Dit is een gastbijdrage van Nick Ottens.
Onder de nieuwe regering Obama staat Afghanistan weer centraal in de Amerikaanse Midden-Oosten strategie. Waar de afgelopen jaren de aandacht vooral door Irak werd opgeëist benadrukte Barack Obama gedurende de verkiezingscampagne keer op keer dat in Afghanistan de werkelijk oorlog tegen de terreur werd gevochten en daarom heeft hij toegezegd de troepenmacht in het land te verdubbelen. Maar zelfs 60.000 Amerikaanse soldaten zijn misschien niet genoeg.
Op het hoogtepunt van de oorlog in Irak bevonden zich maar liefst 140.000 coalitietroepen in een land dat eenderde kleiner is dan Afghanistan en vijf miljoen minder inwoners telt. Daarbovenop komt dat het verzet in Afghanistan wijdverbreider is dan in Irak: de Taliban kan nog steeds rekenen op steun onder aanzienlijke delen van de bevolking. Echter het grootste probleem is dat diezelfde Taliban zich overwegend teruggetrokken heeft in de bergachtige grensstreek met Pakistan. Geen buitenlandse veroveraar, noch de Britten, noch de Sovjets, is er in de recente geschiedenis in geslaagd dit gebied te overheersen. “De Obama regering voorziet dilemma’s gekend door sommigen van haar voorgangers,” weet Henry Kissinger. “Amerika kan zich nu niet terugtrekken, noch kan het de strategie volhouden die ons tot op dit punt gebracht heeft.”
Kissinger waarschuwt voor het ontstaan van een semi-onafhankelijke staat van Pathaanse extremisten in dit grensgebied: “Een jihadistische machtsbasis aan beide zijden van de Afghaans-Pakistaanse grens zou een permanente bedreiging vormen voor de hoop op een gematigde evolutie en voor al Afghanistans buurlanden,” aldus de oud-staatsman.
Die dreiging wordt versterkt doordat Pakistan tekortschiet in de bestrijding van deze extremisten. Het centrale gezag heeft steeds meer moeite de grensgebieden onder controle te houden en één zo een grensgebied is al praktisch onafhankelijk.
Islamabad wordt daarnaast geplaagd door verdeeldheid in eigen gelederen. De Talibanstrijders in Afghanistan blijken deels ondersteund te worden door Pakistans inlichtingendienst. In de hoofdstad wordt druk gekibbeld maar niet over deze kwesties. Terwijl de politici om macht worstelen lijkt de staat langzaam maar zeker haar grip op het land te verliezen.
Reacties (21)
Kissinger waarschuwt voor het ontstaan van een semi-onafhankelijke staat van Pathaanse extremisten in dit grensgebied
Wat is hier het probleem eigenlijk mee? Isoleren [en vervolgens controleren] helpt toch? Als dat gebeurt weet je in elk geval waar ze uithangen. Niet meer vermengt met welwillende Afghanen. Het kost misschien wat tijd maar je hoeft een probleem toch niet morgen opgelost te hebben. Isolatie lijkt me een belangrijke stap. Lucht en wegen moeten toch wel te controleren zijn. Het lijkt een reductie van het probleem, niet een vergroting.
@1: “Lucht en wegen moeten toch wel te controleren zijn.”
Dat klinkt wat optimistisch. Zoals je op het kaartje kunt zien, lopen er volksgenoten rond over de grenzen heen. Het gebied is ook niet echt uitnodigend om maar overal grenskantoren (laat staan een hek) neer te zetten.
Bovendien bestond die situatie voor eind 2001 en daar waren we blijkbaar niet tevreden mee.
Ik weet niet hoe het met jullie zit, maar ik ben inmiddels toch echt immuun voor de 270 miljoen keer voorgekauwde Amerikaanse mantra dat Afghanistan een bedreiging voor de wereldorde is + terroristen + kaltgestellt moet worden.
Voelt gewoon niet prettig.
@3: Ik begrijp je onprettigheid niet bepaald. Het lijkt mij vrij evident dat Taliban Afghanistan een aanzienlijke bedreiging vormde.
@1: “je hoeft een probleem toch niet morgen opgelost te hebben” Niet morgen nee, maar wel liefst zo snel mogelijk, aangezien er elke dagen coalitietroepen in Irak dan wel Afghanistan sneuvelen om maar te zwijgen van de tal van aanslagen en burgerdoden. Enige haast is wel geboden, lijkt mij.
