Vijf redenen geeft Standard & Poor’s om 15 Europese staten op de creditwatch negative-lijst te zetten. En ze verraden een poging tot een technocratische coup.
- 1. Tightening credit conditions across the eurozone;
- 2. Markedly higher risk premiums on a growing number of eurozone sovereigns, including some that are currently rated ‘AAA’;
- 3. Continuing disagreements among European policy makers on how to tackle the immediate market confidence crisis and, longer term, how to ensure greater economic, financial, and fiscal convergence among eurozone members;
- 4. High levels of government and household indebtedness across a large area of the eurozone; and
- 5. The rising risk of economic recession in the eurozone as a whole in 2012. Currently, we expect output to decline next year in countries such as Spain, Portugal and Greece, but we now assign a 40% probability of a fall in output for the eurozone as a whole.
De vraag luidt: is dit een politiek signaal voor de top aanstaande donderdag en vrijdag of oordeelt S&P’s hier over een structurele, economische problemen in de eurozone? Als S&P’s een oordeel velt over de economische condities binnen de eurozone, waarom krijgen de vijftien landen dan nog negentig dagen de tijd om weer van de creditwatch negative af te komen? Met andere woorden: waarom stelt de rating agncy de status dan niet direct bij van AAA naar AA+?
Een tweede argument om S&P’s te verdenken van een technocratische coup in plaats van een waardering van stand van zaken, is de verwoording van punt 3. Het eerste deel, ‘Continuing disagreements among European policy makers on how to tackle the immediate market confidence crisis’ is een terechte waarneming. Het tweede deel van de reden om 15 Eurostaten op de strafbank te zetten, is normatief: ‘… longer term, how to ensure greater economic, financial, and fiscal convergence among eurozone members’. Merkel en Sarkozy zijn er weliswaar druk mee bezig. Maar binnen de eurozone is zowel verdere eenwording (een fiscale en politieke unie) als verwijdering (uiteenvallen) een optie om de schuldencrisis het hoofd te bieden. S&P’s waardeert maar één strategie als juiste: een fiscale en financiële Verenigde Staten van Europa.
Daarmee is S&P’s een politiek vehikel met veel invloed op de markten en het beleid van soevereine staten. De vraag luidt hoe dat kan. Waarom hebben beleggers zoveel vertrouwen in één maat (AAA, AA+, etc.) van zeer complexe en interdependente economieën? Waarom vertrouwen ze de bureaus die en masse giftige hypotheken-portefeuilles in 2008 van een AAA-status voorzagen? De rating agency’s werpen een groot governance-vraagstuk op tafel. Hun oordelen hebben verregaande politieke consequenties gehad in Griekenland, Italië en Spanje. Hun invloed op de vorming van regeringen en hun politieke besluitvorming (austerity) is ongekend. Misschien ten goede, maar het blijft dwang van buiten af, zonder democratische legitimiteit. Naast militaire coups zijn er blijkbaar ook technocratische coups – ingegeven door rating agencies die onder druk van een downgrading regering uit het zadel wippen. En in het midden van alle financiële turbulentie laten we het gebeuren. We hebben er nog geen antwoord op. Ik ook niet.
Reacties (34)
Allereerst heeft S&P geen politiemacht, gewapende troepen of een geheime dienst. Dus om van een “coup” te spreken is sowieso overdreven. Daarnaast:
Argument 1:
Met andere woorden: waarom stelt de rating agncy de status dan niet direct bij van AAA naar AA+?
Omdat ze altijd eerst de outlook veranderen en dan pas de rating zelf? Onzinpuntje dus.
Argument 2:
Het tweede deel van de reden om 15 Eurostaten op de strafbank te zetten, is normatief: ‘… longer term, how to ensure greater economic, financial, and fiscal convergence among eurozone members’.
