De gemeente Amsterdam wil 1200 asielzoekers opvangen, als de andere 48 Noord-Hollandse gemeenten 1200 statushouders (asielzoekers met verblijfvergunning) gaan opvangen. De demissionaire bewindslieden Hugo de Jonge (minister Binnenlandse Zaken) en Eric van der Burg (staatssecretaris Asiel) lieten weten dat een goed idee te vinden.
RTL Nieuws kreeg een vertrouwelijke brief van de bewindslieden aan de provinciale regietafel (PRT) te pakken. Die brief is 19 december 2023 verstuurd. Op 5 januari berichtte RTL Nieuws er over. Nog dezelfde dag stelde BBB-Kamerlid Mona Keijzer (inwoner van de Noord-Hollandse gemeente Edam-Volendam) 37 schriftelijke vragen aan de bewindslieden.
De gemeente Amsterdam vangt momenteel ongeveer 3700 asielzoekers op, verspreid over tien locaties. Daar valt één regulier AZC (asielzoekerscentrum) onder, waar 700 mensen worden opgevangen. De overige negen locaties zijn allen noodopvang (4 x) of tijdelijke opvang (5 x) in zeven hotels, één voormalig kantoorpand en één cruiseschip (met 1500 plaatsen).
Wat de huisvesting van vergunninghouders betreft had de gemeente Amsterdam op 1 januari 2024 een achterstand van 1360 mensen. Samen met 31 andere Noord-Hollandse gemeenten (waaronder Edam-Volendam) gaat het om een achterstand van 1859 mensen. Slecht 12 Noord-Hollandse gemeenten lopen met 228 mensen voor op de taakstelling die ze hebben gekregen.
Volgens de cijfers van de Rijksoverheid kijkt de provincie Noord-Holland dus tegen een netto achterstand van 1631 mensen aan. Volgens het Asieldashboard van de provincie zelf is de achterstand (op moment van dit schrijven) zelfs iets meer: 2181 statushouders.
Nog los van het feit dat het Amsterdamse voorstel geen significante verbetering zal opleveren voor de huisvesting of opvang van statushouders in Noord-Holland, is dit het zoveelste voorbeeld van koehandel met asielzoekers.
Amsterdam is niet de eerste gemeente die een ruilhandel voorstelt. In juli vorig haar schreven we hier al over diverse vormen van ‘voor-wat-hoort-wat’ voorwaarden die een negental gemeenten stelden aan de realisatie van vluchtelingenopvang.
Er werden eisen gesteld als extra geld voor flexwoningen (niet voor asielzoekers) , jeugdzorg of buurtvoorzieningen. Sommige gemeenten wilden als ruil voor de actuele opvang de garantie dat de komende jaren de aantallen op te vangen asielzoekers in die gemeenten zouden worden afgebouwd.
Almelo en Sliedrecht kwamen, zoals nu ook Amsterdam, met voorstellen om een ruilhandel van asielzoekers en statushouders op te zetten met gemeenten in hun regio .
Het is allemaal voorsorteren op de Spreidingswet, waarvan momenteel nog maar zeer de vraag is of die door De Eerste Kamer zal worden aangenomen. Om de hoeveelheid ‘dwang’ zoveel mogelijk uit het wetsvoorstel te houden, krijgen de gemeenten (en provincies) vrijheid zelf te bepalen om welke wijze ze de door het Rijk opgedragen aantallen denken op te vangen en/of te huisvesten.
Amsterdam is nu dus de tiende gemeente die koehandel met asielzoekers voorstelt. Gewoon omdat het kan (voorvloeiend uit de Spreidingswet) en omdat het kabinet in EU verband het voorbeeld, op iets andere wijze, ook al gaf. De Europese Raad en het Europees Parlement kwamen recentelijk tot een akkoord voor een nieuw Europees migratiepact. Daarin is een optie opgenomen dat landen de opvang van asielzoekers kunnen afkopen. Bijvoorbeeld: wil een land, zeg Nederland, geen vluchteling overnemen van Griekenland, dan moet daar 20.000 euro voor worden betaald aan Griekenland.
Ondertussen is een oplossing voor de huidige crisis in de opvang in Nederland nog ver uit zicht. Dus moeten asielzoekers weer verkassen van een hotel in Kijkduin (Den Haag) naar, wie weet, een tent in Stadskanaal. Of naar een hotel in Hengelo of camping in Dalfsen. Want dat ook het gezamenlijke hotel-, camping-, en cruisewezen de asielopvang als verdienmodel heeft ontdekt, is ook al jaren duidelijk.
Wie had het ook alweer over het ‘cynische businessmodel van die bootjessmokkelaars’? Het willens en wetens in stand houden van de situatie in Ter Apel is minstens zo cynisch.
Reacties (6)
Als de rijksoverheid een beleid voert dat uitnodigt tot onderhandelen, kan ik de gemeenten niet kwalijk nemen dat ze de uitnodiging aannemen.
Daarbij heb ik meer sympathie voor een gemeente die meer budget voor bijvoorbeeld jeugdzorg lospeutert, dan een gemeente die de garantie wil dat het aantal asielzoekers in de toekomst lager is.
Of verstandig is dat de rijksoverheid zo’n koehandel stimuleert, is een andere vraag.
Never waste a good crisis.
Dat is het VVD-idee van waarde scheppen: het maakt niet uit wat er gebeurt, zolang er maar iemand met een volle zak geld ervandoor kan gaan. Liefst iemand die al zo’n zak heeft.
@ buegwant 2.1. Ach quatsch, het idee is veel ouder en veel breder maar nog steeds populair en effectief. Deze specifieke formulering is vooral bekend van Churchill. Al zou je het hier kunnen vergeten, niet alles is een rechtse samenzwering tot zakken vullen. Het artikel gaat nota bene over de koehandel van Amsterdam een groenlinks/pvda/d66 coalitie.
En wat maakt dat mogelijk?
Dat het geen vvd idee is, noch rechts. Dat roepen is goedkope retoriek die niets toevoegt. Het is hoe politiek bedreven wordt. links rechts en door het midden. Ook al slaat jou vraag in context nergens op; Koehandel, never waste a good crisis, maak mogelijk dat partijen met uiteenlopende belangen consensus kunnen bereiken. Niet iedereen wil een oplossing die jij wilt , een crisis kan gebruikt worden om druk te zetten op partijen om er uit te komen. Net doen alsof dat iets smerigs is getuigt van weinig inzicht in de realiteit om wat voor elkaar te krijgen met grote groepen mensen met uiteenlopende meningen.