Het verkeerde debat met Plasterk en Hennis

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

COLUMN - Heeft u gisteravond en nacht het debat gevolgd met ministers Plasterk en Hennis over de onduidelijke uitspraken van Plasterk over het verzamelen van 1,8 miljoen metadata? Ik niet. Het was namelijk een nutteloos debat, slechts voor de politieke bühne. En iedereen speelde het spelletje mee.

Het ging vooral over het al dan niet helemaal juist informeren van de Tweede Kamer. Niet juist informeren van de Tweede Kamer heet een politieke doodzonde te zijn en kan de minister een motie van wantrouwen opleveren. Immers, de Tweede Kamer is het hoogste politieke orgaan in onze democratische rangorde. En als die al niet goed geïnformeerd wordt, wat stelt democratische controle dan nog voor?

Maar terwijl iedereen zich concentreerde op een enkele, mogelijk foutieve, uitspraak van Plasterk, negeerde vrijwel iedereen de olifant die in de porseleinkast staat. Het debat ging namelijk over een hoop zaken niet, die eigenlijk wel om politieke aandacht schreeuwen. En in die zin verwaarloosde de Tweede Kamer haar echte controletaak terwijl ze probeerde een politiek puntje te scoren (of het scoren te voorkomen).

Laten we even stilstaan bij wat er vooral niet besproken werd.

Het gaat niet over wat die metagegevens, die we met miljoenen tegelijk verzamelen, precies behelsen.
Het gaat niet over wat wij precies met al die metagegevens doen en hoe lang we ze bewaren.
Het gaat niet over wat er met die metagegevens gebeurt.
Het gaat niet over met wie we, naast de Amerikanen, de metagegevens allemaal delen.
Het gaat niet over wat er daarna met al die metagegevens, vaak over Nederlandse burgers, gebeurt.
Het gaat niet over alle andere data die door AIVD, MIVD, NSO en andere organisaties jaarlijks massaal wordt verzameld.
Het gaat niet over nut, noodzaak en effectiviteit van het verzamelen van al die gegevens (worden er daadwerkelijk aanslagen mee voorkomen?)
Het gaat niet over alle valse positieven (mensen die, soms tijdelijk, verdacht zijn op basis van verkeerde aannames) die ontstaan door het verzamelen van al die gegevens.
Het gaat niet over wie binnen de overheid en de speciale diensten allemaal toegang hebben tot die gegevens, waar ze voor gebruikt worden en wie dat (niet) controleert.
Het gaat niet over waarom artikel 10 van de Nederlandse Grondwet regelmatig met voeten getreden wordt.
Het gaat niet over het gebruik van al die onder het mom van “veiligheid” verzamelde gegevens voor andere doeleinden (zoals natrekken gedrag uitkeringsgerechtigden).
Het gaat niet over het informeren van burgers over wat er nu zoal allemaal van ze vastgelegd wordt, stiekem of openlijk.
Het gaat niet over de inherente onveiligheid van de opslag van heel veel gegevens en wat anderen (werkelijk kwaadwillenden) daarmee kunnen doen.
Het gaat niet over mogelijke toekomstige scenario’s waarin regeringen die het nog minder nauw nemen met privacy nog verder kunnen gaan met het misbruiken van reeds opgeslagen gegevens.
Het gaat over heel veel dingen niet.

Beste Tweede Kamer, u voert een debat over een pion die scheef in het vak staat, maar ziet het hele schaakspel waarin u inmiddels hopeloos op achterstand staat niet. Neem uw verantwoordelijkheid en voer een echt debat.
Beste media, u verzaakt uw taak als democratische waakhond. U doet verslag van het toneelspel maar niet de realiteit.

Reacties (36)

#1 Andy Cap

Ja, je hebt 100% gelijk Steeph, maar wat gaan we daar een doen?

Ouwerwets actievoeren met een spandoek?

  • Volgende discussie
#2 Christian Jongeneel

Bij Weekers was het hetzelfde. Ook toen geen debat over een onuitvoerbaar toeslagenstelsel waar de Kamer ooit zelf mee ingestemd had.

