Luisteren naar het lijdend voorwerp

Foto: copyright ok. Gecheckt 11-02-2022
Dossier:

Vrijdag werd de lang voorziene knuppel in het hoenderhok gegooid: de PNA (Palestijnse Nationale Autoriteit) onder leiding van Mahmoud Abbas legde de Palestijnse aanvraag voor VN-lidmaatschap op tafel. De VN Veiligheidsraad gaat erover stemmen: alleen bij een meerderheid van stemmen en het uitblijven van een (Amerikaans) veto zal Palestina worden toegelaten als volwaardig VN lidstaat.

De speech van Abbas (Abu Mazen) was duidelijk: genoeg is genoeg. De Palestijnse burgers en politici hebben inmiddels alles geprobeerd wat in hun macht lag om het conflict te beëindigen. De afgelopen 63 jaar wisselden vreedzaam verzet, gewapend verzet, ontwapening, onderhandelingen, juridische procedures en zelfs de acceptatie van vele nederzettingen elkaar af. Niets van dit alles bracht het einde van de bezetting of de terugkeer van vluchtelingen dichterbij. De verstreken tijd heeft slechts meer nederzettingen, meer militair geweld en onderdrukking opgeleverd, onder toeziende blik van iedere aangestelde mediator, onderhandelaar en VN vergadering.

De Palestijnen hebben lang genoeg geleden onder bezetting en gewacht op bevrijding en terugkeer. Ze eisen nu op waar ze recht op hebben, aldus Abbas, die voor hem ongebruikelijk gepassioneerd bewoordingen gebruikte in zijn speech. Ook zei Abbas dat de Palestijnen een religieuze framing van het conflict, zoals die door de Israëlische regering geïntroduceerd is, niet accepteren. Even maakte zijn grijze muis imago gisteren plaats voor een op-de-strepen houding. Diverse intermezzo’s van (staande) ovaties doorkruisten zijn toespraak.

In zijn daaropvolgende speech deed Benyamin Netanyahu een beroep op het volgens hem heilige recht van het joodse volk op een eigen staat in Israël/historisch Palestina. Hij beweerde bovendien zijn toespraak te houden “namens het joodse volk”. Verder benadrukte hij dat Israël gezien haar oppervlakte onverdedigbaar zou zijn, wanneer het geen permanente militaire aanwezigheid (bezetting) heeft in de Westelijke Jordaanoever. Stel je voor dat ieder relatief kleine land dat ooit een gewapend conflict had met ‘de buren’, een deel van dat buurland bezet zou houden. Verder verkondigde hij groffe leugens, gooide de strontemmer over het VN-systeem en ook de ‘militante islam’ werd er aan de haren bijgesleept. Wat Netanyahu’s opvatting van de Islam met de zelfbeschikking van de Palestijnen te maken heeft, is mij nog steeds niet duidelijk. Al met al een weerzinwekkend doch zeer interessant pleidooi waarin de ervaren uitzonderingspositie en aannames van superioriteit in de regio –die vanaf dag 1 de basis van Israël’s beleid vormen- helder werden verwoord.

Na afloop van de speeches schakelden de media over naar Ramallah (de de-facto politieke hoofdstad van de bezette Palestijnse gebieden) voor een één-dimensionaal verslag van de gemoederen aldaar. Korte commentaren van journalisten die uitkeken over een anonieme vlaggenwaaiende menigte. Behalve de long distance shots  van demonstranten die naar het centrum van Ramallah waren gekomen om de speech te ‘vieren’ en te steunen, kwamen er weinig interviews met Palestijnen aan te pas. Journalisten schetsten een beeld van een eensgezind en (voorzichtig) optimistisch volk.

Waarom Palestijnse tegenstanders en sceptici van het VN-lidmaatschap niet meegenomen zijn in de berichtgeving, is mij een raadsel. De bestaande bezwaren leggen namelijk de vinger op gevoelige plekken, zoals het recht op terugkeer, de legitimiteit van de PNA, en (on)haalbaarheid van de twee-statenoplossing. Door eenzijdige focus kan een vertekend beeld de wereld insluipen. Een voorbeeld: de PNA instrueerde moskeeën om steun te tonen voor Abbas’ speech in de Algemene Vergadering. Een kleine knipoog naar Joris Luyendijk.

