Deze gastbijdrage is geschreven n.a.v. berichten dat bestuurders uit de zorg 20 miljoen euro hebben opgestreken, en is ondertekend door Marieus, sociaal werker.
Ontslagen bestuurders uit de zorg hebben vorig jaar voor ruim 20 miljoen euro aan ontslagvergoedingen en vertrekpremies gekregen. Uit een inventarisatie van de vereniging van bestuurders in de zorg, NVZD, blijkt dat minstens 80 bestuurders zijn ontslagen. Dat betekent dat die 80 bestuurders maximaal 250.000 euro hebben meegekregen. Maar ook als er 160 bestuurders zouden zijn ontslagen (wat niet het geval is) hebben zij een forse vergoeding opgestreken van 125.000 euro per persoon. Voor een modaal inkomen betekent dat bijna 3,5 jaarsalaris. Immense bedragen.
Probleem met dergelijke regelingen is niet zozeer dat de bestuurders geld meekrijgen. Probleem is wel dat het enorme bedragen zijn. Voor de instellingen waar zij voor werkten maar ook voor de medewerker op de directe werkvloer. En daar knelt het wat mij betreft. Ergens is de verhouding zoek tussen wat een ziekenhuisdirecteur verdient en pak-hem-beet een verpleegkundige. Goed bestuur is noodzakelijk en mag beloond worden, maar zonder de verpleegkundige aan het bed is een ziekenhuis helemaal niets. En hoewel aan die wetenschap niets is af te dwingen, maken de bestuurders zich daar niet al te druk om.
De organisatie waar ik voor werk doet dat ook niet.
Er zijn een heleboel managers aan het werk en een heleboel andere mensen in het middenkader (waartoe ik zelf ook behoor) die vaak wel hard werken en relatief goed verdienen, maar veel efficiënter bezig zouden kunnen zijn als de structuur van de organisatie zou worden aangepast. Bijvoorbeeld: ik werk op drie locaties: Soest, Baarn en Nijkerk. Het komt regelmatig voor dat ik voor één vergadering van Soest naar Nijkerk moet reizen en weer terug. Dat betekent ruim 2 uur reizen. Tijd waarin ik geen enkele dienst verleen, behalve aan de spoorwegen. Verloren tijd voor de organisatie. En ik ben niet de enige die dat doet. Het komt vaak voor, zeker wekelijks en bij veel verschillende medewerkers uit dat hogere- en middenkader. Voorstellen om een andere werkverdeling te maken waardoor een einde komt aan het reizen halen het niet. Verbazingwekkend.
Inefficiëntie mag klaarblijkelijk bestaan op het niveau van het hoger en midden kader. Zonder enig probleem. Je moet gewoon aan je opdracht voldoen en maandelijks incasseren. Maar de mensen op de directe werkvloer, die dag in en dag uit bezig zijn om de zorg te leveren die nodig is, daar wordt wel de nodige efficiency van verwacht. En niet een klein beetje want er wordt extra op gestuurd. Taakvolwassenheid is het credo van managers die zich enkel nog op afstand bemoeien met de werkvloer. En die werkvloer wordt overladen met instructies, het invullen van allerlei meetinstrumenten en nog meer ellendige bureaucratie om het geleverde product te kunnen meten en te volgen. Input en output. Kwaliteitszorg. Dat zijn mantra’s die heilig zijn geworden. Managers zijn voor een groot deel bezig met het meten van de kwaliteit van het geleverde product. En uit al die metingen komt vaak een prachtig resultaat te voorschijn. Ogenschijnlijk zeggen die resultaten iets over de kwaliteit van de geleverde dienst. Maar het werkelijke doel van prachtige kwaliteitsmetingen is dat er aan hand daarvan om extra geld gevraagd kan worden bij het Zorgkantoor. Zodat de raad van bestuur een leuke bonus kan uitkeren aan de manager.
Om dat mogelijk te maken moet de werkvloer zich in allerlei bochten wringen. Wan naast alle bureaucratie moet ook nog eens aandacht en zorg gegeven worden aan de cliënt. En zo goed mogelijk. Want anders komt er een klacht en dat werkt negatief uit op de meting. Maar: de zorg moet verleend worden en het formulier moet worden ingevuld. De cliënt schreeuwt om aandacht, maar de manager ook. Wie gaat voor? De zorgvrager of (uiteindelijk) het maandsalaris? De werker wordt voor een onmogelijke opgave gesteld. Met dank aan het management.
