De trein of het vliegtuig nemen voor korte en middellange afstanden? De een is beter voor het klimaat (of toch niet), de ander is vaak sneller en goedkoper.
Maar eigenlijk wordt bij deze tegenstelling een andere vraag niet gesteld: is het echt nodig om die reis te maken?
Het is gewoon geworden om voor een belangrijk zakelijk gesprek even op en neer naar Londen te vliegen in plaats van te Skypen. Het is gewoon geworden voor de baby-boomers om in de winter even een weekje de Canarische eilanden te bezoeken om wat zon te krijgen in dat sombere seizoen.
Het is gewoon geworden om met het hele gezin naar Thailand te vliegen, want daar hadden papa en mama van die mooie herinneringen aan toen ze gingen backpacken (met het vliegtuig nota bene!). Het is al niet eens meer raar als je je bruiloft viert in Griekenland en veertig mensen laat invliegen.
En dit met alle gevolgen van dien voor het klimaat, want dit geldt ook op kleinere schaal met de auto (om even naar het strand te gaan bijvoorbeeld, vanuit Eindhoven).
De tegenstelling zou dus eigenlijk moeten zijn: reizen of niet reizen.
Reacties (51)
Dit is ook een valse tegenstelling. Die belangrijke zakelijke gesprekken waarvoor je in persoon naar Londen moet zijn er omdat de minder belangrijke gesprekken al lang via Skype gevoerd worden. Dus natuurlijk wordt die afweging al gemaakt, reizen kost immers geld.
Dus de mondialisering van netwerken, mede mogelijk gemaakt door de digitale revolutie, draagt ook bij aan de stijging van fysieke reizen.
De kleinere wereld die ‘niet – reizen’ impliceert, is domweg geen optie.
Reizen is een uiting van sociale mobiliteit: het is een verworvenheid van het gepeupel om Easyjet te kunnen vliegen naar Torremolinos. En ik weet dat, want ik vlieg ook wel eens Easyjet. Omdat zij nu eenmaal gaan naar plekken waar ik moet wezen op tijden die mij uitkomen. Ik betaal dan, in tegenstelling tot de meeste anderen, *wel* dat ene tientje extra om voorin te mogen zitten.
Eigenlijk zegt de auteur van dit stukje dat de emancipatie teruggedraaid moet worden. Eigenlijk is de auteur van dit stukje een stiekeme snob.
@1: Dat was, helemaal in het begin, nog zo’n mooie paradox van internet. In theorie zou het moeten zorgen voor minder reizen, omdat je makkelijker contact kon maken en informatie kon verkrijgen. In de praktijk leidde het tot meer reizen … want na digitaal contact wil je ook wel eens persoonlijk contact, en verder kreeg je plotseling allemaal informatie over interressante bestemmingen die je daarvoor niet kreeg.
Het probleem van het verminderen van reizen is dat het bijna niet te doen is zonder er een uiterst elitair gebeuren van te maken, dat slechts voor de happy few is weggelegd. Het lijkt me geen goed idee om daarop in te zetten. En reizen is iets waar veel mensen ook daadwerkelijk iets aan hebben, in tegenstelling tot sommige andere vormen van consumptie; ik zou ervoor pleiten om ons daarop te richten.
Gelukkig wordt die keuze, reizen of niet-reizen, voor ons, kostwinnersgezin, al gemaakt: doordat wij de luxe pensioenen van de babyboomers, en de kinderdumpsubsidie en belastingvoordeeltjes van tweeverdieners moeten betalen, blijft er van het inkomen onvoldoende over om te kunnen reizen.
/verbitterd
Nuttige vragen die je daar stelt Steeph. Een boel vanzelfsprekendheden, althans wat menigeen als vanzelfsprekende rechten zien, worden aan de tand gevoeld.
@2: niet stiekem ben ik bang.
Laat de vervuiler gewoon betalen, dan hebben we geen moderne hoogpriester nodig die even voor jou gaat bepalen hoeveel waarde jouw consumptie heeft.
