OPINIE - Onze economie is sterk, zeggen onze politici. Is het waar?
Niet onze economie, maar onze samenleving is sterk. Economische prestaties worden geleverd door mensen. Die mensen hebben plezier in hun werk, in samenwerken. Die mensen vertrouwen elkaar. Dat geeft kracht.
Een belangrijke vraag is waarom mensen elkaar vertrouwen? In samenlevingen met een grote gelijkheid is meer vertrouwen, meer neiging tot samenwerken dan in ongelijke samenlevingen, waar het individualisme en de neiging tot strijd groeit.
“Bruggen slaan” willen ze, de VVD en PvdA. Het blijven vreemde bedgenoten. De VVD is de partij van het individualisme, de PvdA van het collectief. Je kunt de programmatische vertalingen daarvan wel uitruilen, maar dat levert geen consistente inspanning op in onze economie.
Rutte roept steeds dat onze economie sterk is en dat we een prachtland hebben. Dat komt voornamelijk door de egalitaire traditie in onze samenleving. Als we die traditie laten versloffen, zal het niet goed gaan en houden we de Duitse economie niet bij. De rel over inkomensnivellering was geen goed voorteken.
De VVD en de PvdA zullen dieper met elkaar in debat moeten. Wat is goed voor onze samenleving en welke sociale kracht versterkt de economie? Het antwoord daarop zou een “brug” kunnen zijn.
Reacties (29)
Vertrouwen is gaan afkabbelen door de veel te regelmatige berichten over de slechte prestaties van bestuurders en hun zelfverrijking (misschien is verrijking een te groot woord, maar ze kennen zichzelf in ieder geval gerust veel te hoge salarisverhogingen toe). Wat ook steekt is de slechte zorg voor klokkenluiders, zoals Paul van Buitenen. Echt, een foute beslissing nemen op zijn tijd is niet erg, dat een project misloopt snappen mensen ook wel, en dat er af en toe een zelfverrijker tussenzit begrijpt ook iedereen wel. Maar het gebeurt te veel en het wordt zelfs “marktconform” genoemd. Vergeet niet dat we niet allemaal hun banen mogen hebben, dat ze worden geselecteerd uit een kring waar echt niet iedereen toegang toe heeft, dat er altijd wordt gesproken van “topbestuurders” en dat ze zichzelf kennelijk wel in staat zien tot het hebben van die verantwoordelijkheden. Als ze daarin falen, wordt het altijd in der minne geschikt, zelfs als dat bij herhaling gebeurd. Terwijl dat bij de gewone burgers ab-so-luut niet het geval is: dan roepen diezelfde “topbestuurders” van lik-op-stuk, aanpakken, controle. Een “werknemer” wordt ontslagen en komt na zijn 50ste niet meer aan de bak. Een “topbestuurder” die fouten maakt met grote gevolgen krijgt een ander baantje, keer op keer, tot na zijn 65ste.
Als zij nou weer eens lieten zien dat ze te vertrouwen zijn, dat hun “regels” ook voor zichzelf gelden, dan keert het vertrouwen misschien terug.
Wat heeft de politiek hiermee te maken? Veel. De politici stellen die topbestuurders aan uit hun eigen kring. Als je niet tot zo’n partij behoort, kom je niet meer in aanmerking voor een hoge functie.
Ik denk dat dit inmiddels bij erg veel mensen bekend is.
De samenleving?! Ha! Straks ga je nog zeggen dat cultuur de reden is dat wij rijk zijn en de rest arm. Economische prestaties zijn een combinatie van dom geluk, immoreel gedrag en een groep mensen laten geloven dat ze niet zonder kunnen.
Ik lees in dit stuk slechts een mening. Nul onderbouwing. Je kunt net zo goed stellen: mensen bouwen op elkaar, door een gevoel van nationale saamhorigheid.
Om de een of andere rede moest ik ineens hieraan
http://www.youtube.com/watch?v=hk-ZlykR7i4
denken ;-)
@1: Ernest, om dit wantrouwen te doorbreken kun je het beste lid worden van een partij.
