Gin is associated blogger bij Sargasso en blogt vanuit Sierra Leone. Dit is deel 1 van de serie Falende Hulpverlening.
‘Hulp’ moet helpen, maar helaas gaat er in de internationale humanitaire hulpverlening en ontwikkelingssamenwerking ontzettend veel mis. Sierra Leone is één van de landen waar al meer dan tien jaar veel geld en moeite geïnvesteerd wordt in humanitaire hulpverlening. Toch is het land nog altijd het armste land ter wereld, en bleek uit onderzoek van de VN vorig jaar dat Sierra Leone nog altijd de slechtste plek op aarde is. In Sierra Leone is nauwelijks schoon drinkwater, er is geen regelmatige elektriciteitsvoorziening, de gemiddelde leeftijd schommelt tussen de 37 en 42, de kindersterfte is torenhoog, een schrikbarend aantal vrouwen overlijdt tijdens de bevalling, 60% van de bevolking is nog steeds analfabeet, en meer dan de helft van de bevolking leeft van minder dan een dollar per dag. Uit de harde cijfers blijkt dat hulpverlening aan Sierra Leone al vele jaren grandioos faalt. Hoe komt het, en wat zou er aan gedaan moeten worden? In de White Man’s Burden beschrijft voormalig World Bank medewerker uitgebreid hoe westerse instituties door verkeerde hulpverlening enorm veel geld verspillen. De Nederlandse journaliste Linda Polman beschreef in haar boek ‘De Krisiskaravaan’ hoe noodhulpverlening soms haatregimes ondersteunt, of oorlogen in stand kan houden. In deze serie geven Sierra Leonezen hun eigen kijk op de hulp die zij ontvangen.
Verslaafd aan hulp
Sorious Samora is een Sierra Leonese journalist. Hij maakte de bekende documentaire ‘Cry Freetown’ over de Sierra Leonese burgeroorlog, waarin hij de wereld de schokkende beelden liet zien van wat we vaak de meest wrede oorlog van de moderne tijd noemen. Samura was destijds de enige overgebleven journalist in Sierra Leone. Hij besloot met zijn camera de straat op te gaan om vast te leggen wat de rebellen aanrichtten in zijn land, en de wereld te laten zien dat hulp nodig was.
Nu, 9 jaar later, heeft Samura opnieuw een opzienbarende documentaire afgeleverd. Op maandag 24 November zond de BBC Samura’s visie op hulpverlening aan Afrika uit. In de documentaire laat Samura zien hoe en waarom hulpverlening aan Sierra Leone faalt. De nadruk legt hij op niet functionerende overheidsinstellingen die hulpgelden niet of verkeerd besteden, en probeert hij onder meer de Minister van Gezondheidszorg te ontmaskeren. Naast falende hulp aan Sierra Leone laat Samura zien wat er misgaat in Uganda. ‘Addicted to Aid’ is een insiders account die een tipje van de sluier van wanpraktijken op het Afrikaanse continent oplicht.
Bekijk de documentaire online.
Reacties (23)
Ik zal u hierbij ook de recensie en opinie in één van de best verkopende Sierra Leonese kranten (Premier News) quoten:
“Andrew Mwenda, one of Uganda’s leading political journalists sums up the situation by saying that donor’s priorities are completely wrong, pumping money into celebrity diseases like Aids and ignoring the more common ones that are responsible for most deaths like malaria, measles and tuberculosis.
He argues that donors do not understand that the challenge facing poor countries is simply social organisation; instead they keep pouring money into dysfunctional institutions.
The result is that donor money ends up in the pockets of politicians and civl-servants. His two-minute sound bite I would argue sums up the core for aid failing in Africa.
…
I commend Samora for getting the documentary made and more importantly for getting the mighty BBC to air it and informing the British public about these pressing issues. I hope it makes a difference to its target audience and sees them asking for more accountability from their government, questioning how effectively their hard-earned money is being spent.
I do however wish it was a more in-depth analysis and that some of the questions were explored further but perhaps an hour-long documentary on how Western donors are complicit in corrupt practices that result in loss of lives in Africa may not have seen the light of day on British television.”
Wat ik niet begrijp, is dat iets dat eigenlijk al jaren bekend is – ik hoor dit al een tijdje – maar voort duurt. Heeft dan niemand verstand of is iedereen zo idealistisch dat men denkt: ik kan het veranderen?
Of is iedereen eigenlijk katholiek missionaris en heeft men een verborgen agenda om iets te bereiken wat eigenlijk met hulp niets te maken heeft?