Dit is niet normatief. De meeste analisten geven de economische divergentie de schuld van de huidige schuldencrisis. Dan ligt de lange termijn oplossing ervan in convergentie. Met convergentie wordt niet de bestuurlijke definitie bedoeld die de schrijver allicht in zijn hoofd heeft: de harmonisering van nationale regelgeving. Met convergentie wordt bedoeld dat de handelstekorten/overschotten en kredietstromen tussen de landen van de eurozone enigszins uitbalanseren. Dat kan gepaard gaan met toenemende economische en politieke integratie maar dat hoeft niet perse: als Griekenland uit de euro stapt zal het handelstekort met Duitsland zeker afnemen.
Daarmee is S&P’s een politiek vehikel met veel invloed op de markten en het beleid van soevereine staten.
Op basis van twee niet al te sterke argumenten??? Kom op, probeer het eens. Je had iets kunnen zeggen over de timing.
Misschien ten goede, maar het blijft dwang van buiten af, zonder democratische legitimiteit.
Ik zie de dwang niet.
Misschien ten goede, maar het blijft dwang van buiten af, zonder democratische legitimiteit.
Ik zie de dwang niet.
Dreigen de rating te verlagen, als er niet bepaalde politieke beslissingen genomen worden, is natuurlijk wel gewoon chantage. Het is dan niet zo heel erg aluhoedje te denken dat er in de VS machten bezig zijn om de EU tot een bepaalde politiek te dwingen met behulp van de ratingbureau’s, die uiteindelijk een nogal grote invloed hebben op de rente die de EU-landen betalen op hun leningen. Dat is toch echt wel indirecte chantage op jouw en mijn belastingcenten (want meer rente betekent dat ons belastinggeld daar naartoe gaat in plaats van naar ons land).
Dan heb ik toch echt een andere definitie van dwang. De EU kan de ratingverlaging ook gewoon negeren. Overigens hanteert S&P precies dezelfde procedure voor de V.S., die zij in augustus dezelfde downgrade hebben gegeven als degene waarmee gedreigd zou worden.
Misschien dat niet alleen de Europese maar ook die van de VS beïnvloed wordt? Overigens kunnen de euro-landen de rating niet negeren. Ze moeten immers op de geldmarkt hun geld lenen en daar wordt de rente nu eenmaal grotendeels door de (verwachte) kredietrating van de vrager bepaald. Als Nederland morgen een C-rating zou krijgen, dan moet het vanaf overmorgen op alle leningen die het dan aangaat 6% rente betalen. En uiteindelijk moeten alle landen met schulden steeds nieuwe leningen aangaan om de oude af te betalen.
Ze moeten immers op de geldmarkt hun geld lenen en daar wordt de rente nu eenmaal grotendeels door de (verwachte) kredietrating van de vrager bepaald.
Nee hoor. Ze kunnen: 1). niet lenen, 2). de belastingen verhogen, 3). staatseigendommen verkopen, 4). lenen buiten de geldmarkt om (van particuliere burgers, bedrijven en pensioenfondsen).
Nou, qua antwoord eigenlijk wat vragen:
– waarom zijn landen überhaupt vergelijkbaar met banken als het om zo’n rating gaat?
– waarom gelden er geen andere normen voor een land
– wie kennen de rating de status toe die het krijgt? Als landen die rating massaal afwijzen (en waarom niet via de OESO en de UN) dan is het toch van de baan?
Zijn we nog in de dagen van Lodewijk XIV en andere vorstenhuizen, die overal geld leenden om hun hofhouding en oorlogen te betalen?
Als landen die rating massaal afwijzen (en waarom niet via de OESO en de UN) dan is het toch van de baan?
Wat wil je doen, private geldverstrekkers wereldwijd dwingen hun geld uit te lenen en wel tegen door de VN vastgestelde rentetarieven?
Het is nog veul erger! LoL
Groetjes
Argument 3:
Waarom houden sommige landen in de EEG hun AAA-status wel? Wat doen Denemarken, Zweden en Noorwegen beter dan Nederland? Doen die landen alleen zaken buiten de EEG? Ik denk dat S&P’s, geheel volgens Amerikaans gebruik, niet weet waar die landen liggen.
