ANALYSE - Henk Kamp zei tijdens het vragenuur op 26 maart dat ‘Aardgaswinning ons per jaar 14 miljard euro [oplevert]. Let wel: 14 miljard, die ten goede komt aan de koopkracht van mensen. Voor dat bedrag hoeft er niet bezuinigd en omgebogen te worden en hoeven er geen lastenverzwaringen te komen.’
Dat is een…
(deels)
Navraag bij het ministerie van Economische Zaken leert ons dat Kamp met de 14 miljard doelt op de aardgasbaten. Het ministerie verwijst hiervoor naar de rijksbegroting. Deze gasbaten kwamen volgens het ministerie in 2012 voor 11,5 miljard uit het Groningenveld en voor 2,5 miljard uit kleinere velden.
Definitieve cijfers over 2012 zijn er nog niet. Volgens de rijksbegroting van 2013 is de gaswinning in Nederland in 2012 77 miljard kubieke meter gas, in totaal goed voor 14,5 miljard euro.
Volgens voorlopige cijfers van CBS is er in 2012 ruim 76 miljard kubieke meter gas gewonnen.
Maar levert aardgaswinning ons jaarlijks dit bedrag op?
Bij dit bedrag moet wel een kanttekening worden gemaakt. De aardgasbaten verschillen nogal per jaar. Dit omdat de opbrengsten samenhangen met de olieprijs, die sterk kan fluctueren. Wisselingen in de hoeveelheid aardgas die jaarlijks wordt gewonnen spelen een veel kleinere rol. Het verschil in aardgasbaten tussen 2001 (6,4 miljard euro) en 2011 (12,4 miljard euro) is voor zo’n 90% toe te schrijven aan gestegen energieprijzen.
Aardgasbaten zijn een belangrijke inkomstenbron voor de overheid. In 2011 waren ze goed voor 4,5% van de inkomsten.
Hoe verdient het Rijk eigenlijk aan aardgaswinning?
De inkomsten uit aardgaswinning bestaan uit verschillende componenten.
– Inkomen uit grond en minerale reserves (concessierechten en dergelijke voor exploitatie velden).
– dividenduitkeringen van overheidsbedrijven die de velden exploiteren.
– vennootschapsbelasting, betaald door de bedrijven die de aardgasvelden exploiteren.
Gebruiken we al dat gewonnen gas zelf?
Nee. Volgens CBS hebben we in 2012 (voorlopige cijfers) ruim 43 miljard kubieke meter gas verbruikt. We hebben 76 miljard kubieke meter gewonnen, 24 miljard kubieke meter ingevoerd, en 57 miljard kubieke meter uitgevoerd.
Nederland is volgens het rapport BP Statistical Review of World Energy June 2012 de op negen na grootste gasproducent ter wereld. Nederland is de grootste gasproducent van de EU. In Europa is alleen Noorwegen een grotere producent.
Zit er nog veel gas in de grond?
In 2011 zat er nog 1230 miljard kubieke meter gas in de Nederlandse bodem. De voorraad is wel al jaren gestaag aan het teruglopen. In 1990 hadden we nog een voorraad van 2113 miljard kubieke meter.
Omdat onze gasvoorraad terugloopt (zolang er geen nieuwe grote velden gevonden worden), koopt Nederland ook veel aardgas in uit het buitenland. Nederland heeft de ambitie het gasknooppunt van West-Europa te worden: de gasrotonde.
Bronnen:
Rijksbegroting
CBS: ‘lager overheidstekort dankzij aardgas’
CBS Statline
BP Statistical Review of World Energy June 2012
Rijksoverheid over de gasrotonde
Via The Fact Club.
Reacties (14)
Hé, dat MOET een grap zijn.
Fabel dus :)
Is “Feit of fabel” een samenwerkingsverband met Radio 1 of zo want ik heb zowel dit verhaaltje, als het vorige factcheck verhaaltje, vorige week op de radio gehoord.
En over 15 jaar is het gas op en moeten we alsnog 14 miljard bezuiningen. En dat is geen grap, dat heet Hollanditis sinds de jaren 80.
Waarom verteld de factclub dat er niet bij?
