#Dezeweek | Boos of teleurgesteld?

COLUMN - Als ik me vroeger had misdragen in de klas, of als ik een drol in een brandende krant voor de deur van de buurman had gelegd, wisten mijn ouders mij altijd te verzekeren dat ze niet boos op me waren. ‘Nee,’ zeiden ze dan, ‘we zijn niet boos, we zijn teleurgesteld.’ Ach, het stelde wel enigszins gerust, maar eigenlijk waren mijn ouders natuurlijk vette leugenaars.

Om mij op enige autoriteit te beroepen in die claim houd ik mij aan de definities van Van Dale. Het woordenboek duidt boos als ‘ongunstig gestemd over iets’, teleurgesteld als ‘niet beantwoorden aan een verwachting’. Oplettende lezers hebben natuurlijk al geconcludeerd dat deze twee gemoedstoestanden met gemak tegelijkertijd kunnen bestaan. Sterker nog, als je teleurgesteld bent zou je daar heel goed ook boos over kunnen zijn. Het omgekeerde is natuurlijk niet noodzakelijk, je zou best even lekker boos kunnen zijn zonder dat daar een oprechte teleurstelling aan vooraf gaat.

Een dame die bijvoorbeeld zou stellen dat ze teleurgesteld is in de nieuwe speelgoedcatalogus van de Bart Smit, zou dat dan vooral te danken hebben aan haar eigen verwachtingen. Seksisme in reclame is namelijk niets nieuws. Bedrijven wenden genderpraktijken aan om hun speelgoed makkelijker te verkopen, dat ze daarmee bijdragen aan het voortbestaan van diezelfde praktijken is een bedoeld gevolg, daar profiteren ze later zelf weer van. Het zou daarom veel gepaster zijn boos te zijn in plaats van teleurgesteld, als namelijk heden ten dage een speelgoedgids je nog teleur kan stellen, dan wordt het leven één grote teleurstelling.

Bijna het zelfde geldt voor ene Geert Wilders, die met zijn opmerking over de Koran in de Tweede Kamer weer een heleboel mensen op de kast kreeg. Het kan in deze niet zo zijn dat mensen teleurgesteld zijn in hem, de pornoblonde politicus doet immers precies wat van hem verwacht wordt. Toch lijkt de boosheid voort te komen uit een soort verontwaardiging, die naar mijn idee ongepast is. Van mij mag je iedere dag boos zijn op Wilders, maar niet omdat je teleurgesteld in ‘m bent.

Frank de Boer is daarin duidelijk al een stap verder. Een dubieuze penalty ontneemt hem weliswaar de zege op AC Milan, maar hij laat zich niet verleiden tot uitspraken over teleurstellingen. De Boer neemt de scheidsrechter zoals hij is: een man die fouten maakt. Daarmee legt hij de arbitrage geen verwachtingen op die het niet kan waarmaken, maar behandelt hij ze ook niet als kleuters door ze van elke boosheid te ontzien.

Natuurlijk waren mijn ouders wel boos op mij, maar ze logen uit liefde, om ervoor te zorgen dat ik niet de hele week huilend in bed zou liggen. Een leugentje om mijn bestwil, toen ik kind was mocht dat best. Nu ik volwassen ben moet je gewoon eerlijk zijn wat je bent: boos, teleurgesteld, of allebei.