Een andere kijk op energie

In onze rubriek Op weg naar duurzaamheid verkennen we oplossingen voor milieuvraagstukken naar aanleiding van de documentaireserie Earthrise van Al Jazeera. Deze week: een energieproducerende afvalberg, witte daken in een metropool, een groene stad in de woestijn en een energieboer uit Wales.

Energie uit afval

De Braziliaanse stad São Paolo is met 20 miljoen inwoners de achtste stad ter wereld. Dat betekent ook dat de afvalberg dagelijks met 26 000 ton groeit. Bij de afbraak van het organische afval komen grote hoeveelheden methaan vrij, een biogas met twintig keer zoveel invloed op de opwarming van de aarde als koolstofdioxide.

Normaal wordt dat methaangas afgefakkeld, wat in Europa inmiddels verboden is, maar je kunt het ook omzetten in elektriciteit. Dat is precies wat ze bij Bandeirantes doen. De berg met 38 miljoen ton afval is nu een groene zone, maar ondergronds vind je een heel pijpleidingenstelsel dat het vrijkomende methaan opvangt zodat het kan worden omgezet in biogas, waarmee je elektriciteit opwekken. De centrale voorziet 400 000 mensen van elektriciteit. Sinds de start in 2004 voorkwam men er de uitstoot van 7,4 miljoen ton broeikasgassen mee. Moet Nederland zich trouwens ook niet eens aansluiten bij het Global Methane Initiative?

Witte daken

Steden die groeien worden steeds warmer [infographic]. Het temperatuurverschil met kleine stedelijke gebieden is soms wel 12 graden. Er is dan ook veel energie nodig voor koeling: we gebruiken 5 tot 10 procent van alle energie in de zomermaanden.

Nu vind je in een stad als New York veel platte daken. Het is bekend dat die meestal donkere vlakken veel meer zonlicht absorberen dan lichte. Zouden we allemaal witte daken hebben, zouden de steden minder heet zijn, zouden we minder energie verbruiken en minder CO2 uitstoten. Volgens het White Roof Project kan de aarde een jaar terugwinnen als we tussen nu en 2030 – tweederde van de wereldbevolking leeft dan in steden – jaarlijks vijf procent van onze daken wit schilderen. Dat voorkomt de uitstoot van 24 miljard Mton CO2, evenveel als het totaal in 2010. Een project dat de focus verlegt van de beste opslagmethoden naar het verlagen van de uitstoot.

Groen bouwen

De Verenigde Arabische Emiraten kennen een florerende olie- en gasindustrie, airconditioning maakt de temperatuur draaglijk en ontziltingsfabrieken bieden waterschaarste het hoofd. Dat kost veel energie, het Golfstaatje staat op plaats 3 in de wereldranglijst voor energieverbruik. In dertig jaar tijd verdubbelde de CO2-uitstoot.

Vlakbij Abu Dhabi bouwt men nu in de woestijn aan een duurzame toekomst. De nieuwe stad Masdar heeft als het uitgangspunt dat duurzaamheid begint met een goed ontwerp. Geen wolkenkrabbers en auto’s dus, maar wel een transportsysteem dat zo uit een science fictionfilm lijkt te zijn overgestraald. Het ontwerp grijpt terug op de traditionele Arabische manier om steden te bouwen: de ligging van de gebouwen ten opzichte van de zon, het gebruik van windtorens en smalle straatjes. Daardoor is het in Masdar 15 graden minder heet dan in Abu Dhabi. Ook zoekt men naar nieuwe technieken, zoals efficiëntere productie van zonne-energie. Masdar is opvallend genoeg geen ideologisch project, maar een commerciële langetermijn investering in een leidende rol van Abu Dhabi in de duurzame toekomst. Goed voor het klimaat én de economie, als straks olie en gas op zijn.

Energieboeren

Chemicaliëngebruik, intensief gebruik van grond en methaanuitstoot, zorgen dat landbouw het milieu belast. Wyn Evans, een boer uit Wales, laat zien dat je ook kunt boeren op een manier die zowel je portemonnee als het milieu ten goede komt.

Evans gebruikt methaan als grondstof voor zijn eigen biogasinstallatie en gebruikt het restafval voor bemesting. Samen met onder meer zonnepanelen en windmolens levert de biobrandstof hem vijftig procent van de benodigde energie. Tegen zijn critici die stellen dat zijn besparingen een druppel op een gloeiende plaat zijn, zegt hij:,,if you have enough peanuts you have a sack full’’. Wij zouden zeggen: ook de oceaan bestaat uit vele druppels.

Sargasso is benieuwd naar uw suggesties om onze milieuproblemen aan te pakken. Kent u mooie initiatieven die meer aandacht verdienen, plaats ze dan in de reactieruimte.