@4 Als er maar een van de twee werkt, moet je niet zeuren dat je minder geld hebt. Je kan ook gaan werken als je graag wilt reizen. Alleenstaanden en tweeverdieners werken ook voor hun eigen vakantiereisjes.
@6: Jamaar als je belasting gaat heffen op kerosine dan breng je de concurrentiepositie van MAINPORT Schiphol in gevaar. En dat is een nationale ramp voor de economie.
/De hele VVD
@1:
Naar Londen kun ook met de trein of boot.
Verder betwijfel ik noodzaak van die “noodzakelijke gezamenlijke belangrijke zakelijke gesprekken”, die perse niet per videoconferencing, of iets dergelijks gehouden zouden kunnen worden.
Veel van die bijeenkomsten zijn een vorm van overbodige dikdoenerij van zich zelf interessant interessant vindende (grotendeels overbodige) managers.
@2 Tsja het is het een of het ander. Je kan niet EN iets aan het klimaatprobleem doen, EN vliegreizen voor iedereen betaalbaar houden. Om mensen die de prioriteit bij dit dilemma anders leggen dan jou meteen een snob te noemen is op z’n minst een dubieuze discussietechniek.
Maar je kunt het ook andersom bekijken: vliegreizen zijn op dit moment behoorlijk zwaar gesubsidieerd. Dat is deels echte (indirecte) subsidie, b.v. door overheidssteun aan luchthavens, en deels verkapte, b.v. de beruchte belastingvrijstellingen.
Voor elk ticket dat verkocht wordt voor b.v. Groningen Airport Eelde moet er zo’n €200 of meer aan (verkapte) subsidie bij.
Aangezien vliegreizen toch substantieel vaker ondernomen worden door de rijke medemens, kun je dus stellen dat dit een subsidie is die disproportioneel ten goede komt van de rijkeren. Ergo, en in jouw terminologie: het niet willen aanpakken van vliegprijzen is snobistisch, want parasiteren op armeren.
Helemaal als je daarbij ook nog in beschouwing neemt dat de gevolgen van klimaatverandering vooral op het dak zullen komen van de minder bedeelden op de wereld.
Om te beginnen zouden wat mij betreft op z’n minst die subsidies er af moeten – lijkt me niet meer dan eerlijk. En daarna bekijken wat er nodig is aan extra tax.
@10:
Niet dus, want rijken betalen meer belasting (en waar kwam die subsidie ook weer vandaan?). Het is, in feite, een vestzak-broekzak verhaal: rijkeren vliegen meer maar betalen ook meer belasting.
Maar goed, ik ben het met je eens dat subsidie van rijken niet nodig is (daarom ook: afschaffen kunst-subsidies en studie-subsidies), en dat het sowieso het landschap van een werkelijke prijs, verpest. Dus afschaffen die hap. Belasting op kerosine, luchthavens, etc – allemaal weg. *Ik* denk dat het er op neer komt dat die tientjes-tickets naar OhOhCherso binnen no-time voor Jan met de korte achternaam niet meer te betalen zijn, en dat je bij de volgende verkiezingen iets uit te leggen hebt, maar goed. Jij je zin.
@11:
Door geen belasting te heffen op de genoegens van de beter gesitueerden, blijft er minder geld over voor mensen die het niet breed hebben.
Ik zie liever dat men wat meer int van de groep die het makkelijk kan missen om hiermee bijvoorbeeld de voedselbanken overbodig te maken.
Wat kunstsubsidies betreft:
Ik zou graag gratis museumjaarkaarten en gesubsidieerde/gratis toegang tot theaters e.d. zien.
N.B.
Dat gezeur van we betalen al zoveel hangt me trouwens de strot uit.
Veel belasting mogen/moeten betalen is een voorrecht!!!
De meesten maken er een verdelingsvraag van, maar dat lijkt me niet de goede afslag.
