ANALYSE - Alle oppositiepartijen in de Tweede Kamer staan in de peilingen op winst ten opzichte van de Tweede Kamerverkiezingen in 2012. Regeringspartijen VVD en PvdA staan op fors verlies. Maar daarmee is niet alles gezegd. Onderstaand overzicht (na de streep) van de Peilingwijzer laat zien dat veel partijen flink geschommeld hebben in de verschillende peilingen het afgelopen jaar. De grafiek laat een ontzettend turbulente politieke stemming in Nederland zien.
De Peilingwijzer is een initiatief van Tom Louwerse en neemt alle gepubliceerde peilingen van De Stemming, Ipsos Synovate, Peil.nl en TNS NIPO samen en komt zo tot één inschatting van de electorale steun voor de Nederlandse politieke partijen. De resultaten van de Peilingwijzer worden met een bandbreedte gepresenteerd, vanwege de statistische onzekerheid die in alle peilingen besloten ligt.
Let op, de verticale as laat een schatting van de electorale steun zien in procenten zien, niet het aantal zetels. Lees hier meer over de gebruikte methode.
De VVD maakte een flinke val in populariteit mee vlak na de verkiezingen van 2012. Toen speelde de kwestie over de inkomensafhankelijke zorgpremie. Dat heeft de liberalen geen goed gedaan. Een tijdelijke opleving in het eerste half jaar van 2013 is teniet gedaan na de zomer. Pas sinds oktober van dit jaar kan de VVD in de peilingen weer rekenen op iets meer zetels.
Voor coalitiepartner zou het nog veel rampzaliger zijn als er nu verkiezingen zouden plaatsvinden. De partij heeft op dit moment nog maar 12% vertrouwen, vergeleken met de 24% bij de verkiezingen. Een kleine opleving sinds oktober 2013 verandert daar niets aan.
Een andere daler is 50PLUS. We kunnen wel raden waarom die partij minder vertrouwen geniet dan begin dit jaar.
Veel meer vertrouwen dan ruim een jaar geleden hebben onder andere de PVV, D66 en SP. De PVV bereikte op 18 september 2013 een hoogtepunt qua vertrouwen, dat daarna snel afnam. Wat is er sindsdien gebeurt bij de partij? Op 21 september was er een demonstratie waarbij neo-nazi’s aanwezig waren. Louis Bontes maakte stampij en werd eind oktober uit de fractie gezet, en begin november ging Wilders met Marine le Pen om tafel. Zouden die gebeurtenissen invloed gehad hebben?
D66 geniet al sinds de verkiezingen groeiend vertrouwen, maar vanaf de zomer dit jaar is dat vertrouwen steeds meer toegenomen. Zou het liggen aan Alexander Pechtold die meewerkt met de coalitie om een meerderheid in de Eerste Kamer te bewerkstelligen? De ChristenUnie en SGP lijken daar niet echt profijt van te hebben.
Tenslotte GroenLinks, dat een fikse klap kreeg in 2012. Langzaam aan lijkt de partij weer wat aan vertrouwen te winnen, hoewel het nog niet overloopt. Zou Bram van Ojik lang genoeg blijven zitten om de partij er weer bovenop te brengen?
Wat zien jullie in deze grafiek van Tom Louwerse?
Reacties (14)
Wat ik vooral niet zie is de categorie ‘overig’ (goed voor 1.84% in december) en de virtuele opkomst. Afhakers tellen nog steeds niet mee. Wat wèl goed nieuws is voor de uitwijkers, is dat de PvdD een zeer stabiele partij is. :)
Ben benieuwd wat voor bandbreedte dat is. Lijkt me geen 95% betrouwbaarheidsinterval, want veel te smal.
Wel een mooi plaatje.
@2: Tom Louwerse geeft een uitgebreide uitleg over zijn model, wordt ook gelinkt in het artikel. Als ik het goed begrijp is de bandbreedte wel gebaseerd op een betrouwbaarheidsinterval van 95%, maar de grootte daarvan wordt bepaald door het aantal en de uitkomst van de peilingen: hoe meer peilingen hoe kleiner, meer overeenkomsten in de uitkomst is ook een kleiner betrouwbaarheidsinterval. Vergelijk de stabiele SGP met instabiele 50%.
Interessante tijden: partijen zijn zich aan het heruitvinden want de standaardposities doen het niet meer zo goed in een lange crisis. Onhoudbare verkiezingsbeloften vallen sneller door de mand, aan de andere kant zijn de enige effectieve plannen dingen die op de lange termijn werken en dus niet gezien worden door de kiezer. Ik ben benieuwd wat hieruit komt over een paar jaar (misschien een kleiner aantal partijen en een trend van niet te veel beloven?)
