Minderheidskabinet beste rechtse optie

De kogel is door de kerk: VVD en CDA gaan onderhandelen met de PVV over gedoogsteun voor een minderheidskabinet. Zo’n regeervorm is nauwelijks beproefd in het Nederlandse staatsbestel en deskundigen zijn er negatief over.

Het verzet binnen het CDA tegen samenwerking – in welke vorm dan ook – met de PVV lijkt groot, maar deze variant is wellicht voor het CDA en VVD de beste. Mat Herben refereerde er deze week in Villa VPRO al aan: om een kabinet te formeren heb je vertrouwen nodig. Vertrouwen tussen de mensen die het kabinet moeten gaan vormen.

En daarin zit het probleem voor een kabinet met PVV: de PVV heeft geen mensen met bestuurservaring en vakkennis die een minsterspost kunnen dragen. Het is geen toeval dat Wilders tot nu toe geen enkele kandidaat heeft genoemd, terwijl hij ze in dit proces (in elk geval tegenover CDA en VVD) heeft moeten noemen om dat vertrouwen te kunnen creëren. Nu mensen van buiten de PVV halen is een mogelijkheid, maar kan een tweede LPF-debacle veroorzaken. De ministersploeg van de PVV moet ook elkaar kennen en vertrouwen.

Een strategische reden om niet aan zo’n kabinet te beginnen is het “afbreukrisico” voor CDA en VVD. Wilders kan het kabinet laten vallen en zal zo disproportioneel veel macht uit kunnen oefenen. Er wordt wel gesuggereerd dat Verhagen zo gek is op het pluche dat hij dat voor lief zal nemen (Syp Winia suggereert zelfs dat het grote aantal ministersposten de motivatie is), maar die suggestie geeft wel heel weinig krediet aan een van de meest gewiekste politici van het land.

Een mogelijkheid is dat Verhagen denkt dat hij het afbreukrisico kan omdraaien. Als het CDA nu harde afspraken kan maken met de PVV en deze afspraken continu herhaalt in de media kan zij wellicht de oude wet “wie breekt, betaalt” opgeld laten doen. Dan wordt de PVV namelijk – zoals we zagen in Almere – in haar zwakste punt getroffen: de PVV kan en wil geen regeringsverantwoordelijkheid aangaan.