14 miljard, die ten goede komt aan de koopkracht van mensen. Voor dat bedrag hoeft er niet bezuinigd en omgebogen te worden en hoeven er geen lastenverzwaringen te komen.
Misschien had dit deel ook gefactchecked mogen worden. Vooral de laatste zin lijkt me aantoonbaar fabel. Immers de baten zullen binnen een termijn van circa 20 jaar samen met de gasbronnen opdrogen en dan moet er wel degelijk voor 10 miljard (per jaar) omgebogen en/of aan lasten verzwaard worden. Want aan een gasrotonde ga je geen dividenden en concessierechten meer verdienen.
Of zoals #3 zegt.
@3: 14 miljard bezuinigen is the least of our problems, Frank.
Dat het aardgas op is lijkt me veel erger.
Alleen nog elektriciteit als het harder waait dan windkracht 4.
Koud douchen, koken op een houtvuurtje en als je de thermostaat omhoogschuift gebeurt er helemaal niets.
Die grijns van Kamp is tekenend voor zijn domheid wat dit onderwerp betreft, en de verkwistende natuur van de VVD. De opbrengsten kunnen namelijk ook anders besteed worden: “Om een ‘verkwanseling’ van grondstoffenbaten te voorkomen hebben landen als Noorwegen, Chili en Rusland een investeringsfonds opgericht waarin ze de opbrengsten van hun fossiele brandstoffen storten, door dit geld te investeren profiteren zij jaarlijks én structureel van hun aardgas en -olie baten.” en “unlike Alaska, which saves only a portion of its oil and gas revenues in its nearly $40 billion Permanent Fund and does nothing with the fund’s investment profits but pay dividends to individual Alaskans, Norway deposits 100 percent of its oil and gas revenues into its sovereign wealth fund – worth about $540 billion as of late last month. It then withdraws an average of 4 percent a year to help pay for public services.”
@5: Mensen gaan geen nieuwe TV meer kopen omdat ze zich blauw voor inmiddels veel duurder gas gaan betalen.
Onze betalingsbalans gaat dus met een veelvoud van 14 miljard omlaag.
Maar vergeet de consument en zijn kacheltje, dat is maar 15% of zo van het verbruik; de rest is industrie, daar vallen de zware klappen.
Verder vergeet de factclub dat de hoogte van de aardgasbaten vooral afhangt van de gasprijs. Aangezien de meerderheid van de gasproductie binnen Nederland verkocht wordt, gaan hoge aardgasbaten wel degelijk direct ten koste van de koopkracht, want elke euro die naar de energierekening gaat, kunnen Nederlanders niet meer aan iets anders uitgeven. Vervolgens zijn de burgers maar afhankelijk van wat de overheid met die extra inkomsten doet, of en in hoeverre ze ook iets van de verloren koopkracht terugzien.
@7: en over 15 jaar kunnen we ook geen aardgas meer importeren uit Rusland of Noorwegen. Want die gaan het echt niet voor ons bewaren.
Of zoals Dennis Meadows (Club van Rome) zegt: Nothing we can about it.
Ongemakkelijk hè, om de waarheid te horen.
Maar Meadows krijgt er geen Nobelprijs voor.
@8: Het is dus een soort belastingheffing. Vandaar die lach van Kamp, de oud-belastingmedewerker.
@2 De fact checks zijn ook op vrijdagochtend op BNR Nieuwsradio te horen. Daarna plaatsen we ze meestal ook hier.
@10: Behalve dat naast de staat ook een paar energiereuzen profiteren van de hoge gasprijzen. Of je moet je redelijk alternatiefloze bijdrage aan de grotere corporaties (die inderdaad steeds meer overheidstrekjes aannemen) ook als belasting zien.
@3 En over 15 jaar is het gas op en moeten we alsnog 14 miljard bezuiningen.
(1) De huidige bezuigingen (ruim 50 miljard) vloeien kennelijk nog voort uit het sluiten van de kolenmijnen?
(2) + schaliegas http://www.geografie.nl/fileadmin/geografie/Geografie_PDF/1203_maart/120201_zijp_schaliegasweb.pdf
(3) Zonne energie voor 5 miljard jaar. Dat raakt voorlopig niet op.
14 miljard. Daar kun je toch een mooie thoriumreactor voor neerzetten.