COLUMN - Oh, die kortzichtige bezuinigers: ze staan voor een raadsel. In de zorg voor chronische patiënten voltrekt zich een dramatische verschuiving van lichte naar zware indicaties. Aanvragen voor lichte zorg zijn afgenomen, die voor duurdere vormen – zoals plaatsing in een verzorgings- of verpleegtehuis – gingen met de helft omhoog. Resultaat: een kostenstijging van bijna veertig procent.
Waar komen die zware gevallen ineens vandaan?
De overheid heeft geen idee. Deskundigen vermoeden dat goedbedoelende zorgverleners hun patiënten hebben ‘doorgeschoven’ naar een hogere indicatie, waardoor ze voor plaatsing in een tehuis in aanmerking komen.
Luister naar gezondheidseconoom Guus Schrijvers; hij spreekt meewarig over ‘lieve hulpverleners die proberen het voor de patiënt zo gunstig mogelijk te maken’. Mij lijkt dat de kerntaak van zorgverleners, maar enfin. Schrijvers vindt zo’n taakopvatting problematisch, economisch bezien.
Het klinkt of we een nieuwe vorm van fraude op het spoor zijn. Lieve, maar onnadenkende hulpverleners schalen hun patiënten ‘ten onrechte’ te hoog in, waardoor die valselijk aanspraak maken op een dure categorie van zorg. Strenger indelen is het devies, en vooral: minder lief zijn!
Dat klinkt ferm en stoer. Behalve dan dat lievigheid niet de oorzaak is van de huidige verschuiving van lichtere naar zware zorg. Wat wel? Eerdere bezuinigingen in de zorg.
Er is zoveel vermeende franje weggeknipt en zoveel noodzakelijke zorg uit de begroting gemasseerd, alles onder aanroeping van mantra’s als zelfredzaamheid, mantelzorg en (de nieuwste loot aan de boom) ‘eigen kracht’, dat veel chronisch zieke mensen het thuis simpelweg niet meer redden. Ze krijgen minder officiële hulp, moeten steeds meer zelf oplossen en opvangen.
Uit bittere ervaring weet ik dat intensief zorgen voor een geliefde slopend is. Natuurlijk doe je het; dat spreekt voor zich. Maar het is een fulltime baan, en haast niemand kan zich permitteren om zijn eigen werk (en dus: inkomen) voor geruime tijd op te schorten. Hoe langer iemand ziek is, en hoe minder praktische hulp je krijgt, hoe korter je het als mantelzorger volhoudt.
Op zeker moment stort alles in. Gezin en vrienden raken overspannen, de buren nemen de telefoon niet meer op. Reguliere zorg inroepen kan niet: die had zich vanwege de bezuinigingen immers teruggetrokken, en vertrouwde erop dat jouw private systeem hun geforceerd neergelegde werk kon opvangen.
Niemand wil naar een verpleeg- of verzorgingstehuis. Dat tegenwoordig de helft meer mensen dan drie jaar geleden daar toch om vraagt, betekent dat hun thuissituatie onhoudbaar is geworden. Veel van wat hun verzorging thuis mogelijk maakte, is inmiddels wegbezuinigd.
De ‘lieve’ hulpverleners van Schrijvers frauderen niet: ze zien geen andere optie voor hun patiënten, omdat alleen opname in een tehuis nog de zorg biedt die ze nodig hebben.
Bezuinigen komt je soms duur te staan.
Deze column van Karin Spaink verscheen eerder in Het Parool.
Reacties (7)
Op het verhaal van Karin Spaink valt wel af te dingen. Het is toch logisch, gezien de al jaren exploderende zorgkosten, dat de overheid een beroep doet op de “eigen kracht” van mensen. Want anders gaat op termijn de helft van alles dat we verdienen op aan de zorg.
Waar ze haar pijlen beter op kan richten is de mentaliteit van de zorgverlenende instellingen die alles zo inrichten dat ze maximaal kunnen declareren.
Paar jaar geleden was ik behoorlijk depressief. Toen heb ik 1 gesprek gehad bij het lokale Riagg. Dat vond ik niks en heb ik vervolgens elders hulp gezocht. Maar tot mijn verbazing was ik mijn hele eigen risico kwijt. Dus heb ik hun declaratie opgevraagd.
Bleek dat ze voor dat ene gesprek niet alleen een uur gesprek in rekening hadden gebracht maar ook een uur voorbereiding terwijl ik zeker wist dat de hulpverlener bij dat gesprek gewoon op nul met mij was begonnen en puur op grond van haar ervaring het gesprek met mij was aangegaan. En dat ze daarnaast het tweede gesprek (weer inclusief uur voorbereiding) – dat ik tijdig had afgezegd – ook in rekening hadden gebracht.
Alles was blijkbaar gericht op het oppompen van de rekening. Routinematig wordt van alles in rekening gebracht om de eigen toko maar draaiend te houden. Dat is de trieste waarheid van onze zorg. Ik vraag me af wie nog meer van dat soort ervaringen heeft.
@1: je verwart dingen met elkaar. Het oppompen van de rekeningen zoals jij omschrijft is frauduleus gedrag van de behandelaars en beroerde controle van de zorgverzekeraars. Minder zorg aanbieden helpt daar niet tegen omdat je beperkt op een plek waar het probleem niet zit. Wil je fraude tegengaan dan moet je de frauderende instanties aanpakken.
