Al sinds de jaren tachtig is de overheid aan het bezuinigen. Soms wat meer, soms wat minder. Maar bezuinigingen op korte termijn leveren meestal op de lange termijn veel extra kosten op.
Het meest pijnlijk is dit bijvoorbeeld zichtbaar bij de inkoop van IT binnen de overheid.
Vaak leiden bezuinigingen ertoe dat projecten om budgettaire redenen tegen het eind van het jaar worden afgebroken (anders overschrijding) om dan later, tegen veel meer kosten, weer opnieuw te worden opgestart.
Een andere factor is dat door zaken als loonmatiging zowel de IT-afdelingens als managers binnen de overheid veel kwaliteit hebben zien wegvloeien naar de markt. En daardoor moeten ze steeds weer gebruik maken van dure inhuur.
Nog belangrijker, de overheid kan in grote IT projecten de marktpartijen gewoonweg niet aan en wordt daardoor opgezadeld met veel te hoge kosten en niet-functionerende systemen.
En dit geldt vast ook voor veel andere aspecten binnen de overheid.
Penny wise, pound foolish.
Reacties (11)
Bij de IT speelt ook gewoon een heel gigantisch groot gebrek aan moraliteit mee, zowel aan de kant van de opdrachtgevers als bij de IT zelf. Hetzelfde wat je bij bankiers eigenlijk ziet: eerst veel geld betalen om iets te doen, en dan betogen dat je meer geld nodig hebt om het ook goed te doen.
Toen daar verontwaardiging over kwam en de budgetten wat omlaag gingen is dat zonder meer bij de laagste partij neergelegd, zonder dat de verantwoordelijken zich erg verantwoordelijk voelden (de consultancy zegt: ‘wij voeren gewoon uit, niet onze schuld’ en de opdrachtgever zegt ‘wij weten het niet, daarom hebben wij een expert in de arm genomen, niet onze schuld’), en was er nog steeds geen visie over wat dan wel te doen. Dat heeft volgens mij alles met gebrek aan langetermijnbetrokkenheid en behoorlijke verantwoordelijkheid te maken, en nauwelijks wat met het budget.
Bullshit, kijk naar de westerse nationale balanzen, allemaal schuld tot jaren in de toekomst, leners (USD EUR YEN houders in o.a. BRICS) zullen het niet meer pikken naarmate steeds duidelijker wordt dat het onmogelijk is dat dit kapitaal nog ooit terug betaalt wordt.
En dus? Maar nooit meer bezuinigen op iets, omdat het mis kan gaan (wat bij bedrijven ook om de haverklap gebeurt), misschien de nationale telegraafdienst weer oprichten, want je weet maar nooit of die bezuiniging iets heeft opgeleverd, toch…?
Ik denk niet dat er ook maar 1 iemand bij de overheid overtuigd is dat iedere bezuiniging als gepland uit zal pakken, tweede kamerleden al helemaal niet, maar die moeten hun voorsteleln extra-enthousiast brengen om spelletjes van rivaliserende partijen, belangengroepen en de media te pareren.
@3 Afstoten van taken zie ik, in deze context, niet als bezuinigen. Dat is de overheid verkleinen.
@0 Hé joh, wacht nou toch effe wat langer: na het zuur komt het zoet immers.
/cynische modus/
Ok, stel we halen de IT’ers weer de overheid binnen.
Vrij grote kans dat er een paar bij zitten met zulke specialistische kennis dat ze boven de Balkenendenorm uitkomen. En dan begint iedereen weer te huilen dat hij/zij wel iemand kent die het voor een derde van het bedrag ook wel wil doen.
Penny wise, pound foolish?
Ik denk dat er twee problemen zijn.
Het ene is dat de opdrachtgever ( de overheid in dit geval) helemaal niet snapt wat de ITer aan het doen is. Die kennis is dermate specialistisch dat de ITer hem van alles kan wijsmaken.