Wat het probleem betreft:
Isoleren helpt niet noodzakelijk, en in dit geval hoogstwaarschijnlijk helemaal niet. Door een (semi-)onafhankelijk staat van extremisten te laten ontstaan krijgen zij een redelijk veilige basis waar terroristen opgeleid en getraind kunnen worden om vervolgens elders aanslagen te plegen. Je kan de grenzen wel proberen af te sluiten, maar dan zou je een permanente en vrij massale troepenmacht in zowel Afghanistan als Pakistan moeten stationeren, en omwille van de geografie van het gebied lijkt het me dan nog moeilijk om geheel te voorkomen dan mensen de grens oversteken.
Belangrijker misschien nog is dat zo een staat legitimiteit zou verschaffen aan de idealen van de extremisten en terroristen, als Afghanistan onder de Taliban deed. In andere woorden: zo een staat te laten bestaan garandeert de terroristen bestaansrecht en dat lijkt mij niet verstandig.
Alle goden @4. Zo simplistisch had ik het alleen van de Taliban verwacht.
On par, dat dan weer wel.
Wel, soms helpt ’t om de zaken wat simpeler voor te stellen dan dat ze werkelijk zijn… Maar hoe, precies, ben ik te simplistisch volgens jou?
De boodschap van de mensen die er wonen aan iedereen die de baas wil spelen in Afghanistan is al een tweeduizend jaar: wij bennen fucking barbarians en you rotten helemaal fucking op.
Het is allemaal niet fijn, en Darfur, Sierra Leone, Kongo, Kenia bijna, zijn ook behoorlijk barbaars, maar op de keper beschouwd zijn het lokale bruut uitgevochten conflicten, niet eens volbloed islamitisch. Aangewakkerd door politiek en geld. Verhevigd en verspreid door hoogwaardige techniek. Verzacht door een burger-ontziende mentaliteit aan de kant van het westen als dit een kans krijgt.
Dat gezwets over terrorisme pff. Kijk eerst eens wie dat het hardst roept. Maar vooral: wie de echte oorzaak ervan is. Of zijn….
@Nick Ottens:
Wel als je hier gaat herhalen wat eigenlijk in het artikel al beschreven staat. Dan ben je inderdaad te simplistisch.
Maar inhoudelijk op het artikel: het probleem is dat die Pathaanse krijgsheren al jaaaaaaren in de bergen tussen Pakistan en Afghanistan zitten. In de jaren ’80 werden ze nog eens lekker in de watten gelegd door de ISI (Pakistaande inlichtingendienst) en de Amerikanen.
Die knakkers zitten, mede daardoor, stevig verankerd in hun eigen autonome gebiedjes.
Maar de afgelopen jaren ondernamen de Pakistanen steeds meer expedities tegen deze krijgsheren, waardoor deze nog meer in de armen van de Taliban en Al Qaeda gedreven werden.
En nu is het al zover gevorderd dat de enige keuze nog die tussen alles of niets is. Actie ondernemen? Dan is dat de ‘alles’-optie en krijg je burgeroorlog. De ‘niets’-optie is de huidige situatie, maar dat is dus ook echt ‘niets’.
Maar niemand wil een burgeroorlog in een land dat over kernwapens beschikt.
En ik hoop maar dat de Yanks beschikken over een Plan B om binnen de kortste keren de Pakistaanse kernwapens kapot te bombarderen als het fout dreigt te gaan…
@7: Wie of wat is volgens jou de oorzaak van terrorisme?
@8: Je hebt zeker gelijk wat de inwoners van het gebied betreft. Zoals ik al schreef, deze hebben nooit een buitenlandse overheerser geaccepteerd, en ik zie ook geen reden waarom ze dat nu wel zouden doen. Het probleem zit ‘m, zoals je schrijft, in hun radicalisering waardoor ze niet alleen meer een bedreiging voor Pakistan maar ook voor het Westen vormen. Niets doen lijkt me dan ook geen verstandig plan. Burgeroorlog is er eigenlijk al, in de zin dat de Pakistaanse staat deze opstandige provinciën in toom probeert te houden. Dan zijn er inderdaad ook nog eens kernwapens in het spel, dus lijkt ’t mij het beste Pakistan te ondersteunen in haar interne strijd. Ik weet geen betere optie. Jij?