Of je een geschikt bewindspersoon bent, hangt tegenwoordig vooral af van je vermogen op de juiste manier sorry te zeggen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Steeph

@1: :-) Heb ik twee keer gedaan een paar jaar geleden. Dat hielp weinig.
Wel het meehelpen meer bewustzijn over dit onderwerp te creëeren bij mensen (hoort, zegt het voort).
https://sargasso.nl/privacy/

En het actief danwel passief (donaties) meehelpen bij organisaties als Bits Of Freedom, Privacy First etc…

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 aynranddebiel

Volgens mij haal je met die olifant in de porseleinkast een paar uitdrukkingen door elkaar, maar verder goed stuk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 Steeph

@4: Dat was opzet. (Bovendien was het ook nog eens deels een Engelse uitdrukking)

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 larsboelen

Bedankt Stephan,

Ik ben er echt doodziek van dat dit een “metadebat” was. Laat onze parlementariërs nou eens doorbijten. Gewoon de feiten op tafel en niet naar huis laten gaan tot ze zwart op wit staan : Metadata : Wat, waarom, met wie, resultaten, risico’s, hoe lang, van wie etc, etc, etc. En dat voor elk van die 1,8 miljoen records, desnoods maanden achter elkaar tot de minister moet toegeven dat hij geen flauw benul heeft van de nut en noodzaak van de hele operatie, dat het gewoon bigdata-minen is die rechtstreeks artikel 10 van de grondwet schendt en dus opgedoekt moet worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Andy Cap

@3: Ik moet heel binnenkort mijn computer herinstalleren, dus ik zat wat te experimenteren, want als het fout gaat is er dus toch geen man over boord.

Ook zitten spelen met VPN dus, wat ik niet gebruikte moet ik tot mijn schande bekenen. Ik zit nu dus schijnbaar in Roemenie, via VPN Book, helemaal gratis.

Fluitje van een cent hoor: makkelijker als het instaleren van een antivirus programma zou je bijna zeggen; vooral als je de optie neemt die windows zelf aanbiedt. OpenVPN werkt ook goed via die server, maar is alleen een stuk trager en utorrent was als gevolg daarvan uitgevallen. Waarom weet ik nog niet.

Maar goed, lekenvrienden: niet schelden dat je er toch niets van snapt: even naar de site van VPN Book en als je niet al te dom bent heb je binnen een uurtje door hoe je een veilige VPN verbinding opzet. Een kind kan de was doen.

Schaam je (net als ik): je gaat toch ook niet zonder anti-virus programma het internet op? Nou dan!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Letaupe

Pechtold, Slob, Van der Staay, Roemer, Haersma Buma , Wilders, Zijlstra, Samsom, Thieme en Klein maken allen deel uit van de Commissie voor de inlichtingen- en veiligheidsdiensten. Deze commissie heeft het niet vertrekken van de juiste informatie maanden laten voortduren, terwijl die commissie bij doorvragen en adequate taakuitoefening veel eerder met de juiste antwoorden had kunnen komen. Deze fractievoorzitters hadden dus gisteren de eer aan zich zelf moeten houden door af te treden. Hun taak was het om toezicht te houden op de dienst namens het Nederlandse volk en die plicht hebben zij jammerlijk verzaakt. Voor mevrouw Madeleine van Toorenburg is het misschien goed er nog even op te wijzen dat het de Amerikanen en de NSA zijn die Nederlandse inlichtingendienst informatie hebben laten uitlekken door een junior ingehuurde IT-er toegang te geven tot alle inlichtingen data. Het zijn dus de Amerikanen die hun excuses moeten aanbieden en niet Nederland.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 McLovin
  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Don

Daar is al over gesproken, daar zal ook heus nog over gedebatteerd worden. Maar dit debat was gepland, juist om de positie van Plasterk te bespreken, als ze daar elke kwestie van het ministerie zouden gaan bespreken, dan zou dat een debat worden van een aantal jaar. Dit debat was specifiek gericht op de verantwoording van Plasterk, dus was dat het verkeerde moment om erover te beginnen. Ik ben het ermee eens dat over al deze zaken die je benoemt uitgebreid gedebatteerd moet worden, maar daar was het debat van vannacht niet voor gepland.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 nexus m.

Inderdaad koos men om de aandacht van het echte probleem af te leiden door het aandacht naar het persoon Plasterk en zijn klungelige politieke optreden te laten vestigen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 Steeph

@10: Uhm, dat is toch mijn punt. Ze hadden dat debat niet moeten voeren maar een ander debat.
Of beter gezegd, ze hadden al veel eerder andere debatten moeten voeren dan die van gisteravond.

