EU begroting voor 2015 in perspectief

Foto: Sargasso achtergrond wereldbol

DATA - De begroting voor de EU voor 2015 lijkt nog net voor 2015 geaccepteerd te gaan worden. Maar liefst €141,5 miljard!

Maar dat getal zegt weinig zonder context. Daarom hier de cijfers vanaf 2000 op een rijtje. Let daarbij wel op dat er af en toe landen bij komen.

Eerst maar eens de bedragen zelf:

budget_eu_2000_2015v2_475

Stevige jarenlange stijging die pas nu getemd lijkt te worden. Maar die bedragen moet je eigenlijk relateren aan het GNI (zeg maar het BNP voor de hele EU). En dan ziet het er alweer anders uit:

budget_eu_2000_2015_gni_475

Dat ziet er al veel overzichtelijker uit. Van echt grote groei is geen sprake.

Interessant, gegeven de vele discussies hier, is natuurlijk ook de bijdrage van Nederland in dit verhaal. Eerst maar weer eens in euro’s:

budget_eu_2000_2015_NL_deelv2_475
Zo te zien stevenen we af op een recordbijdrage (puur vanuit de nationale overheid gezien, er gaat nog meer geld naar de EU bijvoorbeeld via landbouw en douane). En er zitten geen compensaties meer in de pijplijn. Die kaarten hebben we uitgespeeld.

Maar opnieuw ook hier wat perspectief. Welk deel van de totale EU-begroting neemt Nederland in de jaren voor haar rekening?

budget_eu_2000_2015_NL_deel_475

Duidelijk. Om ongeveer hetzelfde plekje aan de tafel te houden, moet er steeds meer geld in.

Gelukkig levert de EU ook geld op. Toch?

Reacties (24)

#1 frankw

Steeph, nuttig, zeer nuttig. Alleen een ongelukkige keuze in je absolute weergave door in miljoenen euros te werken. Voor bijna niemand zal 150.000 miljoen Euro iets zeggen, maar 150 miljard Euro weer wel.

  • Volgende discussie
#2 Hans Verbeek

Peak-EU :-)
Het wachten is op het eerste land dat de EU verlaat.

Om je overzichtje compleet te maken hier de grafiek met de totale schuld van de EU-landen.

Is in 2014 verder opgelopen naar 87% van het gezamenlijke BNP. Ik denk dat die schuld nog wel verder gaat oplopen, want geld lenen was nog nooit zo goedkoop en failliet gaan wordt steeds makkelijker.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#3 Jos van Dijk

@2: Dit lijkt me toch een heel andere kwestie. De verhelderende cijfers van Steeph (dank!) gaan over de bijdragen van landen aan de EU-begroting

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#4 Matthijs2

@2 is inderdaad andere kwestie zoals @3 aangeeft. Bovendien een nietszeggend getal (o.a. omdat alleen naar een schuldkant van een balans te kijken zonder de bezitskant mee te nemen vrij dom is).

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#5 JANC

@2: Er zijn ook landen bijgekomen, dus logisch dat de schuld groeit. In drie jaar tijd iets van 7 Miljard? Iets van 3% per jaar. Wat is de inflatie in die tijd?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#6 Steeph

@1: Goed punt. Aangepast!

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#7 Steeph

@2: Heb je die ook met 0 als start van de y-as?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#8 Hans Verbeek

@7: heb ik ook

Overigens bedraagt de totale schuld van de 28 landen van de EU inmiddels 11,55 biljoen euro. Als de landen van de EU die 141,5 miljard euro niet aan Brussel hoeven af te dragen, dan zou de schuld niet zo snel oplopen.
M.a.w. die gigantische begroting van meer dan 100 miljard euro per jaar is één van de redenen waarom de Europese landen zo diep in de schulden zitten.
De andere reden is dat het heel goedkoop lenen is sinds alle centrale banken van de OECD (nagenoeg) geen rente meer rekenen

Tuurlijk kun je met een broekzak-vestzak-smoesje heel veel rechtpraten.
De Europese Commissie is eigenlijk de accountant van de Europese Unie. De commissarissen moeten de begrotingsdiscipline handhaven in de Europese Unie en het uitgavenpatroon bijsturen om een faillissement te voorkomen.

Maar je kunt er ook heel anders tegenaan kijken en je schouders ophalen over die schulden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#9 Matthijs2

@8: of misschien moeten die ‘schulden’ juist nog veel sneller oplopen, om de economie uit het slop te trekken.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#10 Hans Verbeek

@9: Matthijs, besef wel dat economische groei (toename of gelijkhouden van de CO2-uitstoot) alleen nog maar mogelijk is door de schulden hoger te laten oplopen.

Volgens de normale natuurwetten zou de wereldeconomie (en onze CO2-uitstoot) al moeten krimpen (zie Limits to Growth uit 1972). Door financiële truukjes en politieke scheefpraters is het nog altijd mogelijk om arbeid en verdiensten uit de toekomst (geleend van de volgende generatie) nu al te gebruiken om de aardkorst te fracken.
Steeph snapt wel wat ik daarmee bedoel. Maar de meeste lezers van Sargasso hebben geen zin om de tering naar de nering te zetten.. onze kinderen en kleinkinderen zoeken het straks maar uit.

Excuses voor het off-topic dwalen, maar ik vind het heel belangrijk dat mensen dit gaan inzien.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#11 Matthijs2

@10: ok, ik zie ook wel in dat CO2 uitstoot drastisch omlaag gebracht moet worden e.d.
Maar het directe verband met die overheidsschulden (laat staan ‘failliet’ gaan) zie ik niet.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#12 tigger

@10: Dus tijdens een financiële crisis lopen de schulden op… Daar heb ik dan weer geen plaatjes voor nodig, dat had ik ook zonder nog wel kunnen raden. Heb je ook plaatjes van de schuldquote over een lange termijn, daar kunnen we wellicht wel wat mee.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#13 Hans Verbeek

@12: de schulden liepen al op voor de financiële crisis, tigger. De oplopende schulden waren de oorzaak van de crisis.
Plaatje van de Amerikaanse staatsschuld (als% van het BNP)

De Nederlandse staatsschuld loopt ook sterk op:
van 227 miljard euro in 2001 naar 461 miljard in 2014;
http://www.destaatsschuldmeter.nl/
De overheid leent geld om de economie te stimuleren (banen creëren, infrastrucuur aanleggen enz.) Het idee dat investeren op termijn nuttig rendement oplevert hebben stamt uit de afgelopen 3 eeuwen.
Maar de laatste 10 jaar is er iets veranderd: diminishing returns. Nog meer infrastructuur aanleggen levert minder rendement op. En uiteindelijk gaan we wegen aanleggen en medische operaties uitvoeren, die alleen maar energie kosten en niets meer opleveren. Kijk om je heen en denk er maar eens over na.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#14 Hans Verbeek

@11: zolang de overheid met geleend geld koopkracht in stand houdt (werkgelegenheid, subsidie enz.), zal de CO2-uitstoot min of meer constant blijven. Pas als grote groepen mensen minder gaan stoken en minder gaan rijden en minder spullen gaan kopen, dan daalt de CO2-uitstoot significant. Bezuinigen is heel goed voor het klimaat.

In Griekenland daalt de CO2-uitstoot sneller dan in Nederland, omdat de Griekse overheid onder curatele is geplaatst door EU, IMF en Wereldbank.

De Amerikaanse schaliegas en schalie-olie-industrie is gefinancierd met geleend kapitaal dat door de FED in de Amerikaanse economie is gepompt. Economen prijzen de Amerikaanse Quantitative Easing en roepen dat de ECB dat ook moet doen. Maar het is een financieel goocheltruukje om de Grenzen aan de Groei nog een paar jaar voor ons uit te kunnen schuiven. Ik denk dat je slim genoeg bent om dit in te zien.

De Amerikaanse regering of de FED gaat de verliezen van de schalie-oliewinning wellicht opkopen om te zorgen dat de olie blijft stromen. http://www.cnbc.com/id/102255513
Ongedekte cheques.. waarom ook niet?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#15 Matthijs2

@13: het waren niet de schulden van overheden die de crisis veroorzaakten Hans. Dat klopt toch echt niet. Toenemende staatsschulden waren een -gevolg- van de recessie: afnemende belastinginkomsten en toenemende uitgaven (werkloosheidsuitkeringen, hier en daar stimuleringsprogramma’s, etc).

