Het uur van de waarheid heeft weer eens geslagen. Nee op deze top is het er écht op of onder. Nu is het serieus. De superlatieven zijn weer niet aan te slepen, maar goed, het is een belangrijke bijeenkomst dezer dagen van de Europese leiders. Interessant is dat er echt over de toekomst van Europa gepraat wordt, in plaats van het maken van spaarpotjes waar niemand in wil storten en het afdwingen van strenge begrotingsregels.
Waar gaat het over? In hoeverre wordt de politieke unie verder gestalte gegeven en met hoeveel gaan we dat doen, de 17 eurolanden of alle 27 Europese landen? Komen er Eurobonds (hmmm, neuh)? En het spel natuurlijk: wie knippert het eerste met zijn ogen: Sarkozy of Merkel?
Laat ik de discussie maar openen met een vraag: als er sprake is van het verder optuigen van een politieke unie, daarmee bedoel ik dat de Europese instellingen meer zeggenschap krijgen over voorheen nationale kwesties als begrotingsbeleid, hoever moet dat gaan? En moeten eventuele maatregelen voor alle EU-landen gelden, of alleen voor de harde (of liever gezegd boterzachte) eurokern? Gaarne uw mening en links naar goede en verhelderende bronnen.
Reacties (14)
Uitstappen uit de euro in het geval van grote schulden om curatele te ontlopen moet worden gezien als een oorlogsverklaring in mijn opinie. Dat is de enige manier om te zorgen dat de EU echt stabiel wordt. Economische boycots zijn niet genoeg, want als een boycot minder kost dan het in de EU blijven zal een land er nog steeds voor kiezen de EU te verlaten.
Maar dit is nog niet alles. Als een land curatele ziet aankomen kan het ook besluiten om de EU te verlaten. Dus ook deze landen moeten gedwongen worden lid te blijven. Dus naar Amerikaans model, moet het elk land verboden worden uit de EU te stoppen. Alleen zo krijg je een model van stabiliteit.
Het is gewoon voorbij. De afspraken die ze maken gaan natuurlijk niet ver genoeg om de markten te overtuigen. Kunnen ook niet ver genoeg gaan omdat de leiders ook nog zoiets als een binnenlandse politiek hebben.
Afkappen, de zwakste landen moeten uit de eurozone gezet worden. De euro macht moet hetzelfde blijven, of zelfs krimpen.
Uit de euro zetten van landen is niet nodig als de rest van de eurozone maar solidair wil zijn. Dus: eurobonds. Ben je direct van veel gezeik af.
Op de wat langere termijn moet je natuurlijk de controle vergroten op overheidsbeleid van de eurolanden. Liegen met cijfers mag niet meer voorkomen.
En: streven naar convergentie. Duitsland en Nederland hebben een handelsoverschot, juist met de zuidelijke lidstaten. Wij moeten meer consumeren, zij meer produceren.
Maar ja, dit is onbespreekbaar omdat de rijke landen nadeel gaan ondervinden van deze oplossingen. Met andere woorden: ze profiteren van de huidige situatie.
Een groot gevaar is te grote nadruk op begrotingsdiscipline. Dat is echt het probleem niet. Met de overheidsfinanciën van Spanje en Ierland was niets mis, veel minder mis zelfs dan van landen als Duitsland en Frankrijk. Maar door de crisis gaat er ineens meer geld uit dan er binnenkomt en verslechterd dat. Helaas maakt bezuinigen de crisis alleen maar erger, waardoor er nog minder inkomsten zijn en er nog meer bezuinigd moet worden. Een gevaarlijke vicieuze cirkel. Er moet dus flexibiliteit blijven om in tijden van crisis meer schulden te maken. Helaas zit dit in de blinde vlek van onze neo-liberale regeringsleiders.
Elk systeem dat berust op solidariteit leidt tot luiheid. Hoe ga je zorgen voor convergentie met al deze vrijblijvendheid?
”Er was niks mis met de economieën van Spanje en Ierland” is ook onjuist mijns inziens. De huizenbubble van Spanje was bijna legendarisch van grootte. Plus crises gebeuren om de zoveel tijd. Een land moet daarop voorbereid zijn anders is er iets mis.
En betreffende de vicieuze cirkel: als een economie zo zwaar rust op overheidsfinanciering was het al ziek van tevoren. Er is in dat geval niks mis met een groot aantal faillissementen. De goede bedrijven zullen overblijven.
Eerste punt: ik zeg niet dat de solidariteit vrijblijvend moet zijn. Uiteraard moet er controle komen, solidariteit is niet houdbaar met free riders. Maar uiteindelijk is solidariteit economisch én moreel verstandig. Economisch omdat nu solidair zijn en het systeem overeind houden minder kost dan egoïstisch zijn en het systeem in elkaar laten donderen. Moreel omdat wij (NL en DLD) ook profiteren van het systeem zoals het nu is, wij profiteren van de moeilijke situatie in zuid-europa, net als dat wij geprofiteerd hebben van het feit dat zuid-europa goedkoop kon lenen. Die kochten daarmee onze spullen.
Punt twee: je citeert me verkeerd. Ik heb het niet over economieën, maar over overheidsfinancieën. En dat is precies het probleem: er wordt gefocust op overheidsfinanciën, terwijl de problemen daar een afgeleide zijn van problemen in de (eigen of mondiale) economie. Vervolgens moeten die problemen via de overheidsfinancieën worden opgelost, door heel streng te zijn. Maar dat is dus te kort door de bocht. Dit is overigens wel een belangrijk punt om je te realiseren: ITT tot Duitsland heeft Spanje altijd een netjes begrotingsbeleid gevoerd. Conclusie: het is dus niet zo dat als iedereen maar altijd netjes zich aan de begrotingsregels houdt, er dan geen problemen meer kunnen ontstaan. Verre van.