De Duitse rente is overigens lager dan ooit: een bedrag van 4 miljard werd vandaag opgehaald aan vijfjarige staatsleningen tegen 1,11% rente.
http://tinyurl.com/cvy5zdx
Niet in de euro zitten. Het gevaar is natuurlijk dat de sterkere euro-landen op een of andere manier liable worden voor de verplichtingen van de zwakke euro-landen.
Denemarken en Zweden hun munt is in feite de Euro. Net als de Gulden een Mark was met een andere naam. De Deense Kroon is met een hele nauwe band aan de Euro gelinkt. En ook Denemarken zit in de Financiële problemen hoor, ook hier hoor je over ontslag en crisis.
PS: Noorwegen zit niet in de EU, maar is een Schengen land. Eigenlijk wouden ze wel lid worden, maar ze willen ook Walvisje jagen ;).
Maar heet de Kroon en wordt niet gedrukt in Frankfurt. Kijk, het is aannemelijk dat Italie goedkope kredieten zal vragen aan Duitsland vanwege een zogenaamde Euro-solidariteit (ofzo), het is niet zo aannemelijk dat Italie hetzelfde zal vragen aan Denemarken.
PS: Niemand beweert dat Noorwegen in de EU zit. Het land is wel lid van de Europese Economische Ruimte.
Waarom luisteren mensen naar S&P?
Het is dus maar de vraag of technocratisch wel de juiste term is, of dat je daarmee een frame accepteert dat een juist bij uitstek ideologische coup legitimeert.
Poor Standards.
Over het verstrekken van voorinformatie aan een selecte groep (” der zum dritten Mal vorab Informationen an einen kleinen Teil von Marktteilnehmern geflossen sind”) en de Amerikaanse bril van S&P’s bijgaand commentaar van FAZ:
Mit amerikanischer Brille
http://tinyurl.com/728ahjh
Inderdaad bedrijft S&P’s politiek, imho.
Maar die heeft slechts invloed voor zover er waarde aan hun oordelen wordt gehecht. Juist over de obligaties van euro-landen valt enorm van mening te verschillen. De halve financial times gaat er dagelijks over: de rating is van heel andere orde dan die van pak ‘m beet een obscuur fonds in emerging markets waar niemand behalve investmentbankmarketeers en de ratingbureau’s zich in kunnen en willen verdiepen.
Juist daarmee wordt het lettertjesoordeel van S&P’s steeds meer ‘ook maar een mening’ (wat het natuurlijk altijd al was, eigenlijk).
Het antwoord op de vraag #005
“Waarom luisteren mensen naar S&P?”
luidt dus: dat doen ze ook steeds minder.
Natuurlijk zijn er regels die investeringen van bijvoorbeeld pensioenfondsen beperken tot bepaalde ratings. Die bestaan nog, en langs die lijn heeft S&P’s oordeel macht.
Maar uiteindelijk lijkt het er op dat naar mate ratingbureau’s duidelijker politiek bedrijven, ze controversiëler, afhankelijker en precies daarmee irrelevanter worden.
Kortom: ze overspelen hun hand.
Ben het niet eens met je conclusie, wel met je constatering. Bedrijven mogen veel vaker gebruik maken van “interne ratings” dan vroeger, ook vanwege het probleem dat je schetst.
@12: Nee hoor. Ze kunnen: 1). niet lenen, 2). de belastingen verhogen, 3). staatseigendommen verkopen, 4). lenen buiten de geldmarkt om (van particuliere burgers, bedrijven en pensioenfondsen).
Dat allemaal bij elkaar levert onvoldoende op om de oude leningen mee af te betalen (zoiets krijg je als je schuld tientallen procenten van je jaarlijkse GDP is). Overigens heeft België dat laatste recent gedaan. Een enorm succes, maar de half miljard die zo binnenkwam blijft bij verre onvoldoende om zelfs maar voor één jaar de aflopende schulden af te lossen.
Daarnaast is er nog altijd de politieke keuze: Je staatseigendommen verkopen maakt je nog veel afhankelijker van private partijen dan geld van ze lenen (want dan moet je ze vervolgens van de nieuwe eigenaar gaan huren/diensten afnemen). Bovendien geldt dat je ze in feite voor een appel en een ei moet verkopen, want de kopers kennen je situatie.
Punt is dat er uiteindelijk gewoon geen alternatief is en de mensen met miljardeninkomens in de VS weten dat en kunnen dus zaken gaan manipuleren.
Dat allemaal bij elkaar levert onvoldoende op om de oude leningen mee af te betalen
Gelukkig probeert niemand dat ook te doen. Je wil alleen het aflopende deel van de schuld heruitgeven, niet de gehele schuld. Daarnaast zuig je het ook uit je duim: als jij X bedrag wil lenen van de obligatiemarkt, dan moet je ook de afloscapaciteit hebben in je economie. Maar als je economie die aflossing kan dragen, kan je het bedrag ook zelf halen uit je economie (staat zijnde).
Daarnaast is er nog altijd de politieke keuze:
Als je weinig kredietwaardig bent heb je inderdaad weinig te kiezen. Dat is geen benijdenswaardige situatie, maar het lijkt me niet immoreel als een derde partij daarop wijst. Of misschien wel hoor.
Ik denk eerder dat jij dit uit je duim zuigt:
als jij X bedrag wil lenen van de obligatiemarkt, dan moet je ook de afloscapaciteit hebben in je economie. Maar als je economie die aflossing kan dragen, kan je het bedrag ook zelf halen uit je economie (staat zijnde).
Feit is dat ook de afgelopen weken weer talloze landen de geldmarkt zijn opgegaan om geld te lenen puur om er aflopende leningen mee af te lossen. Met de nieuwe lening wordt de oude betaald, niet met inkomsten uit de economie van het land. Dat gaat goed zo lang je met je economie maar alleen de rente kunt betalen. Het is dan ook omdat de rente oploopt dat Italië in de problemen komt. En dat is precies het knopje waarop de speculanten lopen te drukken, als ze via S&P de kredietrating van Italië (Portugal, Spanje, Ierland, …) laten verslechteren en dus het rentepercentage laten oplopen.
De EU heeft net de rating van Standard & Poor’s verlaagd tot 000.
We begin bombing in five minutes.
De Italianen kennen niet van je winnen, maar je ken wel van ze verliezen.
Garanties EFSF 440 mld, ESM 500 mld (v.a. 2013 (Nederland 28 mld), IMF XXX mld….*snuif* Wat-een-Geld.
Gelden wie niet bestaan…
Twee stuivers:
Gewoon de rijke zEUrders flink laten betalen voor de arme zEUrders, waarbij er per land een aantal banken zullen moeten worden ‘gered’, net zolang totdat het gezEUr ophoudt.
Want dat de gezeuro een sterkere munt zou zijn dan de dollerbuk, dat kunnen we niet hebben natuurlijk. Dat je het niet in je duizendbergse kop krijgt dat je met je gezeur een betere reserve curry uit het vuur kunt slepen.
Geen cry-diet-cry-sis maar valutaoorlog.
De enige manier om je eigen crisis beter verdraagbaar te doen lijken is voortdurend wijzen op nog ergere crisis elders, waar je nog winst op kunt maken ook.
http://www.prescottenews.com/features/opinion/item/19023-op-ed-why-greece-matters
B E K E N D M A K I N G
Ik wil voor het nageslacht (en voor als het internet ooit wordt opgegraven) nog wel even in de annalen laten optekenen dat ik tot gekwordens toe in diverse comments, zowel hier pontificaal op sargasso dan wel elders, meerdere malen heb betoogd dat Wij door het met een ferm NEE afwijzen van het EU- referendum nog wel eens zuur brood zouden kunnen gaan eten in tijden van rampspoed. Heel jammer dat de juiste formulering en context mij nu even totaal ontschoten is (was m.i. spot on).
Maar weet nog wel dat ik volledig werd weggehoond en velen van U mij daarna, ik voelde mij namelijk daarna Volkomen Kut, voor oud vuil links lieten liggen.
