Filmpje: vloeibaar stikstof in zwembad gesmeten
, door
Foto:
Eric Heupel (cc)
Foto:
Gerard Stolk (cc)
Demissionaire Prinsjesdag
, door
ANALYSE - van Jan Schinkelshoek
Over een demissionair kabinet, een demissionaire Troonrede en een demissionaire Miljoenennota
Hoe demissionair is demissionair?
Op Prinsjesdag, dient het zittende, demissionaire kabinet onder leiding van premier Mark Rutte de begroting voor volgend jaar in bij de Tweede Kamer. Kijk er niet vreemd van op als die begroting minder demissionair is dan je wellicht zou verwachten.
Wat mag een demissionair kabinet? Dat is een van de zwarte gaten van het Nederlandse staatsrecht. Er ligt eigenlijk niets vast. Er zijn er die met droge ogen beweren dat zo’n kabinet alles mag wat niet door God verboden is. En zelfs daarover schijnt te twisten te zijn.
Een demissionair kabinet, een kabinet dat z’n ontslag heeft aangeboden, beperkt zich tot wat het ‘lands belang’ vergt – tot er een nieuw, missionair kabinet is aangetreden. Dat is zo onbenoemd, zo breed dat een premier of minister er alles mee kan rechtvaardigen. Het is feitelijk beperkt tot wat het parlement, de Tweede Kamer, goedvindt of gedoogt. En dat is iets waar moeilijk een peil op te trekken valt.
De algemene regel is er een van terughoudendheid. Kabinetten die op punt staan te vertrekken, houden zich meestal wel in. Men zal opvolgers zo min mogelijk voor de voeten lopen. Zeker controversiële zaken worden, als hete hangijzers, doorgeschoven. Moet er een nieuwe begroting worden ingediend [de Grondwet is onverbiddelijk], zal die ‘beleidsarm’ zijn. Onthoudt die term: beleidsarm…
Foto:
Dushan Hanuska (cc)
De elementen
, door
COLUMN - De klimaatverandering – die in de hoofden van veel mensen pas over vele jaren effect zal hebben – doet zich nu al stevig voelen, ook in ons veilig gewaande Europa. De schade van de overstromingen van afgelopen maand bedragen alleen al in Duitsland zo’n 30 miljard. In België zijn door de overstromingen negenduizend gezinnen dakloos geworden, duizenden andere hebben de komende maanden geen water, gas of elektriciteit, en de helft van het Waalse spoornet functioneert voorlopig niet.
In Zuid-Europa en Turkije kampen ze met vuur dat zich niet laat blussen Tienduizenden mensen zijn geëvacueerd, duizenden huizen afgefikt, honderdduizenden dieren levend verbrand, enorme lappen grond totaal verwoest. Ook gingen er zo tonnen CO2 extra in de lucht. Dat terwijl de uitstoot ervan in ons gewone doen al stijgt, hoe hard we ook roepen dat we die willen bedwingen.
In grote gebieden heerst droogte. Oogsten mislukken, de grondwaterspiegel daalt, de grond klinkt in en zorgt voor verzakkingen en schade aan huizen. Het zeewater warmt op; vissen en schelpdieren sterven massaal.
En de ene ‘natuurramp’ haalt de andere uit; door de droogte vat de boel makkelijker vuur, door de branden wordt de CO2-uitstoot hoger, door de CO2-uitstoot warmt de aarde sneller op, bij warme lucht zijn regenbuien heftiger en langduriger. We scheppen een angstig makende spiraal.
Foto:
Minister-president Rutte (cc)
Excuuspolitiek
, door
Excuses? Het lijkt wel of de minister-president der Lage Landen er geen genoeg van kan krijgen. Zou hij zijn volgende blunder alweer aan het voorbereiden zijn om ook een record te vestigen als excuuspremier?
Ruttes staat van dienst als spijtbetuiger.
16 augustus 2011: ‘Ongelukkig’. Zo betitelde premier Mark Rutte vandaag in de Tweede Kamer zijn communicatie na de laatste Europese top en hij bood zijn excuses aan voor de verwarring die is ontstaan na de presentatie van het steunpakket aan het noodlijdende Griekenland.
12 november 2012: Premier en VVD-leider Mark Rutte heeft maandagavond zijn verontschuldigingen aangeboden voor de verwarring die is ontstaan over de invoering van een inkomensafhankelijke zorgpremie en de gevolgen daarvan voor de koopkracht. ‘Ik heb een fout gemaakt’, zei Rutte en werd daarmee nummer 1 op de Sorrylijst 2012.
28 september 2013: Premier Mark Rutte heeft zijn excuses aangeboden aan de PvdA voor het op het laatste moment intrekken van steun voor een motie die werd ingediend door GroenLinks en PvdA.