De enige manier om werkers zo gek te krijgen dat ze doen wat het management wil is minder mondig personeel aan te stellen en mondigen te lozen. Daarin zijn de managers dan wel weer efficiënt. Aangesteld worden jonge mensen, net beginnend aan een beroepscarrière. Oudere werknemers worden al jaren ontmoedigd door de lage beloning, de immense werkdruk en het hoog bureaucratische gehalte van het werk. De oudere werknemer haakt vaak gedesillusioneerd af. Die oudere en ervaren werknemers zijn echter wel de meest mondige en de meest kritische. Met goede ideeën en hart voor de zaak. Die vaak nog wel vragen (durven te) stellen en het de manager lastig kunnen maken. Maar deze werknemers zijn vrijwel verleden tijd. De jonge nieuwelingen blijven over. Enthousiast beginnen ze aan het werk. Vol goede ideeën, een frisse kijk en gemotiveerd. Maar binnen no-time slachtoffers van de huidige werkwijze in de zorg. Gevangengezet in een logge organisatie waar alleen maar iets mogelijk is als je met de manager meepraat. Kritiek wordt soms nog aangehoord maar er wordt zelden wat mee gedaan.
De productie en de afspraken met het Zorgkantoor zijn heilig geworden. Onder het mom van zogenaamde kwaliteitszorg wordt vooral een wanproduct geleverd waar weinig menselijks aan is.
Ondertussen vertrekt de manager met een paar ton aan ontslagvergoeding of bonus. Op weg naar een andere klus. Want ons kent ons en er zijn altijd wel connecties die kunnen zorgen voor een andere leuke functie, desnoods in een raad van bestuur. Ondertussen loopt de werker op de werkvloer met zijn gefrustreerde ziel onder de arm. Het werk waar eens zo idealistisch aan werd begonnen is gebakken lucht gebleken. Er is nauwelijks ruimte, tijd en gelegenheid om op kwalitatief goede wijze met cliënten te werken.
En oh, ja, over die cliënten gesproken. Die weten niet beter. Want zo zit immers de vaderlandse gezondheidszorg in elkaar!?
Reacties (45)
Patienten! PATIENTEN!
Ik wil niets kopen in een ziekenhuis.
Ik ben ziek en wil beter worden.
Verder prima stuk, helaas nog geen werkgever gehad in 20 jaar werkervaring waar dit niet in meer of mindere mate een probleem was. En geen van alle in de zorg. Mond vol met kwaliteit en dienstverlening en zakken vol met onverdiende bonussen.
Heel herkenbaar, en dan werk ik geneens niet in de zorg.
#1
In de (semi-)publieke sector?
@3: Zou je wel willen. Het is net als met adel en het koningshuis. Als je eigenlijk overbodig bent verdoezel je dat door zelf invulling te vinden voor je functie.
@3: nee volledig privaat. O.a. bierbrouwer, kastenfabriek.
Die managers meten de kwaliteit van zorg aan de hand van bijv. gemiddelde opnametijd. Hoe korter, hoe beter, hoe hoger de bonus. Wat gebeurt er dus: mensen worden eerder naar huis gestuurd. Dit krijg je als je zorg op een commerciële manier gaat benaderen. Is dat een fout van de managers? Nee, zij werken op die manier. Het probleem is dat dit type managers in de zorg terechtkomen. Het is een foute manier van denken van de overheid die zorg op basis van financieel-economische argumenten benadert. Zelfs nadat is gebleken dat dit niet goed gaat in de energiesector en openbaar transport.
Goede managers in de zorg willen maar een paar dingen weten: tevredenheid van patiënt (GEEN CLIËNT, heel goed @1), kwaliteit en tevredenheid van artsen en verplegend personeel. Als dát de speerpunten worden, dan krijg je pas goede zorg. Die is niet te meten aan de hand van cijfers.
tevredenheid van patiënt (GEEN CLIËNT, heel goed @1), kwaliteit en tevredenheid van artsen en verplegend personeel
Voor een manager is dat helemaal niet interessant, daar wordt hij niet op afgerekend.