“de verticale as laat een schatting van de electorale steun zien in procenten zien”
“Veel meer vertrouwen dan ruim een jaar geleden hebben”
Wat wordt nu eigenlijk gemeten: de electorale steun of het vertrouwen? Of gaat iemand er voor het gemak maar van uit dat dat hetzelfde is?
@5 zuiver de electorale steun. En dan vervolgens in de wasmachine van corrigerende methodieken gegooid (http://peilingwijzer.tomlouwerse.nl/p/methode.html)
Verwarrend is de kop van dit artikel, maar ook dat op de site van Tom Louwerse af en toe ook het woord vertrouwen gebruikt wordt.
@6: Kijk, dat is nou eens een helder antwoord, dank je wel.
Sorry Eva, maar dat is op de keeper beschouwd buitengewoon slordig. Weet wat je meet!
Uit het regelmatig wisselen tussen partijen blijkt een gebrek aan (persistent) vertrouwen. Dat kan je pas zien na meerdere metingen (van electorale steun). Dat laat de grafiek wel degelijk ook zien. De handicap van Andy Cap @5 is eendimensionaliteit.
@8: “Uit het regelmatig wisselen tussen partijen blijkt een gebrek aan (persistent) vertrouwen.”
Ja, is dat zo?
En waaruit blijkt het vertrouwen?
Over het algemeen hebben mensen die denken dat ze alles kunnen afmeten op of van een en dezelfde schaal last van eendimensionaliteit.
@8: Het merkwaardige geval doet zich voor dat ik helemaal niemand ken die regelmatig van partij wisselt..integendeel, ik weet van alle familieleden en vrienden/bekenden wat ze stemmen en ik kan er gif op innnemen dat ze dat weer net zo zullen doen.
Die zullen dan wel op partijen stemmen waarvan ze vinden dat die het goed doen, waarvan het programma ze aanspreekt of waarvan het principe het hunne is.
@10, waarvan ze denken dat het principe het hunne is toch zeker. De VVD is niet liberaal meer, het CDA heeft een zeer perverse versie van de christelijke waarden en het PvdA is niet sociaal meer…
Nou weet ik natuurlijk niet precies wie jij in je kennissenkring hebt, maar ik ken vrij veel mensen die stemmen op een partij waarvan ze denken dat die een bepaald grondprincipe aanhangt – maar testen niet of dat werkelijk nog zo is. (En ik geloof niet dat dat een kwestie van echt vertrouwen is.)
@9 de grafiek heeft ook een horizontale as. De kop vat ook de ontwikkeling in die dimensie samen. Het gaat om verandering in de peiling in de tijd. De waarneming van de hele grafiek is veranderde (gepeilde) electorale steun.
Wijziging in electorale steun = gewijzigd vertrouwen = niks mis mee dat af te lezen. Of wil je de relevantie van de steekproef/peiling in twijfel trekken? Of wil je zeggen dat grote groepen mensen strategisch zouden kiezen in de peiling op andere gronden dan vertrouwen? Volgens mij niet. Je zoekt spijkers op laag water in je commentaar op een kopje.
@10 ik ken ze wel. Te over. Over het hele politieke spectrum. Ik ben er erg mee vertrouwd.
@11:
Je onderschat mij en mijn kennissenkring.
Nog steeds denken zowel ik als mijn vrienden en kennissen dat de partij waarvoor wij voor “gaan”, de beste is.
In mijn geval is dat de SP, in geval van vrienden D66, en in het geval van dochters GL.
Allen zijn academisch geschoold en weten verdomd goed wat ze doen.
@12: “Of wil je de relevantie van de steekproef/peiling in twijfel trekken?”
Nee, maar wat ik wel in twijfel trek is of electorale steun hetzelfde is als vertrouwen.
“Of wil je zeggen dat grote groepen mensen strategisch zouden kiezen in de peiling op andere gronden dan vertrouwen?”
Begin nou eens om het woordje “strategisch” weg te laten; wat overblijft biedt een goede aanzet tot een wat objectievere manier van denken.
Trek daaruit nu vooral niet de conclusie dat ik dat wil zeggen, want ik weet het niet; tenslotte is dat niet gemeten.
De handicap van DrBanner is eendimensionaliteit. Typisch zo’n burger die onvoldoende kennis in huis heeft en daaraan gekoppeld een gebrek aan psychologische afweer tegen framing toont.