#7 vervolg. Ik schets daar helemaal niet zo’n slecht model geloof ik. Vul de parameters maar in.
Je kunt in een paar schetsen ook een oplossingsmodel maken, met politieke, financiele, culturele, financiele en militaire combinaties van middelen. En dan ook maar invullen, wat heeft gewerkt en wat niet.
Leuk oefeningetje.
Maar bespaar me de Roves en de Kissingers, Nick.
@9 Het is me nog niet duidelijk of men in Pakistan met zijn allen een greep naar de centrale macht doet of allemaal probeert los te komen van de centrale macht.
Dat kernwapen interesseert me eigenlijk niet zoveel.
@9 wat jij, de VS, Rusland enz. terrorisme noemen is altijd een overreactie op een inval in je eigen gebied.
Overreactie in de zin van ‘zonder aanziens des burgers’.
Maar de oorzaak ben je wel degelijk zelf.
Dat zuig ik niet uit de duim, maar is al een paar jaar terug aangetoond in serieus leeswerk. Slate, Atlantic dinges en zo.
De Pakistani hebben geen moer aan hun kernwapen(s). De partij die er een op de broeders durft te gooien wordt stante pede uitgeroeid door de rest.
Iedereen begrijpt dat. Maar niet iedereen weet dat.
@4: “Het lijkt mij vrij evident dat Taliban Afghanistan een aanzienlijke bedreiging vormde.”
Dat lijkt me een pertinente onjuistheid. De Taliban in Afghanistan vormde in het geheel geen bedreiging voor alles wat zich buiten de islamitische wereld hield (strikt genomen zelfs niet buiten Afghanistan). In die zin sloeg Verhagen dit weekend ook weer een enorme flater door te beweren dat onze aanwezigheid in Afghanistan aanslagen in Nederland voorkomt, terwijl als er in Nederland een aanslag gepleegd wordt, dit juist waarschijnlijk te danken is aan onze aanwezigheid aldaar.
@13: Even speculerend op een burgeroorlog in Pakistan die door extremisten wordt gewonnen, kan er wel een vervelende situatie ontstaan, omdat India in dat geval niet zal wachten tot Pakistan iets gaat doen en wel eens pre-emptive een kernbom op Islamabad kan gaan gooien (daarbij aangemoedigd door de uitspraken van de vorige VS-regering die zinspeelde op de inzet van nucleaire wapens om te voorkomen dat Iran er zou ontwikkelen).
Zo zie je maar hoe de VS zelf de standaarden omlaag haalde… het nut van de de lokale kernbom twee jaar geleden, weet je nog ?
Ik zou me als India wel een paar keer bedenken voordat ik pre-emptive ging nuken.
Die kernbommen zijn vooral onderdeel van het westerse praatrepertoire, vermoedelijk een gevolg van het feit dat we collectief en individueel geen pijn, honger en dorst meer kennen. Iets ergs voor allemaal is dan, oeoeoe… oorlog…. helemaal aan het eind van de denkwijzer: de kernbom.
Er is binnen de Indiase regering wel een reflexje geweest om met een kernbom terug te slaan na de aanslagen in Mumbay. De meerderheid vond het een heel slecht idee.
Bij de woorden extremist en terrorist trek ik altijd mijn zakwoordenboek. Altijd vergeefs. Te dom voor denk ik.
@14: Ik geloof ook niet dat Afghanistan specifiek voor Nederland een bedreiging vormde, en mocht er nu in Nederland een aanslag worden gepleegd dan heeft dat inderdaad waarschijnlijk juist met onze militaire aanwezigheid aldaar te maken. Niettemin vormde het land onder de Taliban volgens mij wel degelijk in het algemeen een bedreiging doordat het vrijhaven bood aan terroristen.
@mescaline: ik ben fan van Kissinger, niet van Rove.
“@9 wat jij, de VS, Rusland enz. terrorisme noemen is altijd een overreactie op een inval in je eigen gebied.”
Ik, de VS en Rusland? Ik ben in ieder geval in goed gezelschap zou ik zeggen!
Terrorisme is geen inval. Het heeft niet tot doel gebied te veroveren. Het heeft tot doel paniek te zaaien en door middel ervan bepaalde actie (of in-actie?) af te dwingen.