Het andere is dat de opdrachtgever gewoon betaalt zonder eerst de resultaten af te wachten. Beter zou zijn als pas volledig betaald wordt als het nieuwe systeem ook daadwerkelijk doet waar het voor bedoeld is.
@7, dat laatste is ook niet echt haalbaar of wenselijk, omdat je een project heel inflexibel maakt. Vooraf worden de wensen vastgesteld, terwijl je vaak tijdens het project tot andere inzichten komt bv. En omdat het heel erg leidt tot ‘precies doen wat er staat en niks meer’ en dat leidt weer tot weinig proactief denken bij de uitvoerders, die juist de kennis hebben om problemen te signaleren en bepaalde dingen toekomstbestendig maken (of nou ja, toekomstig aanpasbaar.)
Bij veel dingen weet je als dev allang al dat het een zwak punt is, maar ja, het staat niet in de opdracht om het ‘netjes’ te doen, en te weinig tijd en geld en niemand die het controleert etc.
Veel meer denk ik dat we anders moeten kijken naar IT-systemen. Ten eerste dat het minder moeilijk is, en meer werk. We doen nu alsof het iets is wat geniale mensen vereist die met een bijzonder inzicht dat allemaal regelen. Zie ook #6 bv. Maar zo extreem is het niet. Er zitten ook een heleboel kanten aan die vooral met degelijkheid te maken hebben. Je hebt wel enigzins slimme mensen nodig, en ze hebben ook wel een behoorlijke opleiding nodig, maar het hoeft niet per se heel uitzonderlijk te zijn. Ze moeten alleen heel erg grondig getraind worden om goed en zorgvuldig te werken. (En dat is heeeeeel moeilijk voor devs.)
Daarnaast moet er veel meer aandacht komen voor het maken van een omgeving waarin de zaken ook weer aangepast worden. Juist geen inflexibele opdrachten die in z’n geheel bedacht en gebouwd worden, maar een behoorlijke infrastructuur met goede tests op alle niveau’s en goede migratie. Zodat je vervolgens veel flexibeler bent om zaken aan te passen.
Wat er moet gebeuren is volgens mij dat er allereerst wel degelijk een heleboel IT teruggaat naar de overheid zelf. Goede informatieverwerking is zo nauw vervlochten met goed beleid en goede uitvoering, en bv ook zo nauw vervlochten met wetgeving, dat dat gewoon tot de kern van de overheidstaken behoort. (Bij de landelijke overheid in elk geval, want daar is elk project in principe uniek: het beslaat heel Nederland en uitsluitend Nederland. Bij provinciale, regio- of gemeentelijke overheden ligt dat weer wat anders.)
Daarnaast denk ik dat we zowel de ambtenaren als iedereen die wordt uitbetaald toch wat meer moeten doordringen dat je je fatsoenlijk dient te gedragen. “Omdat het kan” is niet voldoende excuus om de rekeningen op te pompen. PUNT. Daar moeten ook beslist nog een boel beperkende maatregelen bij, maar laten we beginnen met het uitgangspunt. Nu wordt het vaak gewoon goedgepraat – mensen komen ermee weg als ze zeggen dat het ondanks hun tonnen salaris niet hun verantwoordelijkheid is, en dat je het ze niet kwalijk kunt nemen dat ze het probeerden. Jawel, laten we ze dat wel kwalijk nemen.
En daarna ook verbieden, en onmogelijk maken (voor zover dat lukt), en mensen aansprakelijk stellen voor schade, en vervolgen, maar laten we beginnen met constateren dat het asociaal gedrag is ipv het wel te begrijpen en min of meer goed te praten.
@8: je maakt een paar goede punten.
Wat echter meespeelt met het punt dat je maakt over het maken van flexibele ICT: een probleem is dat de overheid erg wispelturig is. Een regering of (stads/provincie) bestuur wisselt nogal eens. Beleid net zo. Helemaal als er vele partijen, op verschillende momenten verschillende mate van invloed hebben op een project.