Aanvullend: de economie van Spanje opereert niet in een vacuüm. Natuurlijk zijn er ook interne oorzaken voor de crisis in een land als Spanje, maar die crisis heeft ook te maken met hoe de economie van Spanje verweven is met die van de rest van de wereld. Ze zijn maar tot op zekere hoogte zelf verantwoordelijk.
Punt 3: Het is nu eenmaal een feit dat in de westerse welvaartsstaten de overheid een groot deel uitmaakt van de economie. Daar is niets mis mee. We zijn desondanks hartstikke rijk. Dat is ook handig, want de overheid kan daarmee dus de economie beïnvloeden. Er is ook niets mis mee om te proberen grote schokken in de economie op te vangen. Failliesement betekent namelijk een enorme kapitaalvernietiging, en dat is zonde als het daarna weer beter gaat. Kijk naar het boerenbedrijf. Daar is veel mis, maar het zorgt ontegenzeggelijk voor meer welvaart en productiviteit van de boeren als ze niet direct allemaal failliet gaan bij een jaartje lage prijs of misoogst. Zo is het met veel sectoren in de economie.
Dit alles binnen bepaalde grenzen, uiteraard. Een volledig door de staat gestuurde economie werkt slecht. Net als een vrije markt zonder overheid heel slecht werkt.
Luiheid is een ondergewaardeerde deugd.
“….De goede bedrijven zullen overblijven.” Dat is niet per se waar bij een echt grote crisis/recessie zakt de hele bodem onder de economie weg en gaan ook financieel gezonde bedrijven op de fles. Dit quasi Adam Smith /Economisch Darwinisme geredeneer is toch te zwart-wit. Alsof er alleen hele slechte bedrijven bestaan en hele goede bedrijven. Ik durf de stelling wel aan dat het gros der bedrijven (en daarmee bedoel ik al die relatief anonieme, niet sexy bedrijven op kantoorparken en industrieterreinen aan de randen van gemeentes en langs de snelweg) gewoon door hobbelen, soms zit het mee dan weer tegen, dan zit er een briljant manager aan het roer, dan weer een middelmatig, soms heb je geluk met een club zeer gemotiveerde medewerkers, dan heb je pech dat je een stel 10 tot 16:00 luiwammessen over de vloer hebt lopen. Het idee van goed-slecht en dat alle bedrijven altijd alles zelf in de hand hebben is weldegelijk een illusie. Bedrijven die al 20 jaar bestaan en vrolijk door modderen, werkgelegenheid creëren soms wat meer dan weer wat minder maar geen “pareltjes” of “gazzellen” zijn vallen echt om tijdens een diepe recessie. Zijn het daarom slechte bedrijven?
Aardig overzicht vd crisis op het wonkblog van Ezra Klein
Deze crisis wordt aangegrepen om hard te bezuinigen, want het moet van de markt. Zelfs the Economist is tegen, nou dat zegt wel wat… Maar je kunt ook van de ‘shock’ gebruikmaken om Europa nou eens echt handen en voeten te geven.
Een van de onderliggende problemen is dat de Europese Raad teveel te zeggen heeft en alles te netjes intergouvernementeel wil oplossen – lees lidstaten alle ruimte biedt om gewoon lekker hun eigen plan te trekken. Wat Europa kan gebruiken is een meer gezonde trias politica. Dat betekent meer macht naar Brussel.
Natuurlijk: meer bezuinigen remt de groei en daar maakt de Economist zich terecht zorgen over.
Het probleem is, als ik een duit in de zak mag doen, het gebrek aan convergentie in de economieën van de lidstaten. Ik wees al eens op de relatieve armoede van Slowakije t.o.v. Griekenland. De arme boeren zullen dat verschil niet zien, maar de extreme rijkdom van sommige Grieken ontbreekt bij de Slowaken. Het probleem is dus ook de inkomensverdeling, de vermogensverdeling en de sociale wetgeving.
De EU heeft zeer ongelijke economieën en verwachtingen bij mensen, die weer de neiging bepalen om bevoegdheden te delen en over te dragen. De verschillen zouden door een eigen munt en eigen monetair beleid kunnen worden getemperd.
Maar dat hebben we nu juist in een hand gebracht in Frankfurt. Ik geloof wel dat neuro en zeuro ook van alles tegen hebben; maar ik zie niet erg in hoe je er uit kunt komen, als je niet een strakkere convergentie hebt. Wij kunnen denk ik wel samen met Duitsland, misschien met Frankrijk, hoewel daar al hobbels te nemen zijn (pensioenen, précarité, arbeidsmarkt). Misschien moeten we maar eens terug naar de zes EEG landen, misschien met Finland en Oostenrijk.
Morgen is het dus eindelijk zover. Sneller, hoger verder, 10 auto’s 20, 30…morgen springt Evel Knievel over 100 auto’s…
Spannond
Denk niet dat de oplossing, reactie 42, gehaald wordt.
volg de link in de post voor een mooi geschreven en vernietigend stuk over de technocratische malaise van Europa:
http://crookedtimber.org/2011/11/28/european-technocracy/