29 maart 2014: Mark Rutte heeft zich tegen minister-president van Curaçao Ivar Asjes verontschuldigd voor zijn curieuze uitspraken over Zwarte Piet. Zijn opmerking dat zijn ‘vrienden op de Nederlandse Antillen’ blij zijn met het sinterklaasfeest ‘omdat zij hun gezicht niet hoeven te schminken’, is op de Antillen niet goed gevallen.
De VVD heeft een prima alternatief voor Rutte als premier
, door
COLUMN - Nee, het is nu niet aan de orde. Maar na april, de maand van de tegenmacht, die er niet kwam. De radicale ideeën bij nieuwsuur, die er niet waren. De inhoud waarover het moest gaan, wat zonder inhoudelijke onderhandelingen niet gaat. Drie maanden stilstand levert zomaar weer een reden om te beginnen over de positie van Rutte. En dan hoop je dat hij klaar staat in de coulissen. Al zit hij er vermoedelijk niet op te wachten. Dat mag geen beletsel zijn. Het hoeft ook geen vier jaar te duren.
De VVD heeft dus een uitstekende opvolger voor Rutte in huis. Niet Edith Schippers, of Jeanine Hennis-Plasschaert. Maar iemand die als minister-president voldoende autoriteit zou hebben om zich boven de partijen op te houden. En één van de zeldzame VVD-ers met moreel gezag. Bovendien iemand die wel raad weet met de voormalige bestuurspartij, die begint met de c van corruptie.
Hij gaat zichzelf niet op de borst slaan, daarom moeten anderen dat doen.
Ervaring
Zo is het best handig als een premier iets weet en begrijpt van belangrijke dossiers. Denk bijvoorbeeld aan de woningbouw. Het is alweer even geleden, maar als staatssecretaris van VROM zat volkshuisvesting en stadsvernieuwing vier jaar lang in zijn portefeuille. Verder snapt hij als (voormalig) commissaris van twee woningbouwcorporaties waarschijnlijk ook hoe de sociale huursector is klemgereden. Dat helpt bij de herintroductie van een minister van Volkshuisvesting.
Foto:
Eric Heupel (cc)
Tweespalt | Verscheur het klimaat
, door
4 juni 2021: Bijna 8 op de 10 automobilisten laten auto bewust weleens staan
4 juni 2021: Nederland wil weer plankgas
In 2020 gaf 78 procent van de Nederlandse automobilisten van 18 jaar of ouder aan de auto weleens bewust te laten staan. Voor de meesten is meer beweging het belangrijkste motief. 16 procent doet dit vooral om een bijdrage te leveren aan een beter milieu of klimaat.
Een meerderheid van de Nederlanders wil overdag harder kunnen rijden op de snelweg. Bijna 52 procent van de bevolking is de maatregel beu om al bij 100 kilometer per uur het gas in te houden.
ANALYSE - Zelfde bron (CBS), andere selectie. En het stuk en de kop van de Telegraaf zijn in meerdere opzichten suggestief. De vraag was niet of de 100 km/h maatregel weg moest, maar wat men een goede maximumsnelheid voor overdag vond. Dat is niet dezelfde vraag. En al helemaal niet als je daarbij de overwegingen meegeeft (stikstof, klimaat).
En vervolgens suggereert de Telegraaf dat de meerderheid 130 wil rijden (plankgas). Maar dit is slechts 17.9%. Want 24,3% wil 120 en 9,4% wil 110. En, verrassing, de grootste enkelvoudige groep, 40,5% wil 100 houden.
Verder in de krant van vandaag geen enkel stuk over het belangrijkste deel van het onderzoek waar bovenstaande een aspect was: “Drie kwart Nederlanders maakt zich zorgen over gevolgen klimaatverandering”
Wat is eigenlijk urgent?
, door
COLUMN - van Prof.Dr. Joop van den Berg
De Tweede Kamer heeft een eigenaardige opvatting over wat ‘urgentie’ betekent. Een debat over notulen van de ministerraad die nauwelijks nieuwe informatie bevatten, bleek voldoende reden om een reces te onderbreken. Een debat over het eindrapport van informateur Tjeenk Willink, waarbij zou moeten worden beslist over de voortgang van de kabinetsformatie bleek voor zo’n onderbreking onvoldoende reden.
Alsof er bij deze kabinetsformatie geen problemen van belang op het spel staan: het economisch, sociaal en cultureel herstel uit de coronacrisis; een oplossing voor de grote stikstofproblemen die de woningbouw doen stagneren en de landbouw in problemen brengen; de hoogst noodzakelijke hervorming van de arbeidsmarkt, die nieuwe zekerheid moet brengen; de aanwending van de middelen uit het Europese Coronaherstelfonds (RRF); vervanging van het toeslagenbestel, de moderne variant van diaconie en Vincentiusvereniging. De lijst is verre van compleet.