Om invloed te krijgen moet je dan wel investeren, bijvoorbeeld beginnen als vrijwilliger bij om na jaren en jaren vergaderen in achterafzaaltjes misschien ooit een mandaat van je medeleden en daarmee beslissingsbevoegdheid te verwerven.
Tot die investering zijn steeds minder mensen in staat of bereid. In kankeren vanaf de zijlijn daarentegen blinken wij Nederlanders uit.
@5: Ben ik het niet mee eens. Voor andere beroepen geldt toch niet dat je lid moet worden van een partij om vertrouwen te krijgen? Ook piloten en luchtverkeersleiders hebben verantwoordelijk werk, buschauffeurs, politieagenten. Het gaat er gewoon om dat je je werk naar behoren doet en erop aangesproken kan worden als er iets mis gaat, en ook weet welke consequenties dat kan hebben, zodat je het wel uit je hoofd haalt om er met de pet naar te gooien. Maar wat bleek laatst bij een of ander wanbestuur: daar waren ex-politici toezichthouder die dat ook van talloze andere instellingen waren! Hoe kun je dan je werk nog goed doen? In andere beroepen is dat niet mogelijk: een vrachtwagenchauffeur moet zich gewoon aan de rijtijdenwet houden.
En het openbaar bestuur is niet de enige sector die vertrouwen kwijtraakt. Ook artsen en ziekenhuizen laten zich erg moeilijk controleren. Daar lukt het ook maar niet om de boel te veranderen. Moeten aspirant-artsen ook politieke partijen oprichten?
Dat het vertrouwen kwijtraakt heeft te maken met een cultuur van “dikke ikken “waarin de lusten van een goedgeorganiseerde samenleving vanzelfsprekend zijn geworden maar de lasten (zelf verantwoording nemen, tijd en moeite investeren in maatschappelijke organisaties als politieke partijen en vakbonden) worden afgeschoven.
Toen de ziektekostenverzekeraars en woningbouwcorporaties nog coöperatieve verenigingen waren en het bestuur in de avonduren langs de leden ging om contributie te innen werd er vast ook gefraudeerd, maar niet op de schaal van nu. Maar ja, wie wil er nog als vrijwilliger langs de deuren.
Als de maatschappelijke betrokkenheid laag is, is het vertrouwen dat ook. Het is makkelijk kankeren vanaf de zijlijn. Als meer mensen participeren daalt het wantrouwen.
Een beetje verwarring, maar wellicht was het stukje tekort.
Ik beweer dat vertrouwen en gelijkheid met elkaar verband houden. Dat is wel iets meer dan een mening.
Wat ik niet bedoel te zeggen is dat wij meer moeten vertrouwen, of dat er te weinig vertrouwen is.
Het gaat mij om een zekere gelijkheid in verhoudingen en de kracht die daarvan uitgaat naar het economisch proces. De politici zeggen mij te gemakkelijk dat we een sterke economie hebben. Neen, we hebben een sterke samenleving; dat komt door een zekere nivelleringsdrift, die politiek is (belastingen), maar ook cultureel (kop boven maaiveld, doe maar gewoon).
De politiek kan wel roepen dat we sterk zijn, maar die kracht wordt door onnadenkendheid en ideologisch gemotiveerd bevorderen van individueel heil ondermijnd.
Zoals gezegd: het is een ingewikkelde boodschap, maar er zitten mechanismen aan en onder, die de moeite van het overdenken waard zijn.
@7: Desondanks, als je het werk voor die organisaties nou eens niet als een vorm van liefdadigheid maar gewoon als het werk beschouwd wat het ook is dan kan het ook gewoon zo behandeld worden.
@Ernest; Ik snap niet helemaal waarop je reageert of wat je bedoelt. Ik werk met idealisme aan het huisvesten van laag betaalden. Ik geef graag toe dat het gewoon werk is, maar als mensen zich daarop beroepen, dan zie je ineens een directeur van het Rode Kruis met 2.5 ton jaarinkomen naar huis gaan: het is gewoon werk en daarvoor moet gewoon worden betaald.
Het punt is: gewoon werk, gewoon behandelen. Prima.
Maar sommige organisaties zijn gedreven door idealen en ethiek en dan moet je vertrouwen dat men zich daar ook naar weet te gedragen.
