Laatste proces tegen de RAF?

Terwijl Duitsland in de ban is van de waarschuwing voor een terroristische aanslag eind deze maand, vindt in Stuttgart een proces plaats tegen het voormalige RAF-lid Verena Becker (58) wegens betrokkenheid bij de aanslag op Siegfried Buback, 33 jaar geleden op 7 april 1977. Het proces vindt plaats in de rechtszaal in de gevangenis van Stuttgart-Stammheim, een bunker die speciaal gebouwd is voor het proces tegen de RAF-kopstukken in 1975. Het is een nogal absurde confrontatie met een stukje naoorlogs verleden van Duitsland dat in de afgelopen jaren al zo vaak is verteld en verfilmd.

Aanleiding voor het proces tegen Becker is een aanklacht van Michael Buback, de zoon van de voormalige procureur-generaal Siegfried Buback, destijds door de RAF medeverantwoordelijk gehouden voor de vervolging, eenzame opsluiting, foltering en veroordeling van de Baader-Meinhof groep. Wie zijn vader heeft neergeschoten is nooit duidelijk geworden. In een poging de waarheid te achterhalen heeft hij zich opnieuw in de zaak verdiept en allerlei ongerijmdheden aangetroffen. Hij heeft een getuige van de schietpartij gevonden die in de rechtszaal heeft verklaard dat de verklaring die in 1977 op haar naam is opgesteld in de verste verte niet deugt. Die verklaring is ook niet door haar ondertekend. Haar bevestiging van de verklaring van een andere getuige dat het een vrouw was die vanaf de passagierszit van een motor de fatale schoten loste is niet in de dossiers terechtgekomen.

Uit de verhalen die nu verteld worden door betrokken politiemensen blijkt dat er direct na de moord niet altijd even zorgvuldig is omgegaan met de rapportages van de getuigen. Het vermoeden bestaat dat hierbij ook een rol speelt dat Verena Becker was ingehuurd door de Duitse inlichtingendienst, de z.g. ‘Verfassungsschutz’. De Hamburgse onderzoeker Wolfgang Kraushaar heeft hierover onlangs een boek geschreven. Hij vindt het opmerkelijk dat Becker, die enkele maandan na de aanslag op Buback gearresteerd werd in bezit van het moordwapen, nooit vervolgd is voor medeplichtigheid. In de eerste berichtgeving over de moord werden nog wel getuigen geciteerd die een vrouw hadden gezien. Maar de volgende dag was de politie er al uit: een opsporingsbericht verscheen voor drie mannelijke RAF-leden. Een van hen werd later in gezelschap van Becker gearresteerd. Zij kregen levenslang voor de schietpartij die daarbij plaats vond, maar niet voor betrokkenheid bij de moord op Buback. In 1989 werd Becker wegens goed gedrag vrijgelaten. In 2009 werd ze opnieuw gearresteerd na de nieuwe aanklachten van Michael Buback. Hij is er van overtuigd dat Becker zijn vader heeft doodgeschoten. De officiële aanklager in het proces houdt het op medeplichtigheid. Becker en ook Peter-Jürgen Boock verwijzen naar hun toenmalige kameraad Stefan Wisniewski, die in 1999, eveneens na een lange gevangenisstraf voor de moord op werkgeversvoorzitter Schleyer, vrijgelaten is.

Duitsland heeft een reputatie in het onderzoeken van zijn verleden. De geschiedenis van het gewelddadige radicalisme uit de jaren zeventig zal de Duitsers dus nog wel een tijdje bezighouden. Zeker zo lang er nog vele activisten en getuigen in leven zijn en er nog zoveel niet is opgehelderd. Nieuwe terroristische dreigingen roepen oude vragen op, zowel naar de achtergronden van het terrorisme als naar de manier waarop de autoriteiten – regering, justitie, politie, inlichtingendiensten en gevangenisdirecties – hiermee omgaan. Het is de vraag of het proces tegen Verena Becker het laatste proces tegen de RAF zal zijn.