In een PVV-regime had een Ehsan Jami amper bestaansrecht

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

kleinholland-0593Eenvoudig is het niet voor de zelfverklaard progressieve Nederlander – waartoe ik mezelf gemakshalve reken – om zich staande te houden in de verhitte discussie over de islam. Jarenlang kwam vanuit de linkerflank kritiek op godsdienst in al zijn facetten. Onze ouders lachten maar wat graag om de blasfemische grollen van Wim T. Schippers’ dronken dominees in de jaren zeventig. Reves Ezelproces? Hulde! Kamerdebatten over de vraag of de slang wel of niet gesproken had werden afgedaan als ridicuul.

Maar anno 2009 voelt de linksliberaal zich geneigd het voor de moslimzondebok op te nemen, juist omdat alle discussies ongenuanceerd door elkaar lopen. Conclusie: links (ook ik maak me daar ‘schuldig’ aan!) doet aan ‘hyperemancipatie’ van de moslims, Wilders doet het tegenovergestelde. Terwijl Nederland als liberaal en vrij land de grenzen wagenwijd open zou moeten stellen voor vrijdenkers in den vreemde. Journalistes die zweepslagen krijgen in Soedan, Iraniërs die vluchten voor het bewind, homoseksuele Egyptische balletdansers die angst hebben om omgebracht te worden.

‘Houd de deuren open voor intellectuelen.’ Het is makkelijker gezegd dan gedaan. Waar trek je een grens? En doe je niet aan een griezelige selectie door pak ‘m beet de schrijvers, de acteurs en de journalisten te wenken en de loodgieters te weren? Een heikel punt. Maar hier moet je grofweg de conclusie trekken dat een loodgieter zijn werk kan uitvoeren zonder hete adem van de staat. De intellectueel wordt in de gaten gehouden, gevolgd en in het ergste geval vervolgd. Zij zijn in het beste geval afhankelijk van het werk van Amnesty International en mogelijke grillen van politieke lobby’s. Eigenlijk zouden zij erop moeten kunnen vertrouwen dat Nederland en West-Europa in zijn geheel bij uitstek een gebied is waar men welkom is en waar het politieke klimaat van het land van herkomst te bekritiseren valt, en mogelijk zelfs te beïnvloeden.

Daar ga je, Van Aalten. Alsof je als loodgieter niet ook intellectueel of vrijdenker kan zijn. Dat is waar. Ook zij moeten zich gesteund voelen. Laten we dus oppassen met termen als ‘gelukzoekers’, ‘profiteurs’ of ‘achterlijke gezinsherenigers’. Ik heb het hier over de vrijdenker die zich ernstig geremd voelt in het land van herkomst. Uit welk land hij ook komt, hij moet hier de ruimte krijgen. Hoe zag ons literaire klimaat eruit zonder Kader Abdolah, Hafid Bouazza of Naima El Bezaz? Niet dat Abdolah, Bouazza of El Bezaz met elkaar te vergelijken zijn. Sterker: de Marokkaans-Nederlandse Bouazza en El Bezaz zijn niet ‘gevlucht’. Maar zij moeten zich in hun vrijheid gesterkt voelen, voeders van een modern 21e eeuws Europa.

Blasfemie als misdaad
De linksliberale flank moet oppassen dat de rechtspopulisten niet aan de haal gaan met dit soort vrijdenkers. Leuk dat Wilders in het verleden openlijk met Ayaan Hirsi Ali en Ehsan Jami als moslimafvalligen flirtte, maar in het regime dat Wilders voor ogen heeft, hadden zowel Hirsi Ali als Jami geen poot om op te staan, laat staan intellectuele of anderszins vrijzinnige heilzoekers. ‘Afschaffen stemrecht gemeenteraden voor niet-Nederlanders.’ ‘Naturalisatie pas na 10 jaar rechtmatig verblijf in Nederland gedurende welke periode men volledig moet hebben gewerkt en geen misdrijf mag hebben gepleegd,’ zo luidt de visie van Wilders’ beweging. Volledig werken? Wat is ‘volledig werken’? Aan een eigentijdse roman werken met een beurs voor het Fonds voor de Letteren – no way, dat wordt weggezet als linkse hobby, neem dat van me aan.
jami
‘Geen verblijfsvergunning voor immigranten die tien jaar voor aanvraag verblijfsvergunning waar ook ter wereld zijn veroordeeld voor een misdrijf.’ Waar ook ter wereld? In Iran zou Ehsan Jami’s blasfemistische film ‘An interview with Muhammed’ als misdrijf worden beschouwd. Einde verhaal dus, volgens Wilders.

