Duizend jaar Goedheiligman
RECENSIE - Sinterklaas heeft zijn wedergeboorte te danken aan koning Willem II. Eeuwenlang was de figuur van bisschop Nicolaas die, vergezeld door een horde duivels of boemannen, de kinderen cadeautjes gaf maar ook angst en verwarring zaaide, een bekende verschijning geweest. Maar in Nederland was hij in de zeventiende eeuw uit het straatbeeld verdwenen. Elders is deze ‘wilde’ oerversie nooit naar huis gestuurd.
De protestantse elite moest niets hebben van dergelijke paapse praktijken. Vanaf dat moment dook Sint in de decembermaand nog wel hier en daar op in katholieke kring, maar de traditie leek in ons land op sterven na dood. Totdat Willem II in 1840 koning werd, en zijn geboortedag dus de nieuwe ‘koningsdag’ werd. Dat was 6 december: feestdag van Sint Nicolaas.
Willem, de ‘held van Waterloo’, was buitengewoon populair. Zijn koningsdag werd dus uitgebreid gevierd. Daarbij hoorden natuurlijk traktaties voor de kinderen. En laat dat nu traditioneel een klusje van de Sint zijn geweest.
Pakjesdag
Het startte aarzelend, maar na enige tijd kwam de Goedheiligman om in het werk. De verlichte hervormde elite zette zich al snel over religieuze bedenkingen heen. Sinterklaas was weliswaar paaps, maar toch ook een voorbeeld van christelijke liefdadigheid. Voor Gereformeerden is de Sint ondanks zijn vrijgevigheid echter altijd een verdacht type gebleven.