Ik twijfel over Pakistan

Als je de verklaringen van de Engelsen over de verhinderde terreuraanslag een beetje volgt, dan valt één ding duidelijk op: hoe vaak men wel niet zegt dat terrorisme een internationale dimensie heeft. En zoals zo vaak met dingen die te vaak en te stellig wordt medegedeeld, ga je twijfelen: “dat is vast waar, maar wie ontkende dat dan? En als het niet waar is, wat dan nog?”

Pas als je het antwoord op de tweede vraag probeert te beantwoorden, valt je op hoe belangrijk het is vol te houden dat het aanslagen van Al Qaeda zijn, met een internationale planning en agenda. Want als je die premisse laat vallen, zijn de maatschappelijke gevolgen niet te overzien.

Donderdag al, verklaarde een politiewoordvoerder dat het terreurplan “een wereldwijde dimensie” had. Minister John Reid van Binnenlandse Zaken neemt op elke persconferentie om de drie zinnen het woord ‘internationaal’ in de mond. De Amerikaanse minister van Binnenlandse Veiligheid Michael Chertoff zei donderdag dat het terreurplan alle kenmerken van de internationale terreurorganisatie al–Qaida draagt.

We kunnen het allemaal niet controleren, maar dat is uiteraard allemaal goed mogelijk. Al Qaeda kan opnieuw de Westerse wereld hebben aangevallen, direct gestuurd door duistere figuren uit de grotten van Pakistan. Maar waarom wordt het zo snel en zo vaak gezegd? Wat zijn de consequenties als het anders zit?

Even hypothetisch. Stel dat er 20 mensen zijn die inderdaad met vloeistoffen 9 vliegtuigen willen opblazen. En stel dat die 20 mensen allemaal in je eigen land geboren zijn en geen enkel contact met wat voor buitenland dan ook hebben gehad. Dat kan toch? Ik kan me nooit zo goed voorstellen dat er een grootse internationale samenwerking vereist is om een bomaanslag te plegen. Volgens mij kom je met een praatgroepje maakt van 20 kundige mensen heel end, de Palestijnen bewijzen dat al jaren. Tuurlijk, de verdachten komen uit Pakistan en gaan hun families wel eens bezoeken, en ze zijn geïnspireerd door de fundamentalistische daden in het buitenland (lees: ze hebben ook internet) maar de daad blijft een puur Engelse aangelegenheid. Wat dan?

Dan is Engeland ineens niet meer de voorhoede van de Westerse wereld als het gaat om de strijd tegen het internationale terrorisme. Dan blijkt Engeland helemaal niet te boeten voor het brengen van democratie in Irak. Althans niet door de handen van een stel supercriminelen, wiens daden moeten worden gestopt door strenge anti-terrorisme wetgeving en verhoogde defensiebudgetten. Dan is ze gewoon ordinair in het bezit van een groep stevig ontspoorde jongeren, een soort Hofstadgroep. Heel ernstig, maar dan geef ik het nieuwsitem een week.

Dan zijn de wereldwijde media ineens helemaal niet meer zo geïnteresseerd, en kan je ook net wat minder hulp en sympathie uit het buitenland verwachten. Een logisch proces dat verklaart waarom het eerste woord dat een woordvoerder tegenwoordig in de mond neemt als er een bom afgaat, zoals in Istanbul nog niet zo lang geleden, ‘Al Qaeda’ is. Maar als de eigen jongeren, weliswaar geïnspireerd maar niet aangestuurd door moslimfundamentalisme, tegen hun regering in opstand komen, heet dat geen terrorisme. Dat heet radicalisering, is even dodelijk, maar net wat minder heroïsch om te ondergaan.

In feite is het in dit soort situaties geen politieke optie om de eigen bevolking te vertellen dat de verraders onder hen zijn en dat het buitenland er organisatorisch niets mee te maken heeft. Dat leidt alleen maar tot onrust en argwaan. De ver weg huizende ‘bad guy’ doet het beter, is door iedereen veel gemakkelijker te accepteren en politiek gemakkelijker uit te buiten. En deze moet dus zo snel mogelijk na een ontploffing of een arrestatie in het collectieve bewuste worden gestopt. Geen gelegenheid voor andere scenario’s. Heel eerlijk, als ik politicus in oorlogstijd zou zijn, zou ik ook enkele inbrekers in Pakistan arresteren en de geheime dienst aldaar danken. Pakistan werkt wel mee en het is een kleine moeite. Over enkele maanden zijn de media die verdachten toch alweer vergeten, daar horen we nooit meer wat van. En het fijne is: het is allemaal niet te controleren.

Maar het was maar een hypothese natuurlijk. Het kan ook Al Qaeda vanuit de grotten zijn.