@10: ik kan Ernest juist goed volgen en snap weer niet dat je feilloos in elk commentaar op je stukjes de passief-agressieve boodschap weet te verwerken dat je ook wel snapt dat jouw ingewikkelde gedachten veel te moeilijk zijn voor het plebs.
Jouw opmerkingen over het Rode Kruis sluiten verder niet echt aan bij het punt dat Ernest maakte. En of @1 van Ernest aansloot bij jouw stukje… hmm, dat weet ik eigenlijk niet.
Daarnaast: vertrouwen op idealen en ethiek? Nou nee dank je. Dat soort goede voornemens houden zelden stand als er niet heel actief gewerkt wordt om die idealen en ethische overwegingen mogelijk te maken door ze flinke bescherming (juridisch en anderszins) te geven. Want uiteindelijk is onze samenleving er ook een van regentesk onderhandelen, pragmatisme waardoor niet veel mensen hun baan zomaar opgeven om misstanden aan de kaak te stellen, waarin mensen hun fouten toedekken en hun vriendjes uit de wind houden, en waar ‘imagoschade’ als een aanvaardbaar argument voor doofpotten wordt gezien.
@10: Ik reageerde in 1 op je “vertrouwen”. In 9 niet op jouw 8, maar op 7, Bullie. In je blogpost had je het over de “economie” en “gelijkheid”. Jouw specifieke werk bij het huisvesten van laagst betaalden heb je nergens vermeld.
Wat ik in mijn eerste reactie (1) vergat te schrijven is dat je, als je het hebt over vertrouwen in de economie, helemaal niet over gelijkheid hoeft te hebben. Economie is het ruilen van diensten en producten tegen geld. Nederlanders gaan geloof ik door voor betrouwbare handelspartners en leveren geen troep. Hopelijk ook niet als het op dienstverlening aankomt, hoewel de openbare dienstverlening wel onder druk komt te staan door de manier waarop de overheid die is gaan financieren.
Er zijn landen waar weinig handelsvertrouwen heerst maar waar de economie ook goed gaat. Daar is het vertrouwen vervangen door dikke contracten.
Maar dat heeft allemaal niets met gelijkheid te maken. Misschien bedoelde jij ander vertrouwen. Maar iemand vertrouwen omdat hij uit idealisme en ethiek zegt te handelen, of bij een organisatie werkt die dat in zijn vaandel heeft staan: nee, liever niet. Ik ken zulke organisaties van nabij en daar zijn de mensen echt niet blij met hun directies. Om over linkse politieke partijen maar te zwijgen, die ook “idealen” hebben, met gelijkheid voor iedereen, en die “eerlijk delen” voorop stellen en zo. Je kunt er volgens mij maar beter niet voor werken.
@12: De crux: je kritiek op de arbeidsomstandigheden bij c.q. de organisatie van linkse partijen zou best terecht kunnen zijn, maar om daar iets aan te kunnen veranderen moet je je committeren; lid worden en inzet tonen omdat je het belangrijk vindt, niet omdat je ervoor betaald wordt.
Pleeg je die inzet niet, dan heeft je kritiek net zoveel impact als het commentaar van de zestien mlijoen bondscoaches op de bank tijdens het EK voetbal, die ook alleen maar vertrouwen hebben in Van Gaal zolang hij wint.
TvD is bang voor verlies van onze ‘egalitaire traditie’. Waarom? Wel, als we die traditie laten versloffen, zal het niet goed gaan en houden we de Duitse economie niet bij’.
In zijn bekende kool en geit sparende stijl – maar vergis je niet! -heeft die vrees TvD tot het uitbrengen van de volgende opinies verleid.
TvD:
I. ‘In samenlevingen met een grote gelijkheid is meer vertrouwen, meer neiging tot samenwerken dan in ongelijke samenlevingen, waar het individualisme en de neiging tot strijd groeit.
II. ‘De VVD is de partij van het individualisme, de PvdA van het collectief.’
Commentaar
1. Meer (sociale) gelijkheid brengt meer jalousie*, en zal dan ook wel meer wantrouwen met zich meebrengen, en concurrentie. Concurrentie doet de economie floreren, met een gezapig, gezellig vertrouwen kom je er niet.