Ik snap ook wel dat als je afspreekt om te praten over de misser van Plasterk dat je dan dus daarover gaat praten. Maar in die afspraak ging het dus al mis.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Don

@12 Dus ze hadden de fouten die Plasterk gemaakt heeft gewoon compleet moeten negeren en zich met die vraagstukken bezig moeten houden zonder te weten of de (mede)verantwoordelijke minister te vertrouwen is met de informatie die de Kamer erover krijgt? Ik vind dat zowel het debat van vannacht als de inhoudelijke debatten gevoerd (hadden) moeten worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Steeph

@13: Tja. Als we jaren geleden begonnen waren met een echt debat over privacy, dan was Plasterk nooit in deze positie terecht gekomen.
En tuurlijk moest dat debat er komen volgens de regels van het spel. Maar eigenlijk vind ik het gewoon een schande dat iedereen nu zo hard over deze zaak loopt te blerren en daarmee de aandacht afleidt van het werkelijke probleem.
Nog even los van dit debat zijn er een hele reeks debatten niet gevoerd over ministers (en instanties) die de Tweede Kamer niet goed, oprecht, volledig geïnformeerd hebben over deze kwestie. Alleen viel dat minder op.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 P.J. Cokema

Hoewel ik ook zeker was van de uitkomst het debat, heb ik het wel grotendeels gevolgd. Het was bekend dat dit debat niet over het hoe en wat van de metadata zou gaan. Bij mijn weten heeft geen van de Kamerleden daar tot nu toe het kabinet iets over gevraagd.

Eventjes leek er iets over aan de orde te komen toen dhr. Segers (CU) aan Hennis vroeg of ze kon uitleggen hoe de ministers wisten dat de metadata sms-berichte, telefoontjes en faxen betrof (telefoon en fax hebben telefoonnummers, hoe wist men van het onderscheid?).
Hennis antwoordde dat ze haar techneuten zou raadplegen en er een keertje op terug te komen.

Maar verder miste men vreselijk de boot. De kans hadden de Kamerleden wel. Plasterk betoogde een aantal keren dat de Nederlandse diensten de gegevens hebben verzameld “binnen de wettelijke kaders”. Hij was ervan overtuigd dat de diensten volledig rechtmatig hebben gehandeld. De Kamer stelde geen enkele verdere vraag over.

Tweede kans was toen de ministers zeiden dat er voor het verzamelen van metadata geen “speciale last” (handtekening) van de minister nodig is. De hoofden van de diensten hebben een mandaat daarvoor.
Op dat moment had men door kunnen vragen of de bewindslieden vonden dat het mandaat zinvol, nuttig er proportioneel is gebruikt Dat lijkt mij namelijk niet, gezien de hoeveelheid.

Gaat de Kamer nog terugkomen over de aantasting van privacy?
De Kamer krijgt nog een kans. Vragen van de Kamer over in hoeverre Plasterk en Hennis wel meer openbaarheid van zaken hadden kunnen geven, hebben de ministers doorverwezen naar het debat over het evaluatierapport van de commissie Dessens in de Kamer zal worden besproken. De commissie heeft overigens voor gesteld de AIVD meer ruimte te geven.

@1 vroeg: wat gaan we er aan doen?
De Kamerleden bestoken met vragen die ze in dat debat kunnen stellen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Jari Noordhof

Het zit in de grondwet verankerd dat de handelswijze van de geheime diensten geheim blijft. Het moet toch niet op straat komen te liggen hoe precies wij een aanslag hebben verijdeld. Als dit zou gebeuren zou heel terroristisch nederland (en de rest van de wereld) een inzage krijgen in hoe zijn tegenstander te werk gaat. Het is dus ook volledig van de gekke om dit voor te stellen, dat is niet in het belang van de staat denken. Maar puur lezertjes voor je blog winnen. Schandalig.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Steeph

@16: Beste Jari,
Je kan prima een debat voeren over alle bovenstaande punten zonder daadwerkelijk prijs te geven hoe de geheime diensten werken. En als het echt nodig is, kan je een deel van de debatten achter gesloten deuren doen.
Maar door dit argument te zwaar te laten wegen, doe je precies wat de terroristen willen, namelijk de democratie en de democratische controle bij het groot vuil zetten.

En dat terwijl je geen enkele garantie hebt dat wat er allemaal in het “geheim” gebeurt ook daadwerkelijk helpt tegen die terroristen.

