KSTn – Te slimme meters

Dit is waarschijnlijk de laatste KSTn van dit parlementaire seizoen. En nog eentje die eigenlijk te laat komt. Door privébeslommeringen was ik op het moment suprème even niet alert en was de wet al aangenomen. Maar dat neemt niet weg dat het belangrijk is om er toch aandacht aan te besteden.
Waar gaat het om? De Tweede Kamer heeft ingestemd met een aanpassing op de Energiewet waardoor straks iedereen verplicht is een zogenaamde slimme energiemeter te laten installeren. Deze energiemeter registreert op detailniveau (per kwartier!) uw verbruik, al deze gegevens worden dan verzonden naar uw energiemaatschappij en lekker lang opgeslagen zonder dat u er veel aan kunt doen. Tevens is het aftappen of het manipuleren van de slimme meters door derden niet al te moeilijk. Kortom, inbreuk op de privacy nummertje zoveel is aan de lijst toegevoegd.

En dan nu verder met de saaie details.

Kijkt u eerst rustig eens het promo-filmpje van economische zaken. De slimme meter houdt dus al het elektriciteits- en gasverbruik bij van de consument en kan dat op verzoek verzenden naar de energiemaatschappij (wireless).
De motivatie voor de slimme meter is tweeledig. Enerzijds zou het helpen de consument meer bewust te maken van zijn eigen verbruik. Anderzijds geeft het de energiemaatschappij sneller en preciezer informatie over het actuele verbruik waardoor ze de mogelijkheid heeft om signalen te geven ter beïnvloeding van dat verbruik. Zo zou ze in extreme daluren de prijs kunnen laten zakken en dit aan de consument laten weten zodat die dan hun wasmachientjes draaien i.p.v. tijdens piekuren.
Dit alles zou moeten leiden tot duurzamer verbruik en meer efficiëntie.
Daarnaast biedt de slimme meter de elektriciteitsmaatschappijen de mogelijkheid de stroom van wanbetalers op afstand te “knijpen”. Niet volledig afsluiten, maar wel beperkingen opleggen. Ook zitten er meer voorzieningen in om eigen stroomproductie (bv via zonnepanelen) te verdisconteren.

De twee basis argumenten lijken in eerste instantie steekhoudend. Maar als je er goed over nadenkt, zijn ze toch wat mager. Ten aanzien van hun eigen gebruik zijn er waarschijnlijk maar weinig mensen die dagelijks de grafiekjes gaan zitten te bekijken, na de eerste paar keer. Daarbij komt dat ze de data via internet moeten ophalen, waar weer extra stroom voor nodig is. Om nog maar niet te spreken over de extra stroomkosten van de slimme meter zelf. Bovendien is dit geen reden om alle data in detail centraal op te slaan. Het moet toch mogelijk zijn om dat in huis via wifi of met een klein schermpje voor de consument zelf toegankelijk te maken.
Het tweede argument is ook geen reden om de detailgegevens centraal op te slaan. Pieken in gebruik kunnen ook op straat- of wijkniveau gesignaleerd worden. Wel is het dan handig om een signaal (bv prijsindicator, maar wie kijkt er nu steeds naar zijn meter) te geven zodat mensen weten of het dure of goedkope stroom op dit moment is.

Afijn, dit alles mocht de pret niet drukken, de energiemaatschappijen hadden een doel en de politiek volgde braaf. Het debat over de slimme meters begon al in 2006 onder Brinkhorst. Een debat erover laat zien dat privacy nog absoluut geen issue is. Het gaat allemaal over gedragsbeïnvloeding bij de consument. Overigens is er op dat moment nog geen sprake van dat de meter verplicht wordt voor iedereen. Dat kwam pas met dit stuk. Pas toen begon het onderwerp privacy te leven. De brief van het CBP hakte er stevig in. Het CBP liet in niet mis te verstane woorden weten dat het qua privacy een grove inbreuk was.
Daarop zegde de minister toe wat aanpassingen te doen in de wet. Het enige wat ik daarvan heb kunnen terug vinden is dat de elektriciteitsmaatschappijen nu bij het afsluiten van een contract de mogelijkheid moeten bieden aan de consument dat hij/zij kiest voor het niet in detail laten registreren van de gegevens. Verder hebben de amendementen om van verplicht naar vrijwillig te gaan, het niet gehaald. Een voorstel om een limiet te stellen aan de bewaartermijn van de detailgegevens haalde het ook niet.
Uiteindelijk is de wet aangenomen met als voorstemmers PvdA, D66, de VVD, de ChristenUnie, de SGP, het CDA, de PVV en het lid Verdonk. De rest dus tegen.

Dat betekent dus dat binnenkort van u en uw buurman in detail bekend is wat uw verbruik is op welk moment. Dus ook wanneer u thuis bent, wanneer u de was draait, wanneer u in bad gaat en wanneer u op vakantie bent. De meters hebben zelfs de potentie om dit per 10 seconden vast te leggen. Als dief zou ik heel snel vriendjes worden met iemand van de administratie van een energiemaatschappij. Makkelijker kunnen we het ze niet maken, ook niet leuker.
En dan is er nog de hackgevoeligheid. Beetje hacker kan dus straks ook bij de gegevens. En wat misschien nog leuker is, ze kunnen ook bij u de elektriciteit of het gas uitschakelen, op afstand.
Als ik terrorist was, zou ik wel weten wat ik de komende tijd zou gaan bestuderen.

Hopelijk gooit de proefperiode net als bij de ov-chip roet in het eten en gaat alles niet door. Anders is het enige dat ik u kan aanbevelen dat u niet vergeet het kruisje op te zoeken waar staat dat u wilt dat ze niets met de gegevens doen.

Tot slot. Een vriend mailde de partijen om een reactie aangaande zijn bezorgdheid over de privacy. Hierbij een samenvatting van de paar reacties die hij kreeg.

PvdA (voor) (via woordvoerder namens dhr Samsom): Maken zich ook zorgen over maar dringen aan op goede beveiliging van alles en nog wat. Gaan dat in de gaten houden.

GroenLinks (tegen): Geloven niet dat het klein beetje positieve effect van de meter opweegt tegen de inbreuk op de privacy en de kwetsbaarheid van het systeem.

SP (tegen): Vonden niet dat er voldoende waarborgen voor de privacy waren en hebben ondanks de mogelijke voordelen voor energiebesparing dus tegen gestemd.

D66 (voor): Maken zich ook zorgen over de privacy maar vonden het belang van de energiebesparing zo groot dat ze voorstemden. Ze zullen in de komende tijd aandringen op voldoende waarborgen voor de veiligheid en privacy.

Vooral de D66 valt hier door de mand als partij die opkomt voor de privacy. Alleen maar hopen dat later alles goed geregeld gaat worden, is naïef.
Aangezien de stemming al is geweest, rest niet veel meer dan deze op de grote stapel te gooien tijdens het protest op 11 oktober a.s. in Den Haag.
 
 
 

En ik ga weer over tot de orde van de dag.
Overigens ben ik van mening dat altijd bekend moet zijn hoe de individuele kamerleden gestemd hebben en dat alle stemmingen direct online beschikbaar moeten zijn.
En mocht u uw ei kwijt willen bij de politiek naar aanleiding van bovenstaand stuk, gebruik dan de site van Mail de politiek.
KSTn = Selectie uit recente KamerSTukken.