Oliefabeltjes in NRC

DATA - Update mei 2011: De meest recente versie van de grafiek staat hier.

Je zou denken dat NRC serieuze journalisten in dienst had die hun feiten goed nalopen. En op een kwantificeerbaar onderwerp als economie moet dat toch niet al te moeilijk zijn. Helaas ging het afgelopen zaterdag goed mis. En in dit geval nog wel door een heuse “onderzoeksjournalist“.

Hier even het belangrijkste stukje uit het artikel:
“Dat is raar. De hogere prijzen op de oliemarkt worden dus meteen doorberekend, maar de dalingen worden vertraagd. Sterker nog, de tarieven die een consument aan de pomp betaalt zijn de afgelopen twee jaar absoluut niet in dezelfde verhouding gedaald als de prijzen voor petroleum op de wereldmarkt.
Logische conclusie: we betalen te veel. Deskundigen zijn hierdoor niet verrast. Een hausse op de oliemarkt wordt altijd meteen omgezet in hogere prijzen aan de pomp, zo stellen zij. En bij een baisse wordt dat effect vertraagd. Dat was ook vóór 2008 het geval. Maar hoe komt dit dan?”

En hier de werkelijkheid:


Eenvoudig de getallen op een rijtje zetten en je ziet dat er niets van bovenstaande uitspraken klopt.
Even wat toelichting bij die grafiek. Ten eerste ga ik uit van de olieprijs in Euro’s. Die volgt uiteraard een ander patroon dan die in dollars. Maar uiteindelijk is die voor de Europese markt relevanter.
Verder ga ik uit van de kale benzineprijs (zonder accijns en zonder btw). Want alleen dat deel wordt beïnvloed door de olieprijs. Overigens zou je daar ook weer een deel van af moeten trekken omdat zaken als raffinage en transport weer niet heel direct geraakt worden door veranderingen in olieprijs.
Vervolgens heb ik de kale benzineprijs en de prijs van olie aan het begin van de grafiek op naar honderd omgerekend zodat ze vergelijkbaar zijn. Dus als olie in het begin 50 euro was en ergens 55 euro, dan geeft dan respectievelijk 100 en 110 in de grafiek. En als benzine (kaal) bij het begin 50 cent was en later 40 cent, dan wordt dat respectievelijk 100 en 80.
De ruwe data vindt u op het tweede blad van deze spreadsheet.

En als we dan toch bezig zijn. In het stuk gaat het ook weer over de mogelijke recordprijs van de benzine. We zitten niet 7 cent af van het oude record, maar 10 cent. Want je moet rekening houden met inflatie immers. Dus hier ook nog maar een keer dat overzicht:

En hier de bijbehorende gegevens (toelichting op verzoek).

Niet dat de ontwikkeling van de olieprijs op dit moment geen aandacht behoeft. Daar zit wel degelijk beweging in. En met name in de VS (vanwege die dollar) kan dat problemen opleveren. Kijk voor de gein ook eens naar deze grafiek trouwens.