Het gaat er om dat de externe effecten van transport op de juiste wijze van een prijskaartje worden voorzien. Zolang je goedkoper van Schiphol naar Barcelona kunt vliegen dan per trein naar Maastricht, kan iedereen zien wat er niet klopt.
Of je in het hete zand wilt liggen of een zakelijk gesprek wilt voeren, doet er niet veel toe, want dat type van sturing willen we niet. Het gaat om roet en Co2 in de hogere luchtlagen en de gevolgen die dat heeft en de kosten van tegenmaatregelen.
@13:
Inderdaad.
De vervuiler moet vanzelfsprekend betalen.
Hoezo tickets duurder maken? Hoezo alleen vliegen nog maar voor de elite? De elite denkt alleen maar in termen van geld.
Iedereen zou een gelijkwaardige milieu-inspanning moeten leveren, ongeacht inkomen. Rijk en arm krijgen daarom hetzelfde vliegbudget toebedeelt.
En als iemand een paar jaar op fietsvakantie is geweest, dan heeft zij inderdaad veel kilometers niet gebruikt, en die vervallen gewoon, zodat zij echt kan bijdragen aan een vermindering van de CO2 uitstoot.
En het fijne is dat vliegen zo toch voor iedereen betaalbaar blijft, waardoor de economie van Nederland niet instort.
@11:
Je kletst er maar wat raar in om. In de eerste plaats bepleit je nu het afschaffen van belastingen die helemaal niet bestaan. Op kerosine zit geen belasting, en luchthavenbelasting bestaat ook niet. Het is een slimme marketingtruuk van de luchtvaartwereld om de suggestie te wekken dat ze belasting betalen, maar van de luchthavenbelasting gaat geen cent naar de overheid, en derhalve is het dus geen belasting. Het zijn gewoon servicekosten die gerekend worden voor het gebruik van de luchthaven, en de opbrengst gaat dan ook naar de luchthaven zelf. (Dat de overheid nou toevallig eigenaar is van Schiphol doet hier niets aan af, dat maakt het nog steeds geen belasting).
In de tweede plaats is het natuurlijk raar om het te hebben over de “werkelijke prijs” om doodleuk in de volgende zin te bepleiten dat allerlei (niet bestaande) taxen er af moeten. Als jij daadwerkelijk meent dat de prijs die je nu voor vliegen betaalt de werkelijke prijs is (of zelfs nog meer), dan heb je de laatste tientallen jaren heel erg niet opgelet. Het lijkt mij evident dat de kosten van klimaatverandering bij de prijs van de veroorzakende producten/handelingen moeten worden ingebracht. Een middel daartoe zijn belastingen/accijnzen.
@15: Leuk idee, maar lijkt me totaal ondoenlijk, of totaal willekeurig. Want waarom een quotasysteem alleen voor vliegen, en niet voor – pak ‘m beet – autorijden, douchen, vlees eten, en ga zo maar door met al die dingen die CO2-uitstoot veroorzaken.
En op z’n minst lijkt het me dat de subsidiering en bevoordeling van het vliegverkeer ten opzichte van andere vormen van transport wel eerst even opgeheven mag worden, want dat is natuurlijk te bizar voor woorden. Hetgeen hoe je het ook wendt of keert, een prijsstijging tot gevolg zal hebben.
Enneh… de economie gaat echt niet instorten hoor als we vliegtickets een reele prijs gaan geven.
@13:
Ik denk dat je daarmee een heel belangrijk punt hebt gemist. Het punt is namelijk dat wanneer je vliegen reeel gaat beprijzen, het inderdaad iets wordt wat zo duur is dat alleen de elite het zich kan veroorloven. Dus moet je het toch over die verdelingsvraag gaan hebben, want die vraag zal zich hoe dan ook vroeg of laat opdienen.
@17 Daar heb je een goed punt. Beter is het om voor de hele top 5 van de meest schadelijke activiteiten een persoonsgebonden quotum in te stellen.
@18:
Het zou al heel mooi zijn als het vliegen niet werd gesubsidieerd, zoals via (lage) brandstofaccijns.