Kernwapens dienen voor de Pakistaanse staat voornamelijk als afschrikkingsmiddel jegens India. Echter, in handen van terroristen worden ze opeens een stuk gevaarlijker omdat deze ze wellicht ook zouden willen gebruiken.
Terrorisme is geen inval. Het heeft niet tot doel gebied te veroveren. Het heeft tot doel paniek te zaaien en door middel ervan bepaalde actie (of in-actie?) af te dwingen.
Terrorisme is overreactie zei ik. Dus ik begrijp je punt niet.
Maar goed, ik zie dat je toch vasthoudt aan VS-centrisme in je verdere terminologie. Gebeurt de besten wel eens.
Mijn 2 cents, beter laat dan nooit meer.
Daarbovenop komt dat het verzet in Afghanistan wijdverbreider is dan in Irak: de Taliban kan nog steeds rekenen op steun onder aanzienlijke delen van de bevolking. Echter het grootste probleem is dat diezelfde Taliban zich overwegend teruggetrokken heeft in de bergachtige grensstreek met Pakistan.
Je haalt hier twee zaken door elkaar, namelijk de Afghaanse Taliban en de Pakistaanse ‘versie’ TTP (Tehrik-e-Taliban). De Afghaanse heeft zich gedistantieerd van de TTP omdat zij in hun ogen een ongeoorloofde strijd voeren (tegen Pakistan dus). Het ‘grootste probleem’ van de Afghaanse Taliban is niet dat ze zich ’terugtrekken’ in Pakistaanse grensregio’s, niet dat dat niet gebeurt maar het is zeker niet de voornaamste oorzaak. Neem Youtube maar eens door om wat te zien van de gevechten van de Amerikanen tegen de militanten binnen Afghanistan en reflecteer daarna op de vraag of het slechts Pakistan is die tekortschoot. Het grootste probleem in Afghanistan is dat de Amerikanen, de regering van Karzai en hun bondgenoten ernstig tekort zijn geschoten bij het bestrijden van corruptie, het opzetten en empoweren van een doeltreffend regime en het elimineren van de opiumproductie, welke ervoor zorgt dat de gemiddelde Talibanstrijder aldaar een veel hoger inkomen heeft dan een Afghaanse soldaat. ‘Blame Pakistan’ is altijd iets te gemakkelijke vluchtroute geweest voor onze Amerikaanse vrienden en ik zou je ook op het hart willen drukken om bijbehorende uitspraken met een korreltje zout te nemen. Niet alles is wat het lijkt.
Onderschat overigens niet hoe onherbergzaam het gebied in kwestie is. Langs de Pakistaans/Afghaanse grens staan en ruim 1000 check points geïnstalleerd en de mensen lijken er aan beide zijden alsnog nauwelijks wat mee op te schieten. Pakistan heeft in het verleden al voorgesteld om een hek te bouwen op de grens en bepaalde gebieden vol te leggen met landmijnen, wat weer op verzet van de Amerikanen stuit. Jammer genoeg, deze oplossing zou enorm rendabel zijn. Het ‘onstaan’ van een nieuw staatje in ditzelfde terrein is echt niets om naar uit te kijken ter verbetering van de veiligheid.
Overigens, de ‘betrokkenheid’ van de ISI bij de militanten in Afghanistan is een verhaal met andere bedoelingen dan het geval lijkt te zijn. Ik zeg niet dat ISI de banden niet heeft, maar als ze werkelijk zo hevig betrokken waren bij de everyday insurgency in Afghanistan dan kakelden de Amerikanen wel wat harder. Dit soort gedoseerde berichtgeving is een non-item; de Amerikanen hebben hun eigen banden met de Taliban en zelfs India heeft die.
@8: Nee joh, en als de yanks die kernwapens bombarderen zal alles weer okay zijn zeker. Ik begrijp best dat dit mensen bezighoudt maar de het Pakistaanse kernwapenarsenaal is extreem goed beveiligd. Wat betreft de Amerikanen vis-a-vis deze wapens: als ze niet weten waar ze zijn opgeslagen, hoe moeten ze dan weten wat te bombarderen? Zelfs de president en de premier van Pakistan weten niet waar ze zijn, simpelweg omdat ze het niet hoeven te weten voor hun alledaags werk. Dat geldt voor iedereen daar.