COLUMN - Er is weer een exoplaneet ontdekt. Dat wil zeggen, het sterretje Ross 128 wobbelt een beetje in zijn baan, en volgens de astronomen die dat hebben gemeten, moet dat komen door de zwaartekracht van een planeetje pakweg zo groot als de aarde. En een berekening op een lege envelop leert dan dat de temperatuur ergens rond het vriespunt kan schommelen. Kan.
Want dat is van veel factoren afhankelijk die we niet kennen, en niet kunnen meten. Ross staat op elf lichtjaar afstand. Onnoemelijk ver, maar nog nét dichtbij genoeg om met de wobbel-methode iets te detecteren. De zoveelste exoplaneet, zou je zeggen, maar dankzij grenzeloos optimisme werd de wobbel wereldnieuws. Een wonder. Een doorbraak. Hoe je dat doet? Door naar de wereldschokkende conclusies toe te redeneren. Zo schreef het NRC Handelsblad op haar site:
De planeet, die de aanduiding Ross 128 b heeft gekregen, is waarschijnlijk niet veel groter dan onze aarde en er heersen gematigde temperaturen. (…) Dankzij het koele karakter van zijn moederster moet de oppervlaktetemperatuur van Ross 128 b ergens tussen de -60 en +20 graden Celsius liggen. Daarmee behoort hij tot de ‘gematigde’ planeten, al moet nog blijken of het er warm genoeg is voor water in vloeibare toestand. Een belangrijke factor daarbij is het al dan niet aanwezig zijn van een dampkring. Wat die dampkring betreft zijn de vooruitzichten niet ongunstig. In vergelijking met andere rode dwergsterren gedraagt Ross 128 zich heel rustig. Dit betekent dat zijn nabije planeet niet vaak blootstaat aan grote uitbarstingen die een eventueel aanwezige dampkring zouden aantasten.
U begrijpt, er hangt daar een potentieel paradijsje in de kosmos op ons te wachten. Als het buitenaards leven ons niet voor is geweest, want die houden ook best wel (denken we) van water en een dampkring. Maar voor de goede orde: de temperatuur daar ‘moet’ helemaal niks. Of er water is, weten we niet. En een atmosfeer – weten we niet. En dat Ross 128 op 11 lichtjaar afstand stilletjes lijkt, zegt niks.
Maar de NRC is nog zakelijk vergeleken bij de vastgoedadvertenties in de andere media. De The Independent bijvoorbeeld schrijft:
We might just have spotted our new home – or someone else’s. A newly discovered star, known as Ross 128 b, has been held up as our most likely neighbour that could support life. And conditions there look much nicer than the other stars in our neighbourhood. That has led to excitement across the world. (…) Why are people so excited about Ross 128 b? Because it looks a lot like us. And if it is like us, then it’s likely to be both a decent place for aliens to potentially live, and a possible future home for ourselves.
U ziet, de gevoelstemperatuur hier op aarde liep vorige week behoorlijk op. Excitement! It looks al lot like us! A future home! De geesten der journalisten waren werkelijk lichtjaren verwijderd geraakt van dat simpele wobbeltje in de baan van Ross 128, waar we bijzonder weinig uit kunnen afleiden. Het blad Fortune, always in for an investment opportunity, wijst daarbij ook nog op een geweldig voordeeltje: over tachtigduizend jaar is die prachtige planeet van ons!
When do we leave? Well, we don’t have to, really. Ross 128 is so excited to meet us that it’s coming our way. The orbit has the exoplanet and its parent star moving closer to us and in the blink of a cosmic eye (that’s 79,000 Earth years, technically), it will be our nearest stellar neighbor.
Voor de goede orde: ik gun alle hardwerkende astronomen hun fifteen minutes of fame. Het is best gaaf een planeet te ontdekken. En ik gun alle wetenschapsredacties een spannend verhaal, op zijn tijd. En oké, dan moet je vaak zelf de slingers ophangen, dat weet ik. Maar wat we hier zien is volkomen kolder. Losgeslagen journalistiek. En wederhoor volgt over tachtigduizend jaar.
Goed, dan de site van Time. Daar hebben ze en reputatie hoog te houden van zakelijke berichtgeving. Maar ook hier mag de positieve draai blijkbaar niet ontbreken.
None of this says that Ross 128 b or Proxima Centauri b or any other exoplanet has so much as a single living cell on it. What it does say is that the odds of life are at least greater than we knew and our search techniques are improving steadily. If biology is out there anywhere, we’re likelier to find it than we’ve ever been before.
Dit slot laat zich vertalen als: We hebben er een exoplaneet bij. Dus de kans dat we ooit leven vinden is wat groter dan voorheen. That’s it. That’s all.
Reacties (2)
Dus de kans dat we ooit leven vinden is wat groter dan voorheen.
Ja, dat is het wel zo’n beetje. Of de resten van leven. Want behalve afstand en temperatuur, is natuurlijk het tijdsverloop sinds het ontstaan ook van belang. Wie weet was er ooit leven en is het inmiddels al lang een dode planeet geworden. Wie weet komt het er pas over 10 miljoen jaar. Kan ook.
Al met al wil ik best aannemen dat er voldoende kansen tot leven zijn in dit enorme heelal, maar de kans dat het er tegelijkertijd met ons is, op detecteerbare of bereisbare afstand, acht ik heel erg klein.
Het enthousiasme van de journalisten is toch niet helemaal uit de lucht gegrepen en dit planeetje is niet zomaar de zoveelste in een rijtje. De auteurs van het wetenschappelijke artikel over Ross 128 b zelf eindigen hun publicatie met het volgende:
https://arxiv.org/pdf/1711.06177.pdf