De gemiddelde Nederlander is er wellicht maar al te mee bekend maar voor een land dat minder dan een eeuw geleden nog met een wereldrijk kon pronken bracht het declaratieschandaal van afgelopen zomer toch een nare eigenschap van de gemiddelde parlementariër aan het licht: een beschamend gebrek aan eigenwaarde.
De gênante rechtvaardiging waarmee vele leden van het Britse Lagerhuis kwamen aanzetten (“Het was niet tegen de regels!”) is volgens Theodore Dalrymple, oftewel, arts en conservatief schrijver Anthony M. Daniels, tekenend voor de hedendaagse westerse moraliteit: wat niet bij wet verboden is, is niet verkeerd, dus acceptabel. Wie een ander op ongewenst gedrag aanspreekt mag de leus, “Het is toch niet verboden?” terugverwachten. Deze houding illustreert het treurige gebrek aan zelfrespect dat tot in de hoogste kringen van onze maatschappij is doorgedrongen en wellicht het gevolg is van een overdaad aan regelgeving. Des te meer de overheid verbiedt en reguleert, des te minder voelen mensen zich genoodzaakt gedragscodes te respecteren en des te minder voelen mensen zich verantwoordelijk voor hun eigen gedrag—en, soms, voor hun eigen leven. Zo schrijft Dalrymple:
We are harried and persecuted by regulations, while at the same time we behave with ever less self-control. We are photographed everywhere we go and in almost everything we do, but we set less and less store by decorum.
Leden van de regering en van het parlement dienen een land te leiden, niet door “signalen uit de samenleving” op te vangen en hun woorden voorzichtig te wegen alvorens zij beleid uitzetten maar door de burgers te vertellen wat nodig is: “Zo is het, en dit gaan we eraan doen,” had de premier moeten zeggen tijdens de afgelopen Algemene Beschouwingen in plaats van anonieme ambtenaren met oplossingen te laten komen die tijdens deze regeringsperiode niets eens meer zullen worden uitgevoerd—om vervolgens toe te geven dat hij niet “in vorm” was!
Vanuit de oppositie klonk vanzelfsprekend kritiek hoewel de meeste voormannen en -vrouwen vooral uit leken te zijn op de soundbite van de week. In plaats van alternatieven aan te dragen voeren de oppositiepartijen al verkiezingen terwijl dankzij het wanbeleid van overheden wereldwijd het einde van de recessie geenszins meer in zicht is. Moties van wantrouwen en wellicht terechte maar zonder meer onwaardige karakteriseringen van de minister-president werden alom gehoord terwijl Geert Wilders zijn criminele hetze tegen alles wat vreemd is onverstoord kan doorzetten, immers de goede man geniet parlementaire onschendbaarheid zolang hij niet buiten de Tweede Kamer zijn mond opendoet. Het is niet precies bij wet verboden om een gehele godsdienst als kwaadaardig te bestempelen dus moet het kunnen, lijkt de redenatie te zijn van de PVV-leider.
Het mag weinig verbazingwekkend heten dat alles wat naar “Den Haag” riekt tegenwoordig weerzin opwerkt bij de kiezer. Een politieke tegenstander kan de mokerslag worden toegebracht door hem of haar als “elitair” weg te zetten en het oordeel van de leek lijkt zonder uitzondering meer vertrouwen te genieten dan dat van autoriteiten en intellectuelen. Politie, justitie, overheid en wetenschap worden onder vuur genomen door zelfverklaarde experts en in plaats van in het verweer te treden druipt de elite af en tracht het op wat voor manier dan ook zichzelf als volks voor te stellen.
De trieste ironie is dat “de elite” zelf het zover heeft gebracht. Door moraliteit en kennis relatief te stellen ondermijnde de filosofie en de wetenschap haar eigen aanzien en door het volk naar de mond te praten en populisme tot hoogste goed te verheffen ondermijnde de politiek haar eigen legitimiteit. Of “het volk” hiervan profiteert is zeer de vraag. Dalrymple stelt in ieder geval met enige bitterheid vast dat in hun ontwijking van enig moreel besef en in hun angst om het predicaat van elitair opgedrukt te krijgen onze volksvertegenwoordigers precies dat zijn: de perfecte vertegenwoordigers van een volk dat ethische vraagstukken uit de weg gaat en zij die op wat voor manier dan ook uitblinken wantrouwt.
Dalrymple spreekt op 24 september aanstaande om vijf uur ’s middags in Leiden.
Reacties (22)
Voor wie het niet opmerkte, Nick is wel degelijk van koers veranderd.
Van Elsevier naar HP/Tijd ongeveer.
Tip:
Hoe… des te….
