Nota Ruimte: Technologische vernieuwing en Vooruitgang

Vooruitgang komt meestal overweldigend, en kan dan weer voorbij zijn voordat je het weet. Technologische vooruitgang vraagt vaak om visie, en visie ontbreekt nu eenmaal in de Nederlandse politiek. De Nederlandse politiek wordt beheerst door mannetjes als Zalm die anaal geobsedeerd zijn met het ‘beheersen’ van financiele uitgaven, of beugel brugklassertjes als Balkenende, die maar 1 missie in het leven kennen: doe maar gewoon. Soms verlang ik wel eens naar een echte Ducci in de Nederlandse politiek, een Leider zonder kwalijke pedo-fascistische trekjes. Morgen wordt de Nota Ruimte behandeld in de ministerraad, maar je kunt vandaag al je mening spuien op de site van de Nota Ruimtelijke Orde. Natuurlijk kun je er ook meer informatie over de Nota krijgen, maar wie interesseert dat nu ene hol?

Misschien is het de vrees voor de wet van de remmende voorsprong of de economische terugslag die vaak gepaard gaat met vooruitgang. Neem de spoorwegen explosie in de tweede helft van de 19e eeuw in Europa, of de snelweg (of heet dat nu ‘Autobahn’ geehrter Herr? of ‘snel weg’) in de jaren 20 van de vorige eeuw, of het PC tijdperk en de Internet boom (of heet dat nu de ‘Internet bubble’), allen ook kenmerkten zich door een enorme economische crisis die volgde op de economische boom: de economische crisis van 1871 in Duitsland, de economische crisis aan het begin van de jaren 30, en de huidige economische dip. De economische vooruitgang is soms beschreven als een lineaire groei (recentelijk nog zelfs door D66 bijvoorbeeld), vaker als een golf-beweging of een cyclus, en soms als 2 stappen vooruit, 1 stap terug.

De economische groei in Asie kende lange tijd een periode van ongekende groei, de periode van de Aziatische Tijgers, waaraan een einde kwam in de jaren 90, toen de grenzen van het internationale krediet en publieke uitgaven in zicht kwamen. Nu zijn het China en India die exploderen, recentelijk werd bekend dat de economie in India met 10% groeide, terwijl de economie in China met 8% nu tekenen van oververhitting laat zien.

Desondanks, kun je in Shanghai, de hyper-kapitalistische hub in China, reizen met de eerste magnetische zweeftrein op commerciele basis. Uiteraard is de techniek ouderwets Duits en het traject is slechts 30 kilometer lang, maar met een topsnelheid van 430 kilometer per uur en een accelleratie in 2 minuten naar 300 km/u, is dit toch een bewonderenswaardige investering. In Nederland is er veel gepraat over de Zuiderzeelijn, het aanleggen van een zweeftrein project tussen Amsterdam en Groningen waarmee men in 30 minuten tussen Amsterdam en Groningen kan reizen. Maar Nederland heeft misschien dan wel Peijs en Sybilla Dekker, maar Peijs of Sybilla Dekker is nog geen Robert Moses, en dus zal het in mijn ogen visionaire plan in de ijskast belanden en moeten we het doen met de stukken minder visionaire Betuwe Lijn en een Hoge SnelheidsLijn (HSL) met 100 tussenstops. Voor die Betuwe Lijn waren er gedurfder plannen zoals een ondergrondse buis, waarin containers in een vacuum als het ware heen en weer geschoten werden, maar Nederland staat er immers om bekend niet innovatief te zijn, en dat ware weer zo.

Nu wordt er ook al jaren over een andere vorm van vernieuwing gesproken in de Nederlandse economie: digitale televisie en wireless breedband. Fantastische plannen waar ik als minister zo mijn handtekening onder zou zetten, en kapitalen in zou investeren, ook al waren ze even verliesgevend als de Betuwe Lijn. Waarom? Omdat ik een groot voorstander ben van Nationale Infrastructuur. Misschien klinkt dat Nationaal-Socialistisch of New Deal achtig, maar ik heb een zwak voor mensen zoals Al Gore, die de Amerikaanse Internet zo’n beetje in zijn eentje aanlegde in de jaren 90, of Robert Moses, die onder de New Deal politiek van Rooseveld en La Guardia in NYC het Westen (Chicago en achterland) opende met zijn snelwegen programmas. Stel je eens voor welke kansen Nederlandse bedrijven zouden kennen als Nederland geforceerd aan de digitale televisie gaat, die je hetzij wireless of niet, via de breedband op je PC/mobieltje kunt bekijken: over tien tot twintig jaar zouden Nederlandse bedrijven de wereldmarkt in de multimedia en infrastructuur domineren, dan kocht EndeMol (ik weet dat dat nu Spaans is), met een zakcentje Disney op (ik weet dat dat tegen die tijd niets meer waard is).

Maar helaas, technologische vernieuwing is iets dat in Nederland altijd later komt. Infrastructuur is in de eerste plaats een milieu probleem, en dus is de Zuiderzee Lijn een taak van VROM in plaats van Verkeer en Waterstaat. Ik ben een groot voorstander van veel groen, overal en nergens, maar de anti-marxistische milieu ideeen die technologische vooruitgang en economische innovatie tegenhouden storen mij wel eens.

Links:
VROM – Nota Ruimte (verwacht: 23 April 2004)
Zuiderzee Lijn
Nota Ruimte