@16: Duh. Ik bedoel natuurlijk dat die accijnzen op kerosine er moeten komen.
Ik bedoel alleen te zeggen: je kunt het wel doen allemaal, en ik denk persoonlijk ook dat het terecht zou zijn, maar ik denk ook dat je een kleine revolutie gaat ontketenen.
Wij gaan 3 x per jaar op vliegvakantie en genieten daar volop van: herfstvakantie voor het nazomeren (geen regen), voorjaarsvakantie naar de sneeuw (staan we niet in de file) en in de zomervakantie het liefst ver weg voor de frisse neus. Kortom: vliegen kan mij niet goedkoop genoeg zijn, al kunnen we duurdere tickets ook best betalen.
Wij wachten trouwens met smart op het nieuwe supersonische vliegtuig zodat we in 3 uurtjes naar NY kunnen voor weekendjes weg en ook space-travel komt binnenkort in zicht! You can’t stop progress!
Ik vlieg alleen voor mijn werk, eigenlijk. Maar dat kan wel oplopen tot een keer of tien per jaar. Parijs doe ik eigenlijk altijd met de Thalys – dat vind k zo’n onzin om daarvoor in die grijze buis te kruipen. Maar als het verder is dan dat, dan wordt het al snel het vliegtuig.
@18: als vliegen idd zo schadelijk is voor het milieu dat “het volk” de reele prijs niet kan veroorloven vind ik het helemaal niet zo’n slecht idee dat zij wat minder vliegen.. eerlijk gezegd betwijfel ik het: kan mij niet voorstellen dat de reele prijs van een enkeltje amsterdam-barcelona 1000 euro zou zijn.
@okto: de nederlandse staat doet al aan heel wat herverdeling via het belastingen-toeslagen-subsidie stelsel. hoe handig is het om daar “energie/milieubelasting” aan toe te voegen? dat is ook contraproductief: het doel van hogere energiekosten is het stimuleren van een gedragsverandering (minder en/of anders consumeren). als die kosten weer ongedaan worden gemaakt werk je de gedragsverandering tegen.
@13: Dat klopt. Maar ook maatregelen om vliegreizen correct te beprijzen hebben externe effecten. Die moet je toch in kaart brengen, lijkt me, en een belangrijk effect is simpelweg dat als vliegen duurder wordt, de lagere inkomens er minder toegang toe hebben.
Maar daar kun je natuurlijk wat aan doen. Voor veel Europese bestemmingen, bijvoorbeeld, zou je goedkope, snelle, internationale treinen kunen gaan invoeren. Die zijn ook nog eens een stuk comfortabeler dan vliegtuigen, dus dat zou zelfs een verbetering zijn ten opzichte van de huidige situatie.
Wat dat betreft, het gaat denk ik niet om “correct beprijzen”. “Correct” is sowieso helemaal niet zo’n helder concept, want hoe moet je milieueffecten precies beprijzen ? Het gaat om de relatieve prijzen. Iemand wil naar Barcelona, en kijkt naar zijn opties. De persoon zal dan geneigd zijn om de goedkoopste oplossing te kiezen. Je moet dus zorgen dat vliegen duurder is dan de alternatieven, want dat is de manier om vliegverkeer terug te dringen.
En dat betekent ook, dat het geen verdelingsvraagstuk wordt zolang er alternatieven zijn. Immers, de lagere inkomens hebben dan misschien minder toegang tot vliegen, maar dat maakt niet uit, want ze hebben meer toegang tot de alternatieven.
Het wordt pas echt een verdelingsvraagstuk bij de vliegreizen waar geen alternatief voor is. Maar dat betekent, dat je ook kan differentieren in de prijzen. Je zou ervoor kunnen kiezen, om de prijzen van dat soort lange vliegreizen minder te verhogen dan de prijzen van korte vliegreizen. Dat komt zelfs wel overeen met de milieubelasting; een groot deel van de CO2 uitstoot komt door opstijgen en klimmen, niet door koersen op kruishoogte.
