Het Saillant | Nood breekt wetten en fatsoen

“Ja, ik heb gisteravond sex gehad met haar. Maar dat deed ik vanuit het perspectief dat ik nog haar vriendje was. Ik snap dat dat voor wat verwarring zorgt, schat. Om onduidelijkheid te voorkomen had ik er beter aan gedaan om gewoon bij jou in bed te kruipen.” En dan gewoon geen ‘sorry’ zeggen. Knap hoor, als je daar mee weg komt.

Enfin, gisteravond. Je weet hoe het af loopt, maar toch blijf je kijken. Balkenende zet de conclusies van de Commissie-Davids weg als ‘een mening’. Marriët Hamer speelt boos. Oppositie ruikt bloed. Balkenende frommelt ergens het woord ‘onverstandig’ en ‘met de inzichten van nu’ achter in een zinnetje en doet een hele vage handreiking over volkenrecht. Over het inlichten van de Tweede Kamer wordt de kamer niet ingelicht. En klaar is het circus.

Eén ding is namelijk al geruime tijd duidelijk. Zolang er crisis is, gaat dit kabinet niet vallen. Crisis is namelijk voor beloftenbrekers, wat een pretpark voor een kind is. Het enige dat er af en toe zal gebeuren is dat Hamer op hoge toon iets verontwaardigds gilt en dat er binnen het kabinet water in de verschillende wijnglazen wordt geschonken. Het is allemaal weinig sierlijk, maar veel meer dan af en toe een flink potje kamerspektakel zit er gewoon niet in, met zulke huizenprijzen.

De vraag is natuurlijk of iets als dit – pakkumbeet – vier of tien jaar geleden ook mogelijk zou zijn. Ik denk het niet. Er zijn kabinetten om minder gevallen. De crisis, de fabel van de terreurdreiging en het ontevreden electoraat houden dit kabinet in het zadel. Maar wat erger is: de regels gelden niet meer. Fatsoen is geen overheidstaak meer.

Of het nu gaat om de AOW, Irak, kilometerheffingen, veiligheid, langer in Afghanistan, de Europese ‘Grondwet’, roken, opsporingsbevoegdheden of het sneeuwvrij houden van je stoepje: iedere uitspraak die daar vandaag over gedaan wordt, kan morgen weer herroepen worden. Ja tsjee, crisis hè.

We stoppen vandaag met de missie in Afghanistan, maar we gaan morgen door omdat we met de kennis van vandaag de realiteit van morgen niet kunnen inschatten. We gaan vandaag overleggen met de sociale partners over de AOW, maar we nemen morgen zelf een beslissing omdat wij in deze barre tijden echt onze verantwoordelijkheid nemen. We vragen vandaag om een onderzoek naar Irak, maar we leggen morgen de conclusies naast ons neer omdat het meningen blijken. Wij vonden het fijn dat de kiezers ons hebben gekozen om het land te besturen, maar we achten ze in de huidige omstandigheden niet in staat opnieuw een goede keuze te maken.

Kijk, dat is het aardige van een crisis. Iedere dag een nieuwe wereld met nieuwe omstandigheden. En iedere dag een reden om de spelregels te veranderen.

“Zeg premier Balkenende, over dat sneeuwvrije stoepje van u?”, vraagt zo’n reporter dan. “Ik zou zeggen: komt u over twee maanden nog maar eens kijken.”