Kiezen en Delen | Verdient u wel genoeg?

COLUMN - Je gezondheid heeft invloed op je werk. Dat weet je werkgever ook: niet voor niets biedt die je fitnessmogelijkheden en conditietests aan. Uit recent onderzoek blijkt dat er nog iets is wat je werkgever kan doen voor je gezondheid: je genoeg betalen.

Als een werknemer het gevoel heeft niet genoeg betaald te krijgen, gaat hij minder hard zijn best doen. De meeste economen zullen zich in de eerste plaats zorgen maken over het productiviteitsverlies, maar een aantal Duitse economen had een menslievender zorg. Zij vroegen zich af of de gezondheid van de werknemers ook aangetast werd door te weinig salaris.

Ze gaven veertig proefpersonen een stressvol taakje: ze moesten tellen hoeveel enen er op een pagina stonden. Veertig anderen mochten intussen de krant lezen. De eerste groep, de werknemers, kregen drie euro per pagina als ze het juiste aantal enen geteld hadden. Als ze een foutje maakten, kregen ze nog maar één euro, en bij twee of meer fouten kregen ze niets.

Ze mochten zoveel pagina’s tellen als ze wilden gedurende 25 minuten, terwijl er een tellertje meeliep dat aangaf hoeveel ze in totaal verdiend hadden (gemiddeld zo’n 21 euro). De economische adder onder het gras zat in de betaalwijze. De onderzoekers betaalden namelijk het loon namelijk niet aan de harde werker zelf uit, maar een andere proefpersoon. Die mocht bepalen hoeveel hij aan zijn ‘werknemer’ wilde afstaan voor het gedane werk.

Gemiddeld kregen de werknemers maar 9,50 toebedeeld door hun partners – minder dan de helft dus. Voor sommigen was dat ongeveer wat ze verwachtten, maar de meesten hadden ingeschat dat ze veel meer zouden krijgen. Vanaf het moment dat ze de hoogte van hun loon te horen kregen, werd hun hartslag en de variatie daarin bijgehouden. Werknemers die vonden dat ze uitgebuit waren, vertoonden veel minder variatie in hun hartslag – wat, tegenintuïtief, een duidelijke aanwijzing is dat hun autonome zenuwstelsel van slag was.

Als een oneerlijke beloning chronisch is, zou dat tot cardiovasculaire aandoeningen, stressklachten en een slechtere gezondheid kunnen leiden. Om het lange-termijneffect te testen keken de onderzoekers naar een dataset met gegevens over gezondheid, inkomen, opleiding en leeftijd van 25.000 Duitsers sinds 1984. Inderdaad konden ze aantonen dat mensen die vonden dat ze te weinig verdienen een slechtere gezondheid hadden, zelfs als er rekening gehouden werd met opleiding, arbeidsmarkt en type beroep. Sterker nog, ze kregen er typische stressgerelateerde klachten van, vooral werknemers die boven de 50 waren.

Het lijkt er dus op dat een eerlijk loon goed voor je gezondheid is. Dat belooft weinig goeds voor de werknemers van V&D die nu om loonoffers gevraagd worden.