Er zijn dus allemaal diverse opties om de lagere inkomens te ontzien als je wat aan vliegen wilt doen. Maar ja, dat is natuurlijk waarom rechts zo hard kraait dat dit de lagere inkomens zal raken: ze willen koste wat kost de discussie over die opties blokkeren. En dat lukt ze al jaren, helaas.
Op gevaar af om meteen als technofetisjist weggezet te worden: dingen als een hyperloop zijn hier wel degelijk nuttig. Dat soort techniek maakt het mogelijk om nieuwe alternatieven voor vliegen te introduceren, die net zo snel zijn, maar nauwelijk CO2 uitstoten. Als je zo’n buis in de Atlantische Oceaan legt kan je stoppen met trans-atlantische vliegverkeer, en waarschijnlijk wordt het ook nog eens een stuk goedkoper dan vliegen, zodat de lagere inkomens meer toegang krijgen tot verre reizen. Ik vind het altijd jammer dat dit soort ideeen meteen wordt afgedaan als megalomanie van kapitalisten. De huidige problemen worden door technologie veroorzaakt, dus we zullen technologie nodig hebben om ze op te losssen.
Correct beprijzen op basis van de kosten van externe effecten is niet zo eenvoudig, ik geef het toe.
Maar “lagere inkomens ontzien” brengt meteen de verdelingsvraag terug. Dat vind ik niet nodig.
Dat moet wel als het over primaire levensbehoeften gaat, zoals woonkwaliteit, of andere primaire behoeften. Vliegen hoort daar niet bij. Je kunt ook met een TGV of hyperloop.
Moeten ook de lager betaalden hun blik niet verruimen door een reisje? Nou vooruit dan: er is ongetwijfeld een kamerlid dat een listige fiscale compensatie verzint, waardoor je een keertje door de lucht op stap kunt.
De politiek is nooit consequent. Maar de kern is dat we door die onzinnige belastingvrije brandstof voor de luchtvaart, niet meer weten wat we de wereld aandoen.
@26: Volgens mij zijn we het meer eens dan je denkt. Ik pleit er niet voor om lagere inkomens te compenseren, ik pleit ervoor om ze alternatieven te geven. Wat mij betreft is reizen hier niet het probleem. Vliegen is het probleem (helaas, want eigenlijk is het toch wel een heel mooi iets, daar ben je het denk ik wel mee eens). En op dit moment is vliegen voor veel bestemmingen goedkoper en/of sneller dan de alternatieven. Als je die alternatieven goedkoper maakt, dan kan je het vliegen verminderen, terwijl iedereen toch kan blijven reizen. Maar daar moet je wel beleid op zetten. Die Hyperloop is er nog niet, en internationele TGV’s zijn dun gezaaid.
Maar goed, daarmee negeer ik eigenlijk de boodschap van dit stuk, want die is nu juist dat reizen wel het probleem is. Daar ben ik het ook nog wel enigszins mee eens, maar het levert ook zoveel voordelen op dat ik wat huiverig ben om het fors in te perken.
@26:
Ja hoor, Tom van Doormaal, *jij* kunt ook aan de hyperloop. Laat je even weten hoe het ging als je uitgestapt bent?
*Hoofdschuddend* – dit is het probleem van linkse mensen. Totaal geen realiteitszin.
@28: Ja, hadden die linkse mensen maar geluisterd naar die waarschuwingen over koeien die geen melk meer zouden geven als de stoomtrein zou gaan rijden …
Laat ik daar dan maar eens een vooroordeeltje tegenoverstellen. Dit is het probleem met rechtse mensen: totaal geen gevoel voor humor.
Precies, reizen is energieverspilling. Daar staat tegenover dat het je blik kan verruimen. Voor sommigen kan dat nuttig zijn.
Niet als je KJH heet, want die is bang voor de hyperloop.