2. In ‘ongelijke samenlevingen’ prevaleert iemands (groeps)Stand boven de vrije individu. Die laatste bestaat in een Standenmij. eigenlijk ook niet. Individualisme hoort bij samenlevingen met grote gelijkheid; of het moet een slavenmaatschappij zijn. Grootste gelijkheid trof je toen in de USSR aan, nu nog in Noord-Korea. Het ‘collectief’ van de PvdA (zie 2e alinea II boven) lijkt van dit type gelijkheids-maatschappijen de dreigende voorafschaduwing.
Bij TvD verenigen zich in A resp. B:
A = PvdA: 1. gelijkheid, 2. Het collectief, 3. Vertrouwen, en min of meer impliciet 4. een bloeiende economie;
B = VVD: Ongelijkheid, 2. Individualisme, 3.Strijd. 4. Economie ontbreekt verrassend.
Gecorrigeerd voor de werkelijkheid zien die reeksen er zo uit:
A1 = PvdA: 1. gelijkheid afgedwongen 2. collectief, 3. wantrouwen, 4. een eeuwig haperende, falende economie.
B1 = VVD : 1. gelijkheid in vrijheid, 2. individualisme, 3. respectvolle concurrentie, 4. een florerende economie.
Dank zij de PvdA zal Nederland erin slagen de Duitse economie bij te benen. Zij weet hoe aan het geld te komen. Laten die VVD-ers maar ploeteren en strijden (concurreren). De sukkels!
* Stendhal.
@Tom van Doormaal: ” …. zie je ineens een directeur van het Rode Kruis met 2.5 ton jaarinkomen naar huis gaan: het is gewoon werk ……”
Zijn de nu helemaal gek geworden. 2,5 ton. Die gasten krijgen dus never-nooit-meer een rode cent van mij.
Als men de goede-doelen-playboy uit wil hangen, prima, maar niet van mijn centen, althans niet vrijwillig.
@13: Neen, geen crux, want dat van die arbeidsomstandigheden was een sideline.
@16: De crux: je kritiek op de politiek zou best terecht kunnen zijn, maar om daar iets aan te kunnen veranderen moet je je committeren; lid worden en inzet tonen omdat je het belangrijk vindt, niet omdat je ervoor betaald wordt.
Pleeg je die inzet niet, dan heeft je kritiek net zoveel impact als het commentaar van de zestien mlijoen bondscoaches op de bank tijdens het EK voetbal, die ook alleen maar vertrouwen hebben in Van Gaal zolang hij wint.
@17: Nee, dat is het niet. Voor andere beroepen geldt toch ook niet dat je lid moet worden van een partij om vertrouwen te krijgen? Het gaat er gewoon om dat je je werk naar behoren doet en erop aangesproken kan worden als er iets mis gaat, en ook weet welke consequenties dat kan hebben, zodat je het wel uit je hoofd haalt om er met de pet naar te gooien.
@18: Voor andere “beroepen” geldt niet dat je lid moet worden, maar wel dat je actie moet ondernemen. Als je vindt dat de buschauffeur te vaak te laat is ga je op zoek naar alternatieve vervoerswijzen, als de onderhoudswerkzaamheden van je huisbaas te wensen overlaten spreek je hem daarop aan en in het uiterste geval verhuis je, als je huisarts niet naar je luistert neem je een ander, etc.
Om het gedrag van anderen te veranderen moet je bijna altijd *actie* ondernemen.
Tamelijk veel verwarring: ik wist niet dat ik dit allemaal bedoelde. Dat is geen “passief agressieve” boodschap. Dat is flauw en als je dat roept dan zijn stukken van 1500 woorden net zo min naar je zin als van 200 woorden.
Ik roep iets vrij overzichtelijks: research wijst er op dat in samenlevingen met een grotere gelijkheid meer vertrouwen groeit.
