Overzicht

dossier

Gemeenteraadsverkiezingen 2022

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

In de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen van 16 maart 2022, op Sargasso hier achtergronden, data en columns gerelateerd aan deze verkiezingen


Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Stemgedrag gemeenteraadsleden

, door

Een beetje betrokken burger wil een weloverwogen keuze maken bij de verkiezingen. Bij de verkiezingen voor de Tweede Kamer zijn stemwijzers en nieuws over politieke partijen volop te vinden. Zelfs het stemgedrag van politieke partijen in Eerste en Tweede Kamer is niet zo heel moeilijk te vinden.

Met de gemeenteraadsverkiezingen in zicht (14, 15 en 16 maart) kan een nieuwsgierige kiezer de website van zijn/haar gemeente napluizen, op zoek naar de prestaties van de raadsleden. Ook onderzoekers en journalisten zullen de komende tijd gemeentelijke websites raadplegen.

Probeert u het ook eens. Kies willekeurig een tiental gemeenten en probeer het stemgedrag van de raadsleden eens te vinden. Grote kans dat u na drie tot vier gemeenten het bijltje er al bij neer gooit. Hoe komt dat?

Een onderzoek van acht jaar geleden bracht aan het licht  dat het vinden van raadsinformatie tijdrovend is. Vooral omdat in veel gevallen de gemeentelijke websites weinig gebruiksvriendelijk bleken.

Bij de helft van het aantal (77) onderzochte gemeenten kost het minimaal 5 klikken voordat een bezoeker bij de raadsinformatie terechtkomt.

De onderzoekers constateerden dat er geen eenduidige benamingen voor notulen of verslagen van de raadsvergaderingen werden gehanteerd.  Bij de ene gemeente waren de stukken voor de gemeenteraadsvergaderingen verborgen onder ‘Politieke dag’, een andere gemeente had het onder gebracht bij ‘Politieke Maandag’. Weer een ander vond ‘Politieke Markt’ wel een aardige verzamelplaats voor agenda’s en notulen.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Ondersteuningsverklaring in lockdown

, door

Net als bij de Tweede Kamerverkiezingen lijken er ook voor de komende gemeenteraadsverkiezingen wat corona gerelateerde probleempjes te zijn. Onder ander bij het verkrijgen en inleveren van ondersteuningsverklaringen. Dat raakt alleen nieuwe partijen.

De Tweede Kamerverkiezingen van maart 2021 vonden plaats toen de ‘derde golf’ het land teisterde. Oplopende besmettingen waren aanleiding de toen geldende maatregelen niet te versoepelen. Maar de verkiezingen moesten wel doorgaan. Van uitstel was geen sprake.

De semi-lockdown leidde wel tot problemen voor nieuwe partijen. Voor deelname aan verkiezingen moeten bij de gemeenten ondersteuningsverklaringen ingeleverd worden. Partijen als Volt, Lijst Krol en NLBeter vonden dat lang niet alle gemeenten “hun zaken niet op orde hadden”.

Sommige  gemeenten boden niet altijd de mogelijkheid om zonder afspraak langs te komen. En dat niet alleen: het maken van een afspraak ging her en der moeizaam. Een woordvoerder van NLBeter wist van gevallen waar een afspraak niet telefonisch maar online mest worden gemaakt. “En soms ben je dan twee weken verder voordat een ambtenaar tijd heeft”, verzuchtte de woordvoerder.

Ook Henk Krol had soortgelijke ervaringen en stelde Kamervragen. De minister antwoordde dat ze er begrip voor had dat gemeenten vooral op afspraak wilden werken, maar gaf ook aan dat kiezers ook zonder afspraak hun verklaring konden af leggen.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Gemeenteraadsverkiezingen 14, 15 en 16 maart

, door

Nog even en Hanke Bruins Slot (CDA), de nieuwe minister van Binnenlandse Zaken, mag aan de slag. Een van de onderwerpen die in haar portefeuille zitten zijn  de gemeenteraadsverkiezingen, die in maart gehouden zullen worden.

Veel werk zal ze er niet aan hebben, want alles is al geregeld. Dat er nu nog wijzigingen in de regels en de uitvoering komen valt niet te verwachten. Gemeenten zitten ook niet op te wachten om op het laatste moment veranderingen te moeten voorbereiden.

Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 verlengd

Wat in ieder geval duidelijk is: de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv) is verlengd tot 1 juli 2022. Dat betekent dat ook bij deze verkiezingen vervroegd stemmen mogelijk zal zijn. In elke gemeente zullen een aantal stemlokalen al op maandag 14 en dinsdag 15 maart opengaan.
Gemeenten mogen ook, als ze dat willen, een drive-through stemlokaal opzetten. Handig voor kiezers die met de fiets of auto willen stemmen.

Briefstemmen afgeschaft

In tegenstelling tot de vorige verkiezingen is er geen mogelijkheid per brief te stemmen. Het poststemmen voor 70-plussers bij de landelijke verkiezingen beviel niet zo goed. Dus schafte demissionair minister van Binnenlandse Zaken Ollongren deze mogelijkheid maar af.

Waren vertegenwoordigers van de 70-plussers vorig jaar vooral boos over de onduidelijke voorlichting en de complexe procedure, nu vindt de ANBO (Algemene Nederlandse Bond voor Ouderen) het onbegrijpelijk dat het briefstemmen is afgeschaft. Immers…

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Betonrot

, door

COLUMN - De civiele rechter in Amsterdam veroordeelde vorige week twee beveiligers van Forum voor Democratie voor de mishandeling van de Bossche videokunstenaar Jasper van den Elshout. Hij hield vorig jaar een eenmansdemonstratie tegen Baudet toen die in Den Bosch aan het flyeren was. Van den Elshout stond met een kartonnen doos voor ‘oud papier’ op de Parade, zodat mensen daar hun FvD-krant meteen in konden doen. Beveiligers van Baudet sleurden de demonstrant van het plein, trokken hem omver en drukten hem een kwartier tot twintig minuten tegen de grond, terwijl Van den Elshout op zijn knieën zat. Hij heeft nog enige tijd last gehad van een pijnlijke schouder en knie.

Opmerkelijk is de reactie van Baudet na het incident. Tegen de politie verklaarde hij: ‘Ik had onmiddellijk een slecht gevoel bij deze man. Ik had een bedreigd gevoel. Ik vond het echt bedreigend.’ De civiele rechter vond mede op grond van verklaringen van getuigen dat er geen sprake was van een bedreigende situatie. De rechter ging echter niet mee met de eis aan Forum voor Democratie voor een rectificatie van Baudets beschuldigingen. De beveiligers werden wel veroordeeld tot 4000 euro schadevergoeding wegens belemmering van de vrijheid van meningsuiting, vrijheidsberoving en aantasting van de lichamelijke integriteit.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Laatste dag Herindelingsverkiezingen

, door

Vandaag is de laatste dag dat inwoners van elf gemeenten kunnen stemmen op kandidaten die de nieuwe gemeenteraden gaan vormen in de vier herindelingsgemeenten. In verband met de coronamaatregelen kon men al vanaf afgelopen maandag stemmen.

In Purmerend (Beemster, Purmerend), Dijk en Waard (Heerhugowaard, Langedijk), Maashorst (Landerd, Uden) en Land van Cuijk (Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis) is het een spannende dag voor de 1164 kandidaten van de 53 deelnemende lokale partijen.
Als we de lokale afdelingen van landelijke partijen elk als één tellen, doen er slechts 37 politieke partijen mee.

Er zijn niet meer dan 142 zetels te verdelen, dus heel wat kandidaten zullen teleurgesteld worden. Misschien zitten er onder de teleurgestelden ook veel kandidaten die momenteel nog raadslid zijn in een van de voormalige gemeenten. In 56 lokale fracties zijn nu 232 raadsleden actief.

Om de inwoners enthousiast te maken over de herindeling stond in de reclamefolder van Dijk en Waard:

Nu heeft Langedijk 21 raadsleden en Heerhugowaard heeft er 31. De nieuwe gemeente kent 37 raadszetels. We krijgen dus meer mensen in de raad van de nieuwe gemeente.