Mijn punt was: geef de externe effecten de goede prijs. Dat is moeilijk, maar met belastingvrije kerosine ben je er ver vanaf. Als mensen voor een prikje naar de Middellandse Zee willen snap ik dat. Maar het is blinde lichtzinnigheid.
En ja Lennart, ik vlieg nog steeds en graag: in zweefvliegtuigen, want over die footprint denk ik wel na.
Als ik mij niet af en toe kon terugtrekken in de leegtes en op de hoogtes van bijvoorbeeld Schotland of Noorwegen, had ik mij allang van kant gemaakt.
Dat zou inderdaad het minst milieu onvriendelijke alternatief zijn.
Of de roeiboot nemen.
ik pleit ervoor om ze alternatieven te geven.
die zijn er al maar ze zijn duurder….. dat is een beetje het hele punt van bovenstaand stukje
trouwens: het is nogal een aanname dat de “lage inkomens” voor weinig naar de zon vliegen,
@31: *gnurf* ‘bang voor de hyperloop’. Nee, Tom van Doormaal, ik ben niet post-christelijk links of religieus en dus geloof ik niet in wonderen en ben ik niet bang voor dingen die niet bestaan. En ik ben dus ook niet bang voor de hyperloop.
Er klopt helemaal niets van het artikel. De TGV rijdt voor een groot deel op atoomstroom en die stroom is zeer CO2-arm.
Het wordt echt tijd voor een CO2-tax. Wat mij betreft te beginnen in Nederland en daarna uit te rollen over de hele wereld.
Er is consensus dat C02 schadelijk is, waarom ruimt de fossiele uitstoter zijn rommel dan niet op?
Als hij/zij niet opruimt, laat hem/haar dan een rekening betalen (CO2-tax). Voor het huisvuil betalen we ook belasting.
Eeuwige discussie.
Waarom geen accijnzen op kerosine. Lobby Schiphol. Concurrentie andere landen. Want vraag is groot.
Niet reizen is alleen in geval onveigheid en oorlog. En dan nog vliegt er van alles mh-17.
Oplossing is er dus niet. Wen er maar aan.
@Joop: “Waarom geen accijnzen op kerosine. Lobby Schiphol. Concurrentie andere landen. Want vraag is groot.”
We kunnen ons niet eeuwig verschuilen achter de Schiphol-lobby.
Uiteindelijk is de vraag: nemen we het klimaatprobleem serieus of niet?
Als we het serieus nemen, dan nemen we effectieve maatregelen en anders niet.
@37. Klimaatproblemen oplossen door mobiliteit te verlagen. Daar gaat geen autoriteit de vingers aan branden. Ik denk dat je hoogstens met alternatieven van vervoer kan komen. Op gebied van brandstof. Enige kans.
@Joop: fossiele CO2 uitstoot is lange tijd goedkoop en bijna gratis geweest. Het is niet meer van deze tijd. Als ik dat kan snappen, dan kan de autoriteit dat ook. Vele wetenschappers hebben het over een existentiële crisis.
De vervuiler niet meer voor bijna niets laten wegkomen. Dat heeft ie al te lang gedaan. Als jij zo nodig wilt vliegen en C02 uitstoten, maar het vervolgens niet opruimt en er ook niet genoeg voor wilt betalen, dan zeg ik houd op!!
Het is ook mijn atmosfeer die jij vervuilt. Mensen zoals jij zijn al te lang weggekomen zonder voldoende compensatie te betalen.
@38: mwah, andere milieuproblemen – gat in de ozonlaag, zure regen – zijn toch ook opgelost door belasten en verbieden?
@39.
Ik zit bijna nooit in vliegtuig. Gemiddeld 1x in de drie jaar.
Wat ik probeer aan te geven is dat het vrijwel onmogelijk is om dezd situatie te veranderen. Teveel belangen, plus teveel vraag reiziger. Iedereen wil voor een habbekrats naar overal vliegen.
@33:
“die zijn er al maar ze zijn duurder…..”
Ja, als je mijn post gelezen zou hebben, dan zou je hebben geweten dat dat precies is waar ik het over heb.
