Niet weer Goldman Sachs…

Door het gerommel van banken zijn bankiers niet alleen rijker geworden, maar gepensioneerden aantoonbaar armer. Zijn we inderdaad muppets? Een bijdrage van historicus Jeroen Laemers.

Afgelopen vrijdag was het weer zo ver: een grote Nederlandse pensioenverzekeraar legde een forse schadeclaim neer bij de zakenbank Goldman Sachs. Afgelopen januari was pensioenfonds ABP aan de beurt, ditmaal is Pensioenfonds Vervoer de eisende partij. Het Pensioenfonds Vervoer claimt een bedrag van tussen de 200 en 250 miljoen euro van zijn voormalige vermogensbeheerder Goldman Sachs Asset Management in Londen.

De specifieke aanleiding voor de aanklacht is vooralsnog onduidelijk. Pensioenfonds Vervoer heeft besloten geen verdere toelichting te geven ‘zolang de juridische procedure loopt.’

Mogelijkerwijs houdt de aanklacht verband met het zogenaamde Abacus-schandaal. In de jaren voorafgaand aan de financiële meltdown van 2008 verkocht Goldman Sachs gebundelde rommelhypotheken onder de naam Abacus aan verschillende investeerders, waaronder ABN AMRO. Wat de investeerders niet wisten (en Goldman Sachs wél) was dat deze producten waren samengesteld door een hedge fund dat erop gokte dat het product in prijs zou dalen. ABN AMRO verloor hierdoor binnen enkele maanden zo’n 840 miljoen dollar en moest vervolgens, tezamen met andere onderdelen van Fortis, door de Nederlandse overheid worden gered. Uiteindelijk schikte Goldman Sachs deze zaak met de Amerikaanse beurswaakhond voor een bedrag van 550 miljoen dollar.

Het is echter goed mogelijk dat er ditmaal iets heel anders aan de hand is. Goldman Sachs is namelijk ook de bank waar de eigen klanten werden aangeduid als ‘muppets‘ die zo efficiënt mogelijk financieel dienden te worden uitgekleed.

Wat de precieze aanleiding voor de aanklacht van Pensioenfonds Vervoer ook is, feit blijft dat een hele hoop Nederlands pensioengeld is verdampt. In 2008 verloor Pensioenfonds Vervoer namelijk ruim veertien procent van zijn totale vermogen. We hebben het hier dus niet over misgelopen winsten of een andere vorm van virtueel geld dat komt en gaat zonder dat het veel effect heeft op de reële economie. In plaats daarvan gaat het om geld dat niet wordt uitgekeerd aan gepensioneerden; geld dat wel moet worden opgebracht door diegenen die nu nog moeten bijdragen aan de opbouw van een pensioen.

Als Pensioenfonds Vervoer daadwerkelijk een zaak heeft – en gezien Goldman Sachs’ track record mogen we daar vanuit gaan – dan heeft deze bank dus ongeveer een kwart miljard euro gejat van gepensioneerde vrachtwagenchauffeurs. Zodoende zorgt een verrotte financiële sector er niet alleen voor dat bankiers rijker worden, maar ook dat de rest van ons armer wordt. Bij de komende Tweede Kamerverkiezingen kunnen we dus maar beter stemmen op partijen die oprecht werk willen maken van een fundamentele hervorming van de financiële sector. Doen we dit niet dan hebben de bankiers van Goldman Sachs gelijk en zijn we inderdaad een stelletje muppets.