Progressieve burgers zoals ik hebben een les te leren. Critici van dubieuze regimes of religies vormen een belangrijke bijdrage aan het internationale debat. Wij moeten hen steunen en – letterlijk – de ruimte bieden. Wij moeten niet meer schrikken van felle kritiek op de islam van de ‘afvalligen’. Daarentegen moet het electoraat van de aartsconservatieve Wilders beseffen dat hij met zijn huidige regels in het verkiezingsprogramma elke verlichting tegengaat. Ook een moslim heeft in Nederland het recht zijn geloof in vrijheid af te vallen én te belijden. Ook een gevlucht Iraniër heeft nog recht op zijn vierkante meters Allah.

Klein Holland

Aan het begin van dit jaar krabde ik nog vertwijfeld achter mijn oren bij lezing van zijn pamflet Hitler in de Polder & Vrij van God, maar Joost Zwagerman had gelijk. ‘Hoe lang houden de gezanten van de culturele elite het vol deze mensen te beoordelen in termen van aandachtsziekte, relzucht, belediging en het orkestreren van publieke verontwaardiging? Mogen zij dan echt niet van de islam losweken zoals veel van die eertijdse christenen vermoedelijk, met dank aan schrijvers als Maarten ’t Hart en Karel van het Reve, zélf van hun geloof zijn losgeweekt?’

In tegenstelling tot Wilders zeg ik dan ook: zet ze open, die grenzen. Vóór al die vrijzinnige Iraniërs, Afghanen, Irakezen, Soedanezen, Marokkanen, Koerden: eigenlijk iedereen die behoefte heeft aan ‘ruimdenken’ omdat het in het land van oorsprong niet kan. Neem hen op in de maatschappij. Geef hen een stem. Stop hen niet weg en stuur ze niet van loket naar beambte en asielzoekerscentrum. De wereld heeft hen veel te hard nodig. Wilders zet de migranten neer als gevaarlijke buitencategorie, terwijl zij de spil van een democratisch en transparant Europa zouden moeten vormen. Pro-migratie voor kansrijke intellectuelen, dus.

Hoe ga je dit in de praktijk brengen? Vindt straks niet een half continent zichzelf ontzettend intellectueel? En is een intellectueel automatisch ruimdenkend? Dit kan Nederland niet alleen. Het is een uitgelezen kans voor Europa: versoepeling van de wetgeving omtrent niet-Westerse studenten, meer internationale platforms voor journalisten en financiële middelen voor vrijzinnige denktanks. Alleen zó dicht je de kloof tussen de culturen. Haal de angel uit de onderbuik. Immers, naast de Trias Politica vormt de openhartige journalistiek en de kunst de ‘vierde macht’. Dat vereist echter wel meer karakter en gewicht dan flutfilms als Fitna (daar is immers niets openhartigs aan. Maar ook Wilders moet het recht hebben die film te maken en te vertonen. Of we er wat aan hebben gehad is nog maar de vraag).

De toekomst ziet er dan veel minder radicaal uit dan Wilders’ PVV het voorspelt. Zoals de huidige christelijke kerk in veel gemeenten een andere functie heeft dan slechts ruimte bieden aan bezinning en gebed, kan een moskee in de toekomst voor een grote groep gematigde moslims een soortgelijke functie hebben. Liever een Poldermoskee met een open karakter, dan een verboden ondergronds autonoom apparaat met extremistische opvattingen.

Overigens, zinvoller dan het hele politieke toneel (en dit betoog) is de VPRO-serie Klein Holland. Deze serie verbindt de ‘oerhollandse man van de straat’ (Martin van Waardenberg) met de ‘exoot’ (de van oorsprong Iraanse Hossein Mardani, die in de serie Camping Pernis een rol van Bin Laden speelde). De serie is genomineerd voor de Lira Scenario Prijs. Ja, daarom kan je trots op Nederland zijn. Omdat dit soort mooie dingen gemaakt worden.

Gebruikte tweede foto is van Roel en overgenomen onder CC-licentie

Reacties (22)

#1 KJ

1. het opnemen van links voor de ‘moslimzondebok’ gebeurde al voor dat de ‘zondebok’ in het woord voorkwam, e.e.a. t.b.v. de door sociologen gevoelde noodzaak om, a la de VS, een object te hebben voor hun faux-christelijke gevoelens van naastenliefde en achtergesteldheid, de Amerikaanse zwarte werd de Nederlandse Turk – je draait oorzaak en gevolg om.
2. van het regime van de PVV weet je geen ene flikker af, want die gasten hebben nog niet kunnen regeren.
3. leve de democratie van goed geinformeerde volk – de intellectuelen hebben hun kans gehad in de twintigste eeuw, en die kans hebben ze verprutst.

