Lobotomie uit een flesje

Het bevat onder meer melatonine en valeriaan. Volgens de marketeers van de producent zorgt het ervoor dat je “je over niets ter wereld nog zorgen maakt. Je voelt je hier en nu totaal tevreden”. Het klinkt als het resultaat van een lobotomie. Wat is het: een antidepressivum uit de apotheek? Nee, een hip drankje genaamd iChill dat hier in Canada gewoon in de supermarkt staat. Ons voorland?

Je staat er toch even bij met je ogen te knipperen. Melatonine is een hormoon dat het slaapritme beïnvloedt, valeriaan is het hoofdbestanddeel van de tranquillizer valium. Je zou denken dat een drankje dat allebei bevat iets is dat alleen op doktersvoorschrift verkrijgbaar is. Maar hoewel de fabrikant aanbeveelt er niet meer dan twee flesjes per dag van leeg te drinken, ontraadt het aan kinderen jonger dan 13 te geven en je op het hart drukt na het ledigen van een flesje vooral niet meer achter het stuur te gaan zitten, staat het gewoon op de schappen van de super. Wie er 48 flesjes in één keer van wil kopen, gaat gewoon zijn gang.

Canada kent weliswaar minder vrijheden dan de Verenigde Staten (je loopt hier bijvoorbeeld niet zo maar met een pistool met bijpassende munitie de winkel uit), op het gebied van wat mensen naar binnen werken is het ook hier vrijheid, blijheid. Antibiotica liggen hier gewoon in elke drugstore voor het grijpen en worden op grote schaal gekocht en geslikt door mensen die vermoedelijk niet de flauwste notie hebben van het verantwoordelijk gebruik ervan. Het is tenslotte hun eigen lijf, is de redenering. Mijn zolen: wat mij betreft is het een succesrecept voor het kweken van resistente microben, waar op termijn de hele wereld last van heeft—maar dat terzijde. Ik wilde het hebben over iChill. 

“Helps you relax, reduce stress, sleep better”, staat er op de verpakking. Zo’n product is natuurlijk precies waar een samenleving die stijf staat van de stress en de werkdruk op zit te wachten. Wat een geweldig idee, dat je op elk moment een onthaasend slokje kunt nemen zodat je gewoon kunt uitrusten of slapen. Bovendien bevat het drankje louter natuurlijke bestanddelen. Wat kan er dan fout aan zijn? 

Dat laatste is alvast een schoolvoorbeeld van een drogredenering. Dat een product “natuurlijk” is, betekent namelijk niet dat het zonder gevaar is voor de gezondheid. Zwarte nachtschade is ook natuurlijk, maar een drankje op basis daarvan zou vermoedelijk geen herhaalaankoop genereren. Toch is het precies waar de makers van iChill mee schermen, en in feite ook de reden waarom het spul vrij verkrijgbaar is. 

Amerikaanse toestanden? Ach, wat heet. In Nederland zijn al op ruime schaal levensmiddelen te koop die probiotica bevatten en ook stimulerende drankjes van het type Red Bull zijn al geheel geïntegreerd. We voegen aan allerlei producten vitaminen, mineralen en andere componenten met verondersteld heilzame werking toe, vaak zonder dat de gevolgen voldoende duidelijk zijn. Een schoolvoorbeeld is omega-6 of linolzuur, een vetzuur waarmee jarenlang producten als Becel waren verrijkt, tot we nog maar heel kort geleden ontdekten dat een overdosis ervan zorgde dat het lichaam het eveneens onmisbare omega-3 of alfa-linoleenzuur niet meer kon opnemen, waarna de productsamenstellingen even schielijk als stilzwijgend werden aangepast. Het is bepaald geen op zichzelf staand geval: de inzichten op dit vlak wijzigen voortdurend en de aanbevelingen die het Voedingscentrum een jaar of dertig geleden deed, vormen boeiende lectuur. 

Ook in onze eigen nationale eetcultuur lijken steeds meer voedingsproducten te worden gebruikt omwille van hun vermeende effecten voor onze gezondheid—ze worden in elk geval door hun marketeers zo neergezet. Wie de communicatie van nu een jaar of twintig geleden had laten zien aan een doorsnee Nederlander, had vermoedelijk als reactie gekregen dat dat “Amerikaanse toestanden” waren, bij ons volkomen ondenkbaar. 

Net zo ondenkbaar als iChill? De tijd zal het leren.

EDIT: Nee, natuurlijk is valeriaan niet het hoofdbestanddeel van valium. Het is een plantaardig stofje waaraan een spierontspannende werking wordt toegeschreven, iets wat overigens onvoldoende wetenschappelijk onderbouwd is. Hoewel het in mijn optiek verbazend blijft dat een drankje dat melatonine bevat zo maar bij de super verkrijgbaar is en ook door kinderen kan worden gekocht, wordt de soep hier dus aanzienlijk minder gegeten dan ik ze had opgediend. Het zal mij leren mijn informatie dubbel te checken, zelfs als ik denk zeker van mijn zaak te zijn. Ik trek hierbij deemoedig het boetekleed aan.

(Eetschrijver werkt op dit moment een aantal maanden in Canada en signaleert van daaruit eettrends.)