Het zit in de grondwet verankerd dat we recht op privacy hebben. Ben benieuwd waar staat dat de handelswijze van geheime diensten in de grondwet voorkomt…

En als je hier al wat langer komt, weet je dat het winnen van lezertjes al lang niet meer mijn doel is. Het is ook geen inhoudelijk argument overigens.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 Daan van der Keur

Wat ik nog veel erger vind dan de vragen die niet gesteld zijn is het feit dat men hiermee de PVV alleen maar groter maakt. De burger is dit soort hand-boven-de-hoofd-houden-politiek namelijk ongelofelijk spuugzat. Het feit dat Diederik Samsom zegt dat hij het onbegrijpelijk vindt dat Ronald Plasterk een motie van wantrouwen aan zijn broek kreeg is zeer veelzeggend wat betreft de alsmaar groeiende kloof tussen de Haagse elite en de burgers.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Jari Noordhof

@17: Plasterk ziet vanuit zijn oogpunt geen manier om de kamer vertrouwelijk te informeren, heeft hij meerdere malen herhaald gisteren en vannacht, dus die optie is onuitvoerbaar. Dus zou een debat ontstaan waar plasterk op live tv aan de kamer moet uitleggen hoe de geheime dienst te werk gaat zonder te mogen zeggen hoe de geheime dienst te werk gaat. Ik kijk uit naar dat debat!! En ik ben met je eens dat het recht op privacy belangrijk, maar binnen de huidige kaders van de wet moeten we op dit punt vertrouwen op de minister van BZK. En dat vertrouwen ben ik sinds vannacht half 3 helemaal kwijt.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 Daan van der Keur

@17: Ben trouwens ook zeer benieuwd wat die rechtszaak van Burgers tegen Plasterk op gaat leveren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Oud Zeikwijf

Maar we hebben toch niets te verbergen?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 hansje ter horst

@18:
Daan, wat mij het meest verbaasde was dat Samsom er als vanzelfsprekend van uit ging dat D66 de PVDA/VVD coalitie zou steunen.
Vandaar ook zijn opwinding over deze motie van wantrouwen.

Kennelijk denkt hij dat D66, sinds het herfstakkoord, gewoon deel uitmaakt van de coalitie…

Terwijl D66 gewoon lekker de krenten uit de pap vist en het volste recht heeft voor of tegen plannetjes van deze minderheidsregering te stemmen.

Voor de zoveelste keer vind IK dat een teken van het feit dat regeerders(dus niet deze regeerders alleen) zich volslagen hebben losgezongen van de realiteit, namelijk dat ze GEEN meerderheid hebben en dat ze per besluit afhankelijk zijn( zich afhankelijk hebben gemaakt) van de luim van de dag van D66.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 nome

Mijn vertrouwen in de ‘democratie’ kon al niet lager, dus deze schertsvertoningen doen me niet zo veel. Dat de meute coûte que coûte blijft geloven in onze politici (sic) doet me ook alle vertrouwen dat dit ooit nog eens verandert verliezen.

Spandoeken? Voor Jan met de korte achternaam lopen dus. Beter stoppen met stemmen en met kiezen voor de ‘least worst option’, met daarnaast grondig (blijven) fileren van de bedrijfstak die zich ‘democratie’ noemt. Om mee te beginnen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Steeph

@19: En de kamer laat hem met die argumentatie wegkomen.
Het is misschien raar om naar de VS te wijzen, maar daar spreken ze (als er dan eindelijk over beginnen) veel uitgebreider over deze materie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#25 Steeph

@19: Aanvullend voor de duidelijkheid. Het gaat mij om meer dan alleen de privacy ihk van het veiligheidsdebat. Dat is slechts 1 aspect van de hele reeks privacy-schendingen waar de overheid zich de laatste jaren schuldig aan maakt:
https://sargasso.nl/volksopstand-tegen-de-privacyschendingen/

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#26 Olav

Steeph for President.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#27 Steeph

@23: Dan wel benieuwd wat de “least worse option” is….

Op privacyvlak is die misschien niet wat je denkt
https://sargasso.nl/kstn-privacy-stemgedrag-per-partij/#overzicht
http://www.privacybarometer.nl/pagina/45/Actuele_stand_van_de_privacy_barometer

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#28 Jari Noordhof

@25: ben ik helemaal met je eens en dat moet ook anders, maar door het woordspelletje wat plasterk speelt met de wet kan hij doen wat hij gedaan heeft en er inderdaad mee wegkomen. Mijn mening is dus ook dat wij meer richting een deens/amerikaans systeem moeten en dus moeten we dit ook zo snel mogelijk in de wet zo vastleggen, zodat deze situatie zo niet nogmaal kan onstaan

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#29 nome

@27:

@23: Dan wel benieuwd wat de “least worse option” is….