Verder volg ik Nick Dalrymple niet. Dit type beschouwingen werkt voor mij wel als het over abstracties gaat, laten we zeggen: een godsdienst. Maar niet als ze op dit type zinnen uitdraaien: “Door moraliteit en kennis relatief te stellen ondermijnde de filosofie en de wetenschap haar eigen aanzien en door het volk naar de mond te praten en populisme tot hoogste goed te verheffen ondermijnde de politiek haar eigen legitimiteit.”
Politie, justitie, overheid en wetenschap worden onder vuur genomen door zelfverklaarde experts en in plaats van in het verweer te treden druipt de elite af en tracht het op wat voor manier dan ook zichzelf als volks voor te stellen.
Wie zijn die zelfverklaarde experts? Namen, rugnummers. De dronken idioten die ambulancepersoneel aanvallen soms? Of ben ik, omdat op mijn boeklog onder andere gefundeerde kritiek te vinden is op, a] het zo misdadig lage opsporingspercentage in Nederland, vergeleken met de omringende landen, b] de te eenzijdige juridische scholing van de rechterlijke macht, c] het gebrek aan democratie in Nederland, omdat niemand ooit ergens voor verantwoordelijk gehouden kan worden, ineens zo’n zelfbenoemde expert?
In dat geval: studeer eerst nog eens een jaar of tien geschiedenis Nick, en probeer dan nog eens opiniestukjes te kakken.
Uiteraard alwéér in leiden, en ik ben erbij natuurlijk! Goed stuk van Ottens trouwens.
Ik snap de link tussen graaien en (gebrek aan) zelfrespect niet zo goed.
Overigens even los van het feit dat de claimcultuur in het Britse parlement in den beginne werd aangemoedigd, om de salarissen (nogal gruwelijk laag, zeker wanneer je een tweede huis erop na moet houden) aan te vullen naar een acceptabel niveau.
@2
Hoewel ik de tien niet haal (wel de negen, incl proefschrift) meen ik wel te kunnen zeggen dat hoe meer geschiedenis je kent, hoe minder makkelijk de opinierende stukjes eruit vliegen.
@ Nick: Met ieder stuk dat je plaatst gaat het niveau verder achteruit. Je laat “handig” je eigen mening en die van Dalrymple door elkaar lopen maar jouw naam staat hierboven:
het declaratieschandaal van afgelopen zomer toch een nare eigenschap van de gemiddelde parlementariër aan het licht
Nee, het Britse declaratieschandaal [ … ] de gemiddelde Britse parlementariër [ … ].
Jij en Dalrymple veralgemeniseren dit geval zonder zelfs maar een voetnoot naar “Westerse moraliteit” en naar “onze maatschappij”. De Britse maatschappij is niet de Nederlandse maatschappij: toen de Telegraaf hier ging graven naar aanleiding van die Britse ophef vond men niks van ook maar enig belang. Een zonnebril die gedeclareerd werd omdat het ministerie er expliciet voor kiest zich niet te verzekeren. Een rekening van de Librije.
De Nederlandse maatschappij is één van de meest geregelde maatschappijen. Al vaak verklaard vanuit een geschiedenis als relatief inhomogene natie en door de decennia heen al vaak gebruikt om te beargumenteren waarom in Nederland “burgerlijke ongehoorzaamheid” geaccepteerder is dan in veel andere landen bijvoorbeeld. Om nu je rant te volgen zou Nederland daarmee één van de meest schandelijke declaratieculturen dienen te hebben.
Lo and behold: dat is niet zo (waarschijnlijks zelfs grotendeels omgekeerd). Je argumentatie is enkel weer (en weer, en weer, en weer) naar je small government dogmatiek toe geredeneerd. Niet eens los van de aanwijzingen, maar in directe tegenstelling tot de aanwijzingen. Diep waardeloos. Hier was geen declaratie schandaal, in dat dicht geregelde land.
@3: Wie zijn die zelfverklaarde experts? Mensen als Maurice de Hond die zich bemoeien met een rechtszaak. Mensen als Felix Rottenberg die van alle politiek verstand denken te hebben. Mensen als Geert Wilders die geloven alle problemen op te kunnen lossen door Marokkanen in de knieën te schieten. Mensen die denken dat intelligent design de waarheid heeft en geloof en pseudo-wetenschap tot een alles-behalve-intelligent gedrocht vormen. Mensen die hun nieuws van slechts één opinieblog halen en klagen over een vermeend gebrek aan aandacht van de professionele journalistiek voor een bepaald onderwerp. Mensen die zeuren over “de politiek”, over “die zakkenvullers” en “graaiers” in “Den Haag”, maar vervolgens niet eens de moeite nemen om te gaan stemmen. Mensen die denken dat “de leek” het altijd beter weet dan mensen die tien jaar gestudeerd hebben.
@6: Blijkbaar heb je mij niet goed begrepen. Het gaat mij niet om het declaratieschandaal op zich; het gaat mij om de manier waarop Britse parlementariërs hun gedrag rechtvaardigden.
