Vorige week: In deze bewogen tijden is Sargasso’s Kunst op Zondag eigenlijk een wat ouderwetse rubriek. Veel ‘plaatje met een praatje’, weinig bewegende beelden. Terwijl er zoveel mooie films en documentaires zijn over kunst en kunstenaars.
Open deur: video en film zijn registratiemiddelen. Er moet eerst iets zijn om opgenomen te kunnen worden. Zo zijn er ontzettend veel bewegende beelden die een herinnering zijn. Terugkijken dus.
Vandaag bewegende beelden van beelden die plotseling in beweging raken. Flauwe zinssnede, maar de beelden zijn mooier. We kijken terug naar….
Aeneas Wilder. Woont en werkt afwisselend in Japan en Schotland en is aardig populair in Nederland. De laatste dertien jaar is zijn werk zeker net zo vaak in solo- of groepstentoonstellingen te zien geweest. Een gemiddelde van één per jaar, ik denk niet dat enig andere kunstenaar zo vaak in Nederland geëxposeerd is geweest.
In 2002 had Wilder al een ‘uitdagende’ expositie in een van Neerlands kleinste expositieruimten: De Aanschouw (Rotterdam). Het glas voor ‘in geval van nood’ moest hij uiteindelijk zelf breken, want het publiek had blijkbaar niet door dat de sticker met ‘No Border(sic) No Nation’ eigenlijk een uitnodiging was het kunstwerk uit zijn benauwde gevangenis te bevrijden.
De ‘Nederlandse carrière’ van Aeneas Wilder begon pas goed in 2006, toen zijn inzending voor de architectuurcompetitie ‘follyDOCK’ werd tentoongesteld in het Nederlands Architectuur Instituut (tegenwoordig het Nieuwe Instituut). Een folly is een bouwsel dat ongeschikt is voor enige vorm van huisvesting, maar wel de meest fantasierijke vormen kan hebben.
Het winnende ontwerp van Aeneas Wilder, een ‘dome’ (koepel), werd in 2007 in Rotterdam gebouwd en verhuisde in 2008 naar Etten-Leur, waar het een informatiecentrumpje voor een nieuwbouwwijk werd.
Het leek in 2007 wel een ‘Aeneas Wilder’-jaar. Behalve de zojuist genoemde koepel, hing er weer werk in De Aanschouw (videofragmenten van eerder werk) en was hij op de Dutch Design Week (Eindhoven) met werk waar hij het meest om bekend is. Kijkt u naar ‘Untitled # 134, #135’(2007).
Slechte beeldkwaliteit? Te kort filmpje? Wacht, het wordt beter. Het filmpje liet wel zien waarom Aeneas Wilder een, niet alleen in Nederland, veel gevraagd kunstenaar is. Het is intrigerend dat iemand dagen-, soms wekenlang, uiterst behoedzaam en zorgvuldig constructies met houten latjes maakt, zonder dat er ook maar één hamer of spijker of lijm aan te pas komt. En het is natuurlijk even intrigerend én spectaculair dat hij al die moeite met één enkele trap in elkaar laat donderen.
Het oeuvre van Aeneas Wilder omvat meer dan dat. Bij sommige van zijn constructies vraag je je af wanneer het vanzelf in elkaar stort. Zoals Construct / Deconstruct in De Kunstsuper (tegenwoordig galerie Frank Taal – Rotterdam) in 2009.
Hoe stevig houten plankjes ook zijn, hoe robuust de constructies er ook uit mogen zien, de kwetsbaarheid zit hem in het achterwege blijven van verbindende elementen als spijkers, schroeven of lijm. En dan gaat het wel eens onbedoeld mis.
Zoals tijdens de opbouw van ‘Untitled #149’ voor de groepstentoonstelling ‘Appetite for Destruction’ in 2010 (galerie NEST, Den Haag).
Toen het eenmaal stond, in afwachting van de ‘kick down’ aan het einde van de tentoonstellingsperiode, bleek hoe fragiel de constructies van Wilder zijn.
Maar dat was natuurlijk niet de bedoeling. In datzelfde jaar verliep het in Pictura (Dordrecht) volgens plan. Kijkt u naar Untitled # 147/# 148.
Daarna waren verschillende van zijn werken te zien in Burgh-Haamstede (Untitled #150 in de Bewaerschole, Burgh-Haamstede, 2010), een aantal maquettes in De Ketelfactory (Schiedam, 2011), de solo-tentoonstelling Transformer in galerie Frank Taal (Rotterdam, 2013), Untitled #181 bij ‘In quarantaine’, georganiseerd door stichting Kunsteiland (Heijplaat, Rotterdam, 2016), tijdens de IJsselbiënnale bij Olst (2017), tijdens Kunst aan de Schinkel 2018 (Amsterdam) een podium om zandkunst op te maken en een Bloemenlabyrint tijdens Beelden op de Berg (in de tuin van Belmonte Arboretum, Wageningen, 2018)
Dit jaar zal er een klein werk (niet groter dan 30 x 30 x 30 cm) van Aeneas Wilder te zien zijn in de groepstentoonstelling ‘stil’ (tot 14 juli) in de Schiedamse Ketelfactory.
Terug naar de bewegende beelden. Spectaculair als het ‘natrappen’ van eigen werk op zich al is, het krijgt een extra dimensie als daardoor een fraaie ruimte wordt onthuld. We eindigen met twee van de drie performances die hij in 2013 uitvoerde in een prachtig badhuis in Bologna (Italië).
Eerst: koepels onder gewelfde plafonds, Untitled #166.
Dan: Voor de kijker verbergt Untitled #168 praktisch de gehele badzaal.
Tot slot: Ga vooral ook de video’s op Aeneas Wilders website bekijken (tips: Untitled #104, de opbouw en loterij van Untitled #116 en Untitled #98).
Reacties (2)
Onder het eten van het ontbijt (eitje, croissantje) en beluisteren van de partita’s voor viool van Bach, las ik deze KOZ. Normaal gaat dat goed: kunst maakt geen geluid. Maar bij het aanklikken van het eerste filmpje nam nam een donderend geraas op de JBL het over van Bach. Toen was ik wel wakker.
Mooie KOZ, dank je.
Soms is een presentatie van een (1) kunstenaar mooier dan presentaties over/met samenhangen. Zo samen behoorlijk indrukwekkend. Kent Wilder trouwens ook die man, die die windaangedreven wandelende strandbeesten maakt?
Prachtig, ook al ben ik nog zoekende naar het woord dat bij deze kunstwerken past. Ze hebben een ziel lijkt wel, ze leven, ook al koersen ze op hun einde aan. En ze zijn (kortstondig weliswaar) spectaculair. En ze roepen allerlei vragen op: wat is de kunst precies, het opbouwen, het weten dat het gaat instorten, het laten instorten? En zou het nog kunst zijn als dat laatste zou gebeuren zonder dat er publiek bij zou zijn?