Dat is belangrijk voor de economie: niet iedereen snapt dat maar vertrouwen is nodig voor het economisch handelen. (F. Fukuyama, Trust)
Dan maak ik de switch naar de nationale politiek: de VVD is meer van het individu, de PvdA meer van het collectief. Ik probeerde daarmee te zeggen dat in het denken verschillende accenten worden gelegd en dat die verschillen nogal betekenis hebben.
Ik bepleit een brug tussen het sociale denken van beide coalitiegenoten; dat staat er toch echt.
Maar Hpax maakt van mij een soort gelijkheidsheraut die Noord Korea als lichtend pad ziet. Ik gun iedereen zijn wereldbeeld, maar ik zie niet goed hoe ik door zoveel ideologische bevangenheid moet dringen.
@20: het aantal woorden heeft natuurlijk niets, nada, noppes te maken met of het een goed stuk is, en ook niet met passief-agressief. Maar het is wel een patroon. Steevast als iemand reageert op jouw stukken, reageer jij met de constatering dat je niet goed begrepen wordt.
Ehm, in je oorspronkelijke stukje roep je dat absoluut niet, research wordt daar beslist niet aangehaald. (Dat geeft natuurlijk niet, maar dan kun je nu dus niet zeggen dat je dat wel zegt, want dat deed je niet.)
Maar bovendien illustreer je hier wat ik bedoel met ‘passief-agressief’. Door een waardeoordeel te geven aan je eigen standpunt (‘iets vrij overzichtelijks’) schuif je de schuld alvast af op de lezer, en plaats je jezelf in een superieure positie (‘ik heb het niet fout gedaan, jullie snappen het gewoon niet!’) En dat wordt nog wel eens gecombineerd met een soort van nep-grootmoedigheid (‘Ook al ligt het niet aan mij, ik aanvaard dat jullie het niet kunnen snappen.’)
Dat slaat de argumentatie tamelijk effectief volkomen dood.
Dit stel je, maar leg je niet uit. De mensen die het niet snappen zullen het nu dus nog steeds niet snappen. En ook hier: ‘niet iedereen snapt dat’.
Oh ja, en als je HPax z’n stukjes serieus gaat nemen…
@21:tja, Inca, als ik iets kort formuleer valt wel eens een verwijzing naar research weg. Ik ben ook een irritante betweter, dus ik probeer het dan maar eens ongedocumenteerd.
Dat ik vind dat ik iets overzichtelijks beweer is natuurlijk vreselijk. Maar ik zet toch echt alleen de begrippen gelijkheid en vertrouwen tegenover elkaar en koppel die met het geloof van de coalitiepartijen. Alleen niemand gaat in op de uitsmijter waar het eigenlijk om gaat, n.l. dat de partijen eens wat beter ideologische afstemming moeten zoeken. Dat klinkt vast klagerig, dus ik laat me lekker provoceren.
Het onbegrip over de werking van vertrouwen in de economie kun je in de reacties terugvinden; dat is geen blinde uithaal naar onbenullige lezers, maar een reactie op Ernest in 12. Die is overigens niet onbenullig maar begrijpt niet goed wat ik bedoel als ik het over vertrouwen als basis van de economie heb.
Tja, en dan Hpax. Ik neem hem serieus en wil graag in een debat, met hem en iedereen:maar ik verdien het nu weer niet neergezet te worden als volgeling van Kim Yun Un. Dan denk ik dat ik de persoon in kwestie niet kan bereiken, omdat ik ben ingedeeld, los van wat ik beweer.
En natuurlijk: in kort bestek schrijven we allemaal meninkjes.
@22: je leest weer niet. Het gaat er niet om of er wel of niet een link naar de research staat. Het ging mij erom dat jij in eerste instantie *niets* hebt gezegd over research maar dat in je reactie van 20 wel noemt in de herhaling van wat je geschreven zou hebben. Da’s niet zorgvuldig want dat klopt niet.
Daarnaast vind je wel dat men niet genoeg ingaat op jouw uitsmijter, maar jij reageert zelf ook niet op het buitengewoon valide punt van Ernest: vertrouwen kan ook op andere dingen gebaseerd zijn (onder andere op aansprakelijkheid.)