Dat systeem zou moeten veranderen.
@7: Daar pleit ik dus ook voor in mijn comment.
@7,8: nou, liever geen managers maar hoofdverpleegkundigen ofzo. Mensen met ervaring in het vak, die wellicht te oud worden om dagelijks patienten te wassen, maar prima de zorg in goede banen kunnen leiden.
Een ieder die het over clienten heeft is in mijn ogen al ongeschikt voor werk in zorg.
@9: Juist, mijn keuze voor het woord manager was wat ongelukkig. Ik doelde op leidinggevende binnen het ziekenhuis. Verder helemaal met je eens.
Arbeidsmarkt = markt van vraag en aanbod
Salaris is waar vraag en aanbod samenkomen
Ook voor topfuncties
Wat mis ik hier volgens jullie?
@Marc:
Je mist het punt dat er een mismatch is tussen soort leidinggevende en de organisatie (zorg/ziekenhuis). Er worden nu managers aangenomen die alles in geld uitdrukken. Zorg draait niet om geld.
Wat mis ik hier volgens jullie?
Het old boys netwerk waardoor baantjes niet op basis van kennis worden verdeeld maar op basis van je kennisen.
@1,7,9
Cliënt is een doodnormaal woord in de verpleging, verzorging, ggz en gehandicaptenzorg. Is je oma in het verzorgingshuis een patient? Of het buurmeisje in het gezinsvervangend tehuis? Laat het ze niet horen…
@9, 10
Ook weer terug naar de geneesheer-directeur? Een ouwe dokter die genoeg patienten had gezien, ook wel eens wilde leidinggeven, wat managementcursussen deed en vervolgens een multimiljoenen bedrijf ging leiden? Lijkt mij niet de beste persoon. Voorts heb je nog een woud van wetgeving en financiering, zorgverzekeraars, vergeet de macht van de specialisten niet!
Een ziekenhuis is een bedrijf, waarin vele miljoenen euro’s omgaan en dient m.i. goed geleid te worden, door kundige mensen, met gevoel voor de materie (zorg, medische technologie én de bedrijfsprocessen).
@Trianero
Dan ligt het probleem dus niet in de hoogte van de salarissen, die zoals ik al stelde inderdaad gewoon gebaseerd zullen zijn op vraag en aanbod, maar aan de omstandigheid dat de verkeerde personen worden aangesteld.
Zijn twee verschillende dingen, het stelsel kan best wel verkeerd zijn, die overweging laat ik aan de experts over, maar deze SP manier van zeuren over salarissen is te makkelijk scoren..
@ Micha
Dat kan inderdaad een probleem zijn, wat mij betreft mag er ook wel strenger beoordeeld worden na eventueel falen
@14: Dat is nu JUISt het probleem: dat cliënt een doornormaal woord is in de verpleging. Daar gáát het tenslotte niet om!
Een manager die denkt in termen van efficiëntie, winst, bedrijfsprocessen zal OP PAPIER een goed functionerend ziekenhuis kunnen neerzetten. Probleem is echter dat de dingen in die situatie die gemeten worden, niet de dingen zijn wáár zorg om zou moeten draaien, namelijk om de zorg voor de patiënt en de persoonlijke aandacht die daarmee gepaard gaat.
@Marc #15: Ik geef zelfs in mijn comments aan dat het niet de schuld van de managers. Alhoewel zij natuurlijk – door logisch na te denken – in zouden kunnen zien dat de zorg niet op hun bedrijfsmatige aanpak zit te wachten. Zij pakken toch die opdrachten aan om hun zakken te vullen. Helemaal zonder schuld zijn ze dus niet!
@17 Ze krijgen een goede job aangeboden, die pakken ze aan en de taak die ze krijgen voeren ze uit. Logisch toch? Je kan het ze verder moeilijk kwalijk nemen vind ik..
@14: verpleging, verzorging: bewoners. Ggz en gehandicapten: patiënten/bewoners naar gelang ze ambulant zijn of niet. Iemand met een geestelijke aandoening is ziek, niet op zoek naar een product wat bij zijn lifestyle past.