En dan de Gazastrook. Het is hier opvallend stil gebleven. Geen jubelstemming of aversie. Gewoon stilte. Daar is een aantal redenen voor. Om te beginnen lijken maar weinig mensen in Gaza echt geïnteresseerd in het PNA initiatef binnen de VN. Geloof het of niet, maar weinig mensen die ik spreek, hebben werkelijk meegekregen waar het om gaat. De complexiteit van de diplomatieke processen binnen de VN, de gegarandeerde tegenwerking van de VS en de hoeveelheid juridisch-politieke scenario’s, maken het een bijzonder ontoegankelijk verhaal. Het geeft weinigen hier het gevoel dat nu een concrete stap wordt gezet in de strijd voor vrijheid en zelfbeschikking.

Verwachtingen zijn er nauwelijks. De hoop van de Palestijnen is al eens bedrogen na 1974 en 1988. Eerst zien, dan geloven. Degenen die de aanloop naar de VN hebben gevolgd, zien er vaak alsnog het nut niet van in: “Het zal onze realiteit niet veranderen, dus waarom dan zo’n ophef erover?”, is een veelgehoorde reactie. Bovendien lijkt het lijmen van de breuk tussen Fatah (Mahmoud Abbas’ partij in de Westelijke Jordaanoever) en Hamas (Gazastrook) prioriteit te hebben. Eerst intern de zaken terug op orde brengen, dan als één man weer verder en gezamenlijk beslissen over de toekomst.

Behalve het abstracte karakter van het PNA initiatief, zorgt de interne onderdrukking door de Hamas autoriteiten ook voor stilte in Gaza. Hamas is het niet eens met de stap naar VN. Pro-Fatah, pro-PNA en pro-VN-lidmaatschap geluiden worden de kop in gedrukt. Demonstraties voor het VN-lidmaatschap zijn verboden. Enkele tientallen vrouwen en kinderen die gisteren de straat op gingen om het lidmaatschap toe te juichen, werden door de autoriteiten vriendelijk doch dringend  verzocht naar huis te gaan. Zeker één screening van Abbas’ toespraak in een café werd stopgezet en de eigenaar van het café werd gearresteerd vanwege het faciliteren van de screening. Vanmiddag werd mij verteld dat hij in hongerstaking zou zijn gegaan.

Hoe over de gehele Gazastrook precies wordt gedacht over de aanvraag van lidmaatschap blijft gissen, maar dat de bestaande meningen sterk uiteenlopen is duidelijk. De leden van drie families met wie ik gisteren de dag doorbracht en Abbas’ speech beluisterde, belichaamden alle visies: van grote vraagtekens op het gezicht tot desinteresse en opwinding. Terwijl de speech van Abbas uit de headset van een mobieltje knalde, gingen sommigen achteloos verder waar ze mee bezig waren, terwijl anderen er geen woord van wilden missen.

In tegenstelling tot de meningen in Gaza, zijn de standpunten van internationale mensenrechtenactivisten en andere betrokkenen bij de Palestijnse zaak duidelijk verkondigd. Groepen en individuen spraken zich uit vóór of tégen het Palestijnse VN lidmaatschap. Waarom zij zich niet beperk(t)en tot het maken van politiek-juridische analyses over de mogelijke consequenties van een eventueel lidmaatschap, is mij een raadsel.

Buitenstaanders hoeven “alleen maar” te luisteren, een klankbord te zijn, en de onvervreemdbare rechten van hun medemens te verdedigen. De internationale gemeenschap dient ieder volk de ruimte en vrijheid te geven waarbinnen zelf besluiten kan nemen. Dat is het idee van het recht op zelfbeschikking. Het woord is nu aan de bezitter van dit recht: de Palestijn.

Reacties (20)

#1 DSV

Ik was ook niet weg van de toespraak van Netanyahu: ‘Israel is prepared to have a Palestinian state in the Westbank’. Dat is waar hij in de fout ging.

  • Volgende discussie
#2 Likoed Nederland

“Het woord is aan de Palestijn.”

Dat wordt moeilijk, de verkiezingen worden al jaren uitgesteld, voor “onbepaalde tijd”. Hamas en Fatah hebben er echt geen behoefte aan.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#2.1 Tzoimbo - Reactie op #2

En Israël heeft daar zeer enthousiast aan bijgedragen door dan weer de ene, dan weer de andere partij te steunen, met Apartheid Zuid Afrika als lichtend voorbeeld.

  • Volgende reactie op #2
#2.2 Prediker - Reactie op #2

Ik herinner Likoed Nederland er graag aan dat toen Hamas de laatste verkiezingen glansrijk won, in 2006, Israël en de VS er alles aan gedaan hebben om die overwinning ongedaan te maken; onder meer door Fatah op te stoken een staatsgreep te plegen.

Hetgeen resulteerde in een bijna-burgeroorlog, en hegemonie van Hamas in de Gazastrook, en een soort wankele vrede – waarna propagandisten als Likoed Nederland dit jarenlang hebben voorgesteld alsof het Hamas was die de staatsgreep had getracht te plegen.