Maar de herindelingen gaan gepaard met aardig wat krimp van werkgelegenheid. Minder burgemeesters, minder wethouders en minder raadleden. Een verlies aan politieke menskracht van 38 procent.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Over de kwaliteit van het lokale bestuur

, door

OPINIE - Als het over de democratische rechtsstaat gaat wordt doorgaans naar het Binnenhof gekeken. Misschien moeten we in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen in maart 2022 (met de herindelingsverkiezingen volgende week als voorproefje) ook eens wat meer gaan letten op wat er op de lagere niveaus van de overheid gebeurt. Ik kwam deze week in dat verband twee interessante berichten tegen.

Het eerste is een opiniebijdrage in Trouw van Willem Drok, oud-beleidsmedewerker van de provincie Gelderland. Hij bepleit meer ruimte voor de ambtenaar om af te wijken van strakke protocollen. Drok werkte bij de provincie, maar het lijkt me sterk dat zijn verhaal ook niet voor het gemeentebestuur geldt. Het probleem dat hij beschrijft is maar al te herkenbaar in het openbaar bestuur:

De overheid ziet zichzelf als een bedrijf met de burger als klant. Die burger is zelfredzaam en heeft een pc. Dus kunnen we de besluitvorming digitaliseren en stroomlijnen als een bedrijfsproces. In een regeling leggen we vast wie wanneer ergens recht op heeft. Dat vinden juristen ook veel rechtvaardiger: geen ambtelijke of bestuurlijke willekeur. Dan kun je het besluit automatiseren: je neemt de criteria uit de regeling, maakt op basis daarvan een digitaal formulier, laat de burger dat invullen, en de computer bepaalt de uitkomst. Snel en objectief. Managers zorgen dat de prioriteiten van het bestuur vertaald worden in de regeling, juristen zorgen dat de regeling zo geformuleerd is dat deze bij de rechter overeind blijft. Mijn toenmalige manager zei: ik wil naar bol.com-besluiten, oftewel: de burger winkelt online bij de overheid. Hij bedoelde: ik wil af van die deskundige ambtenaren die me lastig vallen met hun tijdrovende en ingewikkelde afwegingen.

Foto: Flickr ianus raadzaal Gemeenteraad Werkendam CC BY-NC-SA 2.0.

Gemeenteraadsverkiezingen 2022

, door

De uitslag van de Tweede Kamerverkiezingen van 17 maart jongstleden is bestendigd door de beëdiging van een nieuwe Tweede Kamer. Gebruikelijk is dat er daarna een nieuw kabinet is gevormd, maar dat laat deze keer erg lang op zich wachten.

Maar alsof er geen landelijke politieke crisis is, zijn de voorbereidingen voor de volgende verkiezingen in volle gang. Nog vierenhalve maand en de stemlokalen gaan open voor de gemeenteraadsverkiezingen (16 maart 2022). Nog drie maanden en dan moeten de mensen met lokale politieke ambities hun kandidaatstelling rond hebben.

Herverdelingsverkiezingen

Elf gemeenten doen 16 maart 2022 niet mee omdat daar op andere dagen verkiezingen zijn of worden gehouden. Komende maand (24 november) zijn er herindelingsverkiezingen voor de gemeenten Purmerend (Beemster, Purmerend), Dijk en Waard (Heerhugowaard, Langedijk), Maashorst (Landerd, Uden) en Land van Cuijk (Boxmeer, Cuijk, Grave, Mill en Sint Hubert, Sint Anthonis).

In de gemeenten Boxtel, Eemsdelta, Oisterwijk en Vught zijn herindelingsverkiezingen gehouden op 18 november 2020. Brielle, Hellevoetsluis en Westvoorne hebben ook tot fusie besloten en zullen op 1 november 2022 gemeenteraadsverkiezingen houden. Kortom: 334 van de 354 gemeenten gaan 16 maart 2022 voor onberispelijke verkiezingen zorgen.

Coronaproof

Hoe onberispelijk hangt vooral af van het coronavirus. Het kabinet zag zich genoodzaakt tot een wijziging van de Tijdelijke wet verkiezingen covid-19 (Twv) die 7 november 2020 in werking trad. De wetswijziging werd op 7 september aangenomen door de Tweede Kamer en op 28 september door de Eerste Kamer.

Vorige