Het “beschamende gebrek aan eigenwaarde” van vele Nederlandse politici spreekt niet uit wat zij wel of niet declareerden, maar uit het gedrag dat ik in de laatste alinea’s heb beschreven.
@8:
Nee Nick. Je illustreert dit zogenaamde “beschamende gebrek aan eigenwaarde” van Nederlandse politici met gedrag van Britse politici. Volstrekt onzinnig.
De eerste drie paragrafen van dit verhaal hadden er niet moeten staan begrijp ik. Goed. Wat overblijft is een nutteloze standaard mening.
@9: Tsja, als jij beter weet dan ikzelf wat ik bedoelde, dan kan ik daar natuurlijk niets tegen inbrengen.
@7: Felix Rottenberg vind ik nou niet zo’n geslaagde keuze. Gezien zijn CV zou het opmerkelijk zijn als hij niets van politiek afweet met zoveel praktijkervaring. Dat je het niet eens bent met zijn visie is een tweede.
@ Nick, #10: Inbreng zit ik verder ook niet echt op te wachten, enkel nog op enig begrip.
“het declaratieschandaal van afgelopen zomer [bracht] toch een nare eigenschap van de gemiddelde parlementariër aan het licht”
Nee, het bracht een nare eigenschap van de gemiddelde Britse parlementariër aan het licht.
“Deze houding illustreert het treurige gebrek aan zelfrespect dat tot in de hoogste kringen van onze maatschappij is doorgedrongen”
Nee, het illustreert hoogstens iets wat tot in de hoogste kringen van de Britse maatschappij is doorgedrongen.
“Des te meer de overheid verbiedt en reguleert, des te minder voelen mensen zich genoodzaakt gedragscodes te respecteren en des te minder voelen mensen zich verantwoordelijk voor hun eigen gedrag
Nee, want als dat zo zou zijn dan zou in het nog strakker geregelde Nederland dat “maar het is toch niet verboden?” effect waar jij je het hele verhaal aan ophangt hier nog sterker dienen te zijn. Is nu je argument dat die rechtvaardiging van Britse politici enkel een rechtvaardiging is en helemaal niets met het declaratiegedrag zelf te maken heeft? Of zo? Want als het dat wel heeft dan laat de Nederlandse situatie zien dat dit gedrag niet verklaard wordt door het aantal regels. Dit is gewoon weer je oude, vermoeide standaard “small government” praatje.
Daarna krijgen we een paragraaf met een oproep voor een sterke leider (gaap) en dan komen we uiteindelijk bij de knieval voor Het Volk. Ik vind het best, maar op dit moment in het verhaal is het een punt zonder connectie met de rest van het verhaal.
@11: Hij spreekt ook regelmatig over de Amerikaanse politiek terwijl er, naar mijn idee, veel mensen zijn die daar veel meer vanaf weten.
@12: Ik heb al uitgelegd, en vervolgens nog eens duidelijk gemaakt waar ik dat heb gedaan, waarom ik hetzelfde “gebrek aan eigenwaarde” Nederlandse politici verwijt.
Wat tot in de “hoogste kringen van onze maatschappij” is doorgedrongen, is volgens mij de “het is niet bij wet verboden, dus niet verkeerd”-houding waar ik paragraaf twee, verwijzend naar Dalrymple, mee begin.
Of Nederland werkelijk meer gereguleerd is dan Groot-Brittannië weet ik niet zo zeker, maar dat is goed mogelijk.
Ik heb niet het idee dat mensen zich hier bijzonder verantwoordelijk voor zichzelf, met name voor hun eigen gedrag, voelen, laat staan opstellen. Dat is ook niet zo verwonderlijk, wanneer we op tal van manieren het idee krijgen dat we dat niet hoeven te zijn. Noem het mijn standaard small government praatje, maar wanneer een overheid burgers op bijna elke mogelijke manier opvangt, beschermt en verzorgt kan je volgens mij niet anders dan afdoen aan de verantwoordelijkheidszin van mensen.
Ten slotte pleit ik niet voor “een sterke leider”, maar voor een zelfverzekerde elite.
@11: Vast, maar dannog blijft je algemene uitspraak over FL te kort door de bocht.
@ Nick:
Ik sla altijd sterk aan op die voortdurende vermenging van Angel-Saksische en Nederlandse realiteiten. Je eerste zin doet me gruwen bijvoorbeeld. Je behandelt als één dat wat twee is.
Voor een persoonlijk sociologisch projectje: woon je in Amsterdam of nabije omgeving?