Types als Likoed Nederland zouden er dan ook beschaamd het zwijgen toe moeten doen over het gebrek aan vrije verkiezingen onder Palestijnen. Types als Likoed Nederland blijken immers helemaal geen voorstanders van zelfbeschikkingsrecht voor de Palestijnen: beter lopen die aan de leiband van de Israëlische regering. Die zal wel voor hen bepalen wat goed is.

  • Vorige reactie op #2
#3 DSV

Verder verkondigde hij groffe [sic] leugens, gooide de strontemmer over het VN-systeem
Gelukkig was het haar eigen stront die de VN over zich heen kreeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Jos van Dijk

Het woord is nu allereerst aan de internationale gemeenschap, lijkt mij. Abbas heeft al gesproken. En hij was duidelijk genoeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4.1 Lydia de Leeuw - Reactie op #4

Was het maar zo eenvoudig….. Sprak Abbas namens het Palestijnse volk? Dat is een vraag die eerst beantwoord zou/had moeten worden.

#5 Harm

Opnieuw een buitengewoon goed verslag van Lydia de Leeuw. Niets dan complimenten!!!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Frank

Ik sluit me aan bij Harm, wat een ontzettend goed verslag van Lydia.

Naast de risico’s van de aanvraag van Abbas is er ook een voordeel. De VS zal met haar aanstaande veto voor eens en altijd duidelijk laten zien dat ze op geen enkele manier een rol kan spelen in het bereiken van vrede. Dat zal ze in de regio wel eens lelijk kunnen gaan opbreken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Prediker

Kan iemand mij trouwens uitleggen waarom de VS zouden willen veto’en? Ik bedoel: wat ‘heeft’ de VS precies aan Israël? Wat is het geopolitieke belang van de VS door deze officieuze 53e staat aan te houden? Wat krijgt ze er eigenlijk voor terug dat ze niet op een andere manier zou kunnen krijgen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7.1 JSK - Reactie op #7

Niet alles tussen landen is een afweging tussen geopolitieke belangen. Waarom geeft Finland een bail-out aan IJsland maar niet aan de Grieken?

  • Volgende reactie op #7
#7.2 gbh - Reactie op #7

wat hebben rusland en china aan jouw vriend syrie?

  • Volgende reactie op #7
  • Vorige reactie op #7
#7.3 JSK - Reactie op #7.2

Mijn vriend???

Rusland en China willen vooral een internationale rechtsorde waarin “het Westen” niet gerechtigd is om in te grijpen in de interne aangelegenheden van een land, me dunkt.

#7.4 Harm - Reactie op #7

@10 – Een enorm vliegdekschip met duizenden militairen die niet thuis geworven hoeven te worden en die op en top gemotiveerd zijn om te vechten, omdat hun eigen overleven ervan afhangt.

  • Vorige reactie op #7
#8 Johan

Netanyahu reageerde zoals verwacht. Weerzinwekkend. Als hij eerlijk was geweest had hij onverholen over de Groot-Israel plannen gepraat. Ik vraag me af wie hier nu het gevaar en de agressie vertegenwoordigt.
Desalniettemin zal Palestina zo snel als mogelijk erkend moeten worden.
De kost gaat namelijk voor de baat uit. De wereld heeft nu de kans om historische fouten te herstellen en die moeten ze niet laten lopen. Genoeg is genoeg.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Karl Kraut

Waarom wordt zo’n poging tot staatsgreeppleger in Gaza, de clanleider en subsidievreter Abbas, eigenlijk serieus genomen?!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 DSV

Gelukkig zal het verzoek om een terreurstaat op te richten op het grondgebied van een andere staat worden gevetoed door een land dat dezelfde waarden deelt met Israel die zij niet deelt met moslimstaten: recht, vrijheid en democratie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10.1 piet de nuttige idioot - Reactie op #10

bedankt voor het illustreren van het begrip ‘religieuze framing’.

  • Volgende reactie op #10
#10.2 Harm - Reactie op #10

Die terreurstaat op het grondgebied van een ander is al een feit sinds de oprichting van Israel Voor het overige heb je gelijk: De gelijkenis met de VS is treffend: die beleiden dezelfde waarden als Israel en doen ik de praktijk eveneens precies het tegenovergestelde.

Afgaande op de ovatie in de VN is dat trouwens bijna in de gehele wereld bekend.

  • Vorige reactie op #10
#11 L.Brusselman

Evenwichtig verslag.
Dus omhoog met die draad

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie