Een uitspraak van de Portugese kunstenares Grada Kilomba: Als de geschiedenis niet goed wordt verteld, herhaalt haar barbaarsheid zich ‘O Barco / The Boat’ van Grada Kilomba is een installatie van 140 verkoolde houtblokken, die samen de schaduw vormen van een schip waarmee tot slaaf gemaakte Afrikanen naar Europa werden gedeporteerd. Op achttien blokken zijn achttien regels gegraveerd, die samen het gedicht vormen dat centraal staat in de bijbehorende performance. De regels zijn in zes talen weergegeven (Yoruba, Kimbundu, Creools uit Kaapverdië) Portugees, Engels en Syrisch Arabisch. Het hele gedicht staat hier (even naar benden scrollen). We citeren de eerste zes regels (de links gaan naar de verkoolde houtblokken met de daarin gegraveerde dichtregel). One boat one cargo hold One cargo hold one load One load one story One story one piece One piece one life One life one body Het werk ging in 2021 in première bij MAAT (Museum of Art, Architecture and Technology) in Lissabon. Over ‘the making of…’ vertelt Grada Kilomba in deze documentaire. ‘O Barco / The Boat’ is daarna nog uitgevoerd bij het Rijksmuseum Baden-Baden (31 juli 2022, als onderdeel van de expositie ‘Nature and State) en bij het Somerset House in Londen (september - oktober 2022). Een spin-off van ‘O Barco / The Boat’ was onlangs te zien in de Goodman Gallery in Londen. In de tentoonstelling ‘One soul, one memory’ waren meerdere werken van Grada Kilomba te zien, waaronder een verkorte versie van ‘O Barco / The Boat’. Te midden van zwarte doeken liggen de achttien dichtregels die nu (de barbaarsheid herhaalt zich…) verwijzen naar de dramatische migrantenroutes over de Middellandse Zee. Hier de uitvoering van ‘O Barco / The Boat’ bij het Somerset House. https://www.youtube.com/watch?v=g8BDgiM0Wc8 Wat zou het mooi zijn als geschiedenis geen hedendaagse werkelijkheid meer is.
Hier is weer eens zo’n lyrisch pareltje van de schromelijk ondergewaardeerde Divine Comedy. Ditmaal verhaalt Neil Hannon over een ouder wordende Engelse dame, die haar jeugd verspilde met jetset-feestjes en tijdens haar huwelijk meer aandacht stopte in het society-leven dan in haar kinderen.
Het loopt nogal eenzaam af, deze melancholieke zedenschets.
Tot het eind van de Koude Oorlog heeft de BVD de CPN in de gaten gehouden. Maar de dienst deed veel meer dan spioneren. Op basis van nieuw archiefmateriaal van de AIVD laat dit boek zien hoe de geheime dienst in de jaren vijftig en zestig het communisme in Nederland probeerde te ondermijnen. De BVD zette tot tweemaal toe personeel en financiële middelen in voor een concurrerende communistische partij. BVD-agenten hielpen actief mee met geld inzamelen voor de verkiezingscampagne. De regering liet deze operaties oogluikend toe. Het parlement wist van niets.
Aristoteles staat bekend als wetenschapper, als arts en vooral als filosoof. Zijn invloed op de wijsbegeerte is enorm geweest. In deze reeks bekijken we hem in enig detail.
Volgens Aristoteles moet er van alles een oorsprong zijn, een oorzaak waartoe alle andere zaken te herleiden zijn. Die oorsprong is volgens hem de ‘pure vorm’. Die vorm kent geen stof, geen maker en geen doel. Het is slechts vorm. Deze vorm is de aristotelische god. Deze god wil niets en komt nergens vandaan, hij is simpelweg. Hij is de oorsprong van alles wat beweegt, de zogeheten ‘onbewogen beweger’.
In onze tijd zijn we door onze natuurkundige manier van kijken gewend om de causale oorzaak als leidend te beschouwen, als de oorzaak waartoe alle andere oorzaken zijn terug te redeneren. We kunnen daarmee echter niet verklaren waarom alles ooit begonnen is. We kunnen ook aannemen dat het helemaal nooit is begonnen. Er is altijd beweging geweest en die zal er altijd zijn. Maar dan hebben we nog niet verklaard waarom er eigenlijk beweging is. We kunnen een beweging wel uit een voorgaande beweging verklaren, maar het concept ‘beweging’ niet. Toegegeven, we komen tegenwoordig met een oerknal als verklaring. Dat is echter net zo’n kunstgreep als het introduceren van een schepper. Uiteindelijk is die causale verklaring geen sluitende verklaring voor alles. Of we moeten een god aannemen. En dan is de vraag weer waar die vandaan komt.