Een beroep doen op eigen kracht die er niet meer is (op een bepaald moment zit iedereen gewoon aan z’n taks) heeft geen zin. Door eerder simpelere ondersteuning te bieden kun je voorkomen dat dingen helemaal uit de hand lopen.
En mochten we de helft van ons inkomen op laten gaan aan zorg, wat dan nog? Als we van die overige helft een fatsoenlijk dak boven ons hoofd hebben en voldoende en behoorlijke kwaliteit voedsel, en we regelen er het onderwijs van en we hebben nog steeds een redelijke veiligheid, dan is dat toch prima? Tenzij je natuurlijk vindt dat je meer recht hebt op regelmatig luxe vakanties dan dat zieke / oudere mensen recht hebben op een beetje verzorging en een redelijk draaglijk bestaan. Dat kan natuurlijk.
Een beroep doen op eigen kracht die er niet meer is (op een bepaald moment zit iedereen gewoon aan z’n taks)
Het gaat om de timing ervan. Ouderen die nu thuishulp krijgen gaan extra betalen op basis van hun vermogen. Die bijdrage stijgt fors als ze in een verzorgingshuis komen. Cynisch gezegd: het kaalplukken van ouderen heeft prioriteit boven het verzorgen ervan.
Zorgverleners worden gedwongen af te ronden, en doen dit naar boven. Logisch.
@2
“Tenzij je natuurlijk vindt dat je meer recht hebt op regelmatig luxe vakanties dan dat zieke / oudere mensen recht hebben op een beetje verzorging en een redelijk draaglijk bestaan. Dat kan natuurlijk.”
Beetje flauwe opmerking. Ik vind het helemaal niet erg om belasting te betalen om andere mensen een goed bestaan te geven. Waar het om gaat is dat er veel geld verdwijnt in onze zorg. En hoe groter de “zorgpot” is, hoe meer er in die onoverzichtelijke zorgsector wordt verkwist.
er worden ons vaak dubbele boodschappen gegeven door instanties, door overheden etc, dat geldt ook voor mantelzorg. Er zijn al veel mensen die mantelzorgen, ik heb het zelf ook een tijd gedaan. En de huidige regering denkt dat er juist te weinig mensen mantelzorgen en ze vergeet dat er al mensen overbelast zijn. Tegelijk moeten we ook nog sparen voor onze eigen zorg later en financieel bij gaan dragen aan de zorg voor onze naasten… dan moeten we ook ook nog eens meer en langer gaan werken en tegelijk wordt alles duurder. Hallo kunt u het nog volgen?
ook vergeet de regering dat veel mensen tegenwoordig verder weg van familie wonen. En als je geen auto hebt ben je niet één twee drie bij diegene om te mantelzorgen. Want zo goed is het OV ook weer niet….mij kost het zo’n 2 uur om te reizen naar evt mantelzorg adres enkele reis, en zo ver is het ook weer niet (met auto amper een uurtje).
En stel dat je om goed te kunnen mantelzorgen gaat verhuizen (en je eigen woonplaats waar je alles opgebouwd hebt gaat verlaten)…. en als die mantelzorg niet meer nodig is, wil je daar niet blijven wonen maar terug naar je eigen woonplaats. Hoe kom je dan ooit in aanmerking voor een woning!
en mensen die redelijk veel geld hebben kunnen hun eigen zorg inkopen dat geldt natuurlijk niet voor diegenen die dat niet kunnen!
En het is inderdaad al steeds moeilijker om professionele zorg in te mogen/kunnen schakelen. De criteria zijn strenger geworden. Ken een familie van nabij waarvan de oude vader die zelf weinig meer kan in de woonkamer van een gezin moest logeren want zijn vrouw was eerst zwaar ziek geworden en toen gestorven. Maar wat zeiden de professionele (zogenaamd professioneel) beoordelaars en zo: u moet maar blijven mantelzorgen met uw familie. Terwijl ze ook nog veel naar het ziekenhuis moesten voor hun moeder. Nou, hoe mensen dat moeten doen…. en oh ja, er is ook nog werk want ze moeten immers ook geld verdienen hè.
Een kostenstijging van ruim 40% is niets bijzonders. In 2011 waren de totale netto-lasten AWBZ met 43% gestegen (t.o.v. 2010). In 2010 waren ze met ruim 18% afgenomen (t.o.v. 2009), maar in 2009 juist explosief gestegen t.o.v. 2008 (met 141%).
De verschuiving naar zwaardere zorg valt nog wel mee. Volgens CIZ-cijfers is het aantal cliënten met zorgzwaartepakketten in de klassen 1 t/m 4 afgenomen met 0,57%. Het aantal cliënten met ZZP’s in de klasse 5 en hoger is wel toegenomen met 2,03%.
Aantallen cliënten zegt niets over de kosten. Natuurlijk is de zorg in de klassen 5 en hoger duurder. Maar de suggestie dat hier een vorm van fraude plaatsvindt zal hard moeten worden gemaakt. Als artsen, zorginstellingen en patiënten de indicatieregels naar eigen voorkeur naar hun hand zetten, dan schieten CIZ en CVZ ernstig tekort in het toezicht.
Bovengenoemde cijfers vind je in dit exceldocument (daarin ook links naar de bronnen). Grasduint u lustig in het materiaal.