Moord op Haniyeh zet de zaken in het Midden-Oosten nog verder op scherp

ACHTERGROND - Het kan zijn dat de bazen die bij de Israëlische Mossad het doden van tegenstanders regelen, denken dat het doden van Ismail Haniyeh het conflict met Hamas een gunstige wending zal geven. Helaas voor hen: dat is ontzettend primitief gedacht.

Alleen als een direct belanghebbende – zoals bijvoorbeeld een troonpretendent of een regerende dictator – wordt gedood is dat soms het geval. In alle andere gevallen wordt de opengevallen plaats snel opgevuld en schuift het regerende kader gewoon een plaatsje op. Zo zal het gaan in het geval van Ismail Abdul Salam Haniyeh. En zo zal het waarschijnlijk net zo gaan in het geval van Fuad Shukr, de militaire commandant van Hezbollah, die eerder een Mossad-doel was maar die nog steeds niet definitief dood is gemeld. Wel zijn er drie andere doden, een vrouw en twee kinderen, en 74 gewonden bij deze glorieuze Israelische aanval op een wijk in Beirut.

Niet de echte leider

Haniyeh (62) was al een tijdje niet langer de leider van Hamas. Hij was weliswaar in 2017 de leider van het politbureau van Hamas geworden, maar dat betekende vooral een politieke en symbolische functie. Hij had tevoren een stapje opzij gedaan ten gunste van Yahia Sinwar, die nadien de scepter zwaait in Gaza. Er zijn verhalen dat er wrijvingen zouden hebben bestaan tussen Haniyeh en Sinwar, maar dat is niet duidelijk bevestigd.

Haniyeh was een man die zich altijd vreedzaam had opgesteld, was voorstander van een hudna, een langdurig staakt-het-vuren met Israel, en een overeenkomst met Fatah, de partij van Mahmoud Abbas. Bovendien had hij zich ook akkoord verklaard met een twee-statenoplossing, de vorming van een Palestijnse staat naast Israël; alleen zou het akkoord daarover door de Palestijnse Autoriteit moeten worden bereikt.

Richtingenstrijd?

Sinwar zou harder zijn en realistischer. Hij was uiteindelijk waarschijnlijk ook betrokken bij de inval van Hamas op 7 oktober, al zou de grote man daarvan Mohammed Deif zijn geweest.

Haniyeh wist voordien niets van de aanval af. Het betekende niet dat Israël hem ongemoeid liet. Achtereenvolgens verloor hij in deze ”oorlog” drie zoons en en een stoet kleinkinderen, en wat later zijn oudere zuster met haar familie. In totaal zouden er zo’n 60 familieleden van hem zijn vermoord, tot hij uiteindelijk zelf in Iran door een geleide raket werd gedood. Nog één zoon, Abul Salam Haniyeh, overleeft. Die zei dat het bloed van zijn vader niet bijzonderder was dan dat van het kleinste kind in Gaza.

Loopbaan binnen Hamas

Haniyeh had zijn carrière te danken aan de eerste intifadah in 1987. Hij was werd een aantal keren gearresteerd. In 1992 werd hij met een groot aantal leiders (onder wie Sheikh Yassin, de toenmalige leider van Hamas) naar Libanon gedeporteerd. In 2006 werd hij van gymnastiekleraar ineens de leider van een regering van Hamas en Fatah in verkiezingen die eerlijk – en onder toezicht van onder meer oud-president van de VS, Jimmy Carter – waren verlopen.

Israël maakte echter een einde aan deze kortdurende vreedzame verstandhouding tussen de diverse Palestijnse partijen en zette een aantal ministers en afgevaardigden gevangen. Een jaar later sloeg Hamas een poging neer tot staatsgreep van Fatah onder leiding van Mohammed Dahlan, de voormalige leider van de geheime dienst in Gaza (waarbij een poging werd gedaan Haniyeh te vermoorden). In dat jaar werd hij de leider van Gaza. In 2017 werd hij opgevolgd door Yahya Sinwar en vertrok hij naar Qatar.

Geen staakt-het-vuren

In de recente tijd was hij een belangrijke onderhandelaar over een staakt-het-vuren in Gaza. Isra|el gaf met deze moord ook nog eens te kennen dat het geen snars om die onderhandelingen geeft en dat ze als mislukt kunnen worden beschouwd.

De vraag is wat er nu gaat gebeuren. De moord – waarover Israël overigens in alle toonaarden zwijgt, maar die allerwegen aan de zionisten in Tel Aviv wordt toegeschreven – zal zeker worden gewroken. Iran kan het niet over zijn kant laten gaan dat het op zijn grondgebied is gebeurd. Zowel Imam Khamenei als president Pezeshkian en ook de leider van de Revolutionaire garde hebben zich daarover uitgelaten.

Regionale escalatie

Gevreesd wordt dat het een zware Iraanse aanval wordt en sommige pessimistische profeten verklaarden dat dit precies was waarop Netanyahu mikte: een oorlog tussen Israël en Iran, waarbij Amerika Israel te hulp komt. Ook Hamas zal het er niet bij laten zitten, al is het moeilijk te raden hoe dat zal uitpakken.

