Het valt me steeds meer op dat Nederland het land van de lange tenen is. Het land van de gevoeligheden, het land van het eeuwige stilstaan bij verdriet. Dat we pas onlangs in een vuilcontainer fotografisch bewijs hebben opgedoken van het lijden van anderen onder onze laars, en dat we daar nog geen seconde bij hebben stilgestaan, bewijst hoe selectief wij onze lange tenen uitsteken.
Het opdat we niet vergeten leidt tot de bizarre situatie waarbij ophef ontstaat over een tram met het nummer acht in Amsterdam, rond Dodenherdenking. Lijn 8 is door de Duitse bezetter in 1942 afgeschaft; het traject is daarna vooral ‘s nachts gebruikt om joodse Amsterdammers naar Centraal Station te rijden – en van daaruit naar de hel van de kampen.
Na de oorlog werd Lijn 8 van het GVB (Het bedrijf is zelf een uitvinding van de bezetter) niet meer heringevoerd. In 1997 werd een plan om een nieuwe lijn het nummer 8 toe te kennen, na protesten ingetrokken – het werd Lijn 20. Een mooi gebaar van herdenking, al kun je je afvragen wat de zin ervan is. Het was immers het traject van de 8 dat werd gebruikt, niet de reguliere dienst met de bordjes 8 op de trams. Het is zelfs onwaarschijnlijk dat die er nog op zaten; die trams zijn natuurlijk op andere lijnen ingezet of afgevoerd richting Duitsland als schroot.
Waar het mis gaat, is wanneer mensen ophef gaan maken over een GVB-personeelslid dat proefrijdt met een tram en daarbij het nummer 8 gebruikt, omdat dat nummer verder toch niet gebruikt wordt. De kans dat een overlevende die tram gezien heeft en diep geschokt is door het nummer, acht ik bijzonder klein. Dus wat is er nu helemaal gebeurd? Niets. Maar waag het niet om die ophef overdreven te vinden. Dan springt de Amsterdamse SP op je nek om jou en heel je land fascistisch te noemen. Alsof je met PVV’ers praat: Maul halten want jouw land deugt niet.
Zevenenzestig jaar na de oorlog worden in Nederland nog altijd geen nummerborden uitgegeven met SS of SD er in. In Italië betekent SS op een kenteken (of in een adres) gewoon de provincie Sassari en daar doet helemaal niemand moeilijk over. En wil ik naar de bergen, dan neem ik de Strada Statale 107, waarbij ik elke 100m een bordje voorbij rijd met SS107 er op. Afgelopen donderdag moest ik helemaal naar Crotone, 100 kilometer van hier, over die 107. U begrijpt dat ik volledig overstuur en geschokt ter plaatse aankwam. Not.
Herdenken is mooi. De herdenkingsfascist uithangen is dat niet.
Reacties (25)
Je begeeft je op glad ijs als je een waardeoordeel over andermans gevoeligheden velt. Blijkbaar heeft die lijn 8 een symbolische betekenis in Amsterdam; ik wist dat ook niet maar waarom zou jij je er vanaf de rand van Europa een oordeel over aanmatigen? In Italië zijn ongetwijfeld weer nationale gevoeligheden te vinden waarover de Amsterdammers hun schouders ophalen. Kortom, een dom stukje.
In Italië herdenken ze misschien minder omdat zowel Fascisme als verzet daar nog springlevend zijn?
http://www.senzasoste.it/anti-fascismo/lettera-aperta-di-un-iscritto-anpi-contro-le-false-celebrazioni-istituzionali
In het jaar 4367, na mogelijk 143 interstellaire oorlogen & evenzoveel holocausten, zijn er dan nog nummers over om Hovertrams van lijnen te voorzien?
Sinds ik een poster “Hier vertrokken vroeger de treinen naar Auschwitz” zag hangen op het station van Almere, en ik Marokkaanse jongens hoorde lachen en roepen dat – zie je nu wel – joden altijd leugenaars zijn, kan ik een zeker cynisme over herdenkingen slechts met moeite onderdrukken.
Dat cynisme verbaast me, want zowel de plek van de poster als de reactie van de jongens zijn een ijzersterk argument vóór herdenken.
Je zegt het goed. Ik had moeten schrijven: geforceerde vormen van herdenking. Posters bijvoorbeeld.
Op deze plek had de poster heel eenvoudig niet moeten hangen.
Dat hij daar wel hangt, getuigt van het communicatiecampagne-achtige, weinig oprechte karakter van de NS.
Geheel in lijn met de verandering van de tekst “de trein naar Rotterdam van 12:44 heeft 3 minuten vertraging” in “de trein naar Rotterdam vertrekt om 12:47”.
Wat me vanaf mijn jeugd al aan ‘de herdenkers’ stoort, is de blindheid voor de naoorlogse periode, waarin hoge fascisten buiten schot bleven en zelfs hun imperiums mede bouwden op de verdiensten van die zelfde oorlog. Nederland hing meteen erna de beest uit in Indonesië en de nazi-bankiers van de Bis Bank mochten bepalen hoe de Nederlandse economie diende te draaien, iets wat tot op de dag van vandaag voortduurt. De nazi’s waren dan wel ‘verslagen’, maar het fascisme mocht er niet onder lijden. Vraag maar aan de koninklijke familie.