Voor het RRF had de regering al vóór 1 mei de vereiste documenten moeten inleveren, maar Europa moet wachten tot wij hier klaar zijn met de regeringsvorming. Vorig jaar wist de Nederlandse regering precies wat anderen allemaal moesten doen om voor Europees geld in aanmerking te komen. Nu Nederland zelf ook moet leveren, is alle haast verdwenen.
Foto:
Floris van Halm (cc)
Geen herstel maar hervorming na deze crisis
, door
Steeds meer politici en belangenverenigingen roepen om een ‘nationaal herstelplan’. Dit suggereert dat de huidige crisis plotseling zaken heeft geschaad die ook gemakkelijk hersteld kunnen worden. Koen Frenken (hoogleraar Innovation Studies aan het Copernicus Institute of Sustainable Development van de Universiteit Utrecht) ziet dat anders: het zijn vooral structurele ongelijkheden die door de coronacrisis groter werden. Om die aan te pakken zijn geen herstelplannen, maar hervormingen nodig.
De eerste ongelijkheid die door de crisis sterk toenam, is de scheefgroei op de arbeidsmarkt tussen vast en flex: een afnemend aandeel van vast heeft een grote mate van zekerheid van werk, inkomen en pensioen, terwijl een toenemend aandeel van flex een onzeker bestaan kent. Deze scheidslijn is niet enkel economisch, maar ook sociaal, omdat flex veel vaker voorkomt onder vrouwen, migranten en laagopgeleiden. Het is duidelijk dat juist in de flex-groep de zekerheid van werk en inkomen sterk is afgenomen tijdens de crisis, en dat de steunmaatregelen voor deze groep niet altijd soelaas bieden.
Door onlineplatformen en vastgoed groeien verschillen
De tweede ongelijkheid betreft het grootbedrijf en kleine ondernemers. Een kleine groep van platformbedrijven (Microsoft, Amazon, Uber) groeide de afgelopen decennia sterk in omvang en winstgevendheid, zonder belasting af te dragen in de landen waar ze actief zijn. Daarmee samenhangend werd een steeds grotere groep van kleine bedrijven en zelfstandigen (in retail, reisbranche, taxi, media, uitgeverij) afhankelijk van deze platformen, met dalende inkomsten (en lonen) van dien. Daarnaast heeft de concentratie van vermogen uit vastgoed bij een klein deel van de bevolking jonge woningzoekenden sterk op afstand gezet en de tweedeling in steden (tussen wijken) en in het land (tussen Randstad en krimpgebieden) versterkt.
Foto:
Minister-president Rutte (cc)
Rutte is het oog van de orkaan
, door
COLUMN - Eén op de vijf Nederlandse gezinnen zit in de schulden. Vast werk voor jongeren is tegenwoordig eerder uitzondering dan regel. De dakloosheid is groot. De prijs van koopwoningen blijft maar stijgen, terwijl huurhuizen schaarser en duurder worden. We kunnen de mest niet meer kwijt. Dieren worden verminkt, gemaltraiteerd en dan opgedist. We stoten meer stikstof uit dan de ons omringende landen.
De overheid jaagt op mensen die ze vanwege hun achternaam of postcode als potentiële uitkeringsfraudeurs bestempelen, en behandelt die soms als schuldig zonder ze kans op weerwoord te geven.
De winsten van grootbedrijven stijgen, maar de lonen van hun werknemers allang niet meer. Overwinsten worden niet aangepakt, integendeel: multinationals krijgen dealtjes van de Belastingdienst, en Nederland prijkt hoog op de lijsten van landen die witwasconstructies op bestelling leveren. Bedrijven die gas oppompen in de noordelijke provincies worden schadeloos gesteld voor hun toekomstige inkomstenderving, maar de mensen die in Groningen, Drenthe en Friesland al jaren met kapotte huizen zitten, moeten geduld hebben.
Intussen kampen we – net als andere landen – met een pandemie, een klimaatcrisis, de ineenstorting van de biodiversiteit, gif in de grond, het water en de lucht, met complotdenkers die op hol slaan, en met extreme religies die het op de persvrijheid en de persoonlijke keuzes van andersdenkenden hebben voorzien.
Foto:
Mandy Jansen (cc)
Het échec van GroenLinks
, door
OPINIE - Een gastbijdrage van Joyce Hes.
Er zijn veel dingen die opvallen bij deze verkiezingen.
Zo slaagde de man, onder wiens leiding de afstand overheid/burger met rasse schreden groeide, en die inmiddels Teflon Mark wordt genoemd, erin, weer het grootste aantal zetels te verwerven op persoonlijke titel en natuurlijk als manager van de BV Nederland in Corona-tijd.