Sorry Steeph, de zin klopte niet. Het moest dus zijn stoppen ook met het kiezen voor die optie. Tekst is nu aangepast.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#30 weerbarst

Dit viel me ook op, het ging niet over de kern maar over politiek scoren, en hierbij werd helemaal niet de kant van het volk gekozen, maar van de security staat. erg vreemd.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#31 EricvdB

De uitstekende column van RTL’s Pieter Klein over dit debat kent weer een iets andere invalshoek: http://www.rtlnieuws.nl/nieuws/politiek/column/pieter-klein/het-bungelen-van-plasterk

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#32 Krekel

Wéér een goed en gepassioneerd stuk van Steeph. Helemaal mee eens dat het een toneelstuk is, een soap om ons af te leiden, terwijl de uitholling van privacy en andere vrijheden buiten de grenzen van het bespreekbare blijft.

Toch een aanmerking:

”Beste Tweede Kamer, u voert een debat over een pion die scheef in het vak staat, maar ziet het hele schaakspel waarin u inmiddels hopeloos op achterstand staat niet.”

Dit veronderstelt dat de Tweede Kamer* tegenover het internationale controleapparaat staat, in plaats van dat ze er deel van uitmaakt.

In een geleide ‘democratie’ (*) als de onze is de functie van een parlement vergelijkbaar met de functie van een ideeënbus op de bedrijfsvloer: mensen de indruk geven dat ze invloed op de besluitvorming hebben (of ze zelfs over onbelangrijke dingen werkelijk een beetje laten meebeslissen, of er en wat voor een plant er in de kantine komt te staan bv.) terwijl ondertussen, op alle zaken die ertoe doen, de wil van het management gewoon wordt uitgevoerd.

De meeste partijen in de Tweede Kamer, met andere woorden, schaken überhaupt niet aan onze kant, maar aan de kant van het management. (Ook al kunnen – en zullen – afzonderlijke politici best geloven dat ze werkelijk de belangen van het volk, in plaats van die van die van (zichzelf en hun plek binnen) het management behartigen.)

Het lijkt me belangrijk daarop te blijven hameren, zodat mensen hopelijk ooit eens zullen ophouden met het stemmen op partijen die alleen de illusie wekken aan onze kant te schaken.

(Ironisch genoeg zijn die ‘illusoire partijen’ juist herkenbaar doordat ze ‘realistische partijen’ worden genoemd. En in zekere zin is dat nog juist ook, want de partijen die geen deel uitmaken van het systeem maken ook inderdaad geen enkele realistische kans om ooit te mogen meebeslissen over zaken die ertoe doen. Eigenlijk ook heel logisch: in een schijndemocratie stem je ofwel vóór het management, of je brengt een ‘onrealistische’ proteststem uit.)

En P.S., ik hoop dat dit ten overvloede is, maar voor de duidelijkheid: ik begrijp uiteraard dat er niet zoiets bestaat als ‘het management’ in monolithische zin, ik bedoel het (uiteraard) pluralistisch

Oh, en P.P.S., bij deze opmerking heb ik natuurlijk soortgelijke bedenken, maar die heb ik in andere draadjes al eens geëxpliceerd: ”Beste media, u verzaakt uw taak als democratische waakhond. U doet verslag van het toneelspel maar niet de realiteit.” (*)

Dat was alles. As you were.
_________
* d.w.z., in meerderheid … niet alle partijen maken deel uit van het ‘het systeem’ natuurlijk.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#33 Andy Cap

Dit is natuurlijk wel heel merkwaardig:

http://www.nrc.nl/nieuws/2014/02/13/kamer-was-mogelijk-wel-al-geinformeerd-over-telefoondata/

“Zijlstra, ook voorzitter van de commissie-stiekem, zegt nu:

“De conclusie in de motie dat de Tweede Kamer niet is geïnformeerd, is een politiek oordeel. De motie kán per definitie niets zeggen over wat er wel of niet in de commissie voor de inlichtingendiensten is besproken, want dat is geheim.”

Is deze informatie wel in de commissie besproken, dan hebben de indieners van de motie van wantrouwen, waarvan de meesten in de commissie zitten, in de motie een andere indruk gewekt dan ze hadden kunnen opmaken uit de feiten die hen ter beschikking stonden.

aldus het NRC.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#34 Andy Cap

Dit is ook een leuke: 15 hackers gaan het leger opleiden:
http://tinyurl.com/pmmh994

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#35 Olav

@33: VIes en vunzig, wie zei het ook alweer?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#36 su

@33 Told you so.

  • Vorige discussie