En mede daarom is het ook slordig om later alsnog te doen alsof je het over research had: enerzijds omdat je daarmee de inhoud uit de weg gaat, anderzijds omdat je niet erkent dat de omissie (namelijk de basis van het door jou gestelde ‘gelijkheid leidt tot vertrouwen’) van *jou* was.
Dat je ervoor gekozen hebt dat in eerste instantie niet toe te lichten is heel begrijpelijk (idd vanwege de lengte). Daar is niets mis mee. Dat je vervolgens niet gewoon met een toelichting komt is vervelend.
Oh, enne, “Ik ben ook een irritante betweter, ” valt wat mij betreft nog steeds onder passief-agressief. Sla dat toch gewoon over, het voegt echt niets toe.
@22: Ok Tom, als ik je nog eens goed lees, vat ik je stuk zo samen (nou ja, samenvatting: het is bijna even lang als jouw “korte” stuk:
Tom zegt dat de economie sterk is doordat onze maatschappij sterk is en dat komt door het onderlinge vertrouwen van de mensen. En dat komt door de gelijkheid in de maatschappij. Wij hebben namelijk een egalitaire samenleving en in egalitaire samenlevingen is meer vertrouwen tussen mensen. Dan neemt Tom een sprong naar het verschil tussen de opvattingen van de VVD en de PvdA, die hij samenvat als: pro individualisme en pro collectief. Daarna is hij heel voorzichtig. Hij is bang dat de egalitaire samenleving wordt afgebroken, maar wijst schrijft er niet bij dat hij denkt dat dit komt doordat de VVD het individualisme stimuleert en dat daardoor het onderling vertrouwen van mensen wordt afgebroken. Hij schrijft dat PvdA en VVD met elkaar moeten debatteren over wat goed is voor de samenleving en de economie. Als ze dan samen een conclusie kunnen trekken, zou die conclusie misschien een “brug” kunnen zijn. Maar Tom schrijft niet welk antwoord hij hoopt dat de twee partijen vinden. Waarschijnlijk hoopt hij dat de VVD niet al te veel inzet op het individualisme, omdat anders de gelijkheid afneemt en dan is er geen vertrouwen meer tussen de mensen en dan gaat de economie achteruit. Maar wat de PvdA voor inzicht moet krijgen, dat laat Tom in het midden.
Eigenlijk vraag dit dus om een andere reactie: klopt het wel? Kun je wel zo stellig beweren dat beleid dat gericht is op individualisme, een egalitaire samenleving teniet zal doen? Dat kan alleen als individualisme en “gelijkheid” elkaar uitsluiten. Dat doen ze niet. Volgens mij zijn dat twee verschillende grootheden zijn. Gelijkheid heeft met macht te maken: waar dat ligt, wie je macht toekent. individualisme met wil en vermogen: je eigen boontjes willen doppen en je van niemand iets aan willen trekken. Nemen we het Geert Hofstede centrum als deskundig op dit gebied, dan zie je dat die Nederland zowel egalitair als individualistisch noemt.
Dus heeft Tom niet zoveel te vrezen.
Ik reageerde op de tekst doordat de combinatie PvdA, VVD en vertrouwen op mij werken als een rode lap op een stier. Daardoor ging ik schrijven dat politici maar eens onderling moeten zorgen dat de samenleving vertrouwen krijgt in de door-de-politiek-boven-hen-gestelden. Want we mogen dan een egalitaire samenleving zijn, gelijk zijn we hier echt niet allemaal.
Tom, ik zou wel eens meer willen weten over hoe jij individualisme en gelijkheid met vertrouwen kan combineren tot een samenhangende en voor de economie allesbepalende factor. Volgens mij is het individualisme ook een prima invloed op het innovatieve vermogen in de maatschappij: mensen die hun eigen weg gaan, ontdekken nog wel eens wat. Collectivisme kan verstikkend werken.
@21: Maar Inca, iedereen weet toch dat gelijkheid tot vertrouwen leidt? Research heeft dat tenslotte aangetoond. Research!
Inca’s kritiek in c21 & c23 op TvD is ad rem. Onder alle omstandigheden blijft TvD meester van het ‘slagveld’. Pijlen van de kritiek op hem afgevuurd, weet TvD steeds weer als een minzame Buddha in hem bewierokende bloemen te veranderen.