En u weet vast nog wel wat er daarna gebeurd is…met links.
Vooruitzien is Regeren
Jij bedoelt dat als Nederland dat niet had gedaan, dat er dan geen euro-crisis zou zin geweest, of als die er toch was gekomen, dat dan nu alle landen naar Nederland keken en in 25 talen zeiden: “Yes! Rut and Hunter, you’re our men.”?
Ik herinner me je woorden nog wel: Als Nederland tegenstemt, gaat economisch het licht uit. Geef maar het maar toe L-J!
Ik heb destijds tegen de grondwet gestemd wegens:
(1) democratisch tekort Europarlement, Europese Commissie en Raad van Europa (15 conservatieve regeringsleiders gaan over de Euro, de rest heeft het nakijken);
(2) de onmogelijkheid om die “grondwet” vervolgens te kunnen wijzigingen omdat dit aan alle lidstaten is voorbehouden i.p.v. aan het Europese parlement.
Een ieder die vroeger een beetje staatsinrichting op school gehad heeft, kon op zijn klompen aanvoelen dat dit tot problemen zou leiden.
What if has been. In ieder geval slagvaardiger i.p.v. halfslachtig verdeeld. En wat is het verschil tussen “gedomineerd” worden door een EU- Grondwet of door Merkozy? Qua verlies van “Nederlandse identiteit” om maar wat te noemen…
dan moeten we allemaal bijburgeren
Coup Coup. Ik hoor S&P geen sentiment uiten dat compleet disjunct met de realiteit is ofzo. We mogen blij zijn dat we – terwijl we tegelijkertijd bezig zijn met zowel het grootste monetaire experiment ooit als het grootste “democratische” experiment ooit – nog steeds als AAA / AA+ worden beschouwd terwijl inmiddels precies gebeurt wat volgens menigeen het logische gevolg van dat nogal slecht voorbereide experiment zou zijn. Wie zijn billen brandt moet op de blaren zitten.
Ik snap de drukte niet. Toen het securitiseren van de hypotheken in Amerika de sub-prime crisis inluidde, hadden de rating-bureau’s niets gedaan, niet gewaarschuwd. Nu doen ze dat wel.
Jammer voor Obama dat ze de Amerikaanse schuldpapieren hebben afgewaardeerd. En jammer dat ze dat nu ook in Europa dreigen te doen.
Tja, een politiek oordeel? Het lijkt me niet zo vreemd. Een tijdje was het hosanna, maar toen de Grieken betrapt werden, bleek het bouwsel van de euro nogal fragiel. De financiële markten zien de rijke economieën leeggezogen of ondermijnd door de lichtzinnige schuldenmakers.
Dat is toch een politiek en bureaucratisch oordeel?
We hoeven ons er ook niet veel van aan te trekken: de ratingbureau’s laten zien dat ze windhandel hebben en heus goed opletten en een waardevol oordeel geven; onzin allemaal, maar niet iets om je meer dan gemiddeld over op te winden. De waarde van ons geld wordt bepaald in de industrie, door hard werken; niet door uitvreters in de financiële sector.
Hier een in deze relevante linktip.
Zo’n Hitler-hoort-slecht-nieuws-filmpje, overde Eurozone Downgrade, alhier (via).
Merkel met Hitler vergelijken gebeurt veel te makkelijk en dat lijkt me schadelijk, maar hier is het ergens best goed gedaan. Niet slechts om zwart te maken en te verwijten, maar met name om iets duidelijk te maken over de frustratie, teleurstelling, de machteloosheid, de misschien wel verkeerde afloop van de gekozen strategie…
(Daarom is natuurlijk het oorspronkelijke filmpje ook zo goed én ongemakkelijk, Hitler complexer dan alleen het pure kwaad.)
En die verwijzingen naar de ‘veilige’ savings op Commerzbank en bureau DaDong zijn gewoon geweldige humor. Dat hebben we nodig, in deze tijden.
Maar deze dingen doen er helemaal niet toe als je eenmaal Echt bent.