  • Volgende discussie
#2 Ultrabas

@1, je derde punt is dermate onzinnig dat ik je met terugwerkende kracht niet meer serieus kan nemen…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 KJ

@Ultrabas; nee, niet doen ! Au, het doet pijn ! Genade !

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 keest

Punt 1 en 2 zijn anders ook al een goed eind op weg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 AB

Of een brain drain van verlichte geesten de juiste tactiek is, waag ik te betwijfelen, Thomas. Wie moet dan een democratisering, secularisering, bewerkstelligen in de betreffende Islamitische landen van herkomst?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Thomas van Aalten

@1.

1. Als jij nou eens mijn artikel nog eens las, daarna je eigen woorden bij punt 1 herlas, en het geheel dan nog eens laat lezen aan je buurman. Laat die buurman vervolgens een conclusie trekken, want uit jouw punt kan ik niets opmaken (oorzaak, gevolg? Que?)

1. Misschien moet je eens het PVV-programma lezen. Uiteraard is een ‘regime’ / regering altijd een compromis, maar in de basis slaat de combinatie Jami-PVV nergens op.

3. De kans hebben ze verprutst. Want? Je hebt een kosten-baten analyse gemaakt?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 KJ

Heren (of dames, dit is het internet tog ? Je weet het niet): ik zie graag uw inhoudelijke argumenten tegemoet, in plaats van uw enkel afwijzende one-liners.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Thomas van Aalten

@5 Natuurlijk kan je daar aan twijfelen. Ik denk wel dat het beter is om hier de intellectuelen de ruimte bieden om dáárover na te denken, ipv het volk ginder lastigvallen met opgelegde ‘democratie’ van troepen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 mescaline

@KJ naar bed kerel.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 KJ

@Thomas; ik weet dat mijn stukkie trollerig klinkt, maar ik moet je zeggen, Thomas, links als ik ben, een bepaald soort zijigheid dat ik in die contreien tegen kom kan mij werkelijk ogenblikkelijk het bloed onder de nagels vandaan halen. Ik denk bijvoorbeeld niet, dat jij en ik ooit samen door een deur zouden kunnen, meningsgewijs. Als mijn stukkie vals klonk, of onvolledig, dan komt dat door de boosheid die ik voel als ik begin te typen. Dat gezegd wezende, je bent misschien best een toffe peer en daarom zal ik proberen om mijn punten te verduidelijken.

1) Men doet het vaak voorkomen alsof het inkapselen van het immigranten-electoraat door linkse partijen gebeurde als reactie op het uitspugen van dezelfden door extreem rechts. Ik denk dat dat niet waar is. Ik denk dat de preoccupatie van links met immigranten (arm, immers, en behoeftig aan emancipatie) hieraan voorafging. Dat dit niet louter politiek is, lijkt me ook duidelijk. Maar ik ben jong geweest in de jaren tachtig, en ik kan je vertellen: het hele anti-discriminatie beleid stond al in drie lagen verf voordat er ook maar gediscrimineerd werd. Ook denk ik, dat dit komt door een zekere weg-met-ons mentaliteit, die nu eenmaal endemisch is, onder linksen (oa de vrouwen-beweging, de millieu-beweging). Als ik daar nog specifieker in moet zijn, moet ik je toch even huiswerk geven, want deze kantlijn is te klein om het allemaal te bevatten. Ik keur deze houding af, laat dat duidelijk zijn, en ook denk ik dat doen alsof oorzaak en gevolg zoals boven geschetst andersom zijn, geschiedvervalsing is.

2) Staat op zichzelf. Geert heeft nog niet geregeerd. Gaat misschien wel gebeuren, misschien niet. Ik weet niet of ik daar voor ben of niet – ik denk niet dat hij het lang uithoudt. Sommige van zijn meningen zijn ronduit abject, maar ik denk niet dat ze uitvoerbaar zijn. Daarom: wacht nou maar af. Slechter dan de huidige regering kan bijna niet.