Ook de grote winst voor D66 is opvallend en doet mij natuurlijk goed als oudje die met nostalgie terugkijkt op de jaren zestig en zeventig. Heel bijzonder dat die tijd, die inmiddels door velen als onrealistisch is getypeerd, nu zo wordt geëerd in de winst van Sigrid Kaag en haar partij.
Ik hoop vooral dat Sigrid haar been stijf houdt waar het gaat om Europa en mensenrechten. En zeker waar het de humanistische ethiek van D66 betreft: Voltooid leven, abortus en het homohuwelijk. Dat laatste is door paus Franciscus in de ban gedaan helaas. Homoseksuele relaties mogen niet ingezegend worden, aldus de door de paus getekende verklaring. Geen probleem natuurlijk dat Kaag gelovig katholiek is, maar ik hoop van harte dat ze wat dat betreft een eigen D66-koers blijft varen.
Hier wil ik het over het échec van GroenLinks hebben. Mijn focus ligt hierbij op Amsterdam. Het is de partij waar ik op stemde bij de vorige verkiezingen en met mij vele Amsterdammers.
Bij de Kamerverkiezingen in 2017 haalde GL in Amsterdam 19,8 procent van de stemmen en stond daarmee op kop. Bij de Gemeenteraadsverkiezingen in 2018 haalden ze zelfs 20,4 procent, en in 2019 bij de Europese verkiezingen 23,5 procent! Nu zijn ze dan gehalveerd tot 10,3 procent en moeten ze zowel de VVD als D66 boven zich dulden.
Foto:
Sebastiaan ter Burg (cc)
Sargasso’s stembekentenissen #TK2021
, door
Traditiegetrouw onthullen de redactieleden op welke partij zij stemmen en waarom. Wij nodigen onze reaguurders en andere lezers uit hetzelfde te doen.
TL;DR: 4 stemmen op GroenLinks, 4 stemmen op BIJ1, 2 stemmen op SP, 1, 5 stem op VOLT, 1 stem op Partij voor de Dieren en 0,5 stem op D66.
Christian – GroenLinks
Het fijne van partijlid zijn is dat je niet eindeloos hoeft na te denken welk verkiezingsprogramma en welke lijsttrekker je op dit moment het meest aanspreekt. GroenLinks past in de combinatie van pragmatisme en principes door de jaren heen het meest bij wat ik belangrijk vind.
Gwen – BIJ1
Een paar landelijke verkiezingen geleden ben ik overgestapt van GroenLinks naar PvdD, omdat GL wel zegt tegen ‘economisme’ te zijn maar geen afscheid nam van het streven naar economische groei (inmiddels zijn ze radicaler). Deze verkiezing heb ik lang getwijfeld tussen de Partij voor de Dieren en BIJ1 en het liefst zou ik op een partij stemmen die hun programma’s verenigt. De PvdD was tot voor kort de enige partij die expliciet het kapitalistische systeem afwijst waarin economie boven het welzijn van mens, dier en planeet gaat. Maar de PvdD heeft mindere kanten, en BIJ1 kwam ook met een geweldig programma (alleen al het kopje ‘Klimaatrechtvaardigheid’!).
Nieuwe politieke partijen: klimaatstandpunten
, door
ANALYSE - Voor een meerderheid van de kiezers zijn de klimaatstandpunten van politieke partijen belangrijk voor hun stem (onderzoek I&O Research).
Van de politieke partijen die momenteel in de Tweede Kamer zitten kunnen we weten wat die standpunten zijn. We kunnen ook weten hoe ze over dit onderwerp de afgelopen jaren hebben gestemd. (Klimaatlabel 2019 – 2021).
Maar wat zijn de klimaatstandpunten van de nieuwe politieke partijen? We hebben ze gebundeld. Misschien helpt het je vlak voor de stembusgang je keuze nader te bepalen.
Van de 24 nieuwkomers hebben vijf partijen hebben helemaal niets in hun programma opgenomen (Partij van de Eenheid, De Feestpartij, Wij zijn Nederland, Modern Nederland en de Partij voor de Republiek). Twee partijen deden het in één regel of alinea af (Code Oranje en Trots op Nederland)
Van zeventien partijen die het wat serieuzer hebben aangepakt zijn er vijf die uitgebreider dan alle anderen hun visie en/of actiepunten presenteren.
BIJ1, NIDA en NLBeter lijken de meest vergaande klimaatprogramma’s te hebben. OPRECHT en De Groenen hebben ook een uitgebreide paragraaf, maar het grootste deel wordt besteed aan ideologische en theoretische onderbouwing, minder aan concrete actiepunten.
BIJ1, NIDA, NLBeter en De Groenen zijn voorstanders van klimaatmaatregelen, OPRECHT kan tot het klimaatsceptische kamp gerekend worden.