Oliefabeltjes in NRC

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - Update mei 2011: De meest recente versie van de grafiek staat hier.

Je zou denken dat NRC serieuze journalisten in dienst had die hun feiten goed nalopen. En op een kwantificeerbaar onderwerp als economie moet dat toch niet al te moeilijk zijn. Helaas ging het afgelopen zaterdag goed mis. En in dit geval nog wel door een heuse “onderzoeksjournalist“.

Hier even het belangrijkste stukje uit het artikel:
Dat is raar. De hogere prijzen op de oliemarkt worden dus meteen doorberekend, maar de dalingen worden vertraagd. Sterker nog, de tarieven die een consument aan de pomp betaalt zijn de afgelopen twee jaar absoluut niet in dezelfde verhouding gedaald als de prijzen voor petroleum op de wereldmarkt.
Logische conclusie: we betalen te veel. Deskundigen zijn hierdoor niet verrast. Een hausse op de oliemarkt wordt altijd meteen omgezet in hogere prijzen aan de pomp, zo stellen zij. En bij een baisse wordt dat effect vertraagd. Dat was ook vóór 2008 het geval. Maar hoe komt dit dan?

En hier de werkelijkheid:


Eenvoudig de getallen op een rijtje zetten en je ziet dat er niets van bovenstaande uitspraken klopt.
Even wat toelichting bij die grafiek. Ten eerste ga ik uit van de olieprijs in Euro’s. Die volgt uiteraard een ander patroon dan die in dollars. Maar uiteindelijk is die voor de Europese markt relevanter.
Verder ga ik uit van de kale benzineprijs (zonder accijns en zonder btw). Want alleen dat deel wordt beïnvloed door de olieprijs. Overigens zou je daar ook weer een deel van af moeten trekken omdat zaken als raffinage en transport weer niet heel direct geraakt worden door veranderingen in olieprijs.
Vervolgens heb ik de kale benzineprijs en de prijs van olie aan het begin van de grafiek op naar honderd omgerekend zodat ze vergelijkbaar zijn. Dus als olie in het begin 50 euro was en ergens 55 euro, dan geeft dan respectievelijk 100 en 110 in de grafiek. En als benzine (kaal) bij het begin 50 cent was en later 40 cent, dan wordt dat respectievelijk 100 en 80.
De ruwe data vindt u op het tweede blad van deze spreadsheet.

En als we dan toch bezig zijn. In het stuk gaat het ook weer over de mogelijke recordprijs van de benzine. We zitten niet 7 cent af van het oude record, maar 10 cent. Want je moet rekening houden met inflatie immers. Dus hier ook nog maar een keer dat overzicht:

En hier de bijbehorende gegevens (toelichting op verzoek).

Niet dat de ontwikkeling van de olieprijs op dit moment geen aandacht behoeft. Daar zit wel degelijk beweging in. En met name in de VS (vanwege die dollar) kan dat problemen opleveren. Kijk voor de gein ook eens naar deze grafiek trouwens.

Reacties (25)

#1 Minik

In juli 2008 was de prijs voor een vat olie $147. De huidige prijs is $88. Als de topprijs van benzine in 2008 10ct boven de huidge is dan zijn de grafieken mooi maar de winstpercentages van de oliemaatschappijen mooier.

  • Volgende discussie
#2 yosven

Laat je het ons weten als Piet reageert?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Steeph

@Minik: Je leest de grafiek niet goed volgens mij. In juli 2008 hebben ze verlies gemaakt door de prijs niet door te berekenen. Nu zitten ze in het normale patroon.
Even los van de discussie of je vindt dat de oliemaatschappijen uberhaupt te veel winst maken natuurlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Siquo

… heuze?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Steeph

@Siquo: Oeps. Dat krijg je, de spellingscontrole stond uit. Lui lui lui.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Minik

Steeph. Ik schrijf niet voor niets dat de grafiek mooi is. Alleen kan ik niet zien in de grafiek dat er in juli 2008 verlies is gemaakt. Dat verschil kan ook een lagere marge betekenen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Anoniem

De volgende stap naar echte journalistiek is NRC om een reactie vragen!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Steeph

@Minik: Oh, sorry, dat was de verkeerde constatering inderdaad. Minder marge (of eventueel verlies) is correct.

