Het drieletterwoord voor hypocrisie

Al in 1996 sprak Herman van Rompuy ware woorden over de Christendemocratie in het algemeen en het CDA van deze dagen in het bijzonder: de hypocrisie is een Christelijke deugd (uit VN). We zien het terug bij de vleugel die anderhalf jaar geleden, achter de voor macht gevoelige neus aan, richting Wilders glibberde en nu de macht weer in het midden schijnt te liggen, zich bij hem vandaan spoedt met een snelheid die vooral verraad dat ze het verleden achter zich wil laten.

Die andere, aanmerkelijk dunbevolktere vleugel van Aantjes en Hirsch Ballin, vraagt zich ondertussen af of die breuk met de PVV ook nog iets betekent? Wellicht. En anders misschien voor hun eigen positie binnen die partij?

Eerst het woord, in Trouw, aan Henk Bleker: Echt verrast was hij niet […] Ik heb altijd het gevoel gehad dat de onderhandelingen nog op het laatste moment konden knappen […] De PVV is zo onvoorspelbaar. […] Hij wil eigenlijk nog zo min mogelijk over de PVV praten. […] Het is voor mij een gesloten boek. Ik leg het ergens in een hoekje, ik laat het daar liggen, er komt stof op, en het stof blijft erop. Heeft Bleker dan spijt dat hij ooit deze samenwerkingsconstructie is aangegaan? Andere mogelijkheden waren niet geslaagd. Het CDA stond toen voor een enorm dilemma. […] Ik wil er verder geen energie en tijd meer aan besteden. Het gaat mij nu nog maar om één ding; het CDA. Dat is nu het belangrijkste.

Andere vertegenwoordigers van deze vleugel, zoals Elly Blanksma in het NRC, noemde de PVV laf en een partij waar het CDA nooit echt een klik mee heeft gehad. De wereld kijkt nu naar ons, zei ze opgelucht, want dit is het Nederland dat we weer kennen, om daar met de diepzinnigheid die we van een gemiddeld kamerlid verwachten aan toe te voegen: nu zijn we allemaal blij. Dan de omhelzing van Spies in 2010 in de Volkskrant: Ik vond en vind dat er inhoudelijk voldoende reden is deze coalitie te steunen. En het wegrennen van deze week. Mooi ook hoe eerlijk het onbekende kamerlid Van Toorenburg hieraan toevoegt: Als wij achteruit kijken, gaat het heel veel pijn doen. En daar heb ik helemaal geen zin in.

Het is duidelijk waarom het CDA zich weer eens ‘op de toekomst richt’, moeilijk als ze het vindt over haar verleden verantwoording af te leggen. Al vinden sommige leden dat dat wel moet gebeuren.

In een opiniestuk in Trouw betoogt Willem Aantjes dat hij begrijpt dat eenheid en eensgezindheid in de partij nu nodig is, maar een bewogen oproep het verleden achter ons te laten, de gelederen te sluiten en samen schouder aan schouder verder te gaan, zal daarvoor niet voldoende blijken. […] Daarvoor zijn te diepe wonden geslagen en zijn mensen te zeer beschadigd, refererend aan onder meer Ab Klink. Herstel van de eenheid in de partij is niet mogelijk zonder het erkennen van de goede trouw van de minderheid en de voor het CDA onwaardige wijze waarop zij toen en sindsdien zijn bejegend. Waar Hirsch Ballin in het NRC het laatste woord aan toevoegt: Verantwoordelijkheid nemen houdt ook in: eerlijk zijn en zeggen of het goed of fout was.

99,64 procent van de Nederlanders – de niet CDA leden – begrijpen wat Hirsch Ballin daarmee bedoelt, maar of het CDA daar zelf iets mee doet valt te bezien. Echter, als ze dat nalaat moeten partijleden uit die dunbevolkte vleugel, zoals Hirsch Ballin en Aantjes, zichzelf eens de vraag stellen wat verantwoordelijkheid nemen dan betekent. Wellicht door dat te doen waar maar weinig CDA leden voor hun dood aan toe komen: het opzeggen van hun lidmaatschap?

Overigens, over hypocrisie gesproken. Is daar een ergere vorm van denkbaar, dan die waarin dat wat fysiek onmogelijk is wordt gewenst en zelfs wordt beloofd, zoals dat over je eigen schaduw heen springen?