Griekse parlementsleden stemden dinsdag voor een wet die de extreemrechtse Grieks-Nationale Partij uitsluit van deelname aan de parlementsverkiezingen. Ze willen voorkomen dat leden van deze partij die banden hebben met de eerder buiten de wet gestelde neonazistische Gouden Dageraad toegang krijgen tot het parlement. De wet werd aangenomen met de stemmen van de centrum-rechtse regeringspartij Nieuwe Democratie en de sociaal-democratische oppositiepartij PASOK. De grootste oppositiepartij, de socialistische Syriza, onthield zich van stemming. Voormalig premier Alexis Tsipras, leider van Syriza, waarschuwde voor een inbreuk op de grondwet en manipulatie van het recht. Voorafgaand aan de stemming trad de vice-president van het Hooggerechtshof af. Christos Tzanerikos meent dat de regering met deze wet tussenbeide komt bij de formele besluitvorming van het hof over de toelating van partijen bij de verkiezingen. Volgens Tzanerikos heeft de regering geprobeerd hem om te kopen.
Uit de rails gelopen
De spanningen lopen op voor de verkiezingen die op 21 mei zijn gepland. Nieuwe Democratie van premier Kyriakos Mitsotakis staat bovenaan in de peilingen. Maar de regering heeft ernstige schade opgelopen door de treinramp, eind februari, waarbij 57 mensen om het leven kwamen. Het ongeluk bracht de belabberde staat van de Griekse spoorwegen, waar jaren op is bezuinigd, pijnlijk aan het licht. Het leidde vorige maand tot omvangrijke demonstraties en stakingen. ‘De regering stuurde de oproerpolitie naar een vreedzame sit-in op een treinstation in Thessaloniki, terwijl de politie in Athene traangas en verdovingsgranaten afvuurde om geweldloze protesten te breken. Beelden van agenten die aanzetten tot geweld tegen demonstranten en traangasgranaten gooiden naar de ingang van het metrostation Omonia in het centrum van Athene, overspoelden Twitter,’ rapporteert Ifigenia Moumtzi op Social Europe.
Op een vroege zomerochtend loopt de negentienjarige Simone naakt weg van haar vaders boerderij. Ze overtuigt een passerende automobiliste ervan om haar mee te nemen naar een afgelegen vakantiehuis in het zuiden van Frankrijk. Daar ontwikkelt zich een fragiele verstandhouding tussen de twee vrouwen.
Wat een fijne roman is Venus in het gras! Nog nooit kon ik zoveel scènes tijdens het lezen bijna ruiken: de Franse tuin vol kruiden, de schapen in de stal, het versgemaaide gras. – Ionica Smeets, voorzitter Libris Literatuurprijs 2020.
Finn Andrews channelt Nick Cave in dit nummer van de nieuwe plaat van The Veils, … And Out of the Void Came Love.
COLUMN - Studenten zijn voor de gemiddelde hoogleraar natuurlijk het contact met de jeugd. En ik geloof dat ik onder studenten een nieuwe stap zie in de ontwikkeling van een Nederlandse uitdrukking: ‘excuses voor het ongemak’.
Het is, vermoed ik, een uitdrukking die in eerste instantie gebruikt is door dienstverlenende instanties die een bepaalde dienst niet konden verlenen. “Het loket is de hele middag gesloten. Onze excuses voor het ongemak.” “De trein naar Den Helder van 11.23 rijdt vandaag niet. Onze excuses voor het ongemak.” “De bloem is op, er komt pas volgende week donderdag weer nieuwe. Onze excuses voor het ongemak.” Dat dit de oorsprong is, wordt bevestigd dat er een boekje uit 2011 is van Robert Giebels dat zo te zien vol klachten staat over de dienstverlening van de NS. (Van alle instanties die ongemak veroorzaken, associeer ik die excuses ook vooral met de NS. Ooit stopte die trein midden in de nacht in Hengelo, het zou de laatste trein zijn, maar hij ging niet verder en wij moesten de nacht doorbrengen op het station. Ongemak!)
Maar kennelijk is de uitdrukking verder geëvolueerd. Ik krijg nu afmeldingen van studenten voor colleges omdat ze ziek zijn, met “excuses voor het ongemak”. Voor mijn taalgevoel is dat raar, want dat een student ziek is, vind ik naar voor die student en minder gezellig tijdens college, maar daarmee is het nog geen ‘ongemak’.