De Nederlandse maatschappij verschilt sterk van zowel de Britse als de Amerikaanse. Een fundamenteel ander rechtssysteem bijvoorbeeld, een sterke focus op consensus en veel linkser. Je kan de Nederlandse maatschappij met veel meer succes laten aanschurken tegen de Scandinavischen (of zo je wilt gewoon de Duitse) dan tegen de Angel-Saksischen. De populair culturele invloeden zijn talrijk maar door veel naar Friends te kijken wordt Amsterdam nog geen New York. Maar vooral Maastricht, Almelo en Hoogeveen worden dat niet.
Ik ga er verder niet meer op in. Je stuk bevat de onzin die ik in #12 aanwijs. Als het punt dat je wilde maken niet overeenkomt met het stuk wat je schreef wacht ik wel op een stuk waar verder commentaar wel onder hoort.
@ rene
Je weet ook dat de voortdurende malversaties van zowel PvdA, CDA als andere politieke leiders voldoende vergelijkbaar materiaal opleveren voor een stellingname zoals nick die hier doet.
Of moeten we weer in herinnering brengen wat Brinkman, Kok, Herfkens, PvdA Amsterdam Zuid Oost, de BkB boys van de PvdA, Koenders, TerHorst, Hirsch Ballin, en de eindeloze lijst van andere politici ook van andere partijen voor een beeld laten zien, denk nog eens aan de problemen met de bestuurders van Woningbouwcorporaties en bijvoorbeeld Philadelphia zorg. En dan hebben we het nog niet eens over de zorginstellingen, een heel ander gebied weliswaar, waar de patient in inmiddels klant is geworden en de vergaande protocollisering de gehele zorg laat afglijden naar een minimum streven in plaats van patient centrale verzorging. En dan dus in de eerste plaats de wijze waarop de mensen die verantwoordelijk zijn hun eigen gedrag rechtvaardigen.
Overigens wil ik niet, zoals jij, simpelweg “nee” brullen tegen je koppige gekir tegenover nick, want zo rechtlijnig zijn de zaken niet. En zo vastgeroest ben ik zelf ook niet. Ik heb geen reden om willekeurig welk standpunt te omgeven met loopgraven en schuttersputjes, want niks is mij heilig.
Ik wil aangeven dat je simpelweg wel kan proberen om op cursorische wijze met de blik van Dalrymple mee te kijken naar onze maatschappij om te zien of er wat te leren valt van zijn visie. Domweg afserveren omdat iemand, rechts, angelsaksisch of conservatief is, brengt je niet tot nieuwe inzichten.
Overigens is dat ook niet waar jij naar opzoek bent, als ik je reacties hier goed mag begrijpen, herbevestiging van je ooit vastgeroeste standpunten lijkt het enige te zijn dat jij hier met kracht probeert te doen of niet?
@14: “FL”? Als je Rottenberg bedoelt, wellicht, hij was een van de mensen die als eerste bij mij opkwam.
@15: Ik geloof niet dat het in dit geval bijzonder veel uitmaakt dat Nederland een zeer andere (politieke) cultuur kent dan het Verenigd Koninkrijk. Zoals Klaplong schrijft in #16: het is wel degelijk mogelijk om vanuit de visie van Dalrymple een blik te werpen op de Nederlandse situatie.
“Beyond and above all other nations in the world, Britain is the place where all the evils summarized above are most clearly manifest”
Dalrymple vindt het ook veel erger in GB dan elders…
@ 16:
Ik serveer Dalrymple niet af omdat ‘ie rechts, angelsaksisch of conservatief is, beste Klaptrol. Ik serveer primair Nick af omdat hij Brittannië één op één op Nederland legt en slechts secundair Dalrymple omdat ie, in het verslag van Nick, datzelfde doet in die volgens hem “tekenende Westerse moraliteit” en vooral omdat zij beiden daarna met voortvarendheid dit aan een teveel aan regels proberen te wijten.
Dat wil dus zeggen, omdat zij uit hun derrière staan te blaffen en niets dan een politiek ideologisch punt herhalen zonder dat daar een onderbouwing bij hoort. Immers, gegeven dat het voorbeeld waar deze hele visie aan wordt opgehangen in een nog dichter geregeld land als Nederland juist niet opgaat is het een onzinnige en op niets dan drijfzand gebouwd geheel.
Meekijken met Dalrymple om te kijken of we iets van ‘m kunnen leren is altijd goed. Mijn dank aan Nick voor het leveren van de blik. De conclusie is “nee”. Als jij verder tijd wilt verspillen aan ideologische derrière-blaffers, go right ahead, be my guest, knock yourself out of welk passend anglicisme dan ook. Ik heb wel wat beters te doen ondertussen.
“Uit hun derrière blaffen”? Leuk gevonden.
Ik zal niet inhoudelijk reageren want ik wil je natuurlijk niet afhouden van de betere dingen die je te doen hebt.
@ Nick: Dank je vriendelijk.
Elk excuus van de rechtsmens om het volk weer onder de plak van de religie te krijgen. Rechtsmensen zijn een groot voorstander van platonisme. Voor anderen.