Onverbeterlijk optimisme

Foto: copyright ok. Gecheckt 09-02-2022

COLUMN - “Dan maak je maar zin”, antwoordde mijn moeder wanneer ik niet naar muziekles wilde, omdat die toch wel weer stom zou zijn. Omdat ik natuurlijk ook geen zin had om zin te maken, probeerde ze mij uit te leggen dat optimisme en positivisme het leven prettiger en productiever maken.

Een studie uit 2010,uitgebracht door het National Bureau of Economic Research in de V.S., geeft mijn moeder wat dat laatste betreft gelijk. De onderzoekers maten het optimisme van een cohort MBA studenten, mensen die vaak later belangrijke functies in het bedrijfsleven bekleden. Ze deden dat met vragen als “In onzekere tijden, verwacht ik meestal het beste” of “Als er dingen voor mij fout kunnen gaan, dan zullen ze dat ook doen.”

Twee jaar na hun afstuderen enquêteerden de auteurs de studenten opnieuw. Het bleek dat de optimistische studenten sneller een baan hadden, terwijl ze juist minder sollicitaties deden. Ook was het na twee jaar waarschijnlijker dat ze binnen hun baan promotie hadden gemaakt.

Een interessante vraag is hoe dat komt. Misschien is het simpelweg zo dat optimistische mensen met minder tevreden zijn. Dat bleek echter niet het geval: ze gingen niet sneller in op een arbeidsaanbod, werkten in vergelijkbare bedrijfstakken en verdienden niet minder dan hun pessimistische collega’s. Ze verdienden overigens ook niet meer, wat de hypothese ontkracht dat optimisten slimmer zijn of beter in hun baan. Dat dat niet het geval is bleek ook uit het feit dat optimisten niet vaker een baan kregen bij hun favoriete bedrijf, hoewel ze dat zelf wel verwachtten.

De auteurs vonden wel bewijs voor een andere verklaring, namelijk dat optimisten meer indruk maken op anderen. In het laatste jaar van de MBA vroegen ze de deelnemers al hun klasgenoten te becijferen op waargenomen optimisme, charisma, en de kans dat ze ooit eens CEO zouden worden. Zelf-benoemde optimisten werden door hun klasgenoten als charismatischer beschouwd. Charisma bleek bovendien ongeveer één derde van het succes op de banenmarkt te kunnen verklaren.

Daarmee blijft twee derde van het succes van optimisten onverklaard. De auteurs dragen diverse mogelijkheden aan, gesteund door academische literatuur. Optimisten zouden bijvoorbeeld beter met tegenslag om kunnen gaan en betere sociale contacten hebben. De auteurs vonden inderdaad dat optimisten meer waarde hechtten aan het sluiten van vriendschappen gedurende hun studie. Optimisten zouden ook harder werken en persistenter zijn, wat zou kunnen verklaren dat bedrijfsdirecteuren en professionele hockeyers optimistischer zijn dan de gemiddelde persoon.

Bent u dus beter af als u optimistischer door het leven gaat? Enige kanttekeningen zijn op zijn plaats. Ten eerste zijn de gemeten effecten zijn relatief klein. Een flinke sprong op de optimisme-schaal levert slechts een paar procentpunten meer kans op een baan of promotie op. Daarnaast kan ongefundeerd of overdreven optimisme slecht uitpakken. Toch is het artikel een kleine overwinning voor mijn moeders advies: optimisme loont, ook al is het maar een beetje.

Reacties (9)

#1 sikbock

Leuk artikel! :-)

  • Volgende discussie
#2 Joop

Las net in de Groene dat meneer Karl Popper ook een optimistische houding had, en hij is ook ver gekomen met zijn ideeën.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jos van Dijk

Inderdaad, een leuk artikel. Zou er ook een omgekeerd verband kunnen zijn? Je wordt optimistisch omdat je weinig tegenslag hebt gehad?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Olav

@3: Pas op, da’s vloeken in de optimistenkerk…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 vander F

@3
neuh,
ik heb toch een behoorlijk heftig verleden, scheiding ouders, vroeg overleden vader, een ex geveld door een heftig herseninfarct en nog zo wat maar zie ‘het bestaan’ altijd als een luchtig gebeuren met een onverwoestbaar vertrouwen in een boeiende toekomst.
M’n huidig lief, met een volkomen ‘normaal’ en rustig verleden, ontwaart echter overal beren op de weg en beschouwt het glas immer als half leeg.

Nog even los van een horde oorlog- en kampslachtoffers die een optimistisch bestaan wisten op te bouwen, een wat rottige jeugd leidt echt niet persee tot een negatieve inborst,
in tegendeel zou ik bijna zeggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Gladiool

Ja, het vermogen tot magisch denken is onbegrensd. Dat zullen die charismatische optimisten hard nodig hebben als ze hun zelfgecreëerde tegenslagen moeten omgaan. O wacht, tegen die tijd mogen de pessimisten dat opvangen, want de charismatische optimisten zijn dan al weer verder getrokken in de vaart der volkeren. Na hen de zondvloed.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Gladiool

@5: Natuurlijk ziet je huidige lief overal beren op de weg. Want bij tegenslag weet zij wat vander F gaat doen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 vander F

@7
tutut,
niet zo vooringenomen jij.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Joop

@3.

Tegenslag? Dat zijn de pessimisten. Kijk naar vanderF die heeft door zijn optimistische inslag de tegenslagen een plaats gegeven en nog steeds zin in de toekomst.

Vraag me eerder af of het een karaktertrek is, in je genen zit of aangeleerd kan worden door bijvoorbeeld in je jeugd op de Vrije School gezeten te hebben.

  • Vorige discussie