Italianen opgelet: Is ‘Sonia Rossi’ echt?

Vakantietijd is dé tijd voor sensatielectuur. Sensatielectuur vereist sensationele behandeling. Ongeveer een jaar geleden kwam bij het Duitse uitgeefconcern Ullstein het boek Fucking Berlin uit. Het concept deed de Duitse kassa’s rinkelen. Een autobiografie van een studente wiskunde van Italiaanse komaf bekostigt haar studie met het werk in de prostitutie. Teilzeit Hure, zo vertelt het omslag gewichtig. Tot zover weinig opmerkelijks.

Het boek is sinds kort in Nederland uit bij TM Publishers. De redactie van BNN’s Spuiten en Slikken Zomertour zocht haar op voor een interview, dat de omroep gisteravond uitzond. Net als in haar boek vertelt Rossi in dit interview hoe ze als studente naar Berlijn kwam en afgleed richting seksindustrie. Van de ene industrie naar de andere: ik verdenk de uitgevershuizen van een fraai staaltje marketing – leugens, mogelijk. Er zitten haken en ogen aan het verhaal van deze nieuwe ‘schrijfster’.

Sonia Rossi komt uit een klein dorpje op Sicilië, zo vertelt de biografie. Naar eigen zeggen sprak ze de Duitse taal niet en kon zij geen aanspraak maken op enige studentenfinanciering. Ze ontwikkelde zich van onschuldige webcamgirl tot hoer teneinde haar hoofd boven water te houden. Interviews met de schrijfster gaan steevast gepaard met pruiken en zonnebrillen. De naam ‘Sonia Rossi’ is uiteraard een pseudoniem.

Vloeiend Duits
Een Siciliaanse dame die rondloopt op een wiskundefaculteit in Berlijn? Dat valt op. Dan zou je verwachten dat de eerste reacties van medestudenten en docenten na anderhalf jaar wel in de pers zouden opdoemen. Het ontbreekt Rossi hoe dan ook niet aan enige genialiteit: de verplichte Sprachprüfung für den Hochschulzugang (DSH), een taaltest voor de Duitse Humboldt universiteit (waar ze zou studeren) zal ze toch hebben moeten doorlopen. Dat is immers een vereiste voor die studie.

Dol als ze zijn in Italië op roddelverhalen, zou een gemiddelde Italiaanse speurhond binnen een mum van tijd die Italiaanse familie hebben gevonden. Één keer een oproep “Moeders, is dit uw dochter?” in de paar lokale giornale en er is weer een schandaal bij. Maar het bleef relatief stil in de Italiaanse pers. Sterker, ze heeft – tenminste, volgens mijn bescheiden zoektocht – geen interviews gegeven in haar vaderland. Als er al over haar geschreven wordt, worden voortdurend de Duitse kranten geciteerd. Terwijl het toch logisch is dat de boekenkaternen van kranten en de boulevardpers op zijn minst een telefonisch gesprek met de schrijfster zouden hebben.

Iemand die tot een paar jaar geleden geen woord Duits sprak, moet van zeer goeden huize komen om in interviews als deze zo vloeiend Duits te spreken. Los daarvan heeft haar accent niets Zuid-Europees, het lijkt eerder verwant aan een slavische taal – maar dat zou een kenner moeten bevestigen. Rossi vertelde vorig jaar tegen Der Spiegel : ‘Ich bin auch froh, dass “Fucking Berlin” nur in Deutschland erscheint und nicht in meinem Heimatland.’ Nou, daar is het nu wel verschenen. Maar in Italië is nog niemand van zijn stoel opgeveerd.

Volgens deze website is de gang naar een uitgever zo gegaan: ‘Ik had zo veel meegemaakt, dat moest ik ergens kwijt. Het begon met een blog waarop ik verhalen schreef over het bordeel. Ergens hoopte ik wel dat het gepubliceerd zou worden, maar ik had nooit de illusie dat het echt zou aanslaan. Ik ontmoette een journalist die erg onder de indruk was van mijn blog en me in contact bracht met haar literair agent.’ Voor de goede orde: het boek is oorspronkelijk in het Duits verschenen. Mijn redenering is dat je zo’n persoonlijk blog in je moedertaal zou schrijven en dat het dan niet zo snel door een Duitser wordt opgepikt. Hoe dan ook, dat zogenaamde blog lijkt onder de radar verdwenen.

Pruiken, zonnebrillen, schuilnaam
Een jaar geleden schreef deze Duitse website nog op dat Rossi’s ouders ab-so-luut van niets mochten weten. ‘Deine Eltern wissen also auch nicht, dass es dieses Buch gibt?’
‘Nee!’ luidde haar antwoord. Hé, maar wat zegt Rossi in het eerder genoemde Nederlandse interview van dit jaar? ‘Mijn ouders hebben het gelezen. Ik weet niet wat zij als fictie en wat als werkelijkheid zien. Erover praten wil ik, nog steeds, liever niet.’

Dus de ouders hebben het inmiddels wél gelezen? De rest van de Duitse schandaalminnende studentenwereld ook. Waarom dan überhaupt nog de pruiken, zonnebrillen en de schuilnaam? Die personen voor wie Rossi zich zou schamen weten onderhand wel wie ze echt is. Maar haar echte naam (of een speculatie) borrelt nergens op.

Mijn suggestie? Dit boek is geschreven door een of meerdere slimme redacteuren of ghostwriters en een goed geïnformeerde griet is ingevlogen als schrijfmodel. Zoals we hier enkele jaren geleden Yusef El Halal hadden. En zoals de krankzinnige schrijver JT Leroy ook nooit bestaan heeft. Verschil met die boeken? Dat ze als fictie werden verkocht, prima waren geschreven en niet perse voor de pegels.

Fucking Berlin moet het duidelijk hebben van de schandalen en soapwerkelijkheid rondom de schrijfster. Mocht de vrouw uit de interviews daadwerkelijk het boek hebben geschreven, dan moet ik sterk denken aan het geval James Frey, die over zijn vermeend criminele loopbaan bij Oprah op de bank mocht opscheppen. In werkelijkheid bleken de verhalen een stuk minder sappig. De site thesmokinggun.com ontmaskerde hem als the man who conned Oprah.

Mocht ‘Rossi’ dus helemaal verzonnen zijn, dan doet dat niets af aan de aanwezigheid van het geschrevene, en of het al dan niet goed is. Maar het werpt wel een stok in de spaken van scorende uitgevershuizen die lezers misleiden. Fucking Berlin wordt immers uitgegeven als non-fictie.

Zoals een echte Italiaan(se) het verschil kan proeven tussen een goede espresso en een laffe filterbak, moet hij of zij ook kunnen bepalen of de vrouw uit de tv-interviews een Italiaanse is. Een oproep aan (Nederlandse) Italianen en kenners van de Italiaanse cultuur. Is deze griet werkelijk een Siciliaanse of worden we geflest? Wie weet zit ik er helemaal naast.