Verder wordt de moord veroordeeld door Turkije, Pakistan, China, Rusland, de Houthi’s in Jemen en verder nagenoeg alle landen in het Midden-Oosten. Als het de bedoeling was om de situatie nog wat verder op de spits te drijven, mag Israël zichzelf feliciteren. Het Midden-Oosten is nu nog een iets gevaarlijker gebied geworden dan het toch al was.


Fotocredit: Reportage CBS Evening News (via Youtube)

Reacties (14)

#1 Co Stuifbergen

Een moord op het grondgebied van een andere staat is min of meer een oorlogshandeling, zelfs als er maar 1 slachtoffer is.
Als een staat toelaat dat mensen op zijn grondgebied vermoord worden, is hij zijn gezag (of souvereiniteit) kwijt.

Dat gold ook toen Litvinenko door Rusland in het VK vermoord werd.
Maar het hoeft niet tot escalatie te leiden. (voorbeeld: de moord op Litvinenko).

  • Volgende discussie
#1.1 Bookie - Reactie op #1

Als er al een land is dat graag moorden pleegt in andere landen is dat , naast Rusland, Iran wel.

#1.2 P.J. Cokema - Reactie op #1.1

Zeker. En Israël voelt zich blijkbaar goed thuis in dat illustere rijtje.

#2 Bookie

Als er al iemand was die de onderhandelingen frustreerde was dat Haniyeh wel. Ondanks de uitspraak van het internationaal gerechtshof zijn de gegijzelden nog niet onvoorwaardelijk vrijgelaten.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Hans Custers - Reactie op #2

Zoals wel vaker laat je weer eens zien dat je niet de moeite hebt genomen een stuk een beetje behoorlijk te lezen, alvorens je erop reageert. En daarmee vestig je de aandacht vooral op je eigen vooringenomenheid.

Laat nou eens tot je doordringen dat er mensen zijn die de wereld niet langs simplistische lijntjes opdelen in goed en kwaad. En die dus ook niet volgens die simplistische indeling partij kiezen. Als je snapt dat de wereld niet zo simpel in elkaar zit, kun je zowel het terrorisme van Hamas als de oorlogsmisdaden van Israël veroordelen. Je zou je dan zelfs af kunnen vragen of het niet ook in het belang van Israël zelf zou zijn als bevriende landen zich kritischer op zouden stellen tegenover de regering van dat land. Omdat inmiddels toch duidelijk zou moeten zijn dat excessief geweld niet voor een blijvende oplossing zorgt.

#2.2 Bookie - Reactie op #2.1

Van mij dienen de eventuele Israëlische oorlogsmisdaden te worden berecht. Ik lees in het stuk veel aannames, zoals dat Haniyeh niet wist van het starten van een oorlog tegen Israël door (het bestuur van) Gaza i.s.m. Iran. Tot 7 oktober was er een permanente wapenstilstand tussen de 2 partijen. Moeilijk voor Israël om na zo’n invasie met dezelfde gasten een zoveelste permanente wapenstilstand te sluiten zonder dat daar wat tegenover staat.

#2.3 Hans Custers - Reactie op #2.2

Ik lees in het stuk veel aannames

Je bedoelt dat een vermoeden van schuld voldoende rechtvaardiging is voor een moordaanslag?

  • Volgende reactie op #2.2
#2.4 Emile M - Reactie op #2.2

Je bedoelt dat het geweld tegen de Palestijnen (West-Bank en Gaza) voorafgaand aan 7 oktober niet plaatsvond of schendingen waren van een formeel en permanent staakt-het-vuren? Dat is nogal een aanname.

  • Vorige reactie op #2.2
#3 Rigo Reus

Alles kan ik verdragen
een raket op een voetbalveldje
stervende vrouwen, het schooltje
op de hoek kan ik met droge ogen
zien vlammen, daar ben ik
werkelijk hard in.

Maar een moord in het buitenland,
ophef en steun voor
een schurk in een bloedbad, nee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3.1 Jos van Dijk - Reactie op #3

Kopland draait zich om in zijn graf.
Wat ik niet kan verdragen is de stilte die het westen blijft tonen bij de voortgaande genocide in Gaza.
Zag gisteren een stukje van een doc over de genocide in Soedan, jaren negentig. De VS kwamen er tegen in actie met Condoleeza Rice, Colin Powell, George W. Bush (Republikeinen!). Zijn ze dat vergeten, daar in de VS? En hier in Europa?

#4 Knor

‘De zionisten in Tel Aviv’?

Dude. Please.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 Bismarck - Reactie op #4

Zit het hoofdkwartier van de Mossad niet in Tel Aviv dan?

#5 Rigo Reus

In het Overijsselse stadje D. (Nederland), hing vandaag bij het Turks Consulaat aldaar, vanwege het plotseling overlijden van Ismail Haniye, de vlag (en dat is geen klein exemplaar), halfstok.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5.1 Hans Custers - Reactie op #5

Ja, dat heb je met radicaal rechtse demagogen, of zou nou Erdogan heten, of Obán, of Wilders. Ze zijn permanent bezig met provoceren en ophef creëren.