Hans: All of the above… Er zitten heel wat onkundige mensen op de verkeerde posities. Studenten bijvoorbeeld, die een paar weken naar zo’n land gaan, of net afgestudeerden, en dan denken te weten hoe het allemaal moet. Dat gebeurt veel te vaak en veel te veel. Maar er zijn ook mensen die denken dat ze het kunnen veranderen, een veel te idealistisch beeld van de mensheid hebben en denken dat dat soort overheden net zo ‘goed’ zijn als hun eigen overheid. Voorbij gaan aan corruptie, dat bijvoorbeeld in Sierra Leone net zo automatisch bij het leven hoort als ademhalen. En de verborgen agenda’s spelen aan alle kanten een hele grote rol.
Frappant is wel dat de hollandse schapen behoorlijk stil zijn hiero als ze geschoren worden.
Ik hoor bar weinig tegengas van de ngo ndrangheta medewerkers alhier…
die docu is niet meer te zien op de link die je geeft.
“…the challenge facing poor countries is simply social organisation”
kun je misschien een voorbeeld geven hoe het dan wel moet?
#5: Ik ga op zoek naar een link… Ik heb er hier alleen 1, die in Europa niet werkt namelijk…
Hoe het wel moet… De quote is niet van mij, en is dan ook niet noodzakelijk mijn mening. Het idee was de Sierra Leonezen zelf aan het woord te laten, naar aanleiding van het bericht ‘NGO Maffia’. De oplossingen worden hier in de kranten wel vaker aangedragen, alleen helaas in dit bericht niet. En zo heeft iedereen hier trouwens ook zijn eigen ideeën over hoe het wel zou moeten.
Mijn eigen mening: Bureaucratie moet op gang komen, met een goed controlerend instituut, wat zou moeten bestaan uit een mix van leden uit het donorland en ontvangend land. Daarnaast zal men moeten controleren wat er met het geld gebeurt, door projecten te komen bekijken als ze draaien, en niet op foto’s en rapporten af gaan. A.s. maandag zal ik een bericht posten over hoe dingen mooi op de foto lijken, maar dat ze op een heel verkeerde manier tot stand komen. Een recent voorbeeld. In Freetown werd er door een overheidsinstituut een Wereldbank gesponsord gebouw neergezet. Al in de aanbouw, na bijna een jaar werken, zakte het hele gebouw in elkaar. Er was voor genoeg cement gebudgetteerd, maar werd door de supervisor vermengd met zand, het restcement werd verkocht en daar vulde de supervisor zijn zakken mee. Dat was geen nieuws op straat, want iedereen weet ervan. Zelfs ik wist er vanaf het begin af aan van. Kwam het ergens in de krant of in het nieuws? Nope. Ging de supervisor het gevang in? Nope. Flink hard bestraffen van dat soort praktijken lijkt me dus een belangrijke eerste stap.
Verder moeten donoren/donateurs de samenleving in, de straat op, met mensen praten, met de werkers praten. En als je denkt dat corruptie alleen aan de Afrikaanse kant voorkomt: think again… Er is al vaker gebleken dat westerlingen zelf met een hele arm diep in de koekjespot zitten.
Nog een aardige: een tweeëntwintigjarige student die tijdens zijn stage bij de UN een heel vuilverwerkingssysteem moeten ontwikkelen? Klinkt jou dat ook niet utopisch in de oren?
Nee, kan geen goede link vinden, bij mij doen searchengines het niet zo goed met de internetverbinding hier. Misschien dat iemand anders het te pakken kan krijgen? Hier in ieder geval de link naar het artikel op BBC:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7740652.stm
En dit is de link naar de site van Panorama:
http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/panorama/7738297.stm
http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/panorama/7738297.stm, ik geloof dat het programma voor Europese landen niet meer online te bekijken is. Op deze link ook meer info: http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7740652.stm
http://news.bbc.co.uk/1/hi/world/africa/7740652.stm
of http://news.bbc.co.uk/1/hi/programmes/panorama/7738297.stm
Maar volgens mij kan je het vanuit Europa niet online bekijken…
Hoe het wel moet? Die bureaucratie daar is zo corrupt en rot als een mispel. Ontmantelen dus die bureaucratie. Een beetje vrijhandel doet vervolgens wonderen voor de ecoconomie en de mensen.