Mensen zijn niet vrijwillig iets aan het consumeren, gaan niet naar de notaris voor een akte, dus zijn geen client. Dit soort politiek correcte eufemismen worden alleen gebezigd door het soort managers (en hun fanboys) die zichzelf verrijken ten koste van de zorg.
En ja ik was het woord even kwijt: geneesheer-directeur. Heerlijk, elke dag spruitjes op de afdeling. Een ziekenhuis dient geen miljoenenbedrijf te zijn. Het is een zorginstelling, die misschien zo groot is dat er toevallig miljoenen worden omgezet, en dus bijvoorbeeld een accountant in de directie heeft om te adviseren in dat soort zaken, maar de zorg voor de patiënten moet het uitgangspunt zijn.
@Mark, dat is nu juist wat ik ze kwalijk neem. Ze krijgen een goede job aangeboden, waarvan ze van te voren al weten dat het fout zit. Nemen die aan, werken alleen voor zichzelf en gaan na een paar jaar “op zoek naar een nieuwe uitdaging”, lees ze vluchten voordat er iemand met hart voor de zaak door het lint gaat in hun kantoor.
Managers met hart voor de zaak worden, zoals de OP al aangeeft, er uit gewerkt wegens lastig, of werken zichzelf over de kop door alles op te pakken wat de aanzichzelfdenkers niet in hun takenpakket hebben.
En ik zal niet nalaten op een SP manier te zeuren over salarissen: het is a-sociaal dat managers met meer dan een ton naar huis gaan, terwijl ze niets positiefs toevoegen aan de zorg, terwijl het verplegend personeel in de handjes mag klappen met 1x modaal.
Patient, client: nomen est omen vs. what’s in a name.
Een ziekenhuis dient geen miljoenenbedrijf te zijn
Een beetje huisartsenpraktijk is al een miljoenenbedrijf. Weet je wel wat al die (MRI/CT/etc apparatuur kost? 20 man in dienst, wat kost dat?
Overigens ben ik tegen elke buitensporige salariering van wie dan ook, bonussen voor incompetente falende bestuurders, en ben ik voor meer (financiele) waardering voor iedereen die hard werkt om mensen met een ziekte/aandoening/beperking/handicap/hoe-sytz-het-ook-zal-noemen een gezondere, betere dag te geven.
Ik zal verder niet ingaan op de “incompetente managers die niets positiefs doen”.
@20: Geen woord aan toe te voegen!
Ik denk dat de managersplaag op veel plekken terug te vinden is, maar het meest schrijnend is in de zorg.
#23
Zorg, onderwijs, politie, nutsbedrijven. Ik zie een patroon :)
@24: anders ik wel :-)
Hmm, deze thread verdient een andere benadering.
ZELFVERRIJKENDE MANAGEMENTLAGEN! RAAMAMBTENAREN! MISSTANDEN IN DE ZORG! GEERT! RITA! DOE ER WAT AAN!
*zoekt nog hoe de islamisering, wouter-draaikont-boslim en de linkse kerk hier nog bij te betrekken is*
@26: Verklaar je nader? Ik vind de discussie interessant.
Al dat geweeklaag over hoe slecht managers wel niet zijn. Vroeger was alles beter. Ongeïnformeerd roepen dat alles slecht is in een ongelooflijk complexe bedrijfstak (of mag ik dat woord niet gebruiken?). Pfff…
Ik vind deze draad een beetje een Telegraaf-reactiepaneel lijken. Daar moet toepasselijk in gereageerd worden!
Tss…..il commendatore, je kan het in de discussie niet winnen, en dan maak je de tegenpartij belachelijk.
Nomen dinges: ja moeilijke woorden gebruiken lost niets op. Iemand die ziek is is een patient. Door die client te gaan noemen, wat een feitelijk verkeerde benaming is, gaat die echt niet minder geld kosten. Maar de minachting voor de patiënt is wel mooi samengevat in dat enge eufemisme: de patient is een vervelende, geldverslindende consument, die door managers bestreden dient te worden.
En qua patroon: bierbrouwer, kastenfabriek…
@28: Er wordt niet gezegd dat de managers slecht zijn. Lezen is ook een vak. Er wordt gezegd dat deze managers niet in de zorg thuishoren. Die horen in het bedrijfsleven thuis waar ze alles in geld uit kunnen drukken. De zorg vraagt om een andere benadering.
