Democratie in Amerika

ACHTERGROND - Zijn de VS eigenlijk nog wel een democratie?

Een studie (pdf) van twee Amerikaanse politicologen deed onlangs veel stof opwaaien: de VS zouden de facto geen democratie meer zijn, was hun conclusie.

Dat, mede dankzij de almaar lossere regelgeving op het gebied van campagnefinanciering, de gemiddelde burger nog maar weinig in de melk te brokkelen heeft, viel uiteraard te verwachten.

Niettemin is het wel degelijk de moeite waard om de studie van Martin Gilens en Benjamin Page eens nader onder het licht te houden.

Modellen

Als antwoord op de vraag ‘Wie regeert?’ onderscheiden Gilens en Page vier (bestaande) modellen:

1. Majoritarian Electoral Democracy: volgens dit model kan het beleid van Amerikaanse regeringen grotendeels worden toegeschreven aan de collectieve wil van de kiezer. Ofwel, in de woorden van Abraham Lincoln, government of the people, by the people, for the people.
2. Economic Elite Domination : dit model stelt dat politieke beleidsvorming wordt gedomineerd door een economisch machtige individuen. Bijvoorbeeld eigenaren of topmanagers van grote bedrijven, maar ook ultrarijken zonder specifieke economische zeggenschap.
3. Majoritarian Pluralism: volgens dit model komt politieke beleidsvorming vooral tot stand dankzij een breed scala aan belangengroepen, waarbij de wensen en verlangens van de gewone burger redelijk worden vertegenwoordigd.
4. Biased Pluralism: ook in dit model komt politieke beleidsvorming vooral tot stand dankzij allerlei belangengroepen, waarbij moet worden aangetekend dat deze belangengroepen niet representatief zijn voor de wensen van de gemiddelde burger, maar eenzijdig in dienst staan van economische sectoren en grote bedrijven.

Wie regeert?

Op basis van gedetailleerde opiniepeilingen (inclusief informatie over de economische positie van de ondervraagden) zetten Gilens en Page de gemeten voorkeuren van de deelnemers af tegen de daadwerkelijke uitkomst van 1.779 specifieke beleidsvragen tussen 1981 en 2002.

Met behulp van statistische analyse, slaagden de onderzoekers erin de opvattingen van drie groepen te onderscheiden: 1) het tiende inkomenspercentiel (d.w.z. rijker dan tien procent van alle ondervraagden); 2) het vijftigste percentiel (de mediaan); en 3) het negentigste percentiel (rijker dan negentig procent van alle ondervraagden).

Uit een vergelijking tussen de voorkeuren van de verschillende inkomensgroepen en de beleidsuitkomsten, kwam allereerst deze conclusie naar voren:

The estimated impact of average citizens’ preferences drops precipitously, to a non-significant, near-zero level. Clearly the median citizen or “median voter” at the heart of theories of Majoritarian Electoral Democracy does not do well when put up against economic elites and organized interest groups. The chief predictions of pure theories of Majoritarian Electoral Democracy can be decisively rejected. Not only do ordinary citizens not have uniquely substantial power over policy decisions; they have little or no independent influence on policy at all.

Observaties

Zowel economisch machtige individuen als collectieve belangengroepen kunnen daarentegen wel degelijk invloed uitoefenen, concluderen Gilens en Page.

Niettemin moeten ook daarbij een drietal kanttekeningen worden geplaatst.

1. Hoewel de gemiddelde businesslobby evenveel invloed heeft als de gemiddelde lobbygroep van gewone burgers, is het aantal lobbygroepen dat zich bezig houdt met pro-business activiteiten veel groter. En daarmee valt de invloed van burgerlobby’s grotendeels weg:
   

   Interest groups do have substantial independent impacts on policy, and a few groups (particularly labor unions) represent average citizens’ views reasonably well. But the interest group system as a whole does not.

2. Ofschoon ‘gemiddelde burgers’ in feite geen enkele politieke invloed hebben, wil dit niet zeggen dat zij hun zin niet krijgen:
   

   Since the preferences of ordinary citizens tend to be positively correlated with the preferences of economic elites, ordinary citizens often win the policies they want, even if they are more or less coincidental beneficiaries rather than causes of the victory.

   Met andere woorden, het verwerven van politieke steun van ‘de gewone burger’ is weliswaar niet zinvol om de uitkomst van politieke beleidsvorming te beïnvloeden, maar wel om de legitimiteit daarvan te vergroten. Immers, hoe meer mensen het gevoel hebben dat hun voorkeuren worden vertaald in politieke besluitvorming, hoe minder zij vraagtekens zullen zetten bij de manier waarop deze besluitvorming tot stand is gekomen.

   Immateriële wensen en voorkeuren (ofwel ‘ideologie’) kunnen zodoende dienen om de concrete onmacht van de gewone burger te verdoezelen.

3. Tenslotte bestaat er, in ieder geval in de VS, een sterke status quo bias. Wanneer zowel rijke individuen als belangengroepen een specifieke beleidsverandering voorstaan, wordt deze slechts in 56% van de gevallen ook daadwerkelijk doorgevoerd.
   
   Tegelijkertijd illustreert dit gegeven de (beperkte) macht die burgers nog wel hebben:

   Thus when popular majorities favor the status quo, opposing a given policy change, they are likely to get their way; but when a majority – even a very large majority – of the public favors change, it is not likely to get what it wants.

   Meer dan een potentieel struikelblok voor de verlangens van de economische elite en professionele belangengroepen zijn gewone burgers dus niet. En wanneer eenmaal een verandering is doorgevoerd, is het voor gewone burgers vrijwel onmogelijk deze terug te doen draaien.

Democratie?

Welke invloed als burger c.q. kiezer heb je eigenlijk nog wel?

Lichtpuntje in de duisternis: als kiezer kun je altijd nog een bepaalde partij aan de macht helpen. En hoewel deze partij in ieder geval niet naar jou zal luisteren, valt tot op zekere hoogte wel degelijk te voorspellen naar welke belangengroepen een politieke partij de oren laat hangen – alhoewel dit lang niet altijd goed gaat.

Wil je echter echt wat bereiken, dan ben je aangewezen op goedgeorganiseerde, collectieve initiatieven. Met andere woorden: organisatiegraad (zowel kwalitatief als kwantitatief) is van wezenlijk belang.

Misschien is een gebrek aan politieke invloed ook wel een van de de keerzijden van een geïndividualiseerde samenleving.