En daar is op zich helemaal niks mis mee. Een overheid (met eigen munt) is de enige partij die dat kan, in tegenstelling tot bedrijven of individuen. Tenzij je jezelf als groepje landen in een eurozone aan allerlei zelfopgelegde knelregels legt (met dank aan een nog steeds getraumatiseerd Duitsland), dan loop je toch tegen bepaalde grenzen aan. Maar dat zijn beleidskeuzes die aan te passen zijn.

Verder over wat je in @14 zegt: het klopt wel dat in een sterke recessie of zelfs depressie zoals in Griekenland de CO2 uitstoot sterk afneemt. Maar of dat nu de gewenste manier is? Ik betwijfel het. Al die ellende. En juist de zwakste groepen in de samenleving betalen de prijs. En structureel verandert het niks.

Ik geloof ook niet dat QE de gewenste effecten heeft. Maar dat komt omdat het ook weer een soort ’top-down’ manier van denken is. Een methode van centrale banken om te trachten prijzen van aandelen op te stuwen, in de hoop dat dat een effect heeft. Het drijft bepaalde prijzen op, zonder iets te doen aan het daadwerkelijke probleem (gebrek aan vraag in de markt). Maar goed, dat is een ingewikkelde discussie.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#16 Jos van Dijk

@8:

Als de landen van de EU die 141,5 miljard euro niet aan Brussel hoeven af te dragen, dan zou de schuld niet zo snel oplopen.
M.a.w. die gigantische begroting van meer dan 100 miljard euro per jaar is één van de redenen waarom de Europese landen zo diep in de schulden zitten.

Ik geloof daar niets van. Dat zou zo zijn als het gezamenlijke beleid van de EU (waar veel op af te dingen valt) geen enkel positief effect heeft op de economische situatie, inclusief de overheidsfinanciën van de lidstaten. Verder moet ik nog zien of deze staten het eventueel vrijgekomen geld zo zouden besteden dat hun schuld afneemt. Zo lang dat niet aangetoond wordt is je veronderstelling moeilijk te bewijzen.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#17 Jos van Dijk

@14: In het algemeen pleiten voor “grenzen aan de groei” levert niet meer duurzaamheid op. De overheid mag van mij best investeren, zou moeten investeren in duurzame energie, energiebesparende techniek, openbaar vervoer, afvalverwerking. Op dat punt dient Timmermans hoognodig gecorrigeerd te worden.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#18 lmgikke

@13 begrijp ik nu goed, dat sinds de VVD aan de macht is en continu roept dat de staatsschuld minder moet worden, deze verdubbeld is?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#19 Hier moet een naam

Dus; de EU begroting gaat (iets) omlaag, maar Nederland mag daar meer (absoluut) aan betalen. En dat hogere aandeel (percentage) in de kleiner wordende begroting is te verklaren doordat er meer landen gaan meedoen?

Snap je dat ik het niet meer snap?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#20 JANC

@19: Logisch dat je het niet snapt. Hoe komt de berekening tot stand? Door te kijken naar de individuele inkomens van die landen. Dus als NL het relatief goed doet, draagt het ook meer af aan de EU. Als er dus meer landen zijn, zoals nu, die het economisch (nog) minder goed doen dan Nederland, gaat de bijdrage daarvan omhoog.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#21 Letaupe

Zeer fraaie informatieve grafieken. Blijft toch ëën vraag. Hoe wordt bij de berekening van de EU-bijdrage rekening gehouden met de betrouwbaarheid van de landenstatistieken? Zo is de schaduweconomie van de knoflooklanden nog al aan de forse kant in vergelijking met Nederland en hebben die landen hun statistiek ook niet echt op orde. De Nederlandse schaduweconomie is ca 13%, die van Italië b.v. 27% (Schneider) of zelfs 35%. Dat heeft niet onaanzienlijke consequenties voor de EU-bijdrage die gekoppeld is aan bbp en BTW-ontvangsten. Het aandeel van Nederland zal dus waarschijnlijk te hoog zijn. Dat Eurostat dit allemaal corrigeert, lijkt mij toch wat al te optimistisch.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#22 Hans Verbeek

En daar is op zich helemaal niks mis mee.