En niets is zo funest voor een project als wisselende doelen en eisen aan een project en te diepe overlegstructuren.
Als een privaat bedrijf met aan het hoofd een persoon met één duidelijke visie en beslissingsbevoegdheid aan de slag gaat om een nieuw betalingsysteem te bouwen, dan kan dat waarschijnlijk robuust gebouwd worden, binnen budget. Als een gemeenteraad die opdracht uitzet en er binnen de kortste tijd een nieuwe raad zit en er ook nog eens 20 departementen mee willen praten en beslissen, weet je bijna zeker dat het project uitloopt op een ramp en zwaar over de kosten heen gaat.
Dus enerzijds moet je iets proberen te doen aan dat manko van de werking van overheden als het gaat om ICT projecten.
Anderzijds moet je gewoon accepteren dat projecten binnen de overheid moeilijker en dus kostbaarder zijn.
@9, Dat een enkele, private, partij dat kan is eigenlijk helemaal niet zo waarschijnlijk – ongeveer de hele IT-geschiedenis maakt duidelijk dat dat niet zo is, maar het andere bezwaar is essentieler. Stel dat zo’n bedrijf een project bouwt dat perfect voldoet aan de wensen – van 4 jaar geleden. Dan heb je er dus nog niks aan. De IT moet het beleid volgen, zelfs als dat beleid zwalkt. JUIST daarom vind ik het een slecht idee als je een apart project aanbesteedt – omdat je dan een zeer rigide neerslag krijgt van de wensen op 1 bepaald moment, ipv een systeem dat meegroeit met de wensen.
Meer visie over hoe je je structuur zo inricht, zodat je kunt inspelen op veranderingen, dat is zeker welkom. Maar ik denk dat we het idee los moeten zien dat de IT iets is dat los staat van het werk dat de overheid doet. Maar het is voor een deel gewoon hetzelfde.
Overigens: IT binnen de overheid is niet zoveel moeilijker dan op andere gebieden. In veel gevallen is het zelfs redelijk eenvoudig – de complexiteit van de berekeningen valt mee, en het meeste hoeft ook niet runtime te gebeuren. Daarmee is het bv een stuk minder gecompliceerd dan rentekoersen en flitshandel, goedwerkende signaal- en regelsystemen, medische apparatuur, en nog het eea.
Het is alleen heel veel en heel breed. En om daarmee om te gaan is veel discipline nodig. Maar het is niet essentieel moeilijk.
Je hebt gelijk dat het ook bij private projecten niet altijd goed gaat. Het onderscheid overheid/privaat is niet het belangrijkste, het gaat vooral om de manier waarop je de ‘opdrachtgeving’ en beslisstructuren inricht. Ik heb wel eens een horrorverhaal gelezen over hoe een team van 10 man een paar jaar full time werkte aan het startmenu bij Windows 7 (en dan alleen dat deel van het menu waarmee je je computer aan/uitin sleep/etc zet). Waarbij voor iedere verandering er 10 hierarchische lagen in de organisatie over die verandering wilden nadenken en meebeslissen. Dan eindig je dus met een voor eindgebruikers onbegrijpelijk menuutje met 20 manieren om je computer uit te zetten. Een klein team van drie man had in een paar weken tijd een veel betere uitkomst kunnen krijgen.
Als ik zelf een nieuwe opdrachtgever ontmoet en ik leer dat het om een partij gaat waarbij de beslissingsbevoegdheid niet bij één persoon ligt maar bij een vijfkoppige commissie, dan reken ik ook direct 50% meer…
In zekere zin pleit dat wel voor wat jij zegt, dat IT een centralere plek binnen een overheid moet krijgen (dus niet per project uitbesteden). Misschien dat het dan makkelijker is om die afdeling te integreren in het proces.