Juist en sterk is Inca’s: ”En dat wordt nog wel eens gecombineerd met een soort van nep-grootmoedigheid (‘Ook al ligt het niet aan mij, ik aanvaard dat jullie het niet kunnen snappen.’)”
Dat slaat de argumentatie” [vTvD] ”tamelijk effectief volkomen dood.”
Minpunt is natuurlijk Inca’s: ‘Oh ja, en als je HPax z’n stukjes serieus gaat nemen….’.
Die stukjes zijn heel leerzaam, echt! Maar goed, je kunt niet alles hebben.
Kijk eens, dit stemt een mens tevreden.
Tegen Inca zeg ik: in de twee jaar dat ik regelmatig schrijf is mij bij herhaling toegeroepen dat ik zo maar wat schreef. Maar ik schrijf echt geen letter zonder dat er wat achter zit.
Ik heb al erkend dat een basis van de redenering, de koppeling egalitair-vertrouwen, niet is gedocumenteerd in eerste instantie. Dat ik daar later mee kom, mag je een omissie noemen.
Punt is wel dat ik er eerder over heb geschreven, b.v. in mijn recensie over de Vara-documentaires en de stukken over Den Uyl.
Natuurlijk, vertrouwen is een complex en veelvoudig begrip. Ik had het over het vertrouwen dat de grondslag vormt voor alle economische handelingen: dat verantwoordelijkheid en controleerbaarheid bronnen van vertrouwen zijn is een valide punt en vanzelfsprekend. Ik vond het zonder uitweidingen al ingewikkeld genoeg. En mijn ‘passieve agressie’ laat ik achterwege, als er op de inhoud wordt gereageerd en niet veronderstellingen worden gedebiteerd over of ik deug of niet, goed?
Dan Ernest; met je samenvatting kan ik goed leven, maar dan komt er wat ik niet schrijf. Goed zo, dat schreef ik niet, want dat vind ik niet.
Ik denk dat de egalitaire samenleving wordt afgebroken door de ondoordachte vrijage van deze coalitie. Het sleutelvoorbeeld daarvan is in mijn stukken over de volkshuisvesting terug te vinden. Kort samengevat: de sociale volkshuisvesting is een hoeksteen van de egalitaire samenleving, die de laatste eeuw, met bijdragen van alle partijen, is gemaakt. Door een onzalig idee van een ambtelijke adviesgroep is een verhuurdersheffing bedacht, die door huurders van goedkope woningen, die soms zelfs huurtoeslag genieten, moet worden opgebracht: net zo’n pseudo-belasting als de inkomensafhankelijke zorgpremie.
Ik heb daar zelfs een voorspelling aan gekoppeld, n.l. dat de PvdA begin 2014 tot inkeer komt, onder druk van huurdersprotesten. Let wel, het gaat over circa 2 miljoen huishoudens, dus 4 miljoen kiezers. Dat komt ons dan te staan op een nieuwe crisis, van een keurig middenkabinet. Ik vrees nu al de rancuneuze radicalen, die het bewind dan zullen overnemen.
Ik zeg niet dat individualisme een egalitaire samenleving te niet zal doen. Ik zeg wel dat de verschillende culturen van denken, wanneer ze niet worden geconfronteerd en verheven tot nieuwe inzichten, leiden tot rampen, zoals die zich nu in de volkshuisvesting voltrekken. Lees: het is niet slim niet met elkaar te praten en elkaar wat te gunnen, wanneer je daarna niets meer doet. Individualisme is prima en collectivisme verstart: dat ben ik met je eens.
Hpax illustreert nog eens dat hij mij niet kan uitstaan, hetgeen volstrekt in orde is, maar inhoudelijk meld hij niets van betekenis.
@27: Leuk Tom, dat je nog antwoordt na een paar dagen.
Je begin begrijp ik helemaal niet: “met je samenvatting kan ik goed leven, maar dan komt er wat ik niet schrijf. Goed zo, dat schreef ik niet, want dat vind ik niet.”
