Twee nieuwsberichten:
30 maart website Rijksoverheid: De opvang van vluchtelingen uit Oekraïne krijgt steeds meer vorm.
5 april NOS: De asielzoekerscentra (azc’s) zitten overvol. Zeker een derde van de mensen in een azc heeft recht op een huis, maar moet vaak vele maanden wachten op de sleutel.
Het wordt nog erger. Het leger gaat oefenen en wil de kazerne terug waar Afghanen zijn ondergebracht die nog maar kort geleden werden opgevangen. U weet wel: de Afghanen die voor Nederland getolkt, gereden en gegidst hebben en de Taliban zijn ontvlucht. Per 1 mei moet de kazerne leeg zijn.
Op diezelfde dag verwacht Defensie dat ook de opvang in de Harskamp leegstroomt. Daar zijn nu gevluchte Oekraïners ondergebracht. Die kunnen dus meteen wennen aan wat gebruikelijk is in de Nederlandse vluchtelingen opvang.
Is dat overdreven gesteld? Absoluut niet.
Bootvluchtelingen
In meerdere plaatsen zijn vluchtelingen opgevangen op riviercruiseschepen. Voor een deel betreft het statushouders die verplaatst zijn om de asielzoekerscentra te ontlasten. Hoe het momenteel gaat met de ‘asielboten’ in Huizen, Hellevoetsluis, Zaanstad, Haarlem, Meppel, Rotterdam en Vlaardingen mag u zelf uitzoeken. Maar deze hebben we er uitgelicht:
Hotelschip ‘De Holland’ meerde 19 november vorig jaar aan in Ridderkerk en werd voorbereid om tot uiterlijk 1 februari van dit jaar zo’n 70 asielzoekers op te vangen. Stipt 1 februari voer het schip door naar Krimpen aan den IJssel tot verdriet de vrijwilligers.
In Middelharnis moet het schip de ‘Poseidon’ per 13 april weg. Er is een petitie gestart om de 75 bewoners van de Poseidon op Goeree-Overflakkee te laten blijven.
In Maassluis had een hotelschip per 16 maart weg moeten varen, maar het gemeentebestuur is akkoord gegaan met een verlenging.
Ook in Gouda mag zo’n schip langer (tot 1 juli) blijven liggen. En vanwege de vluchtelingen uit Oekraïne mogen er zelfs meer bedden bezet worden dan aanvankelijk was afgesproken. Eerder was Gouda tegen uitbreiding van het aantal plaatsen.
Geen opvang in 264 gemeenten
Een onderzoekje via de locatiezoeker van het COA (Centraal Orgaan opvang asielzoekers) leert dat in slechts 23,5% van de 345 gemeenten COA-vestigingen zijn. Het gaat om 105 locaties met verschillende soorten opvang.
| 32 | azc | Asielzoekerscentrum (azc) |
| 28 | no | Noodopvang |
| 14 | kwv | Kleine woonvoorziening (kwv) voor amv’s |
| 15 | comb | Combinatie van 2 of meer vormen |
| 10 | tdl | Tijdelijke opvanglocatie |
| 4 | glo | Gezinslocatie |
| 2 | pol | Procesopvanglocatie (pol) |
43 locaties op korte termijn dicht?
Voor elke locatie heeft het COA een overeenkomst gesloten met de gemeenten. En ook al weet iedereen dat de vluchtelingenproblematiek niet van de een op de andere dag tot het verleden zal horen, zien we maar 28 overeenkomsten voor onbepaalde tijd.
Daar staan 43 overeenkomsten tegenover die formeel dit jaar, sommige al op korte termijn, beëindigd zullen worden. Het COA is hard aan het werk om her en der verlengingen te krijgen. Dat gaat niet altijd goed. Bijvoorbeeld in Rijswijk, waar het asielzoekerscentrum wel langer mocht open blijven, maar niet langer dan tot 31 mei. Onder de voorwaarde dat er geen nieuwe asielzoekers meer geplaatst zouden worden.
Nu er dus ook ruimte gemaakt moet worden voor de vluchtelingen uit Oekraïne hebben de lokale PvdA en CU om een spoeddebat gevraagd. Zij willen het asielzoekerscentrum langer open houden.
Nieuw inzicht
In de 264 gemeenten waar geen COA-vestiging is, ontwaren we nu wel beweging om de vluchtelingen uit Oekraïne op te vangen. Hopelijk lukt dat ook en zal daardoor de druk op bestaande opvang minder worden.
Een paar voorbeelden:
In Aa en Hunze wil men 150 Oekraïners opvangen. Een hele stap vooruit want plannen in 2015 om tot een azc te komen werden in 2016 afgeblazen. Dat was toen ook in Aalsmeer aan de hand, maar ook daar is men eindelijk tot het inzicht gekomen dat je vluchtelingen niet kan laten barsten.
In Aalten heeft men ruim ervaring met opvang voor beperkte tijd. In 1987 werd een azc geopend, dat in 2012 werd gesloten omdat het aantal asielzoekers afnam. Drie jaar later werd het heropend en in 2017 ging het om dezelfde reden weer dicht. Nu heeft de gemeente een ‘hulpstructuur’ opgezet en zijn er 55 Oekraïners bij gastgezinnen ondergebracht. Tijdelijk.
Het kon ‘net’
In Achtkarspelen wil de FNP (Fryske Nasjonale Partij) “ruimhartige opvang voor Oekraïense vluchtelingen”. Ook hier is sprake van nieuw inzicht. In 2015 was al duidelijk dat er veel weerstand was tegen een azc waar 400 tot 600 mensen konden worden opgevangen.
De gemeente onderzocht of een kleiner azc wel mogelijk was, maar wetende dat een groot deel van de inwoners tegen zou blijven, ging de FNP alleen akkoord als er een referendum over gehouden zou worden. Dat kwam dus neer op een ferm ‘njet’ van het FNP.
We zijn de rest van de gemeenten maar niet nagelopen. We gaan er van uit dat de Oekraïnse vluchtelingen hier en nu én op langere termijn goed opgevangen zullen worden. Hopelijk duurt de oorlog in Oekraïne niet te lang meer, anders bestaat de kans dat we zeker een half miljoen vluchtelingen moeten gaan opvangen.
En dat daarna de nieuwe houding duurzaam moge zijn voor alle mensen die uit bedreigde situaties vluchten. Waar ze ook vandaan komen.