Ondertussen in Qatar (2)

ACHTERGROND - Ter aanvulling op wat we gisteren schreven, nu: wat speelt er nog meer in Qatar?

We lezen weinig over Qatar in onze media. Na de eerste golf van aandacht, toen het land door de FIFA werd gekozen als gastheer voor het WK voetballen in 2022, verslapte de interesse tot bijna nihil.

Nog los van  de schandalen en mensenrechtelijke kwesties, haalt Qatar in buitenlandse media regelmatig het nieuws als het kleine oliestaatje dat zich, tegen de verdrukking van omringende landen in, zich nationaal en internationaal probeer te ontwikkelen.

In de WK schijnwerpers

Natuurlijk weet Qatar nu dat de rest van de wereld af en toe een blik werpt en Qatar wil niets liever dan gezien worden als een vredelievend, gastvrij land dat de wereld veel moois heeft te bieden.  Dus ontvangt ze een kritisch rapport van Amnesty International met “We deal with constructive criticism very positively” en verklaart zichzelf als “the best when it comes to our region” wat betreft de toegezegde hervormingen.

Dat zei een woordvoerdster van Qatar’s ministerie van Buitenlandse Zaken in een interview met Deutsche Welle (12 juni 2019). Ook met de aanpak van illegale geldstromen naar terroristische groeperingen ligt Qatar voor op haar buren. Aldus de woordvoerster.

Zo’n uitlating is olie op het vuur dat sinds 2017 woedt tussen Qatar en de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi Arabië, Egypte en Bahrein.

Gegijzeld

Die vier landen stelden in 2017 een reis- en handelsboycot in, die opgeheven zal worden als Qatar aan dertien eisen gaat voldoen.

Van Qatar wordt onder andere geëist dat het de banden verbreekt met Iran, het Egyptische ‘Moslim Broederschap’, Libanon’s Hezbollah, al-Qaida, het IS-netwerk en alle vormen van financiering van terreurgroepen stopt.

Tevens eist men de sluiting van de nieuwszender Al Jazeera, waarvan Qatar grotendeels de eigenaar is, moet Qatar slachtoffers van terrorisme financieel compenseren en zich voegen naar de koers die de ander Golf- en Arabische staten varen.

Waar twee geloven…

Het conflict kan gezien worden als een strijd tussen twee Wahhabi-stromingen (belangrijke islamitische richtingen), waarbij Saoedi Arabië de conservatieve kant vertegenwoordigd en Qatar de wat modernere, meer liberalere variant. Maar dat is te kort door de bocht.

Al Jazeera’s verslaggeving van wat de ‘Arabische Lente’ is gaan heten, werd als iets te enthousiast gezien door Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi Arabië, Egypte en Bahrein, die zelf natuurlijk vreesden voor de opstanden van hun burgers.

Het was in hun ogen ook een zoveelste bewijs van Qatar’s veel te onafhankelijk opereren op het internationale toneel.

Qatar zoekt ondertussen een uitweg door met andere landen in de regio samen te werken en hun steun te verkrijgen. Zo helpt het Jordanië uit diens economische crisis te geraken, niet alleen met geld, maar ook door Jordaniërs aan werk in Qatar te helpen.

Een eerste stap om de ruzie met de Verenigde Arabische Emiraten, Saoedi Arabië, Egypte en Bahrein te beëindigen werd eind mei gezet. Saoedi Arabië nodigde Qatar uit deel te nemen aan een topconferentie van Golfstaten over de mogelijke rol van Iran bij aanvallen op olietankers en olie-installaties. Qatar accepteerde de uitnodiging.

Rijk, rijker, rijkst

Een van de manieren om niet afhankelijk te zijn van Arabische financiën en tegelijkertijd te laten zien waar een klein landje groot in kan zijn, is economische en financiële expansie. Qatar is, ondanks de blokkade van haar buurlanden,  het rijkste land ter wereld geworden. Niet alleen dankzij haar gasinkomsten.

Qatar’s expansieve activiteiten zijn gericht op investeringen waar weer meer geld uit valt te halen en uitbreiding van invloed in o.a. de financiële wereld. Een paar recente voorbeelden.

Qatar heeft onlangs haar invloed in de Deutsche Bank vergroot. In Argentinië heeft Qatar Petroleum de exploitatierechten in vijf offshore gebieden verworven. Met Italië is een deal gesloten om in Mozambique te participeren in de winning van gas.

Voetbal en vrede

Een argument om toch vooral zo’n WK in een land als Qatar te houden is, dat het oliestaatje nu wordt gedwongen serieus werk te maken van betere behandeling van gastarbeiders en hervormingen op gebied van mensenrechten.

Ook al tekende Qatar in 2017 een overeenkomst met de ILO, waarin  ze beloofde de arbeidsomstandigheden van de gastarbeiders te verbeteren, ook al werd onlangs een opvangcentrum voor slachtoffers van mensenhandel geopend, de recente stakingen tonen aan dat er nog het nodige moet gebeuren.

Het zou natuurlijk heel mooi zijn als bij de openingsceremonie van het WK in 2022, Qatar’s mensenrechten even eigentijds en superglanzend zijn als de imposante stadions.