Kun je die zg “hulpverleners” het land uit schoppen
Eens een keertje eens met Sikkie…
Ik ben het eens dat de bureaucratie die er is, zo rot is als een mispel. Maar zonder bureaucratie kan een land niet functioneren, dat kan je zomaar van me aannemen. Zonder goede bureaucratie kan er bijvoorbeeld nooit ‘accountability’ (zit zo in het Engels dat ik niet op het Nederlandse woord kom) zijn. ‘Zeg hoe heeft u dit gedaan? Hoe was de situatie vóór, en erna?’ ‘Eh, weet ik niet, hebben we nooit bijgehouden…’ ‘Kunt u er dan toch een rapportje over schrijven?’ ‘ Ja, ik verzin wel wat.’
En wat wegviel bij de vorige reactie: En zo kan het zijn dat een groot deel van het geld in de zakken van politici en ambtenaren terechtkomt, of bij een eliteclubje, of bij NGO medewerkers, and so on, and so on, and so on. Controlerend instituut dus. Dat is mijn mening.
…dat kan je zomaar van me aannemen.
Ik neem niets zomaar aan.
Wellicht is het nodig – in westerse maatstaven – rekenschap te geven van iets. Maar daar hebben we in Afrika voorlopig nog geen behoefte aan. Zie eerst maar het primaire proces op te tuigen zonder bureaucratie. Dan zien we wel verder.
Rekenschap geven is secundair.
Welkom in een cultuur iedereen.
Gin heeft alle gelijk vd beschaafde wereld.
Maar.
In Nederland is zo’n halve eeuw geleden een academische opleiding ontworpen genaamd niet-Westerse Sociologie. De bedoeling van die institutie was, denk ik, om ontwikkelingshulp verleend door het Westen (Nederland) wetenschappelijk te doen verlopen. Goed dus. De berichten die ons anno nu bereiken over de effecten van die hulp zijn geen andere dan die welke studenten in 1965, om een jaartal te noemen, ter lering werden aangeboden. Zo moest het niet. Maar zo is het wel gebleven. Men leert niet. Over de rampzalige gevolgen van de Nederlandse (Pronk uit Scheveningen) ontwikkelingshulp dit voorbeeld.
TANZANIA 1997: 0,945 MLN. KM2; 29 MLN. INWONERS.
Tanzania behoort tot de 5 armste landen van de wereld, ofschoon het object is geweest van jarenlange gigantische inspanning van Westerse donors. ‘Tanzania heeft nu een bedeleconomie, het land drijft op de steun van externe financiers. Volgens een rapport uit 1994 van de inspectie van het departement van ontwikkelingssamenwerking, is het land er nu nauwelijks beter aan toe dan vóór de periode van steunverlening.
De Gemaal van de Nederlandse Koningin † 2002, op bezoek in Tanzania en de boven beschreven toestand beoordelend, kwam tot de conclusie dat de steun ‘zakelijker’ moest. Het is moeilijk daar iets anders uit te halen dan de aanbeveling hem meer op ruil te oriënteren. Ook lijkt de gevolgtrekking onontkoombaar dat tot op heden die steun aan dat land ‘onzakelijk’ is geweest en, daartegenover, door ideologen is bepaald, en vanzelfsprekend door anderen betaald. De meeste ideologen gaan met hun privé geld zakelijk genoeg om.
Nu te gaan beweren dat er helemaal niets tot stand is gebracht, zou met de waarheid strijden. In 1962 telde Tanzania 10 millioen zielen, in 1988: 23,2 mln., in 2006: 38 millioen. Demografische gegevens dd 2006 melden voor Tanzania een geboorteniveau van 4,97 kinderen per vrouw; gemiddeld EU-cijfer: 1,47). Hoe meer zielen hoe meer vreugde, plegen Hollanders bij kennisneming van zulk fallisch nieuws kinderlijk opgetogen te reage¬ren.
Hans: Als Afrika geen landen zou kennen, en alleen kleine communes op een groot continent, dan zou het misschien niet nodig zijn ergens rekenschap over te geven. In een land zijn er echter collectieve voorzieningen, want men verbiedt het de bewoners immers ook hun eigen rioleringssysteem aan te leggen, of hun eigen energiecentrale neer te zetten, of hun eigen wegen aan te leggen en er dan tol over te heffen, en ga zo maar door. Een overheid behoudt zich dat recht voor, en dus is er een land en zijn er collectieve voorzieningen. Waar worden die collectieve voorzieningen van betaald? Belastinggeld, en dat is al het eerste punt waarover je rekenschap moet afleggen. Goed, dat gebeurt dus niet in Sierra Leone. In plaats van belastinggeld, waar wij zelf in NL alles van betalen, betaalt Sierra Leone collectieve voorzieningen uit hulpgelden, die ook gewoon voor de bevolking bedoeld zijn, en niet voor een kleine elite, net als belastingcenten.
