Ik ben een anders-globalist

Dennis Luts staat op het Occupy-kamp in Amsterdam. In deze gastbijdrage vertelt hij waarom hij daar staat.

Ik ondersteun Occupy uit onvrede met het huidige financiële stelsel én het huidige politieke stelsel gebaseerd op eigenbelang, de zogenaamde vrije markt én de centrale overheid met zijn parlementaire vertegenwoordiging en tenslotte de fundamentele culturele ondersteuning die hetzelfde is voor beide opvattingen of ideologieën. In de Volkskrant van 31 oktober werd dat perfect geïllustreerd door de polemiek tussen Thomas von der Dunk en Bert Brussen. Zij zitten beide vast in de 20e eeuw met de valse links-rechts tegenstelling die we maatschappijbreed kennen en die het zicht ontneemt op de oplossingen die feitelijk voor het oprapen liggen.

Links en rechts, en dus ook de beide heren, blinken uit in bekvechten en jij-bakken, illustratief voor het vastgelopen politieke stelsel. Zowel von der Dunk en Brussen en dus links en rechts hebben zowel gelijk als ongelijk. Gelijk als het het verwijt aan de ander betreft en ongelijk als het gaat om de eigen oplossing. De reden hiervoor is dat ze beiden het eens zijn over over fundamentele culturele darwinistische mythes die de hele maatschappij hebben vergiftigd met het eigenbelang, dat in beton is gegoten in de parlementaire vertegenwoordiging.

De verwijten vliegen in het links-rechts debat over en weer, van kleptomaan tot crypto-fascist en van communist tot naïeveling of arrogante Gutmensch, ja als er iets ons opwindt is het wel de ander in die andere loopgraaf. Ik heb dat zelf ook weer ervaren in een radio 2 debat bij het programma Spijker met Koppen afgelopen zaterdag, waarin ik in debat was met het Amsterdamse gemeenteraadslid de heer van Dalen, die Occupy typeerde als een antiglobalistische camping, en dat ben ik toch echt niet, ik ben een anders-globalist.

Er lijkt geen ontsnappen aan, de media doen er ook steeds aan mee, dat verklaart een groot deel van de aandacht voor Occupy, wat een ongrijpbaar fenomeen is, omdat wij niet mee willen doen aan deze valse tegenstelling en andere oplossingen eisen dan die van de 20e eeuw.

Links bij monde van Von der Dunk heeft gelijk als hij zegt dat het Reaganeske neoliberalisme een waanopvatting is, maar het enige instrument dat hij ziet is de centrale overheid, terwijl er meer opties mogelijk zijn, maar die worden niet besproken in het publieke links-rechts debat. Brussen erkent dat het neoliberalisme is doorgeslagen, maar zegt in feite dat het niet anders kan, omdat de mens nu eenmaal zwak is en het in ieder geval welvaart brengt, iets wat in de buurt komt van wat de Chinese volkspartij zou kunnen zeggen.

Het probleem is dat de overheid onderhevig is aan de 50+1 winner-takes-all lekker-puh democratie van belangenbehartiging. Dit is een gevolg van twee eeuwen van emancipatiestrijd van vele groepen en de reactie daarop van diegene die als gevolg daarvan terrein of privileges hebben verloren. Nadat arbeiders, vrouwen, etnische minderheden, de ecologie en tenslotte dieren hun rechten hebben opgeëist middels de overheidsruif, heeft de vrije markt en de belanghebbenden daarin keihard teruggevochten en met succes vrij baan gekregen. Zie daar de geschiedenis van de 20e eeuw.

Cultureel en wetenschappelijk is deze strijd steeds ondersteund geweest door eenzijdige darwinistische mythes van het recht van de sterkste met als gevolg machtsdenken. Daar zijn alle genoemde partijen het over eens. Dat de wetenschap inmiddels ook eigenbelang door altruïsme en dus algemeen belang als het belangrijkste aspect van de menselijke evolutie heeft onderkend is aan de politieke constellatie voorbij gegaan en heeft daarin dan ook geen plaats.

Dan de vrije markt, die volgens Brussen en rechts in ieder geval de welvaart (ipad, facebook en de motorfiets) voortbrengt, is een ander voorbeeld van een achterhaald wereldbeeld, velen hebben al aangetoond dat het de uitwisseling van ideeën is die de welvaart brengt en niet een maatschappelijk systeem. En ja, ook de zogenaamde vrije markt is een systeem dat niet onpartijdig is, maar bevoordeelt, middels belastingparadijzen en een steeds groter wordend patentrecht, de multinationals en het ‘grote geld’. Ook hier heeft de wetenschap aangetoond dat het patentrecht uitwisseling van ideeën en dus welvaart blokkeert. We zien dit terug in de absurde strijd tussen Apple en Samsung om patenten om vooral de concurrenten de voet dwars te zetten en kleine partijen uit de markt te drukken.

Tenslotte mijn onvrede met het monetaire systeem, wat maar niet ter discussie wordt gesteld en dientengevolge geen concurrentie kent. Elke belegger zal vertellen dat een gespreid investeringspakket de beste manier is om risico’s te vermijden. ‘Never put all of your eggs in one basket’ lijkt niet voor het financiële stelsel zelf te gelden. Hierdoor kan het zijn dat ons hele hebben en houden op rood of op zwart wordt gezet, iedereen elkaar opjut en de banken met de ‘nul’ in deze roulette altijd winnen. Er zijn talloze geldsystemen die als alternatief kunnen dienen, maar die worden juridisch en belastingtechnisch uitgebannen.

Wat alle traditionele maatschappijvisies, links en rechts kenmerkt is de collectivistische ‘top-down’ benadering, en wat ik als een van de Occupyer graag zou zien is een open debat over ‘bottom-up’ benaderingen. Die bottom-up benadering is mogelijk door het internet die zowel technologisch maar vooral conceptueel de deuren heeft geopend.

Ik nodig von der Dunk, Brussen, maar vooral links en rechts uit om kennis te nemen van de ultieme vrije en democratische markt, de wereld van commons, p2p platforms, open source, open collaboration, open innovation, prosumers, alternatieve geldsystemen en de mogelijkheden die deze bieden om mensen anders bijeen te brengen, samen te laten werken, kennis uit te wisselen en ja, nieuwe welvaart te creëren.