“trouwens: het is nogal een aanname dat de “lage inkomens” voor weinig naar de zon vliegen,”
Dat is helemaal geen aanname. Het maakt me helemaal niet uit wie voor welk geld waarheen vliegt. Ik heb het over toegang tot goedkoop reizen. Misschien moet je mijn posts eens lezen voordat je erop reageert …
@39:
“De vervuiler niet meer voor bijna niets laten wegkomen. Dat heeft ie al te lang gedaan.”
Huh ? Ben van je geloof gevallen, AltJohan ? Even voor de duidelijkheid, het zijn de rechtse politieke partijen, PVV, FvD, VVD en CDA, die er al jarenlang voor zorgen dat er geen effectief milieubeleid wordt gevoerd. En PVV en FvD ontkennen zelfs botweg dat er een probleem is. Weet je wel zeker dat je jezelf zo buiten je eigen groep wilt plaatsen ?
Hosannah, een afvallige.
Ik had al geen zin meer in stukjes, en de discussies ontsnappen ook alle zinvolheid. En dan is er iemand, die van zijn geloof af valt…
Dat is mooi.
Iemand met een sneeuwbal, die zegt: wat nu opwarming … en dan begrijpt dat die sneeuwbal smelt en de waterstanden verhoogt.
Daar doen we het voor Lennart. Heet hem welkom in de club…
@TvD: ik moet je toch een beetje teleurstellen. Ik kies weliswaar mijn eigen weg in het milieuvraagstuk, maar toch ben ik nog steeds fan van Trump, PVV en FvD.
@45: Kijk maar uit … het vervelende van dat soort clubjes is dat als je er niet meer bijhoort, je ook echt uitgestoten wordt. En ik had begrepen, dat juist dat “wij” gevoel zo belangrijk voor jullie was.
@44: Ah, ik ben een beetje allergisch voor clubjes. Maar hoe meer mensen zich beseffen dat het mis gaat met het klimaat, hoe beter, natuurlijk.
Het gaat bij reizen niet alleen om blik verruimen. Als je mensen vraagt wat hun beste herinneringen zijn, dan zul je heel vaak dingen over reizen horen. Die mooie kleren van tien jaar geleden ben je allang weer vergeten, maar je kan nog steeds genieten van de reis die je toen gemaakt hebt. Reizen is uitermate welvaartsverhogend, meer dan domweg consumeren. Daarom vind ik het ook een erg slecht idee om het in te perken, zolang het ook mogelijk is om voor alternatieven te zorgen.
Zweefvliegen … vroeger nog een uur of 10 les gehad, het is inderdaad een prachtige hobby. Misschien moet ik toch eens op dat vliegveld hier de buurt gaan kijken.
@46.
In elke club of groep, van bridgeclub tot vrijwilligerscentrale, of het nou om links- of rechtsgeoriënteerde mensen gaat vindt ‘natuurlijke selectie’ plaats. Als het gaat om leiderschap, als het gaat om seks, alles wat draait om bezit en macht. En hebben we dan autotisch uitsluiting, of mensen die dat zo voelen, en uitbuiting.
In de geschiedenis hebben we dat zo vaak mogen zien hoe ‘linkse rakkers’ zich ontpopten tot dictators, in het klein of in het groot. Omdat als er een machtsvacüum ontstaat er altijd iemand in gaat springen die graag de lakens uit wil delen en wil stelen.
Je kan natuurlijk het ontstaan van een elite tegengaan zoals we bij de Culturele Revolutie hebben gezien in China, maar wat levert dat op. Dat was niets anders dan een ordinair machtspel.
@45:
M.a.w.:
Je bent of psychisch gestoord of een ASO ;-)
@48:
Tientallen miljoenen doden en decennia van malaise…
Inmiddels mogen we in Europa wel oppassen dat we China niet links inhalen.
@50: “links inhalen”. Ja, dat is waar wij angst voor moeten hebben!