Men kan hier niet eens rekenschap afleggen over de eigen leeftijd, of over plaats van verblijf. Wil je sneller 65 zijn zodat je met pensioen kan? Dan koop je gewoon een andere ID kaart. En hetzelfde geldt voor mensen die willen verdwijnen. Alleen al met het oog op indammen van criminaliteit is bureaucratie ZEER wenselijk. Probeer maar eens iemand vinden in een land als Sierra Leone. Een land kent organisatie, anders kan het niet functioneren, dat geldt overigens voor iedere vorm van samenleven, ook al is dat maar in een heel klein verband. Er is geen sociale organisatie, en dat is een levensgroot probleem.
Vrijhandel, heel fijn. Maar naar wie gaat de opbrengst? En vergeet niet dat ‘Afrika’ niet losstaat van de wereld en dat je ook in internationale verbanden (al gaat het maar om handelsrelaties) rekenschap moet geven. Met vrije handel ben je er nog lang niet hoor. Er zijn ontzettend veel voorzieningen die men alleen kan creëren voor het collectief, en als je dat wil doen, zal er toch echt organisatie moeten zijn.
HPax: In Amsterdam is de opleiding gekoppeld aan culturele antropologie en is naar mijn mening een goede combinatie. Waarom? Omdat je het land waar je opereert goed moet kennen, voordat je er iets gaat doen. De medewerkers van de Wereldbank, die voor een groot deel de koers van dit land bepalen, komen vers binnen, leven niet in de samenleving, gaan niet met Sierra Leonezen om (slechts met de elite en die heeft zo hun eigen agenda om de Wereldbank dingen wijs te maken) en begrijpen dus niet waar ze mee bezig zijn. Ik zit nu bijelkaar anderhalf jaar in Sierra Leone en begon eigenlijk na een jaar pas goed te begrijpen hóe godvergeten corrupt dit land is. Ik lees iedere dag tien kranten, ik lees ongeveer elk rapport dat ik in handen kan krijgen, ga bij de ministeries over de vloer, en woon onder de allerarmsten van de samenleving. Ik beleef dus heus wel wat. Als je me nu zou vragen of ik hier mee zou kunnen beslissen over hulpgelden, zou ik voluit nee zeggen, geef me nog een jaartje….
Samenvattend: Een groot probleem is dat men te snel en te adhoc hele grote projecten op wil zetten, die niet alleen de koers van de hulpverlening maar ook de koers van een land bepalen. IMHO heeft dat een logische en begrijpelijke oorzaak, namelijk onze wens zo snel mogelijk iets te doen aan het lijden. Zo blijft het echter altijd kwakzalverij (letterlijk).
@ Gin; het is een illusie om te denken dat een overheid een land op kan bouwen. Dat kan alleen door economische ontwikkeling. Door particulier initiatief dus. Alleen door economische ontwikkeling gaat het inkomen en dus de welvaart van de bewoners erop vooruit. Je moet dus voorwaarden scheppen die leiden tot ( vrij) handel
Er valt door de overheid niks te doen, regelen, aan te leggen of te faciliteren (of aan belasting te heffen) als er door de inwoners niks verdiend wordt.
Momenteel heeft sierra leone dus een corrupt en bureaucratisch “waterhoofd” dat niks bijdraagt en bestaat bij de gratie van die z.g. “ontwikkelingshulp” ( het enige geld dat er binnenkomt)
Hulp in de vorm van noodhulp of bij onderwijs of gezondheidszorg lijken me nuttige vormen van hulp. Uiteindelijk gaat het erom de mensen in ontwikkelingslanden de kans te geven zichzelf uit hun armoede te werken. Die tariefmuren en andere oneerlijke handelsregels helpen daar niet bij. Door de EU met landbouwsubsidies ondersteunde tomaten die in Afrika gedumpt worden en de lokale boeren kapot maken bijvoorbeeld. Het helpt om meer producten met een fair trade keurmerk te kopen in wereldwinkel of supermarkt, bv wijn, thee, rijst, pindakaas, chocola, vruchtensappen en bananen. Daarvoor kijgt de boer een eerlijke prijs. Een ander probleem voor mensen in ontwikkelingslanden is dat ze tegenslagen vaak financieel niet te boven kunnen komen. Daarvoor is het nodig dat er een financieel systeem komt voor microkredieten maar ook voor sparen. Om dat proces verder op gang te hebben is het denk ik nuttig een deel van ons spaargeld te investeren in microkredieten via organisaties als Oikocredit, Triodos bank of ASN bank. Zo kunnen mensen in ontwikkelingslanden zelf hun verantwoordelijkheid nemen en hier hebben dictators etc weinig aan. Het geld wordt meestal weer terugbetaald en kan meerdere keren gebruikt worden. Dit helpt de economie verder op gang.