+ 1
Dat de Nederlandse SS-ers hun straf als soldaat in Nederlands-Indië “mochten” uitdienen is tekenend. Ik vraag me overigens af of die SS-ers ook niet voornamelijk voor de misdaden in Indië verantwoordelijk zijn geweest, en of juist dat niet de de reden is waarom er zo beschroomd weinig over wordt uitgezocht.
Sociale Dienst kort ook zo lastig af. Een doorn in het oog van ambtenaren.
Je hebt in A’dan lijn 1 t/m 7 en dan lijn 9 enzv.
Nooit de geschiedenis geweten van lijn 8 en ik woon al lang in Amsterdam.
Sorry hoor, maar ik heb het idee dat er wat mensen rondlopen die dagtaak hebben gemaakt van het opsproren van alles wat maar een zweem van anti-joods zou kunnen zijn. Ze weten dat ze altijd succes hebben want het wemelt van de politici en media die met graagte willen laten zien dat zij aan de goede kant staan.
Alweer een argument.
Zeg Bullie, ben je zelf besneden?
Nee, ik ben bsoven
Twittervijftiger ‘Repelsteeltje’ (“trots SP-lid” en woonachtig te Rotterdam) = de Amsterdamse SP, Rob? Beetje GeenStijl-demagogie om dat zo te stellen.
Over gevoeligheden gesproken:
http://nos.nl/artikel/406456-ik-zeg-zon-niet-nodeloos-kwetsend.html
Als het om echt herdenken zou gaan had men lijn 8 in ere hersteld en hem beplakt met foto’s van holocaust overlevenden van vlak na de bevrijding van de kampen. Opdat wij niet vergeten. Net als de vuurwerkwaarschuwingen : confronteren.
Het juist niet in ere herstellen van lijn 8 getuigt van een idiote struisvogelmentaliteit : wat je niet ziet hoef je je ook niet te herinneren en wordt geen deel van het collectief geheugen. Uiteindelijk is het dan ook nooit geweest. Hoeveel Amsterdammers zijn verraders geweest?
Dat (spook)lijn 8 niet bestaat is hypocrisie en niets anders.
Hmmm…. ik zie wel mogelijkheden voor de lokale VVV om daar een slaatje uit te slaan.
– De ‘razziatour’ met tramlijn 8.
– Grijswit gestreepte kampkledij met daarop de tekst: ‘I rode on line 8 and all I got was this lousy pyjama’.
Whahahaahaha! En om de geest te bewaren mag je niet meerijden als je negert ben ?
Er gaat niets boven Joodse humor.
humor over Joden is nog niet hetzelfde als Joodse humor.
Overigens klopt de geschiedenis niet helemaal. Ik geloof zelfs dat het lijn-8-verhaal een teken is van de hysterisch-hypocriete Amsterdamse volksaard: als je maar hard genoeg schreeuwt, gelooft iedereen je. De tramlijn is namelijk door het alom geprezen GVB zelf opgeheven, omdat het niet meer rendabel was. Zoiets is ook tegenwoordig een heel normaal argument. Een maand later pas begonnen de deportaties. Daar heeft het GVB gewoon aan meegewerkt met alle beschikbare lijnen!. (Daar werd ook goed aan verdiend.)
Doordat de Duitse bezetter het aan joden verbood vanaf juni 1942 het openbaar vervoer te gebruiken, namen ze de tram niet meer. Lijn 8 was een heel belangrijke lijn, want hij ging namelijk door alle joodse wijken: van de Rivierenbuurt door de Weesperstraat naar de oude jodenbuurt bij het Waterlooplein.
Rond dezelfde tijd is de jodenster ingevoerd, dus joden waren makkelijk herkenbaar. Kortom: er zat sinds het verbod van de Duitsers vrijwel niemand meer op de tram. Reden genoeg voor het GVB om de de lijn dan maar te sluiten.
Dat mensen zo opgewonden doen over specifiek lijn 8 is misschien in de jaren na 1945 ontstaan uit verdriet, rouw, kwaadheid omdat er nog steeds geen reden was om de lijn te laten rijden: overal waar de tram langs kwam zag je afgebroken huizen en er was vrijwel geen jood meer over om er in te stappen. Heel triest.
De gemeenste Amsterdam en het GVB doen nu wel heel vroom, maar ze hebben gewoon, misschien wel van harte, met de jodenvervolging meegewerkt en stuurden de rekening voor iedere passagier naar de Lippmann-Rosenthal bank, zodat de slachtoffers ook nog voor hun eigen deportatie betaalden. (De gemeente Amsterdam liet ook de huur voor de achtergelaten huizen door de slachtoffers betalen.) Ik denk niet dat deze inkomsten ooit door het GVB of de gemeente Amsterdam aan de betrokkenen zijn teruggegeven, of naderhand alsnog op de nazi’s zijn verhaald en aan die enkele teruggekeerde jood, met verontschuldigingen, zijn teruggegeven.
Ernest, dank voor deze wrange, zeer zinnige en ontnuchterende inzichten.
+1
Ach ja, natuurlijk. Als het over Joden gaat zijn we “overgevoelig”, maar als het over Moslims/Noord-Afrikanen/Arabieren gaat, dan… dan… MAG NIET, FOUT, RACIST, ISLAMOFOOB, NAZI!!!9!!one!!1!!!
Wie zijn “we”? Mij heb je dat niet horen zeggen.