het Saillant | Bijltjesdag voor Balkenende

De commissie Davids presenteert vandaag haar rapport. Als de commissie goed en integer onderzoek heeft gedaan, dan is vandaag het begin van het einde voor Balkenende.

Ik schrijf dit tweede opeenvolgende Saillant met onze premier in de hoofdrol voordat de conclusies van de commissie Davids naar buiten zijn gekomen. Afgelopen weekend bleek nog dat de premier het normaal vindt in zijn eentje namens de regering brieven te schrijven aan Barroso en vandaag wordt het potentieel explosieve rapport van de commissie Davids gepresenteerd. Balkenende staat dus volop negatief in het middelpunt van het nieuws de komende dagen en wellicht weken. Davids heeft bij het aantreden van de commissie al aangegeven geen politieke oordelen te zullen vellen, maar de Tweede Kamer zal dit wel moeten doen. Als de PvdA nog enig fatsoen in haar donder heeft en sporen van een ruggegraat dan zullen de conclusies hard zijn. Die van de gehele oppositie zullen dat in ieder geval zijn.

Want waarom gingen we ook alweer naar Irak?

Later heette het te zijn omdat Saddam twaalf jaar lang diverse resoluties aan zijn laars had gelapt en na het niet naleven van resolutie 1441 was de maat vol. Nadat de Veiligheidsraad niet uit een impasse over de vervolgstappen kwam, vond de regering dat eerdere resoluties een voldoende basis boden om de oorlog politiek te steunen. De steun voor de inval had dus niets met massavernietigingswapens te maken en was Volkenrechtelijk allemaal prima de luxe in orde.

En wat zei de regering eerder?

In een debat met de Tweede Kamer op 5 september 2002 zegt toenmalig minister van Buitenlandse Zaken De Hoop Scheffer: ,,De legitimatie voor optreden van de internationale gemeenschap ligt voor mij nagelvast in de kwestie van de massavernietigingswapens.” Henk Kamp de minister van Defensie, een half jaar later, op 12 februari 2003, over de massavernietigingswapens: ,,Als die verdwijnen, hoeft daar niets te gebeuren. Er wordt dan niets aangevallen. De vlag kan dan in top.” Na de tenenkrommende presentatie van Powell voor de Veiligheidsraad op 5 maart 2003 zei Balkenende: Dit is bewijsmateriaal, dat valt niet te ontkennen.” Massavernietigingswapens speelden wel een belangrijke rol in de afweging. Deze uitspraken zijn bewijsmateriaal, dat valt niet te ontkennen.

De juridische grondslag?

De directe aanleiding voor de commissie Davids lag in een geheim memo dat de NRC publiceerde, waaruit bleek dat de Dienst Juridische Zaken geïnstrueerd was om een rechtsgrond te fabriceren en dat de dienst daar allerminst gelukkig mee was. In het Verenigd Koninkrijk was al eerder gebleken dat Lord Goldsmith hetzelfde was overkomen. Bovendien waren internationale experts en de VN het er over eens dat die grondslag er niet was.

12 januari 10.00 uur

Het onderzoek van de commissie Davids kan maar tot één conclusie leiden en die is dat de regering ons willens en wetens deze oorlog in gerommeld heeft. Daarbij is de Kamer bewust onjuist en onvolledig voorgelicht. Wat mij betreft kan Balkenende maar op één manier blijven zitten en dat is als hij duidelijk kan maken waarom ik, als leek zonder contacten, wél wist dat er geen rechtsgrond was én dat er geen WMD’s meer waren in Irak en hij als premier niet. En dát kan hij niet.