Hulp in de vorm van noodhulp of bij onderwijs of gezondheidszorg lijken me nuttige vormen van hulp. Uiteindelijk gaat het erom de mensen in ontwikkelingslanden de kans te geven zichzelf uit hun armoede te werken. Die tariefmuren en andere oneerlijke handelsregels helpen daar niet bij. Door de EU met landbouwsubsidies ondersteunde tomaten die in Afrika gedumpt worden en de lokale boeren kapot maken bijvoorbeeld. Het helpt om meer producten met een fair trade keurmerk te kopen in wereldwinkel of supermarkt, bv wijn, thee, rijst, pindakaas, chocola, vruchtensappen en bananen. Daarvoor kijgt de boer een eerlijke prijs. Een ander probleem voor mensen in ontwikkelingslanden is dat ze tegenslagen vaak financieel niet te boven kunnen komen. Daarvoor is het nodig dat er een financieel systeem komt voor microkredieten maar ook voor sparen. Om dat proces verder op gang te hebben is het denk ik nuttig een deel van ons spaargeld te investeren in microkredieten via organisaties als Oikocredit, Triodos bank of ASN bank. Zo kunnen mensen in ontwikkelingslanden zelf hun verantwoordelijkheid nemen en hier hebben dictators etc weinig aan. Het geld wordt meestal weer terugbetaald en kan meerdere keren gebruikt worden. Dit helpt de economie verder op gang.
@Gin#17 en @Sikbock#19
Het conflict dat in deze beide posities besloten ligt laat de oplossing ver weg. Ik denk dat Sik gelijk heeft en dat Gin al opgesloten zit in het cirkeltje van de hulpverlening met haar uitgangspunten, opleidingen en starheid. Punt is dat Gin (als personificatie van de hulpverleningsorganisaties) de macht heeft en niet toe zal staan dat Sik zijn zin krijgt.
Afrika zal niet vrijgegeven worden door de hulp.
Afrika zal in de greep van de hulp blijven.
Naar mijn mening is de beste hulp het stopzetten ervan (kort door de bocht maar zo wel het duidelijkst).
@ 21 = Juiste stelling.
In plaats van geven: ruilen. Iedereen kan voordelig ruilen: Ricardo! Economie is vrijhandel (Turgot: ‘de economie kent geen vaderland’). De EU moet haar handelsbarrières slechten. Op den duur voor alle partijen voordelig.
Sikbock: Maar het is geen illusie te denken dat een overheid de opbouw van een land tegen kan houden, dat zie je hier in Sierra Leone namelijk heel goed gebeuren. Zo wordt er genoeg AAN Sierra Leone verdiend, door buitenlandse handelaren en Libanese/Chinese/Indiase migranten die het geld weer netjes terug naar hun thuisland sturen. Dat doet de overheid bewust, want daarmee kan men de eigen bevolking ‘klein’ houden en kan er een kleine elite blijven bestaan die over het land regeert.
Met sociale organisatie wordt niet alleen overheid bedoeld overigens, maar ook scholing, economisch systeem en zelfs religie. Goed, om het bij handel te houden: handelen is alleen leuk als je ook weet hoeveel wisselgeld je terug moet geven, als je begrijpt wat ik bedoel.
Ik ben het overigens met Hans eens dat hulp stopzetten, in elk geval een tijdje, waarschijnlijk de allerbeste oplossing is. Dan ziet Afrika waarschijnlijk even een hele grote hel, maar grote kans dat dingen dan wel opgelost zullen worden. ‘Het westen’ heeft ook zijn eigen oorlogen gekend. Maar goed, hulp stopzetten zal waarschijnlijk toch nooit gebeuren, en dus zal je er tussendoor moeten werken.
Zolang er hulp verleend wordt, en sociale organisatie achterblijft, zijn en blijven er groepen in de samenleving die overal buiten de boot vallen. En daar schuilt naar mijn mening een groot gevaar….
Tot slot: Ik kan me overigens voor een goed deel in de reply van Wouter vinden…