PODCAST - Hoe gaan we verder na Black Lives Matter? Gloria Wekker gaf afgelopen maart een lezing voor antidiscriminatiebureau Radar die nu als podcast te luisteren is.
Wekker begint met een paar lichtpuntjes rondom racisme in Nederland, zoals de zetel van BIJ1 in de Tweede Kamer, het feit dat er vorig jaar niet alleen zwarte mensen naar de BLM-demonstratie kwamen maar ook witte mensen, en de onderzoeken naar de rol van Amsterdam, Rotterdam en binnenkort ook Utrecht in de slavernij. Dat je ook niet meer hoeft uit te leggen waarom je onderzoek doet naar racisme, zoals Wekker zelf lange tijd ondervond, is ook vooruitgang te noemen.
Maar het racismeprobleem is natuurlijk verre van opgelost. Om dit te illustreren analyseert Wekker het NPO-debat van afgelopen juni over racisme als voorbeeld van hoe het dus niet moet. Het ging al mis bij de keuze voor de centrale stelling: ‘Het huidige racismedebat drijft Nederland uit elkaar.’ Het was dus geen debat over racisme maar een debat over het racismedebat. Dat is het eerste punt van negen punten van Wekkers analyse. Ook als je denkt dat alles wel over dat debat gezegd is, is het verhelderend om met Wekker terug te blikken. Zij ziet het debat als graadmeter voor het huidige ‘raciaal contract’, een concept van filosoof Charles W. Mills dat duidt op de manier waarop witte mensen omgaan met niet-witte mensen.
Treffend is bijvoorbeeld Wekkers analyse van het feit dat de NPO Jort Kelder koos als debatleider en deze keuze na kritiek ook verdedigde: Kelder is kundig debatleider, punt uit. Alsof er voor een goed debat over racisme geen expertise over racisme nodig zou zijn. Nederland gelooft graag dat racisme aan ons land voorbij is gegaan, ziet Wekker, maar in plaats van dat wij ons nederig opstellen – want als wij er geen ervaring mee hebben dan zijn we dus onwetend – beweren wij er alles over te weten. Als we niet alleen niet-racistisch willen zijn maar tegen racisme – vóór sociale rechtvaardigheid – dan moeten we eerst eens leren over racisme. Luisteren, dus.
De podcast ‘Hoe gaan we verder na BLM?’ is hier te luisteren.