@15: het is een grote fout om met geleend geld nu activiteiten te bekostigen, die de planeet onleefbaar maken. Het is als het slachten van de kip met de gouden eieren.

Nu worden met geleend geld de laatste restjes aardolie en aardgas uit de aardkorst getrild. Zonder geleend geld stopt de winning van schaliegas, schalie-olie, teerzandolie en diepzee-olie.
We hebben geen geld (energie en grondstoffen) opzij gezet om de moeilijk winbare fossiele brandstoffen te exploiteren, we hebben tot nu toe alles opgestookt en verbrast.
En nu zeggen we tegen de toekomstige wereldbevolking: wij willen nog even doorfeesten en jullie zoeken het straks maar uit.

Onze kinderen en kleinkinderen moeten die enorme schulden terugbetalen.
Of ze moeten die schulden afschrijven, dat kan tegenwoordig gewoon. Maar het grote probleem is dat de aarde dan onleefbaar is gemaakt… door ons, die zo graag nog even wilden rijden, vliegen en luieren.

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#23 Matthijs2

@22: Hans, op zich heb ik geen probleem met wat je zegt over die fossiele energie en het gegeven dat het heel hard nodig is om zo snel mogelijk over te gaan naar meer duurzame energiebronnen.

Maar dat staat min of meer los van dat geld lenen. En er lijkt een misvatting te zitten in de manier waarop je naar die schulden kijkt. Alsof die kleinkinderen een schuld aan twee generaties eerder zouden moeten terugbetalen of zo. Of aan marsmannetjes die hun euro’s terug komen halen. Dat kan natuurlijk niet. Geld/schuld is slechts een smeermiddel van de economie, op een bepaald moment. Een staatslening is een schuld van een overheid, maar tegelijkertijd het bezit van een pensioenfonds. Etc. Boekhouding op een computer.

Dat staat verder los van wat je er mee doet. Dat laatste is een keuze. Je kunt subsidie verstrekken om een kolencentrale te bouwen. Je kunt ook subsidie verstrekken om een windmolenpark aan te leggen. Je kunt restricties opleggen aan CO2 uitstoot. etc.

Het lijkt een beetje alsof je wilt zeggen: laat de economie maar zo hard mogelijk crashen, dat is goed voor het milieu. Vertel dat eens aan de gewone zuid-europeaan, die geen werk kan vinden, moeilijk in z’n levensonderhoud kan voorzien, in een politiek onstabiel land leeft vanwege de diepe recessie, etc.

Lijkt mij beter om verstandigere beleidskeuzes te maken op gebied van arbeid/kapitaal machtsverhoudingen, milieu en energie. Ook – juist – omdat een land/eurozone waar langdurig recessie of stagnatie heerst, een broedplaats is voor politieke instabiliteit en groeiend populisme. En het zijn nu juist de rechtse partijen die daar garen bij spinnen, de partijen die het ook niet zo hebben op het nemen van maatregelen op milieugebied.

Als je er voor zorgt dat ‘de grote massa’ goed werk kan vinden en kansen heeft zich te ontwikkelen, is de kans dat groen beleid aanslaat veel groter. Erst kommt das fressen, dan die moral, was het toch?

  • Volgende discussie
  • Vorige discussie
#24 Hans Verbeek

@23: matthijs, momenteel wordt al het kapitaal dat centrale banken uitlenen automatisch gebruikt om de CO2-uitstoot op peil te houden.
Echt elke cent die in ‘de economie’ gepompt wordt leidt direct of indirect tot het plunderen van de aardkorst en biosfeer. (zelfs de bouw van windmolenparken leidt op korte termijn (10-15 jaar) tot hogere CO2-uitstoot!!)

Ik besef net als jij dat dit geldleentruukje nodig is om ineenstorting te voorkomen. Maar iemand moet wel uitleggen dat stimuleren van de economie niet langer een goed idee is. Dat doen Richard Heinberg en ik. Met één luisterend oor ben ik al tevreden.

  • Vorige discussie