3) Algemeen opmerkinkje. De twintigste eeuw heeft ons communisme, fascisme en ongebreideld kapitalisme opgeleverd – allemaal bedacht door technocraten die uit universiteiten kwamen. Was niet leuk. Heeft tientallen miljoenen levens gekost. Ik heb persoonlijk liever dat de Telegraaf de onderbuik bespeeld en daardoor de VVD een zetje geeft met Frans Bauer aan het hoofd en de hele dag de TROS op televisie, dan dat er een nieuwe Mao opstaat. En nou roepen dat Geert de nieuwe Adolf is, is oneerlijk, want dat weten we niet, we kunnen hem wegsturen (dat kon niet bij Adolf, remember ? En ik zie trouwens ook nog steeds geen gewapende bruinhemden in de straten marcheren.) en zowiezo krijgt die gast niets voor elkaar van wat hij wil. Zie ook punt 2.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Rene

@ Thomas:

Als aardige illustratie van een onderliggend punt bij deze materie: hoezo einde verhaal voor Jami? Hoezo verblijfsvergunning? De beste knaap heeft de Nederlandse identiteit.

Het onderliggend punt zijnde: dat op één hoop gooien van alles met een kleurtje of afkomst. Slecht! (PVV). Goed! (GroenLinks).

Zichzelf. Net zo goed als zichzelf, en net zo slecht als zichzelf.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 KJ

‘bespeeld’ moet zijn ‘bespeelt’. Posten duurde zo lang, dat ik niet meer kon wijzigen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 MP

@KJ,

“het hele anti-discriminatie beleid stond al in drie lagen verf voordat er ook maar gediscrimineerd werd.”

Bron/onderbouwing graag

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Ultrabas

@10: in reactie op je eerste punt, de weg-met-ons-mentaliteit: in hoeverre is die mentaliteit niet gewoon gerechtvaardigd, gezien de traumatische ervaring van de Tweede Wereldoorlog? 100 van de 140 duizend joden omgebracht, probeer daar maar iets positiefs van te maken… Volgens mij zijn veel van de dogma’s uit de jaren tachtig gebaseerd op een soort verzetsstrijder-met-terugwerkende-kracht complex. Dat blijkt nu nogal misplaatst en contraproductief te zijn geweest. Maar het is wel degelijk ergens op gebaseerd…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 prometeus

Pppffff, Tomas. Ik denk dat we inmiddels wel genoeg zelf-reflectie stukken uit de elite hebben. Het is allemaal hetzelfde:
– de onrustgevoelens van ‘het volk’ over immigranten – en globalisering i.h.a. – zijn terecht.
– ‘de elite’ en/of ‘emanciperend links’ (‘Paars’, if you wish) hebben jarenlang de problemen onderkend en juist het niet-integreren van immigranten toegejuicht.
– De Islam in Nederland moet over de breedte minder orthodox beleden worden en kritiek op geloof moet mogelijk zijn.
– Maar wat Wilders doet is geen antwoord en hij spreekt zijn eigen vrijheidsprincipes tegen.

Allemaal leuk en aardig, maar wat doen we de dan wél?

Wel een mooie uitsmijter.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Roel Wijnants

De Eshan Jami foto is van mijzie de url, het gebruik is vrij maar niet vrijblijvend
wikipedia
U mag dit object kopiëren, veranderen en commercieel gebruiken zolang u het onder dezelfde licentie uitgeeft, de auteur(s) vermeldt en de tekst van de licentie meelevert.
http://nl.wikipedia.org/wiki/GNU-licentie_voor_vrije_documentatie
gr Roel

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 JSK

@KJ: Mao was ook echt een aan de universiteit afgestudeerde technocraat. Jezus man, heb jij ooit een uni van binnen gezien? Je zegt zoveel dingen die feitelijk onjuist zijn.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 gronk

@KJ: Stalin: ‘bezocht het Russisch-orthodoxe seminarie in Tbilisi’, tot-ie daar werd verwijderd wegens revolutionaire ideeen.
Pol Pot: studie electrotechniek (Parijs) waar-ie weinig aan deed.
Mao: Kweekschool.
Hitler: Op zijn 16e Realschule (vgl Havo) verlaten zonder diploma.
Lenin: hiephiephoera, eindelijk dan: ‘Universiteit van St. Petersburg’.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 DJ

@Thomas of @Sargasso, als die foto idd van de wiki’s ‘geleend’ is – kan er dan even een referentie vanaf? Wel zo sympathiek @Roel – al geeft die de verkeerde link, hij bedoelt deze [x]

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Rene

Al dan niet sympathiek heeft er weinig mee te maken; het is een verplichting afdwingbaar via auteursrecht.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 DJ

:), vorderen, afdwingen of eisen … doe mij dan maar een eufemisme – smaak zeg maar (maar je hebt helemaal gelijk Rene)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Steeph

@Roel: Excuus voor het incorrecte gebruik. We zullen de licentie erbij zetten en de auteur uitleggen dat hij dit de volgende keer anders moet doen.

  • Vorige discussie