RECENSIE - De ooit hechte band tussen Europa en Afrika staat onder druk. Europese landen hebben het op dit continent lang voor het zeggen gehad. Ook na de dekolonisatie in de tweede helft van de vorige eeuw bleven Afrikaanse landen nog afhankelijk van de oude koloniale machten. Sommigen spreken van rekolonialisatie door het westen. Maar sinds de eeuwwisseling zien we de aandacht van Afrikaanse landen verschuiven naar Azië. De steun van westerse regeringen voor mensenrechten en persvrijheid werd door sommige machthebbers ervaren als politieke inmenging en cultureel imperialisme, schrijft Koert Lindijer. ‘Zij vlogen voor prijzige infrastructurele projecten voortaan naar Bejing’.
Lindijer woont en werkt sinds 1983 als Afrika-correspondent voor de NRC en de NOS in Nairobi, Kenia. De huidige miljoenenstad (foto) was ooit een gehucht langs de nieuwe, vanaf de kust aangelegde spoorweg die het land moest ontsluiten. De plek was begin vorige eeuw vanwege de hoogte aantrekkelijk genoeg voor een nederzetting van blanke kolonisten. Veertig jaar berichtte Lindijer over Kenia en omringende landen zoals Ethiopië, Eritrea, Soedan, Oeganda, Congo en Rwanda. Hij legde zijn ervaringen onlangs vast in Een wolkenkrabber op de Savanne.
Over een buurland van Kenia lezen we weinig: Tanzania. Veertig jaar geleden was er een groot verschil tussen Kenia en Tanzania. Kenia was onder leiding van de corrupte president Daniel arap Moi een dictatuur. Tanzania ontwikkelde zich onder Julius Nyerere in socialistische richting. Op de NRC redactie kreeg Lindijer van zijn hoofdredacteur te horen dat de krant ‘nooit positief over socialisme’ schrijft. ‘Mijn hoofdredacteur kende de wereld vanuit Europees perspectief, en dat was in die tijd de context van de Koude Oorlog. Hij plakte witte plakkaten op niet-witte werelddelen en plaatste Tanzania achter een ijzeren gordijn.’ Het is jammer dat Lindijer de vergelijking tussen Kenia en Tanzania later niet meer maakt en in zijn boek vooral schrijft over de meest oproerige en gewelddadige buren zoals Ethiopië en Congo.
Sargasso heeft privacy hoog in het vaandel staan. Nu we allemaal meer dingen online doen is een goede VPN-service belangrijk om je privacy te beschermen. Volgens techsite CNET is NordVPN de meest betrouwbare en veilige VPN-service. De app is makkelijk in gebruik en je kunt tot zes verbindingen tegelijk tot stand brengen. NordVPN kwam bij een speedtest als pijlsnel uit de bus en is dus ook geschikt als je wil gamen, Netflixen of downloaden.
Alain Delon wordt door sommigen beschouwd als de knapste mannelijke acteur van de 20e eeuw. Hier zijn een aantal clips uit zijn films van begin jaren ’60 gezet op de zoetgevooisde klanken van Lana de Rey’s ‘Young and Beautiful’.
Alice Coltrane was pas twee jaar gehuwd met de bekende jazzmusicus John Coltrane toen deze in 1967 kwam te overlijden tengevolge van leverkanker. Alice doorstond een periode van slapeloosheid en depressies, begon een spirituele queeste en zocht haar heil uiteindelijk in Indiase goeroes.
Die maakte zo’n indruk op haar dat ze in 1975 een Vedantisch centrum in Californië zou beginnen.
Als iedereen zou consumeren zoals we dat in Nederland doen, zouden we per vandaag alle grondstoffen die de aarde in een jaar produceert al opgebruikt hebben. In het huidige tempo doen we dat namelijk in slechts 102 dagen. En vandaag is het dus onze ‘Dutch Overshoot Day’. Dat klinkt alarmerend en dat is het ook. ‘Als iedereen zou leven zoals de gemiddelde Nederlander, zouden we 3,6 Aarde’s nodig hebben’, berichtte Overshootday.org vorig jaar, eveneens op 12 april. Sterker nog, ‘de ecologische voetafdruk van Nederland is meer dan 7 keer zo groot als de Nederlandse biocapaciteit’, aldus het persbericht van dit jaar. We zijn immers een klein land met een grote voetafdruk.