Wil iedereen die ziek is wel een patient zijn?
Ho eens even, wie is hier ongeïnformeerd?
De OP niet volgens mij, en ik ook niet. Uit eigen ervaring heb ik deze problemen meegemaakt in private sectoren die niets met de zorg te maken hebben. Ik heb samengewoond met een verzorgende eerst gewoon, later geestelijk, wiens vader een van die afdelingshoofden was (die nu manager moeten heten) die wel hart voor de zaak had en dus moet vechten tegen burn-out, terwijl de ene interim directeur na de andere er een potje van bakt.
Iedereen die ziek is IS een patient. Of ben je liever nierclient, voel je je dan beter ofzo?
En nee, een ziekenhuis of bejaardenhuis is geen bedrijf. Het is een zorginstelling, of eigenlijk gewoon een ziekenhuis/bejaardenhuis. Daar heb je geen eufemismen of managers voor nodig, gewoon mensen die anderen helpen, waarbij niet op een cent gekeken hoort te worden. Wacht maar tot jij oud en dement bent en maar 1x per week word gewassen.
#33
Maar een zorginstelling heeft toch ook te maken met schaarse middelen, hoe weet die instelling of deze middelen juist worden ingezet?
Ter verduidelijking: als schrijver van de bijdrage heb ik bewust het woord cliënt gebruikt. Ten eerste omdat binnen de zorg vaak over cliënten gesproken wordt. Ten tweede omdat niet iedereen die gebruik maakt van zorg of hulpverlening een patiënt is. Zoals iemand al stelde: mensen die verblijven in een verpleeghuis, een gezinsvervangend tehuis of een instelling voor jonge verstandelijk gehandicapten worden niet beschouwd als een patiënt maar zijn ‘bewoner’ of simpelweg ‘jongeren’. Ambulante zorgvragers worden vaak wel cliënt genoemd, bv. in de thuishulp. De bijdrage zou onleesbaar geworden zijn als ik had moeten schrijven: patiënt/bewoner/jongere/cliënt.
Tegelijkertijd maakt de woordkeuze ‘client’ ook duidelijk hoe het is gesteld binnen de zorg (en hulpverlening). Helpen, genezen, begeleiden is een product geworden. Volgens mij kan alleen het bedrijfsleven produceren en verleent de zorg en hulpverlening een dienst. Verzakelijking binnen de zorg is niet per definitie verkeerd, maar de zorg haalt vanuit het bedrijfsleven de verkeerde dingen binnen. Zoals het gebruik van rare en oneigenlijk gebruikte termen als ‘productie’, ‘input’ en ‘output’ en ik heb zelfs de term ‘bulk’ horen vallen.
Kortom, uiteindelijk hebben alle criticasters van het woord ‘cliënt’ gelijk. Beter was geweest: de zorgvrager.
Het woord cliënt is goed, maar wordt in de praktijk slecht gebruikt.
Van oorsprong bedoeld om de patiënt/bejaarde, etcetera meer de positie van “de klant is koning” te krijgen.
In de beleidstukken, nota’s en bedrijfsplannen is “cliënt” steeds meer een geld genererende factor geworden (zie het betoog van Marius), bij de uitvoerenden (van hoog tot laag) wordt nog te weinig “de “cliënt-gedachte” goed toegepast. Hte idee erachter is (was?): stel je voor dat jij in de schoenen van de patiënt/bejaarde/etcetere staat, hoe wil jij dan behandeld/benaderd worden?
Dat laatste lijkt een vanzelfsprekendheid, maar zelfs na menig treaining zijn er werkenden die die boodschap maar iet tussen de oren krijgen.
Verder: een goede klantbenadering staat onder druk, omdat minuten schrijven, rapportages maken, afgemten doelen formuleren (= geld, geld en nog eens geld) dat in de weg staat.
Voor mij is het gebruik van het woord client precies wat er mis is met de zorg. Er word gedaan alsof er zorgconsumenten zijn, die door middel van marktwerking zelfstandig met hun voeten stemmen, zodat de zorg vanzelf beter en goedkoper wordt.
