kan Brabant ook niet meer zonder Poolse arbeiders. De import van vrijzinnigheid zal nog wel even doorgaan in Polen.