Hoe kun je nou leven met een samenvatting die niet weergeeft wat je bedoelt? Of bedoel je dat mijn samenvatting wel geslaagd is, maar iets anders niet?
Wil je ook uitleggen wat je bedoelt met “egalitaire samenleving”? Ik zie de volkshuisvesting meer als een geslaagde uiting van het collectief regelen, dus de positieve kant van het collectivisme. Er is bij de volkshuisvesting toch wel geen sprake van egalitarisme? De macht berust bij directies van woningcorporaties en lokale en landelijke machtspolitiek. Misschien was er een soort gelijkheid binnen woningbouwverenigingen, maar na hun opheffing tot corporaties is er toch nog weinig medezeggenschap over voor een woningzoekende. Was het maar waar, dat je door lid te worden van en financieel bij te dragen aan een woningbouwvereniging mee kon praten over de bouw van je woning.
Afgezien daarvan denk ik dat je niet zomaar je mening over volkshuisvesting kunt transponeren naar een algemene mening over “vertrouwen” als basis van de economie. De economie behelst veel meer en vele andere zaken dan het huisvesten van mensen, veel zaken die niet allemaal collectief en zeker niet egalitair georganiseerd kunnen worden.
Ha Ernest, ik heb nog een paar andere hobbies, dus ik kijk niet elk uur wat mij gewordt.
Ik hoopte dat ik helder was: wat er geschreven staat geef je in je eigen woorden wel aardig weer, maar dan komt er wat ik niet schrijf. Ik heb er vaker last van dat men leest wat ik niet schrijf of denkt te weten wat ik denk.
Maar dat is nu net de mop van dialoog: dat je probeert precies vast te stellen hoe de ander redeneert. Als die ambitie er is neem ik alle tijd en verbeter ik ook zelf graag van opvatting.
Mijn opvatting over de volkshuisvesting is gebaseerd op studie en ervaring. dat maakt hem niet meer waard dan die van jou, maar ik bedoel het verklarend.
In de tijd van de “sociale kwestie” zijn beroepsgroepen, sociaal-democraten en christen-democraten zich gaan verenigen om huizen te bouwen. Dat werden corporaties, omhelsd door alle politieke hoofdstromen in ons land.
Vervolgens heeft de overheid bedacht dat de laagste inkomens geholpen moesten worden bij hun huisvesting. Daar kwam de woningwetlening uit voort, laag rentende leningen voor corporaties die daarmee bouwden en voor emancipatie zorgden. Later kwamen daar nog talrijke andere subsidies bij: wildgroei, zeker, maar de kern is: werken tegen de markt in.
Dat is een strategische keuze waarbij middelen-overdracht plaats heeft naar minder betaalden. Het is een egalitaire organisatievorm zoals een vakbond.
Ik vind dat waardevol: de wereld heeft sterke en minder sterke mensen. Die minder sterken hebben hulp nodig, en het mooiste is als ze die hulp zelf organiseren.
Jij kijkt alleen naar de factor macht; ik geef toe dat er veel mis is in het systeem, maar dat geldt altijd in organisatievormen. Ook in de vakbeweging. Organisatie is oligarchie, zei Michels.
Ik ben het ook eens dat er veel de verkeerde kant op is gegroeid: vroeger waren corporaties verenigingen met leden en besturen, nu zijn het ambtelijke stichtingen en zijn de apparaten gevuld met professionele beterweters.
Maar dat betekent niet dat de grondslag fout is, of dat we moeten weggooien wat in ruim 100 jaar is opgebouwd.
Natuurlijk is de wereld groter dan de volkshuisvesting. Maar als ik het heb op vertrouwen in de economie, heb ik het over iets heel fundamenteels. Je brengt je geld naar de bank en krijgt van een anonieme meneer, waarvan je de naam niet eens weet een papiertje dat het bewaard wordt. Dat type vertrouwen bedoel ik.
In Amerika is het vertrouwen in de economie laag; dat betekent dat er weinig neiging tot collectief regelen is. Dat betekent dat in een cirkel van 100 meter rond het Hyatt hotel het asfalt er netjes bij ligt, maar daarna is het een pools landweggetje. Dat heeft te maken met het vertrouwen in collectief regelen.