Na de dramatisch verlopen speciale Senaatsverkiezing in Massachusetts ligt er een nieuw gevaar op de loer voor de Democraten. De inwoners van Illinois mogen tussentijds een nieuwe senator uitkiezen. Illinois is een overwegend Democratische staat en de zetel die op het spel staat is van grote symbolische waarde. Het is de voormalige senaatszetel van Obama die moet worden ingevuld.
De voorverkiezingen wezen onlangs uit dat de race gaat tussen de Democraat Alexi Giannoulias en de Republikein Mark Steven Kirk. Giannoulias is op dit moment de hoogste financiële man in Illinois en een basketbalmaatje van Obama. Kirk zit sinds 2001 in het congress voor Illinois. Tevens is hij als reservist zeer actief bij de Amerikaanse marine.
De campagne in Illinois ligt gevoelig vanwege twee punten. Ten eerste zijn de Democraten overdonderd door het verlies van de senaatszetel van Edward Kennedy aan een Republikein (met een truck!) in Massachusetts. Die verkiezing – een ingelaste verkiezing vanwege de dood van Kennedy – leek een schot voor open doel voor de Democraten. Niets bleek minder waar en nu het stof neergedaald is, zijn de Democraten hun belangrijke supermeerderheid (60 – 40) in de Senaat kwijt. Herhaling van zo’n debacle is onwenselijk.
Een tweede obstakel in de campagne is het spook van de voormalige gouverneur van de staat, Rod R. Blagojevich. ‘Blago’ wordt verdacht van corruptie als gouverneur van Illinois. Hij probeerde onder meer de Senaatszetel van Obama te verkopen, toen Obama president werd. De politieke kleur van Blagojevich? Blauw. De beste man is Democraat.
Dat maakt het er voor Giannoulias niet makkelijker op. Meteen na zijn winst in de Democratische voorverkiezing verspreidde de Republikeinse partij een video waarin Giannoulias onder meer werd gekoppeld aan Blagojevich en het web van vermeend corrupte Democraten rond de oud-gouverneur. Dat doet het nooit goed in verkiezingstijd, helemaal omdat het proces tegen Blago begint op het hoogtepunt van de campagne voor de Senaatszetel. De associatie zal praktisch onvermijdelijk zijn.
Spelen er nog andere thema’s? Veel van de thema’s die worden aangesneden, zijn niet los te zien van de landelijke politiek van de laatste tien jaar. Giannoulias laat het niet na om, staande voor een gesloten General Electric fabriek, te verklaren dat de Republikeinen met hun falende beleid verantwoordelijk zijn voor het sluiten van die fabriek. En passant sneerde de Democraat naar de persoonlijke aanvallen van de Republikeinen:
“I’m the only candidate talking about jobs and moving this country forward.”
Kirk wil juist verder kijken dan alleen Illinois. Het lot van dit land en de hogere echelons staan op het spel in dit verkiezingsgevecht, aldus de Republikein. Obama verkeert momenteel in de hoek waar de klappen vallen en Kirk wil gebruik maken van de gezaaide twijfel onder het volk.
De symbolische waarde die de ex-zetel van Obama met zich meebrengt, zal ervoor zorgen dat de spotlight tot aan de verkiezingen in november vaak wordt gericht op Illinois. Het is zaak om niet elke individuele verkiezing te zien als een lakmoesproef voor Obama en de Democraten. Maar de associatie tussen heden en verleden, staats en federaal belang is onvermijdelijk en daarom moeten de Democraten nu snel tastbare resultaten aanbieden aan de Amerikanen. Anders wordt het een gevecht tegen de bierkaai tot aan november.