@Anoniem: Maar ik wil dan juist niet een echte journalist worden :-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Bontenbal

Mooie grafiek Steeph! Toen ik het artikel las, werd ik al een beetje argwanend… Dank voor je analyse!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Lord Flash

@1 @3

Andere verklaring is een verschil in wisselkoers tussen euro en dollar.
Als de dollar nu hoger staat tov euro, is het verschil in euros tussen beide prijzen kleiner.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 NN

Prachtig artikel Steeph

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Erik

@6: De marge voor oliemaatschappijen (dus niet de raffinaderij!) is doorgaans 10~20cent (momenteel meer 20 dan 10 cent) als ze geen korting geven, korting is vaak 8 cent ofzo tegenwoordig.

Dus in juli 2008 is er wel wat verlies geleden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Minik

@10. Volgens mij worden oliebedrijven afgerekend in dollars. Als er een slechte koers is dan heeft Shell minder winst. Het verschil in de wisselkoers tussen Euro en dollar in juli 2008 en nu is wel stevig.
Als ik grof reken dan was olie in juli 2008 – 150 x 0,64 = € 96 per vat. Nu is de prijs 88 x 0,75 = € 66. Als de prijs nu zo veel lager is waarom is er maar een verschil van € 0,10 aan de pomp?
De marge in 2008 was veel minder dan nu.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 zmmmmc

Volgens mij kopen we voornamelijk benzine enzo bij oliemaatschappijen die zowel olie produceren als er benzine van maken als het verkopen. Die olie komt dus helemaal niet op de markt en de berekeningen over marges op basis van de olieprijs zijn dan ook nattevingerwerk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Vander F

In de comments bij http://www.businessinsider.com/chart-of-the-day-trade-deficit-ex-oil-2010-12 gaan met het grootste gemak honderden te bouwen kerncentrales over de tong alsof het kinderboerderijen zijn.
China heeft nu een 250(!) kerncentrales op de rol staan?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Minik

@14. Integendeel. Als er een complexe keten zou zijn is het lastig om te zien waar de marges zitten maar als upstream (productie) en downstream (distributie en retail) bij dezelfde partijen zit dan is een marge redelijk inzichtelijk te maken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Hans Verbeek

@15: nu alleen nog genoeg uranium vinden voor 250 kerncentrales… ;-)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Bismarck

Hoeveel kenrcentrales (of misschien beter, hoeveel MW aan kerncentralevermogen) draaien er momenteel eigenlijk wereldwijd?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Hans Verbeek

@18 Bismarck: heb je een IP-ban op wikipedia ?

‘As of December 2009, the world had 436 reactors.[5]’

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 zmoc

@Hans Verbeek, #17, VanderF, #15 Productiecapaciteit is zo mogelijk een nog beperkender factor.

http://www.bloomberg.com/apps/news?pid=newsarchive&sid=aaVMzCTMz3ms

Er moet heel wat gebeuren willen we de komende decennia een significante groei van het nucleaire aandeel in de energiemix zien. Daarvoor moeten we heel erg snel de buitengewoon specialistische productie van reactorvaten gigantisch opschalen en binnen pak hem beet 20 jaar op grote schaal ook nog eens kernafval gaan opwerken. Ik zie het niet gebeuren.

Komt nog bij dat de productie van kerncentrales en uranium buitengewoon fossielebrandstof-intensief is dus de kosten zullen binnenkort ook wel de pan uit rijzen. Hetzelfde geldt overigens in zekere zin voor kolencentrales; turbines, branders, het wordt allemaal steeds duurder. Voor de omstreden centrale die nu in Eemshaven wordt gebouwd zijn de inkoopcontracten dan ook al jaren geleden gesloten.

http://www.volkskrant.nl/vk/nl/2680/Economie/article/detail/843512/2007/09/19/Kolencentrale-Nuon-van-de-baan.dhtml

http://www.greenpeace.nl/news/een-kolencentrale-van-de-baan

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie