OPINIE - Het begrip ‘islamitisch terrorisme’ schept meer verwarring dan helderheid. Hierdoor worden honderden miljoenen moslims onterecht aangemerkt als potentiële verdachten, meent Martijn de Koning
In 2004, een paar dagen na de moord op Theo van Gogh, stelde een beleidsmedewerker mij bij een borrel na afloop van een vergadering de vraag of ik dacht dat er na ‘Van Gogh’ nog meer terreuraanslagen zouden volgen. Mijn antwoord daarop was tweeledig: Ik ben antropoloog en doe onderzoek naar identiteit en geloofsbeleving onder moslims. Ik ben dus a) geen helderziende en b) geen terreurexpert. Daar moest deze, overigens heel aardige, beleidsmedewerker het mee doen want dat soort gesprekken is precies één van de redenen waarom ik een hekel heb aan borrels en ik vertrok.
Eén van de gevolgen van 9/11 is een grote verandering in het denken over veiligheid; terrorisme en in het bijzonder ‘islamitisch terrorisme’ stond snel bovenaan de prioriteitenlijst. Het gevolg was dat islam en moslims niet alleen een discussie onderwerp waren wanneer het ging over integratie en over de verhouding seculier – religieus, maar ook in discussies over veiligheid. Islam werd meer en meer een veiligheidsissue en veiligheid werd steeds meer een islamissue.
Islamitisch terrorisme
Het begrippenapparaat van die kwesties is mee veranderd. Terrorisme, ‘islamitisch terrorisme’, haat, vrijheid, democratie en rechtvaardigheid hebben gaandeweg andere betekenissen mee gekregen. De term ‘islamitisch terrorisme’ komt uit het veld van terrorisme studies en is in het bijzonder terug te herleiden op het onderzoeksveld van ‘religieus terrorisme’ waarvan de basis min of meer is gelegd in een artikel van David Rapoport: ‘Fear and Trembling: Terrorism in Three Religious Traditions’ (American Political Science Review, 78: 3 (1984), pp. 658–77). In het geval van ‘islamitisch terrorisme’ is het veld daarboven tevens beïnvloed door tal van meer of minder oriëntalistische teksten over islam en het Midden-Oosten zoals het werk van Bernard Lewis en Samuel Huntington’s Clash of Civilizations. De politieke discussie over ‘islamitisch terrorisme’ is daarnaast sterk beïnvloed door moralistische verhalen over beschaving vs. barbarisme, de onschuld van het Westen, vijfde colonne, massavernietigingswapens, enzovoorts.
Het hele terrorismeverhaal staat dan ook bol van dramatische opposities zoals het Westen vs. islam, extreem of radicaal vs. gematigd, seculier vs. religieus, achterlijk vs. modern, barbaars vs. beschaafd en allerlei sociale etiketjes die daar weer uit voortkomen zoals het vrije Westen, gematigde moslims, enzovoorts. Net zoals bij het spreken over fundamentalistische christelijke groepen de notie van geweld impliciet verondersteld wordt, lijkt bij specifieke islamitische trends (islamisme, fundamentalisme, salafisme) ook de veronderstelling aanwezig dat geweld in de aard van het beestje zit en onvermijdelijk is. Ongeacht sociale en politieke factoren zou de aanwezigheid van die trends dus altijd leiden tot geweld simpelweg omdat het in de aard van het gedachtegoed zit.
Daarbij zit een zekere urgentie: na 9/11, na de aanslagen van Madrid, na Van Gogh, na Londen en nu met de Syrië-gangers: een nieuwe aanslag op de Westerse democratie, vrijheid en manier van leven ligt voortdurend om de hoek. Het is altijd vijf voor twaalf. Opvallend is dat de aanslagen in Casablanca, op Bali en in Amman daarbij nauwelijks lijken mee te tellen. Het verhaal over ‘islamitisch terrorisme’ is een verhaal van aanslagen in het Westen door moslims uit het Midden-Oosten en ‘home-grown’ moslims. En omdat ‘islamitisch terrorisme’ fanatiek, religieus gemotiveerd, moordlustig, irrationeel en gebaseerd is op haat tegen het vrije Westen is een rationele dialoog onmogelijk; er valt niet mee te praten en kan alleen met repressie bestreden worden. Verder zou ‘islamitisch terrorisme’ echt iets nieuws zijn in vergelijking met andere oudere vormen van terrorisme. Als je echter beter kijkt dan zie je vooral dat men voortborduurt op al lang beproefde tactieken en strategieën van anderen en gebruikt maakt van de moderne mogelijheden.
Kritiek
Er is nogal wat kritiek mogelijk op de term ‘islamitisch terrorisme’ en het verhaal erachter. Ten eerste is het onduidelijk wat nu precies onder terrorisme verstaan wordt, of beter gesteld het is nogal eenzijdig gedefinieerd: namelijk vanuit het perspectief van de Westerse staten. Het aanvallen door Al Qaeda van het militaire schip de USS Cole wordt gezien als een terreurdaad, maar de Amerikaanse drone aanvallen op burgers in Afghanistan, Pakistan en Jemen niet. Ten tweede is islam als religieuze en culturele traditie zo divers en omvat het label moslims meer dan 1 miljard mensen dat het bijvoeglijk naamwoord eigenlijk veel te generaliserend en stigmatiserend is. Ten derde, iedere religieuze traditie heeft een geschiedenis waar geweld onder bepaalde regels en omstandigheden gelegitimeerd wordt, maar er zijn zulke grote verschillen in opvatting tussen bijvoorbeeld ‘salafisten’, Hamas, Al Qaeda, en Hezbollah (the usual suspects) en ook binnen volgelingen van die bewegingen en trends, dat de term ‘islamitisch’ ook nog eens misleidend is en analytisch gezien volstrekt nutteloos.
Ten vierde, al zou het zo zijn (dat is niet zo) dat weliswaar niet alle moslims terroristen zijn, maar alle terroristen wel moslims (zoals de slogan van sommige opinieleiders luidt) dan nog is er geen reden om het islamitisch terrorisme te noemen. Het grootste deel van de terroristen is namelijk ook man; maar we gebruiken gelukkig ook niet de term mannelijk terrorisme en we gaan er (toch?) niet vanuit dat als iemand man is, de kans ook wel groot zal zijn dat hij een terrorist is. Ten vijfde, en dat geldt ook voor de bredere term ‘religieus terrorisme’ er is geen directe, causale link tussen religie en een specifiek type geweld. Ten zesde de term ‘religieus terrorisme’ of ‘islamitisch terrorisme’ legt de nadruk op religie en maakt ons blind voor politieke en nationalistische motieven van mensen en negeert het gegeven dat de meesten ‘terroristen’ pas religieus en/of ideologisch gemotiveerd en onderlegd raken nádat zij in contact komen met terreurnetwerken. De religieuze motieven krijgen daarbij vaak betekenis tegen de achtergrond van nationalistische motieven: verzet tegen een vreemde bezetter van het eigen grondgebied of tegen een brute dictator.
De gevolgen van het ‘islamitisch terrorisme’ verhaal
Het hele vertoog over ‘islamitisch terrorisme’ krijgt een specifieke betekenis binnen de huidige politiek-maatschappelijke context waarin islamofobische stemmen aan kracht, legitimiteit en vanzelfsprekendheid hebben gewonnen en waarop de identiteit van het Westen, Europa, Nederland mede bepaald en geconsolideerd wordt door de constructie van een geweldadige islamitische ander tegenover een liberale, beschaafd Europa/Nederland/Het Westen. Het zorgt ervoor dat ‘islamitisch radicalen’ worden gereduceerd tot een categorie die moet worden bestreden als veiligheidsprobleem en integratieprobleem; de politieke kritiek die inherent is aan de politieke ideologie van radicalen en in hun optredens kan volkomen buiten beschouwing blijven.
De vermeende nieuwigheid en urgentie van ‘islamitisch terrorisme’ stelt overheden ook in staat diverse binnen- en buitenlandse beleidsinitiatieven te realiseren die uiteindelijk alle burgers in binnen- en buitenland raken. Denk aan de druk op privacy, het afluisteren van mensen, het steunen van dictators in het Midden-Oosten, het sturen van troepen naar Mali om, ja wat te doen eigenlijk? Omdat het iets ‘nieuws’ was, was dat ook de legitimering om bovenop de al bestaande veiligheidsmaatregelen nieuwe maatregelen toe te voegen. Alle landen hebben er dan ook een schepje bovenop gedaan en de verschillen in maatregelen en de ingrijpendheid ervan, worden vooral bepaald door eerdere ervaringen. Landen zoals Frankrijk en Engeland die al ervaring hadden met terrorisme en al stringente maatregelen gedaan hebben daar op voortgeborduurd. Nederland had minder ervaring, minder maatregelen en is daarop verder gegaan.
Daarnaast zou je je kunnen afvragen of de tegenstand die moslims en anderen ondervinden om islamofobie als erkend te krijgen als maatschappelijk fenomeen, ook niet te maken heeft met het verhaal van ‘islamitisch terrorisme’. Immers, ‘islamitisch terrorisme’ legitimeert en institutionaliseert de angst voor moslims en islam, maakt het vanzelfsprekend. Dat is ongetwijfeld niet het doel van de meeste politici en overheden, maar zou wel eens een ongewenst neveneffect kunnen zijn.
Medialogica: The Usual Suspects
Dat het vertoog van ‘islamitisch terrorisme’ een heel sterke is, is ook terug te zien in een recente uitzending van Medialogica. Inmiddels werkt dit vertoog niet alleen zo dat we terroristische acties van moslims aanduiden als ‘islamitisch’, maar ook dat specifieke terreurdaden als snel een ‘islamitische signatuur’ hebben zonder dat duidelijk is wie het gedaan heeft of zelfs als duidelijk is wie het gedaan heeft. Denk aan zelfmoordaanslagen. De kans is groot dat u dan eerst aan islamitische groeperingen denkt ook al waren in de moderne geschiedenis de Tamil Tijgers de trendsetters. Als we binnen de categorie ‘religieus terrorisme’ blijven dan zouden we stellen dat islamitische groeperingen ‘seculier-boeddhistische’ terreurtactieken toepassen. Waarbij de labels dus helemaal nietszeggend zijn geworden. Maar denk ook aan de aanslagen in Noorwegen door Anders Breivik, daarvan wisten we ook zeker dat er moslims achter zaten. Waarom? Vanwege de tactiek die werd toegepast, die zou een Al Qaeda signatuur kennen. Alsof specifieke strategische en tactische overwegingen alleen maar door religieuze overtuigingen zouden zijn ingegeven. De uitzending van Medialogica laat dit mooi zien en tal van wat ik hier besproken heb komt daar expliciet en impliciet aan bod. Daarnaast heeft Medialogica nog een extra argument tegen de term ‘islamitisch terrorisme’; die levert een kokervisie op waardoor we er dus flink naast kunnen zitten. Let ook op hoe ‘de blonde man’ ineens verschijnt én dat twijfels zaait over het idee dat het moslims zijn.
Kijk de uitzending van Argos TV – Medialogica: The Usual Suspects.
Mede gebaseerd op en ontleend aan: Jackson, R. (2007), Constructing Enemies: ‘Islamic Terrorism’ in Political and Academic Discourse. Government and Opposition, 42: 394–426.
Dit artikel verscheen eerder op het weblog Closer en is onderdeel van de serie Welkom in Eurabia.
Eerdere delen:
Deel 1: Voor een islamisering van de samenleving
Deel 2: De Protocollen van de Wijzen van Mekka
Deel 3: Islamofobie
Reacties (29)
Misschien een aardige illustratie van hoe de term ‘islamitisch terrorisme’ in sommige gevallen eerder zaken verhult dan verheldert is deze tweet van Wilders:
De term ‘islamitisch tuig’ moet natuurlijk ‘Marokkaans straattuig’ in herinnering roepen.
Maar wat hebben leden van Boko Haram nu eigenlijk gemeen met Marokkanen in Nederland? Goed, ze zijn allemaal islamitisch, maar gaan laatstgenoemden nu ook schoolkinderen afslachten in naam van Allah?
Hangen leden van Boko Haram vervelend rond in grauwe winkelcentra? Roken ze jointjes in portieken?
Wat wordt gewonnen door de nadruk te leggen op het gezamenlijke element (de Islam)? Begrijpen we dan beter wat in Nigeria aan de hand is, wat in Nederland aan de hand is?
Dacht het niet.
Het enige wat deze vergelijking oplevert is zetels en donaties voor Wilders.
Nu moet je natuurlijk ook geen zaken gaan verhullen: er bestaat natuurlijk gewoon zoiets als islamitisch geïnspireerd terrorisme. Maar als je ‘islamitisch’ als enige en afdoende kwalificatie bij dergelijk terrorisme plaatst, ben je de zaak aan het belazeren.
Het doel is angst zaaien zodat mensen niet nadenken over de problemen die er echt toe doen.
@1:
Dit stuk van de geblondeerde volksmenner legt nog sterker de link met de Nederlandse situatie. De boodschap is In Nederland hebben we ook heel veel moslims dus hier kan het ook gebeuren. Pas dus op voor moslims ! En uiteraard had Trouw er nul moeite mee om zo’n hetzerig en opruiend stukje te plaatsen.
Over “non-moslim, westers terrorisme”: http://dirtywars.org/
Islam staat in dit artikel alleen gelijk aan wahabisten en gestoorde oliesjeiks die deze freaks in hun heilige oorlog steunen en aansturen. Het zou fijn zijn als we als dat eerst eens goed benadrukken.
Die gasten overspoelen de moslimwijken hier in Den Haag en prediken haat op een manier dat de wet er niets aan kan doen.
@5: “Die gasten overspoelen de moslimwijken hier in Den Haag en prediken haat op een manier dat de wet er niets aan kan doen.” zeg maar ongeveer hetzelfde wat jij op deze site doet?
Dank, interessant artikel (serie zelfs).
Een belangrijke vraag, denk ik, is waarom islamitisch terrorisme als aanduiding zo populair geworden, terwijl de Tamil Tijgers trendsetters waren. wat heeft de islam deze voorrang gegeven? Is dat omdat ze historisch al zoveel eeuwen negatief zijn weggezet (net als joden die tot voor kort ook altijd het haasje aren)? Dan is die medialogica en bijbehorende propaganda al oud (hetgeen denk ik ook zo is).
@qwerty: “wat heeft de islam deze voorrang … “
Wij van het westen voelden ons veel meer aangevallen door de Islam dan we door de Tamil Tijgers ooit gevoeld hebben. Het Tamil Tijger probleem manifesteert zich toch veel meer als een lokaal probleem van daar.
“Dan is die medialogica”
Het is meer dan medialogica. Geert WIlders heeft jaren 24/7 beveiliging opgelegd gekregen ( en misschien nog steeds krijgt) en ik ga er vanuit dat de dreigingsanalyses die de instanties opstellen ergens op gebaseerd zijn.
Heel mooi hoe Trouw vandaag dit stuk weet te illustreren. Ja, echt typische Nederlandse moslims.
“En omdat ‘islamitisch terrorisme’ fanatiek, religieus gemotiveerd, moordlustig, irrationeel en gebaseerd is op haat tegen het vrije Westen is een rationele dialoog onmogelijk”
Nee, de dialoog (en ook de rationele dialoog) is niet mogelijk omdat in de islam openbaring (als kenbron) alle andere vormen van kennis te boven gaat, inclusief het rationalisme en inclusief het empiricisme. De niet-moslim deugt niet omdat hij geen moslim is, dat zegt de koran en in diens kielzog de islamitische wet (sharia). Een dialoog wordt pas mogelijk nadat islamitische (zelf)kritiek dit feit helder verwoordt heeft en dit fenomeen vervolgens bestrijdt. Maar zo ver is het nog lang niet en het gaat dan ook veels te ver om een appel te doen op het Christelijke schuldbesef die de verantwoordelijkheid altijd uitsluitend bij ons zelf legt.
Het “islamitisch terrorisme” is een gotspe voor radicale nationalisten. Na het wegvallen van het communisme als externe vijand hadden zij behoefte aan een nieuwe externe vijand, waarmee zij anderen angst aan kunnen praten. En natuurlijk hebben zij “de oplossing” in huis, dus stemt op hen… En als die oplossing niet werkt, hebben ze nog een andere, iets verder gaande oplossing in huis. Het probleem ligt immers niet aan hen zelf, maar altijd aan de ander.
@10:
Daar heb jij geen enkele last van, zoals je bijdrage meteen bewijst. De verantwoordelijkheid ligt in het geheel niet bij ons… Raar dus om dat christelijke schuldbesef door jou aan te horen roepen, maar het klinkt wel heel erg mooi, hè. Zo lang mensen niet nadenken, hebben ze ook niet door, dat je hen hier oproept zich te ontdoen van een van de belangrijkste christelijke waarden, namelijk de wetenschap, dat je de schuld niet altijd en alleen bij anderen moet leggen, maar dat je ook de hand in eigen boezem kunt steken.
PS: ik ben geen christen, maar deze waarde uit het christendom heb ik altijd wel gewaardeerd. Het maakt christenen tot betere mensen dan de mensen, die rancuneus altijd alleen maar de schuld bij anderen leggen.
“Na het wegvallen van het communisme als externe vijand hadden zij behoefte aan een nieuwe externe vijand”
Ga dat de Chinezen in Kunming maar vertellen…
“ … Het maakt christenen tot betere mensen dan de mensen, die rancuneus altijd alleen maar de schuld bij anderen leggen.”
Tiens… Hoe dan ook, of je haalt de ideologie erbij (het Christendom, het islamisme of noem maar op) of je doet dat niet. In het eerste geval past het niet om net te doen alsof ze allebei ongeveer hetzelfde zijn, want dat zou de ideologische inhoud juist ontkennen. Je kunt niet twee dingen tegelijkertijd, enerzijds belang hechten aan de ideologie en deze anderzijds ontkennen.
De islamitische jihadistische moorden worden gepleegd uit naam van de islam en van de koran. Ook de moordenaars van Righby uitten islamitische kreten en bevestigden achteraf nog eens schriftelijk dat hun daden op koranitische wijze geduid moesten worden. Zie: http://themuslimissue.wordpress.com/2014/03/01/lee-rigby-analyzing-muslim-killers-letter-with-quran-verses-to-murder-witness/lee-rigby-letter-2/#main . Voor de Boston moorden was trouwens van iets dergelijks sprake. Over Nigeria en Syrië etc. zwijg ik dan nog maar.
Het is helemaal niet “Christelijk” om net te doen alsof de inhoud van de ideologie niet van belang is om -hoe objectief!- te kunnen zeggen dat alle ideologieën “eigenlijk” hetzelfde zijn. Maar het is niet alleen niet-Christelijk, ook voor alle andersdenkenden (zoals atheïsten) is het behoorlijk dom. En dat islamieten ook al niet denken dat alles eigenlijk ongeveer hetzelfde is en dat het niks uitmaakt wat je allemaal vindt, dat hoef ik je hopelijk niet duidelijk te maken.
En de kruistochten, de inquisitie, christelijke geloofsvervolging, de godsdienstoorlogen van de 16e t/m 18e eeuw, onderwerping en uitbuiting van hele continenten, lynchings door de Ku Klux Klan, anti-homowetgeving in Oeganda en de VS, en terroristische aanslagen op abortusartsen- en klinieken zijn gepleegd uit naam van het christendom en de bijbel.
Vraag is: is dat representatief voor de wijze waarop de meerderheid van de gewone huis-tuin-en-keukengelovigen hun geloof belijdt, of voor wat de doorsnee prediker zijn schare volgelingen voorhoudt?
En wanneer je die vraag toepast op jihadistische terroristen dan blijkt dat ze er een nogal buitenissige hermeneutiek* op nahouden.
De islamitische traditie kent namelijk nogal strikte regels over wanneer je wapens ter hand mag nemen, en wie dat dan mag doen, wie bevoegd is (en in welke omstandigheden) om die beslissing te nemen, en wie een legitiem doelwit is (en wie niet). Ook voor de islam geldt dat niet iedere jan boerenlul met de kreet ‘jihad’ om zich heen mag beginnen te hakken en schieten.
Ik verneem derhalve graag van jou welke moslimse geleerden in het islamitisch recht en welke imams zoal verkondigen dat de moord op Lee Rigby of de Boston Moorden of die slachtpartij in Kunming ‘halal’ zou zijn.
Hier is alvast een wereldvermaard islamitisch geleerde die een dergelijke opvatting van de islam, als zou die terreur legitimeren, radicaal afwijst, en dat heeft onderbouwd in een verhandeling van 600 pagina.
*Hermeneutiek is een (meta)analyse van hoe interpretaties überhaupt tot stand komen, wat de bepalende factoren zijn in de interpretatie van teksten (bijv. bijbel of koranpassages), alsook normatief: wat de bepalende maatstaven zouden moeten zijn.
@13: “En de kruistochten, de inquisitie, christelijke geloofsvervolging, de godsdienstoorlogen van de 16e t/m 18e eeuw, onderwerping en uitbuiting van hele continenten, lynchings door de Ku Klux Klan, anti-homowetgeving in Oeganda en de VS, en terroristische aanslagen op abortusartsen- en klinieken zijn gepleegd uit naam van het christendom en de bijbel“.
Kijk eens hier brave borst, de aantijging was dat ik “behoefte” zou hebben “aan een nieuwe externe vijand”. Dat neem je niet weg door er een geheel andere externe vijand (die van jou) tegenover te zetten. Los daarvan was mijn weerwoord dat je niet twee dingen tegelijk kunt doen: zowel belang hechten aan ideologie als wel de inhoud ervan over het hoofd zien. En wat zie ik jou vervolgens doen?: ideologieën benoemen terwijl je de kennelijke inhoud ervan volstrekt over het hoofd ziet.
Wij, hier in het westen (ongeacht of dat nou Christelijk of atheïstisch is) kunnen op twee manieren naar de wereld kijken: op rationele (lees desnoods: ideologische) wijze en op empirische wijze. Wat jij doet is deze beide sferen door elkaar gooien om er een soort onuitwarbare ideologische Gordiaanse knoop van te maken. Als het hier gaat om de meer dan 22000 slachtoffers die door de islam sinds 9/11 zijn gemaakt dan haal jij er onmiddellijk de “meerderheid van de gewone huis-tuin-en-keukengelovigen” bij, maar die mogen volgens de islam niet eens voor zichzelf denken, dus waar bemoei jij je eigenlijk mee?! Als het jou helpt om er een bende van te maken, moet je dat vooral doen, maar mij helpt het niet. Ik zie er alleen maar aan af dat jij de westerse waarden in zijn geheel en collectief te grabbel gooit omdat je weigert het een van het ander te scheiden en dat je met kennelijk plezier de vlek probeert weg te poetsen (terwijl je kunt zien dat die er alleen maar groter door wordt). Dat moet jij weten als je daar lol in hebt, maar ik doe daar gewoon niet aan mee.
In hoeverre dat boek van die “wereldvermaard islamitisch geleerde” die je opvoert, van belang is, kan ik zo 1-2-3 niet zeggen. Vooralsnog weet ik wel dat (althans in de sunni-islam) 4 rechtsscholen van belang zijn. Het is best mogelijk dat hij wezenlijke kritiek uit vanuit één van die vier rechtsscholen (of vanuit een minder belangrijke sunni-school, of vanuit een sjia-school) maar ik ben er nog niet uit hoe ik zijn boek moet duiden in dit opzicht. Voor alle 4 de scholen kan hij (in de islam) echter niet spreken, dat zou een enormiteit zijn. Dus als je weet voor en vanuit welke school hij spreekt, en/of op welke school hij zijn kritiek van toepassing acht, en binnen welke school hij als een autoriteit geldt, deel dat dan vooral mede en laat ons daar niet over in het ongewisse.
Gáááp.
@13: Intussen is me ook duidelijk geworden waar je het woord “Hermeneutiek” opeens vandaan haalt: http://www.spittoon.org/archives/9980
(voor de halve verstaander, daar is het eerder genoemde boek down te laden)
Een korte beschouwing van het boek is hier te vinden: http://www.jihadwatch.org/2013/12/the-inadequate-and-deceptive-fatwa-on-terrorism-and-suicide-bombings Merk op dat de aard en de richting van deze beschouwing anders is dan die van mij hierboven. Spencer vraagt zich af hoe de verzen die (als reden voor geweld) door jihadisten gebruikt worden wél zouden moeten worden geïnterpreteerd. Ik vraag me af binnen welke rechtsschool de auteur autoriteit geniet (en voor welke rechtsschool hij dus kan spreken).
@14:
Wat een nonsens. Dat was helemaal niet op jou gericht. @10 staat daar niet voor niks duidelijk onder. Het zijn ook 2 duidelijk onderscheiden stukken. In de reactie op jou ga ik in op jouw beweringen over ideologie. Ik heb daar in het eerste stuk niets over gezegd. Er is geen enkele ideologie nodig om een groep mensen als externe vijand aan te duiden. En zoals je weet deel ik jouw extreem radicale opvattingen over een bepaalde godsdienst als ideologie niet, of in elk geval niet zonder dan ook meteen andere godsdiensten als ideologie te duiden. Alleen de meest radicale islamieten houden er dezelfde opvattingen als jij op na. Die groep mag je van mij best als ideologisch gedreven aan duiden, maar dan is de ideologische drijfveer niet ‘de islam’, maar een extreem radicale en slechts voor een kleine minderheid van de bevolking van specifieke gebieden geldende politieke ideologie, die een hoogst idiote interpretatie van de islam als enig mogelijke ware interpretatie voor hun politieke doeleinden spant. Daarom ben je ook meteen bereid ieder tegengeluid in twijfel te trekken, en beroep je je op die ene ware interpretatie van de islam, die je met de meest radicale en gewelddadige islamisten deelt. En alle andere islamieten moeten hun bek houden, want als we naar hen luisteren, kun je de islam niet meer als vijand definiëren.
@13: het heeft weinig zin met tegengestelde islamitische geluiden te komen, want die worden toch afgewezen. De grootmoefti van Saoudi Arabië heeft het terrorisme ook veroordeeld, maar die verklaring zal ongetwijfeld ook in twijfel getrokken worden. Dat is taqqiya, of hij heeft niks te vertellen, of er worden andere uitspraken van hem opgezocht, die wel in het straatje van de islamofoben passen.
@14 @18 In tegenstelling tot wat de heer Morika hierboven lijkt te willen suggereren, is de fatwa van Sheik Ul-Qadri geen unicum. De lijst met islamgeleerden en islamitische organisaties die zich uitspreken tegen terrorisme, is lang: Islamic statements against terrorism
@14 – Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat je je zo blindstaart op islamitisch jihadisme en fundamentalistische opvattingen van wat sjaria behelst, dat je alle gevoel voor perspectief dreigt te verliezen, Morika.
Daarom betrok ik die vergelijking met het christendom erbij.
Merk op dat de bloedige geschiedenis van het christendom dezelfde euvels kent als die wij aan de islamitische geschiedenis toekennen: imperialisme, bekering met het zwaard, geloofsdwang, vervolging, onderdrukking van minderheden, geloofsoorlogen, imperialisme, vrouwenonderdrukking, slavernij, etc. etc.
Historisch bezien gedragen christendom en islam zich dus zeer vergelijkbaar. Rara, hoe kan dat? Toeval? Dat lijkt mij niet.
Er zal vermoedelijk een complex aan elementen in de christelijke ideologie verweven zitten dat haar aanhangers vatbaar maakt voor intolerantie, vijanddenken en geweldslegitimatie.
Desondanks hebben wij de neiging het christendom anders te beoordelen dan de islam. Dat heeft twee voor de hand liggende oorzaken: het christendom is nagenoeg gepacificeerd (of zo je wilt: gedomesticeerd) door de Verlichting en het christendom maakt deel uit van onze eigen culturele erfenis, en zo, van onze eigen identiteit.
De islam ervaren we echter als uitheems, als een vreemde en bedreigende indringer.
Waar we het christendom dus begrijpen vanuit brave huis-tuin-en-keuken-christenen, een handjevol sympathieke Jezuswoorden en de christelijke cultuurschatten, interpreteren wij de islam voornamelijk doctrinair, essentialistisch en dan ook nog eens vanuit de hermeneutische lens van het geweld. En dat levert een sterk vertekend beeld op:
– Alsof het de essentie van de islam is dat het met alle mogelijke middelen de wereld wil veroveren in naam van God en zijn wet.
– Alsof de islam zich niet veeleer manifesteert in de dagelijkse geloofspraktijk van huis-tuin-en-keukenmoslims dan in de doctrines over de rechtvaardige oorlog van 14e eeuwse islamgeleerden.
– Alsof de islam in de 14e eeuw hetzelfde was als vandaag.
– Alsof de islam niet voortdurend muteert en evolueert (en ja, dus ook muteert in kwaadaardige sprongvarianten).
– En alsof de spirituele (klein)kinderen van Saïd Qutb het monopolie op de ware uitleg van de islam hebben.
@Prediker: “De islam ervaren we echter als uitheems, als een vreemde en bedreigende indringer.”
Zo is het christendom met de kerstening natuurlijk ook begonnen. Denk maar aan Bonifatius. Die werd beslist als indringer en bedreiging gezien. Met de eeuwen hebben we ons met het christendom verzoend. We hebben het geloof ook eeuwen en eeuwen geboetseerd en eigen gemaakt. Meestal geleidelijk, soms schoksgewijs, zoals tijdens de reformatie. Het is vergroeid geraakt met het veen, zand en klei van onze streken.
Ik heb soms gedacht, laten we de kerstening ook weer ongedaan maken. Weer gewoon terugkeren naar de oorsprong van de heidense goden. Massaal weer gaan tree-huggen en niet meer van die mono-theïstische shit. Maar dat lijkt mosterd-na-de-maaltijd als het Christendom hier al 1200 jaar in deze streken zit.
@21 – Uit jouw analyse volgt dan eveneens dat of iets als de normaalste zaak van de wereld wordt gezien vooral afhangt van of het aanslaat en de norm wordt.
Was je in Marokko of Turkije, Somalië of Maleisië opgegroeid, dan zou je islam als de normaalste zaak van de wereld zien.
@Prediker: ja en als ik in een koppensnellers-volk was geboren dan had ik weer andere dingen normaal gevonden.
Of in een FGM land. Daar zijn weer andere dingen normaal:
http://en.wikipedia.org/wiki/Prevalence_of_female_genital_mutilation_by_country
Of iets normaal is in een ander exotisch land zegt helemaal niks over dat wij dat in het westen met open armen moeten ontvangen.
@23 – Leuk, maar volgens mij had ik net betoogd dat christendom en islam historisch bezien helemaal niet zoveel van elkaar verschillen.
@Prediker: Dat zeg ik toch ook. Het christendom is hier ook niet met open armen ontvangen. daar gaan een paar eeuwen overheen.
@20:
Ad1: ´Alsof het de essentie van de islam is dat het met alle mogelijke middelen de wereld wil veroveren in naam van God en zijn wet.
Dit lijkt inderdaad de essentie / het motief van de islam, Geloof het of niet. Hegel zag het, Schopenhauer bevestigde het, Flaubert waarschuwde. Authoritarianisme overtuigt de moderne mens zogenaamd niet meer, of het moet Marx zijn, maar drie onafhankelijke mannen van groot intellectueel formaat op het punt van de islam negeren, is absurd. Daar komen de moderne critici van de Islam bij. Nobele namen als die van: Churchill, Snouck Hurgronje, belaagde en verachte Geert Wilders, Belg Urbain Vermeulen, Lee Kuan Yew Singapora. Onder al deze personen zal je altijd wel iemand van je gading vinden die zonder zijns gelijken tegen te spreken jou van de ware Islam kan overtuigen. Bij een minimum aan intelligentie en eruditie. Zes jaar Russisch of Chinees lager onderwijs en een onafhankelijke geest kunnen al volstaan.
Ad2. ´Alsof de islam in de 14e eeuw hetzelfde was als vandaag.´
Osman bin Laden †2011 en zijn navolgers kopiëren dwangmatig (i.e. gesocialiseerd, i.c. ge-isalamiseerd) de 13e eeuwse ´Oude van de Berg´ en diens Assasijnen = van hash vervulde beroepsmoordenaars. In de naam van allah vervulden ze hun missie, en dat doen zij nu nog. Technologisch – door ons gefaciliteerd; zelf kunnen ze echt niets – op groter schaal dan ooit. Er staat ons nog wat te wachten. Meer dan ooit. Wie dat weigeren in te zien en zodoende preventieve maatregelen blokkeren, zijn schuldig.
´On les aura.´
@26 – Autoriteitsargumenten maken op mij inderdaad geen indruk. Vooral niet als het beroep op zo’n autoriteit nogal eenzijdig wordt gemaakt. Neem nu Hegel:
Hegel ziet de geschiedenis als een expressie en manifestatie van het evoluerende bewustzijn. Wat hij daarbij bewondert in de islam is juist de toewijding aan het abstracte, het universeel Ene.
Die nietsontziende toewijding heeft de islam ook groot gemaakt volgens Hegel. Ja, er zit iets fanatieks in de drijfveer om alles te onderwerpen aan het abstracte Ene (de Ene God), maar het bracht het islamitische rijk in haar bloeiperiode ook tot enorme verhevenheid: kunst, intellectuele prestaties, wetenschap. Bovendien maakt de concentratie op het abstracte ene, waaronder het concrete in het niet valt als betekenisloos, dat in de islam de klassen en het sociale onderscheid wegvallen.
Wat de islam volgens Hegel echter miskent is de intrinsieke waarde van het concrete en particuliere. Dat is waar het christendom haar rol speelt in de ontwikkeling van het bewustzijn, want door God te zien in de concrete gestalte van een historische figuur, kan het christendom een opstap bieden in de verzoening van het bewustzijn met zichzelf: de geest realiseert zichzelf door middel van de particuliere gebeurtenissen in de geschiedenis.
Het Westen (of: eigenlijk het Duitse christendom) heeft volgens Hegel de oneindige opgave van het abstracte, het streven naar abstracte universaliteit, echter moeten leren van haar contacten met de islamitische wereld. Zonder islam geen renaissance en geen Verlichting.
Die “13e eeuwse ´Oude van de Berg´”, Hassan-i Sabbah, leefde van 1050–1124 en Marco Polo (1254-1324) bracht een eeuw later allerlei legenden terug, op basis van wilde verhalen van kruisvaarders en anti-ismaïlitische kroniekschrijvers. Dat is allemaal eenvoudig op te zoeken. Je spreidt dus quasi-belezenheid ten toon, zoals gewoonlijk.
…want door God te zien in de concrete gestalte van een historische figuur, kan het christendom een opstap bieden in de verzoening van het bewustzijn met zichzelf…
Mooi maar dat is waarom Hegel mij niet ligt.
Het vervolg – …de geest realiseert zichzelf door middel van de particuliere gebeurtenissen in de geschiedenis. – is te begrijpen en te accepteren zonder een god. Dat is dan ook wel weer grappig.
(is die zin trouwens van Hegel, van een van zijn beschrijvers of van jezelf).
Mooie reactie i.h.a.
Zoals altijd met de islam kan HPax niet nuanceren maar selectief rondstruinen in de bieb van geleerden. En daar komt de nazi-propaganda weer. De nazi’s hadden ook intellectuelen. Zeker net zoals HPax gingen ze graag naar de Duitse intellectuelen en antropologie. Terwijl zeker bij de Duitse intellectuelen, die zeker niet links of progressief waren, maar een alternatief probeerden te vinden op de Franse Verlichting. Dus kwamen ze met Blut und Boden, Volk und Vaterland. Lees maar Fichte met Rede an der Deutsche Nation. En net een boek uitgekomen van Frits Boterman die de Duitse cultuur en politiek met elkaar verbindt. Dan snap ik de liefde van conservatief nationalistische HPax voor deze geleerden ook wel, en mooi bijkomend effect natuurlijk als hij er negatiefs over de islam en de moslims, de haat, eruit kan halen.