Grote onzin volgens mij. Tuurlijk is een gouden pispot overdreven, maar het is belachelijk dat de managers wel een 1e klasse partikuliere verzekering af kunnen sluiten van hun salaris, en gewone mensen maar 1x per week gewassen worden, om het salaris van de manager te kunnen betalen. Er is een menselijk minimum aan zorg wat koste wat kost gegarandeerd moet worden. Deels is dit te bekostigen door afschaffing burocratie en managementlaag, terug naar kleinschaligheid enzo.
Vergeet niet dat kleine verzorgingshuizen elk een directeur hadden. Nu ze gefuseerd zijn is er een lokatiemanager met hetzelfde salaris plus daarboven voor het hele cluster een directie en raad van bestuur die, omdat er meer mensen werken, ook meer betaald moeten worden.
Lekker die schaalvoordelen.
Arbeidsmarkt = markt van vraag en aanbod
Salaris is waar vraag en aanbod samenkomen
Ook voor topfuncties
Wat mis ik hier volgens jullie?
De mensen in de topfuncties bepalen het salaris van de mensen in de topfuncties.
Een van de zaken waar het mis gaat is volgens mij dat zorg bij uitstek kwalitatief is, wat de client nodig heeft en hoe deze het ervaart. Helaas is alles wat met zorg te maken heeft in Nederland is teruggebracht tot tijd, geld en cijfers. Kwantitatief, meetbaar en dus lekker efficient, maar het mist de kern van het begrip zorg. Behoefte.
Ik heb geen enkel probleem met een goede beloning voor een directeur die stuurt op kwaliteit in plaats van kwantiteit. Die zijn processen zo inricht dat iemand die wat extra aandacht nodig heeft dat ook kan krijgen zonder dat de verzorgende er vandoor moet, want nog 3 mensen te doen dat uur.
* slikt rant tegen marktwerking in zorg in *
Als enige nuancering geldt wellicht de in hoog tempo veranderende wet-, regelgeving en financieringsregels.
De laatste 10 jaar is, bijvoorbeeld, de AWBZ 6x veranderd. Dat wil zeggen, zorg die er dan weer in, dan weer uit wordt gehaald. De vele gedetailleerde aanpassingen kan ik niet eens tellen.
Probeer dat, als manager, maar eens in goede banen te leiden.
De situatie die de auter weergeeft herken ik, ik deel grorendeels de kritiek, maar ik zou momenteel niet op de stoel van de manager willen zitten. Ook niet voor dat riante salaris.
Maak je liever druk over de macht van de zorgverzekeraars.
Een paar managers nemen een paar ton.
Een paar zorgverzekeraars nemen tientallen miljoenen tegelijk en leveren daarvoor elk jaar minder.
Wie heeft het daar over ?
De beste discussieterm over misstanden in de zorg geld dus niet zorgvrager, maar zorgverlager.
Misschien word nederland nog eens wat alerter nu sinds januari ook de slaapmiddelen niet meer vergoed worden.
Zorg wordt vrees ik een kwestie van de optelsom in een anonieme excelsheet waarin word aangegeven of het niet vergoeden van een hartmedicijn wellicht zoveel stress veroorzaakt dat de balans weer een stukje rooskleuriger is voor het einde boekjaar door het ‘spontaan’slinken van de dure categorie in de patientenpopulatie.
Ik ken zelf iemand in de zorg op het ‘lagere’ niveau van uitbetaling zeg maar en ik kan het bovenstaande verhaal 100% bevestigen.
Weet niet of het aan de managers of het (laagbetaalde) personeel op de werkvloer ligt, maar een bekende van me die momenteel in een psychatrisch ziekenhuis verblijft i.v.m. monitoring van een verandering van zijn medicijnenregime voelt zich door het personeel als een klein kind behandeld. Vraagt of hij de arts misschien eerder te spreken mag krijgen vanwege zware bijwerkingen, is het antwoord van het verplegend personeel een resoluut ‘nee, vraag het morgen nog maar eens als het nog steeds zo is’. Dat vind ik van een stuitende procesgerichtheid i.p.v. dat het welzijn van de cliënt vooropstaat.
Leuk stuk om te lezen, ik kwam het oorspronkelijke artikel tegen en daar haakt dit artikel mooi op in, want waar draait het nou om in de zorg?